Kategoria: Wydarzenia w kraju

POLSKA: Nagrody dla Ivo Łaborewicza i Pawła Guta

Z dumą i radością informujemy, że w tym tygodniu dwóch Kolegów, częściej lub rzadziej dzielących się swoją wiedzą na łamach ArchNetu, zostało wyróżnionych przez zewnętrzne ośrodki.
15 listopada Ivo Łaborewicz (AP Wrocław Oddział Jelenia Góra) otrzymał nagrodę główną w VIII edycji Nagrody Prezydenta RP „Dla Dobra Wspólnego” w kategorii Człowiek – lider. Jak napisano o nim „Zaangażowany archiwista, społecznik i pasjonat, publicysta i naukowiec, organizator wystaw, konferencji, lokalnych przedsięwzięć, członek wielu stowarzyszeń, edukator.
Zasłużył na nią Swoją pracą, zaangażowanego archiwisty, społecznika, publicysty i naukowca, organizatora wystaw, konferencji, lokalnych przedsięwzięć oraz edukatora, promuje postawy zgodne z ideą konkursu.”
17 listopada Paweł Gut (AP Szczecin, Uniwersytet Szczeciński) otrzymał Zachodniopomorskiego Nobla za dokonanie roku 2022 w dziedzinie nauk humanistycznych. Kierowany przez niego zespół, w którym byli m. in. Agnieszka Gut i Jerzy Grzelak, przygotował 3-tomową edycję „Historycznego opisu miasta Szczecina” („Historische Beschreibung der Stadt Alten Stettin in Pommern”) z 1613 r.  autorstwa Paula Friedeborna.

Więcej:

Ivo

PREZYDENT RP: Finał VIII edycji Nagrody „Dla Dobra Wspólnego”; 

Pałac Prezydencki | Gala finałowa VIII edycji Nagrody Prezydenta RP „Dla Dobra Wspólnego” (youtube)

Paweł:

Kurier Szczeciński: Zachodniopomorskie Noble 2022 przyznane!

wyborcza.pl szczecin: Zachodniopomorskie Noble przyznane. Oto naukowcy z regionu, którzy dokonują odkryć na światowym poziomie

Redakcja

POLSKA: Warszawa, Konarski Lectures 2023

W dniu 25 października 2023 r. odbyłsię drugi wykład z cyklu „Konarski Lectuers”, zorganizowany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych w siedzibie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Nosił on tytuł: Zarządzanie „bezkształtną masą” w dobie cyfrowej, a przedstawiła go dr Laura Millar. Autorka ma olbrzymie doświadczenie w zakresie konsultacji zarządzania dokumentacją i archiwami. Jako niezależny archiwista współpracowała z wieloma instytucjami rządowymi, naukowymi, społecznymi w ponad 100 krajach. Jest aktywnym członkiem Międzynarodowej Rady Archiwów, a także autorką podręczników „Archives: Principles and Practices” i „A Matter of Facts: The Value of Evidence in an Information Age”. Prelegentkę powitał i przedstawił dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych. Wspomniał przy tym, że o problemach związanych z „bezkształtną masą” pisał już Kazimierz Konarski w podręczniku wydanym w 1927 r.

Czytaj dalej „POLSKA: Warszawa, Konarski Lectures 2023”

POLSKA: Lublin, Konferencja „Problemy archiwistyki i edytorstwa źródeł historycznych XX wieku”

W dniu 15 czerwca 2023 r. odbyła się konferencja naukowa, zorganizowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie oraz Archiwum Państwowe w Lublinie. Dyrektorzy tych instytucji, Robert Derewenda i Krzysztof Kołodziejczyk, powitali przybyłych i krótko wprowadzili w ideę zorganizowanego spotkania, którego częścią była wystawa publikacji oraz dokumentów z obu tych instytucji.

Edycje źródłowe na wystawie

Edycje źródłowe na wystawie


Czytaj dalej „POLSKA: Lublin, Konferencja „Problemy archiwistyki i edytorstwa źródeł historycznych XX wieku””

POLSKA: Siedlce, Konferencja „Zbiory, spuścizny, kolekcje w archiwach i poza archiwami”

        W dniach 25-26 maja 2023 odbyły się IV Siedleckie Spotkania Archiwoznawcze, których temat brzmiał „Zbiory, spuścizny, kolekcje w archiwach i poza archiwami”. Zgromadziły one licznych słuchaczy i ponad pięćdziesięciu prelegentów. Ich wystąpienia pogrupowano w 3 sekcjach: Czas zbiorów (archiwalnych), Wokół spuścizn archiwalnych oraz Zbiory archiwalne jako źródła historyczne, a obrady odbywały się w 12 panelach. W przedstawionych referatach przeważał aspekt archiwoznawczy, z silnymi akcentami źródłoznawczymi i historycznymi.
Początkowe wystąpienia dotyczyły kwestii ogólnych: terminologii już utrwalonej i nowego spojrzenia na części zasobu archiwalnego (Dariusz Magier), różnorodnych metod postępowania ze spuściznami w archiwach państwowych (Anna Laszuk) i miejsc przechowywania spuścizn,głównie archiwów państwowych, ale nie tylko (Zbigniew Król). Na zakończenie Marcin Krasuski opowiedział o dziejach parku „Aleksandria” w Siedlcach, ilustrując je dokumentami z zasobu AP w Siedlcach oraz kopiami pozyskanymi od innych instytucji. Zapowiedział też, że otwarcie parku po długotrwałym remoncie odbędzie się 24 czerwca 2023 r., więc można już planować wycieczkę.
        Program konferencji był bardzo urozmaicony. Przedstawione zostały spuścizny i zbiory zebrane w konkretnych instytucjach: Archiwum Akt Nowych w Warszawie (Adam Grzegorz Dabrowski); Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie (Paweł Orłowski);AP w Kielcach Oddział w Sandomierzu, pozyskiwane aktywnie zwłaszcza w latach 70. I 80. XX w. (Piotr Sławiński); AP w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zenona Przesmyckiego w Radzyniu Podlaskim (Joanna Kowalik-Bylicka);AP w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie Mazowieckim- zbiory przekazane przez Jana Czarneckiego (1928-20011), Włodzimierza Koperkiewicza i Jana Zaborowskiego, dotyczące okresu wojny i powojennego (Andrzej Wróbel); Archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii (Agnieszka Wojciechowska); spuścizny kustoszów w dawnym Archiwum Prowincji Ruskiej Zakonu Braci Mniejszych Franciszkanów na podstawie zachowanego inwentarza (Joanna Małocha);Miejskiej i Powiatowej BibliotekiPublicznej w Kolbuszowej – m.in. kolekcja lalek i kopie cyfrowe akta metrykalnych z Kolbuszowej oraz archiwalia prywatne (Paweł Michno) oraz niedawno przejęte przez AP w Warszawie dary osób prywatnych, przekazywane czasem anonimowo (Anna Wajs).

Czytaj dalej „POLSKA: Siedlce, Konferencja „Zbiory, spuścizny, kolekcje w archiwach i poza archiwami””

POLSKA: Dzień Bibliotekarzy i Bibliotek

8 maja to tradycyjne już święto – Dzień Bibliotekarzy i Bibliotek, który rozpoczyna Tydzień Bibliotek. Z tej okazji na najbliższy tydzień i cały rok wszystkim Pracownikom bibliotek w archiwach i poza nimi Redakcja ArchNetu życzy


wspaniałych nabytków i ciekawych sensacyjnych odkryć między okładkami zgromadzonych woluminów, a także przyjaznych systemów informacyjnych, gromadzących i udostępniających opisy zbiorów.

Czytelników zachęcamy do korzystania z systemów i zbiorów bibliotecznych – po nitce do kłębka…

Miłej lektury dla wszystkich!

Tekst: Anna Laszuk (NDAP)

Foto: Małgorzata Kośka (AGAD), Kamil Kajma (AGAD)

Czytaj dalej „POLSKA: Dzień Bibliotekarzy i Bibliotek”

POLSKA: Naukowe kontynuacje konkursu Wspieranie Działań Archiwalnych

17 stycznia 2023 r. odbyła się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie promocja publikacji „Instrukcje różnych urzędów zakonnych. XVII-wieczna instrukcja organizacji klasztoru karmelitanek bosych”. Wydawnictwo źródłowe opracowała dr hab. Halina Dudała, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. W trakcie promocji opowiedziała o przedstawianym źródle, o jego wyjątkowości, nieco o zawartości, która pokazuje, jak było zorganizowane życie w klasztorze karmelitanek bosych w XVII wieku. Prowadzący spotkanie, dr Hubert Wajs, dyrektor AGAD, porównał te instrukcje do dziurki od klucza, przez którą można zajrzeć do świata zamkniętego za klauzurą. A klucze pełniły i pełnią nadal ważną funkcję – zgodnie z konstytucjami oraz instrukcjami zakonnymi najważniejsze dokumenty miały być przechowywane w skrzyni zamykanej na trzy klucze. I nadal są tam przechowywane. Ciągłość zasad i zwyczajów godna podziwu.

Dr hab. Halina Dudała
Dr hab. Halina Dudała

Czytaj dalej „POLSKA: Naukowe kontynuacje konkursu Wspieranie Działań Archiwalnych”

POLSKA: Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Historia szkolnictwa polskiego 1945–1989” styczeń 2023

Zapraszamy do udziału! Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Historia szkolnictwa polskiego 1945–1989”

***

KOMUNIKAT!

W programie wystąpienia badaczy, wernisaż wystawy oraz przedpremierowy pokaz filmu.

Na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego 12–13 stycznia 2023 roku odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa „Historia szkolnictwa polskiego 1945–1989”.

Organizatorami wydarzenia są Uniwersytet Gdański, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku oraz Stowarzyszenie Archiwistów Polskich.

Konferencję poprzedzi wernisaż wystawy „Źródła do dziejów historii szkolnictwa polskiego 1945–1989 w zasobach trójmiejskich archiwów i bibliotek” (12 stycznia, godz. 9.15, Wydział Historyczny UG).

Jednym z ważnych elementów wydarzenia będzie przedpremierowy pokaz filmu pt. „W imię najwyższych wartości” zorganizowany dla uczestników konferencji (12 stycznia, godz. 18.15, Wydział Historyczny UG). Wprowadzenie do filmu oraz dyskusję poprowadzi dr Piotr Kurpiewski (UG).

To niezwykła historia rodziny Bobów, która podjęła walkę z komunistycznym reżimem o prawo do wolności wychowania i edukacji swoich dzieci. Film opowiada o wydarzeniach mających miejsce w okresie od 1952 do 1981 r. W 1952 r. Danuta i Bartłomiej Boba uznali, że szkoła komunistyczna indoktrynuje dzieci. Postanowili nie posyłać ich do szkoły i nauczać je same w domu. Wywołało to gwałtowną reakcję „władzy ludowej”. W roku 1955 w sąd w imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wydał wyrok na mocy którego pozbawienia państwa Bobów praw rodzicielskich i przekazano dzieci do domów dziecka. Wyrok ten nigdy
nie został wykonany dzięki heroicznej walce i postawie Bartłomieja Boby.

Program do pobrania

Komitet organizacyjny: prof. UG dr hab. Arnold Kłonczyński, dr Łukasz Grochowski (SAP), dr Jan Hlebowicz (IPN Gdańsk), Anna Siekierska (UG).

 ***

Zgłoszenia należy przesyłać do 31 października 2022 r.

Uniwersytet Gdański, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku oraz gdański oddział Stowarzyszenia Archiwistów Polskich zapraszają do uczestnictwa w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Historia szkolnictwa polskiego 1945–1989”, która odbędzie się w dniach 12–13 stycznia 2023 r. na Wydziale Historycznych UG. Zgłoszenia należy przesyłać do 31 października 2022 r.

–Zasadniczymi celami konferencji są: prezentacja źródeł dotyczących szkół podstawowych i średnich po 1945 r. zgromadzonych w archiwach na terenie Polski oraz za granicą; wymiana doświadczeń związanych z metodami stosowanymi przy opracowywaniui badaniu tych źródeł oraz dyskusja nad możliwościami ich wykorzystania przy różnego rodzaju badaniach naukowych. Liczymy szczególnie na omówienie i prezentację źródeł dotychczas nieznanych w literaturze i debacie naukowej– podkreśla prof. UG dr hab. Arnold Kłonczyński.

–Oprócz namysłu nad źródłami zapraszamy do prezentacji badań na temat funkcjonowania nauczycieli, uczniów i szkół po 1945 r. Do uczestnictwa w konferencji zachęcamy zarówno historyków i archiwistów, ale także przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, w tym np. pedagogiki, filozofii, prawa, socjologii czy psychologii– dodaje dr Jan Hlebowicz z IPN Oddział w Gdańsku.

Czytaj dalej „POLSKA: Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Historia szkolnictwa polskiego 1945–1989” styczeń 2023”

POLSKA: Łódź, Konferencja „Dni Digitalizatora” 2022

Ósmą edycję Dni Digitalizatora mamy już za sobą. Tegoroczna odbyła się w dniach 29-30 września 2022 r. i była tym bardziej szczególna, że została zorganizowana przez Narodowe Archiwum Cyfrowe po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią koronawirusa. Ponadto, po raz pierwszy zlokalizowana została poza Warszawą. Wybór miejsca padł nieprzypadkowo na Muzeum Kinematografii w Łodzi, w szczególności że tematyka obrad koncentrowała się na zagadnieniach związanych z digitalizacją materiałów audiowizualnych.
Spotkanie podzielone zostało na dwa bloki tematyczne.

Czytaj dalej „POLSKA: Łódź, Konferencja „Dni Digitalizatora” 2022”

POLSKA: Kraków – Jedność w wielości. Archiwistyka jako dziedzina interdyscyplinarna

9 czerwca 2022 r., w Międzynarodowym Dniu Archiwów, odbyła się konferencja „Jedność w wielości. Archiwistyka jako dziedzina interdyscyplinarna”, zorganizowana przezUniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Stowarzyszenie Archiwistów Kościelnych i Polskie Towarzystwo Teologiczne. Słowo wstępne wygłosił ks. prof. dr hab. Jacek Urban, Dziekan Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego UPJPII, stwierdzając między innymi, że archiwista napotyka zadania dotyczące wielu dziedzin, musi więc posiadać różne umiejętności, musi być i inter, i trans, i multi. Rozwinięcie tego stwierdzenia znalazło wyraz w kolejnych referatach, których w sumie było siedemnaście, zgrupowanych w pięciu sesjach.
1. ARCHIWISTYKA I INNE DYSCYPLINY – WZAJEMNE RELACJE
Jako pierwszy wystąpił ks. dr hab. Mieczysław Różański (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), przedstawiając „Prawne podstawy działania archiwów kościelnych”. Omówił podstawowe przepisy zawarte w głównych aktach prawnych, tzn. ustawie o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz kodeksie prawa kanonicznego. Scharakteryzował kilka typów archiwów kościelnych (diecezjalne, tajne, historyczne, parafialne, zakonne) także od strony dokumentacji, jej typów i rodzajów, którą powinny przechowywać. Zaznaczył też, że przepisy synodów diecezjalnych zawierają bardziej szczegółowe zapisy, mówiące o zadaniach związanych z dokumentacją i archiwami. Po tym dr Monika Cołbecka (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) próbowała odpowiedzieć na pytanie „Czy należymy do jednej rodziny? O związkach naukowych archiwistów z bibliologami i informatologami”. Przypomniała dyskusje prowadzone w Polsce od lat 30. XX, z różną intensywnością i z różnym wydźwiękiem. Wskazała zmiany, jakie zachodziły w postrzeganiu archiwów względem innych placówek oraz zmiany w ich działaniu i priorytetach, rosnącą świadomość, że obok zadania fizycznego przechowywania dokumentacji, istotną ich rolą jest udostępnianie zawartych w archiwaliach informacji. Zauważyła też widoczny w XXI wieku zwrot ku użytkownikowi i jego potrzebom. Temat, którego znaczenie uświadamiane jest ostatnio bardzo istotnie, czyli „Obowiązki dyrektora archiwum wobec zagrożenia kryzysem lub konfliktem zbrojnym – rozważania na pograniczu archiwistyki i bezpieczeństwa”, przedstawiła dr Katarzyna Góralczyk (Polski Narodowy Komitet Błękitnej Tarczy, Instytut Bezpieczeństwa Dziedzictwa FNIK, UPJPII). Odwołała się do istniejących przepisów prawa, które definiują sytuacje kryzysowe, wspominając sygnalizowaną już wcześniej potrzebę ich nowelizacji, zwłaszcza rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. Podkreśliła też że przygotowanie i praktyczne ćwiczenie działań ratunkowych powinno odbywać się w czasie pokoju, z wyprzedzeniem wydarzeń nagłych. Po tym ks. mgr Paweł Andrejczuk (UPJPII) w referacie „Archiwa w służbie genealogii. Kwerendy genealogiczne w archiwach kościelnych na przykładzie archiwum archidiecezjalnego we Wrocławiu” przestawił konkretne przykłady otwarcia na potrzeby użytkowników. Przypomniał dzieje wprowadzania i zawartość ksiąg metrykalnych, obecnie podstawowych źródeł do badań genealogicznych. Stopniowo przejmowane są one z dolnośląskich parafii do archiwum archidiecezjalnego, które wypracowało sprawny system obsługi zapytań (ok. 60% ma charakter genealogiczny). Wskazał też istotną rolę pomocy wyszukiwawczych, sporządzonych w archiwum.

Czytaj dalej „POLSKA: Kraków – Jedność w wielości. Archiwistyka jako dziedzina interdyscyplinarna”