archiwa polonijne

SZWAJCARIA: Zmarł Jacek Sygnarski – Prezes Fundacji Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu

Z wielkim smutkiem i żalem żegnamy śp. Jacka Sygnarskiego (1943-2025) założyciela i prezesa Fundacji Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu, kustosza pamiątek po Polakach w Szwajcarii, archiwistę i bibliotekarza.

W wyniku zbiegu okoliczności, splotu losów ludzkich i wielkiej historii, po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. w Polsce, Ludwika i Jacek Sygnarscy, wówczas pracownicy Geofizyki w Toruniu, zmuszeni zostali do pozostania w Szwajcarii, która stała się w sposób niezamierzony ich drugą ojczyzną. Ich wakacyjny wyjazd w 1981 roku do wujka, doktora Antoniego Brableca, byłego żołnierza 2 Dywizji Strzelców Pieszych, legł u podstaw powstania ważnego ośrodka polskości, który zgromadził największe w Szwajcarii polskie zbiory biblioteczne i archiwalne. Nic nie dzieje się jednak całkowicie przypadkowo i czynnik ludzki zawsze jest najważniejszy.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Zmarł Jacek Sygnarski – Prezes Fundacji Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu”

SZWAJCARIA: Wszystko zaczyna się od pasji. 20 lat działalności Fundacji „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu

20 lat temu na szwajcarskiej mapie kulturalno – naukowej zaistniała Fundacja „Archivum Helveto-Polonicum” – instytucja ważna z punktu widzenia polskiej obecności w tym kraju. Związana jest ona ścisłe z Fryburgiem, pięknym miastem kantonalnym u stóp Preaplów Fryburskich. To miasto miało szczęście do Polaków, lub też Polacy mieli szczęście do Fryburga. W samym Fryburgu, w gotyckiej katedrze św. Mikołaja można podziwiać przepiękne witraże Józefa Mehoffera, a swoje miejsce w życiu naukowym miasta zaznaczyli Józef Wierusz-Kowalski, Ignacy Mościcki, Gabriel Narutowicz czy ojciec Józef Bocheński.
W wyniku zbiegu okoliczności polegających na splocie losów ludzkich i wielkiej historii, po ogłoszeniu stanu wojennego 13.12.1981 r. w Polsce, Jacek i Ludwika Sygnarscy, wówczas pracownicy Instytutu Geofizyki w Toruniu zmuszeni zostali do pozostania w Szwajcarii, która stała się w sposób niezamierzony ich drugą ojczyzną. Przewrotnie można skonkludować, że wakacyjny wyjazd w 1981 do wujka dr Antoniego Brableca, byłego żołnierza 2 Dywizji Strzelców Pieszych, legł u podstaw powstania ważnego ośrodka polskości, który zgromadził największe w Szwajcarii polskie zbiory biblioteczne i archiwalne. Nic nie dzieje się jednak całkowicie przypadkowo i czynnik ludzki zawsze jest najważniejszy. Jacek Sygnarski zabrał do Szwajcarii swoje pasje kolekcjonerski, których nie porzucił, asymilując się w nowej rzeczywistości, równoważąc wartości MIEĆ i BYĆ.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Wszystko zaczyna się od pasji. 20 lat działalności Fundacji „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu”

SZWAJCARIA: Podróże archiwalne cz. 2– Archiwum Kantonu Freiburga

Współczesny Freiburg to zarówno kanton ( 303 tys. mieszkańców) jak i jego stolica (37 tys. mieszkańców). Leży on na pograniczu dwóch stref językowych: francuskiej i niemieckiej.
Początki Freiburga państwa (Szwajcaria tworzyła się jako konfederacja małych państw, które później przekształciły się w kantony) sięgają 1157 roku czyli założenia miasta Freiburga, wokół którego gromadziły się lokalne wspólnoty obywateli i mieszkańców. Jego kształtowanie się jako samodzielnego państwa, trwało do końca XV wieku.
Podobnie jak w innych kantonach ich stolice są siedzibami zarówno archiwów państwowych zasadniczo właściwych dla instytucji kantonalnych – Staatsarchiv oraz archiwów komunalnych właściwych dla instytucji wspólnoty samorządowej miasta- Stadtsarchiv

Chociaż oficjalnie archiwum państwa Freiburga powstało w połowie XVII wieku to dokumenty państwowe były pieczołowicie przechowywane od czasów średniowiecza. Pierwsze dokumenty na przechowanie oddano ok. 1250 roku. Po 1350 roku zadanie archiwizowania dokumentów, zabezpieczania i dbania o nie, powierzono pisarzowi miejskiemu, który prowadził także księgi miejskie. Rozdzielenie funkcji pisarza miejskiego i archiwisty nastąpiło na przełomie XVII i XVIII wieku. Dokumenty i materiały archiwalne państwa -miasta Freiburg (Stadtrepublik Freiburg ) były początkowo przechowywane w siedzibie rady i sądu za kościołem St. Niklas, a następnie w klasztorze franciszkanów. Wraz jednak ze wzrostem zasobów archiwalnych, siedziba archiwum wymagała dwóch lokalizacji- mieściła się w ratuszu i spichlerzu miejskim.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Podróże archiwalne cz. 2– Archiwum Kantonu Freiburga”