Tag: węgry

WĘGRY: Oblężenie Budy w 1684 r. – oczami uczestniczącego w nim żołnierza

Na stronie Węgierskiego Archiwum Narodowego zamieszczono informację o zakupie, w grudniu 2024 r., do zbiorów Archiwum, dziennika w języku włoskim, opisującego kilka dni oblężenia Budy w 1684 r., uzupełnionego ponadto o różne szkice i rysunki. Napisany został dwoma różnymi charakterami pisma, a kilka słabo widocznych podpisów pod ilustracjami pozwala wnioskować, że autor rysunków i uzupełnień tekstu mógł być tą samą osobą. Zarówno fakt, że autorzy potrafili pisać, jak i wyrafinowanie rysunków pozwalają przypuszczać, że nie byli to zwykli żołnierze, ale ich tożsamość pozostaje na razie niejasna.

Czytaj dalej „WĘGRY: Oblężenie Budy w 1684 r. – oczami uczestniczącego w nim żołnierza”

WĘGRY – CHORWACJA: Wystawa archiwalna w Instytucie Liszta w Zagrzebiu

W czwartek 20 listopada 2025 r. w Instytucie Liszta – Węgierskim Instytucie Kultury (Liszt Intézet – Magyar Kulturális Centrum) w Zagrzebiu została otwarta wystawa „Odkrycia europejskie: od Nowego Świata do nowych technologii”, przygotowana przy udziale Węgierskiego Archiwum Narodowego, którą zainteresowani będą mogli oglądać do 20 stycznia 2026 r.
Wystawa objazdowa, stworzona przy udziale sześciu krajów, poświęcona jest historii rozwoju nauki i technologii, przedstawiając jedną z najbardziej charakterystycznych i trwałych cech europejskiej historii i kultury, jaką jest pragnienie odkrywania. Trzy filary wystawy – medycyna, energia/przemysł, transport/żegluga – poprzez dokumenty archiwalne dają wgląd w różnorodną historię wynalazków i odkryć oraz życie osób z nimi związanych, prowadząc zwiedzających przez historię Europy.

Czytaj dalej „WĘGRY – CHORWACJA: Wystawa archiwalna w Instytucie Liszta w Zagrzebiu”

WĘGRY: Wystawa poświęcona portom nad Dunajem

W poniedziałek 24 listopada 2025 r. w Budapeszcie odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy zatytułowanej „Porty nad Dunajem: historia – architektura – ludzie” („A Duna kikötői: történelem – építészet – emberek”), w sali Kós Károly w siedzibie Węgierskiego Stowarzyszenia Architektów.
Podczas wydarzenia powitanie wygłoszą Csaba Szabó, dyrektor generalny Węgierskiego Archiwum Narodowego (Magyar Nemzeti Levéltár – MNL), oraz Reinhard Johler, dyrektor Instytutu Historii i Krajoznawstwa Szwabów Dunajskich (Institut für donauschwäbische Geschichte und Landeskunde) w Tybindze. Wystawę zaprezentuje kurator Máté Tamáska, główny archiwista MNL, a współkuratorami będą Daniela Simon (Niemcy) i Žolt Lazar (Serbia).

Czytaj dalej „WĘGRY: Wystawa poświęcona portom nad Dunajem”

WĘGRY – MAROKO: Umowa o partnerstwie w dziedzinie archiwów

W dniu 12 sierpnia 2024 r. w Budapeszcie Bahija Simou, dyrektor Królewskich Archiwów Maroka (Moroccan Royal Archives), i Csaba Szabo, dyrektor generalny Węgierskich Archiwów Narodowych (Magyar Nemzeti Levéltár), podpisali umowę o partnerstwie. Celem umowy jest wzbogacenie zasobów archiwalnych, promowanie wymiany i dzielenia się umiejętnościami pomiędzy obiema instytucjami w dziedzinie archiwizacji i digitalizacji, a także organizowanie wspólnych konferencji i wystaw. W przyszłości do współpracy ma zostać zaproszone Austriackie Archiwum Państwowe (Österreichisches Staatsarchiv).

Czytaj dalej „WĘGRY – MAROKO: Umowa o partnerstwie w dziedzinie archiwów”

WĘGRY: Zjazd Węgierskich Archiwistów

W dniach 1-3 lipca 2024 r. Stowarzyszenie Archiwistów Węgierskich zorganizowało swoje doroczne Walne Zgromadzenie, które po raz pierwszy w historii odbyło się na terenie zagranicznym. Na miejsce obrad wybrano bowiem miejscowość Senta (węg. Zenta) w autonomicznej prowincji Wojwodina w Serbii, zamieszkałym głownie przez ludności węgierskiej (blisko 80%), a tym samym jeden z najważniejszych ośrodków kulturalnych Węgrów w Wojwodinie.

Czytaj dalej „WĘGRY: Zjazd Węgierskich Archiwistów”

UKRAINA: Węgierskie wsparcie dla ukraińskich archiwów

W dniu 17 czerwca 2024 r. w Budapeszcie rozpoczął się staż młodych ukraińskich archiwistów w Archiwalnej Letniej Szkole dla Ukrainy (Archival Summer School for Ukraine). Staż potrwa do 21 czerwca. W tym roku odbywają go archiwiści z Centralnego Państwowego Archiwum Stowarzyszeń Publicznych i Ukrainików, Centralnego Państwowego Archiwum Audiowizualnego i Elektronicznego, Centralnego Państwowego Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki Ukrainy oraz archiwów państwowych obwodów połtawskiego, chersońskiego, chmielnickiego i czerniowieckiego. Ponieważ wszystkie zajęcia edukacyjne prowadzone będą w języku angielskim, warunkiem koniecznymjest znajomość języka angielskiego na poziomie zaawansowanym. Pierwszy staż zawodowy dla młodych archiwistów z Ukrainy w ramach Archiwalnej Letniej Szkoły dla Ukrainy w Budapeszcie odbył się w dniach 12-16 czerwca 2023 r.

Czytaj dalej „UKRAINA: Węgierskie wsparcie dla ukraińskich archiwów”

WĘGRY: 75 lat stosunków dyplomatycznych węgiersko-chińskich – wystawa on-line

Węgierskie Archiwa Narodowe (Magyar Nemzeti Levéltár) prezentują wystawę on-linez okazji przypadającej w dniu 6 października 2024 r. siedemdziesiątej piątej rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Węgierską Republiką Ludową i Chińską Republiką Ludową (której utworzenie zostało proklamowane 1 października 1949 r.).

Czytaj dalej „WĘGRY: 75 lat stosunków dyplomatycznych węgiersko-chińskich – wystawa on-line”

WĘGRY: Klęska w bitwie nad Donem 1943 – dokumenty on-line

To, co wydarzyło się 81 lat temu, w styczniu 1943 r. w Związku Sowieckim, w zakolu rzeki Don, było jedną z największych, jeśli nie największą, klęską armii węgierskiej w całej historii tego narodu. W czasie II wojny światowej, 2 Armia Węgierska walczyła na terenie Związku Sowieckiego po stronie niemieckiej. 12 stycznia 1943 r., przy minus 30-35 stopniach Celsjusza, Armia Czerwona przypuściła główny kontratak. Słabo wyposażona i podzielona 2 Armia Węgierska zaczęła się wycofywać; straty pogłębił rozkaz dowódcy, generała Gusztáva Jány’ego, który zabronił odwrotu i nakazał stosowanie drastycznych środków dyscyplinarnych. Wielu węgierskich żołnierzy padło ofiarą ataku armii sowieckiej, inni zamarzli na śmierć podczas odwrotu. Nie ma dokładnych danych na temat strat nad Donem – liczba ofiar wyniosła co najmniej 93 tysiące, ale źródła podają liczbę nawet 120–148 tysięcy poległych i zmarłych. Nie wiadomo też dokładnie, ilu żołnierzy zostało rannych i wziętych do niewoli.

Czytaj dalej „WĘGRY: Klęska w bitwie nad Donem 1943 – dokumenty on-line”

WĘGRY: Dzień Pamięci Ofiar Komunizmu: publikacja bazy danych o deportowanych

W Dniu Pamięci Ofiar Komunizmu, 25.02.2021 r., Węgierskie Archiwum Narodowe opublikowało ogromną bazę danych o Węgrach deportowanych w czasie II wojny światowej do Związku Sowieckiego.

Przed prawie dwoma laty, 8 kwietnia 2019 r. Węgierskie Archiwum Narodowe i Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe (RGVA) zawarły porozumienie dotyczące digitalizacji kart rejestracyjnych (w jęz. rosyjskim „учётная карточка”) węgierskich żołnierzy i cywilów schwytanych przez Armię Czerwoną podczas II wojny światowej i deportowanych w charakterze jeńców wojennych i internowanych do Związku Sowieckiego, a następnie przekazanie kopii cyfrowych tej dokumentacji Węgierskiemu Archiwum Narodowemu. Strona rosyjska przygotowała również (w języku rosyjskim) opisy kopii dokumentów przekazanych do Węgierskiego Archiwum Narodowego, zawierające najważniejsze informacje z kart rejestracyjnych, które można było powiązać z każdą osobą.

Czytaj dalej „WĘGRY: Dzień Pamięci Ofiar Komunizmu: publikacja bazy danych o deportowanych”

WĘGRY: Posiedzenie Komitetu ds. Archiwów Węgier i Rosji

W dniach 15-16 października 2019 r. w miejscowości Szolnok na Węgrzech odbyło się spotkania Wspólnego Komitetu Węgiersko-Rosyjskiego ds. Archiwów na jego ósmej sesji. Z Rosji przybyła sześcioosobowa delegacja na czele z Andriejem Juraszowem, zastępcą szefa Federalnej Agencji Archiwów (Rosarhiv).
Obie strony omówiły i oceniły rezultaty wspólnego projektu dotyczącego digitalizacji akt węgierskich jeńców wojennych w Związku Radzieckim i stworzenia rosyjskojęzycznej bazy danych dla ich przetwarzania i archiwizacji. Mówi się, że od czasu ustanowienia Komitetu w 2003 r. jest to największy projekt naukowy realizowany we współpracy między obiema stronami.
Strona węgierska uzyskała informacje o hungarikach przechowywanych w archiwach rosyjskich, które do tej pory nie były znane badaczom węgierskim. Eduard Pagyerin, szef Służby Archiwów Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej powiedział, że w Podolskim Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej (CAMO RF) znajduje się około 230 dokumentów (plików) przejętych przez Armię Czerwoną podczas II wojny światowej. Wspomniał także, że dla 20% tych dokumentów, głównie w języku węgierskim, a w mniejszym stopniu w języku niemieckim, rosyjscy archiwiści przygotowali już tłumaczenia na język rosyjski. Z kolei Igor Fetyisow, zastępca szefa Departamentu Dokumentacji Historycznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej, poinformował że w archiwach Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej (AVP RF) znajduje się około 630 teczek, z których około 430 zostało już odtajnionych.

Czytaj dalej „WĘGRY: Posiedzenie Komitetu ds. Archiwów Węgier i Rosji”