POLSKA: ISDIAH i ISDF – standardy Międzynarodowej Rady Archiwów

Staraniem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych ukazały się polskie wersje dwóch kolejnych standardów Międzynarodowej Rady Archiwów – Międzynarodowego standardu opisu funkcji ISDF (tłumaczył Adam Baniecki) oraz Międzynarodowego standardu opisu instytucji z zasobem archiwalnym ISDIAH (tłumaczył Hubert Wajs). Dostępne są w postaci elektronicznej, do bezpłatnego pobrania w wersjach: PDF, ePub, Mobi.


źródło: NDAP

Tłumaczenia normatywów były w latach 2015-2016 opiniowane przez Centralną Komisję Metodyczną, która zarekomendowała ich publikację. ISDIAH został uzupełniony o polskie przykłady elementów i kompletnych opisów, ale w przypadku ISDF CKM odradzała ich dodawanie. Uznano, że zagadnienie metodyczne, jakim jest opisywanie i klasyfikacja funkcji twórców dokumentacji jako jednego z elementów systemu informacji archiwalnej jest na tyle mało obecne w polskiej archiwistyce, że trzeba je najpierw dopracować, aby móc poprawnie ilustrować. Opracowany w 2016 roku projekt standardu Records in Contexts pokazuje kierunki rozwoju międzynarodowej standaryzacji opisu i rolę, jaką przywiązuje się w nim do opisu twórcy i pełnionych przez niego funkcji. Może stanowić także propozycję podjęcia tej tematyki badawczej przez przedstawicieli polskiej społeczności archiwalnej.

Anna Laszuk
NDAP

ISIAH

Komitet Norm i Dobrej Praktyki Międzynarodowej Rady Archiwów opublikował nową normę – ISIAH  International Standard for Institutions with Archival Holdings/Norme internationale pour les institutions conservant des archives  (Międzynarodowa Norma dla Instytucji Przechowujących Archiwalia). W zamyśle jej twórców norma ma dostarczać informacji na temat zespołów, kolekcji i archiwaliów oraz ich posiadaczy. „ISAD(G) dostarcza wytycznych dla opisu zespołów i ich elementów. ISAAR(CPF) dostarcza wytycznych dla rejestracji iformacji o twórcach archiwaliów dla kompatybilnego systemu archiwistycznego, opisu tego samego bytu jako twórcy lub jako właściciela archiwaliów, umożliwia dostęp i łączy elementy różnych opisów. Celem ISIAH jest dostarczenie reguł  dla przygotowania znormalizowanego opisu instytucji przechowujących archiwalia. ISIAH może być stosowany także dla instytucji kultury innych niż archiwa” (wprowadzenie do publikacji normy MRA, tłum. A. Baniecki). Opracowanie normy zakończono w maju 2007 na posiedzeniu Komitetu w Madrycie. Składa się ze wstępu, określenia celów normy, norm i zaleceń związanych, struktury i sposobu użycia normy, oraz sześciu bloków opisu:
I Blok identyfikacji: 5.1.1. Identyfikator, 5.1.2. Autoryzowana nazwa, 5.1.3 Nazwy paralelne, 5.1.4. Inne nazwy, 5.1.1. Typ jednostki
II Blok kontaktu: 5.2.1. Adres/ adresy, 5.2.2. Telefon, fax, poczta elektroniczna, 5.2.3. Strona web, 5.2.4. Odpowiedzialni
III Blok opisu: 5.3.1. Kontekst geograficzny i kulturalny, 5.3.2. Historia, 5.3.3. Struktura organizacyjna, 5.3.4. Polityka gromadzenia zasobu, 5.3.5. Budynek/budynki, 5.3.6. Zbiory archiwalne i inne, 5.3.7. Środki ewidencyjne i publikacje
IV Blok dostępu: 5.4.1. Godziny otwarcia, 5.4.2.Stan dostępu, 5.4.3. Ograniczenia dostępu do obiektu, 5.4.4. Środki dostępu i transport
V Blok oferty serwisu 5.5.1 Pomoc w poszukiwaniach, 5.5.2. Pomoc w reprodukcji, 5.5.3. Ułatwienia publiczne
VI Blok kontroli: 5.6.1. Identyfikator opisu, 5.6.2. Identyfikator instytucji, 5.6.3. Reguły i/lub konwencje, 5.6.4. Poziom opracowania, 5.6.5. Poziom uszczegółowienia, 5.6.6.Data utworzenia, rewizji lub likwidacji, 5.6.7. Język/języki opisu, 5.6.8. űródła, 5.6.9 Informacje dotyczące przygotowania opisu
Kolejnym elementem jest część szósta pt: Relacje instytucji archiwistycznych z dokumentami archiwalnymi i ich twórcami. Rozdział ten składa się z czterech elementów: 6.1 Tytuł i identyfikator materiałów archiwalnych związanych, 6.2. Opis relacji, 6.3.Daty relacji, 6.4. Autoryzowane formy nazwy i identyfikatorów informacji o jednostkach związanych.

ISIAH jest zbiorem wskazówek mówiącym jak należy opisywać archiwa oraz inne instytucje przechowujące archiwalia. W pierwszej kolejności mógłby zostać wykorzystany  dla opisu archiwów państwowych na ich stronach web. Powinien być także brany pod uwagę przy opracowywaniu publikacji, w których znajdują się informacje o archiwach np: przewodnikach po zasobie.

Tekst standardy ze stron MRA:

język angielski, język francuski, język hiszpański.

Tekst standardu ze strony Archiwum Głównego Akt Dawnych
JEZYK POLSKI (wersja robocza )

UWAGA! 15 października 2007 upływa termin zgłaszania do NDAP uwag na temat standardu.

więcej

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań