Archiwum Miejskie w Lyonie (Archives Municipales Lyon- AML) opracowało informatyczną bazę danych pozwalającą na śledzenie historii miejskich szlaków komunikacyjnych w czasie. Baza zawiera 4171 nazw ulic, placów, nadbrzeży, alejek i ścieżek miasta ukazując zmiany ich nazw i przebiegów. Ponadto znajdują się tam informacje o platformach, mostach, ślepych uliczkach oraz połączeniach pomiędzy placami. Baza jest na bieżąco aktualizowana w miarę realizacji nowych szlaków komunikacyjnych. Nazwy uporządkowane są alfabetycznie i pozwalają na odkrywanie ich pochodzenia czy ewolucji. Przykładem może być główna ulica miasta ul. Republiki – Rue de la Republique, która powstała w 1858 r., w czasach II Cesarstwa, na gruzach starych uliczek, jako ul. Imperialna (Rue Imperial).
Wyszukiwarka zawiera następujące elementy: lokalizacja ulicy, aktualna nazwa, stare nazwy i ich pochodzenie, ewolucja w czasie ulicy, a w tym jej numeracja układ i granice), spis mieszkańców, status ulicy (prywatny lub publiczny).
Omawiany projekt AML ma swoją długa historię. Początek dały mu, publikowane Biuletynie Miasta Lyon pomiędzy 1978 a 1988 r., kartoteki spisów ulic (w porządku alfabetycznym) z podaniem ich pochodzenia i chronologii (jeśli była znana).
Tag: francja
FRANCJA: Publikacja źródeł archiwalnych dotyczących ludobójstwa na ludności Tutsi w Rwandzie 1990 – 1994
We francuskim dzienniku urzędowym z 7 kwietnia 2021 r. opublikowano międzyresortowe zarządzenie otwierające francuskie archiwa posiadające zasoby dotyczące wydarzeń w Rwandzie z lat 1990 – 1994. Dekret pozwolił otworzyć (upublicznić) pełną wersję raportu sporządzonego przez komisję pod przewodnictwem Vincent Duclert : „Francja, Rwanda i ludobójstwo Tutsi (1990 – 1994) przedłożoną 21 marca 2021 r. Prezydentowi Republiki Francuskiej. Udostępniono wszystkie dokumenty archiwalne Prezydenta Francois Mitteranda i premiera Eduadra Balldura dotyczące Rwandy w latach 1990 – 1994, uzupełnione przez przekazane do Archiwum Narodowego kopie wszystkich cytowanych przez Komisję Badawczą dokumentów cytowanych w sprawozdaniu. Dokumentacja ta pochodzi z różnych ministerstw z tamtego okresu. Komisja przygotowała ponadto obszerny dokument zatytułowany „Stan źródeł w zasobach archiwów francuskich do badań nad Francją w Rwandzie i ludobójstwem Tutsi (1990 – 1994)” (État des sources dans les fonds d’archives français pour la recherche sur la France au Rwanda et le génocide des Tutsi (1990-1994). Dokument stanowi niezwykle interesujący przykład profesjonalnego inwentarza tematycznego. Całość dokumentacji, to znaczy raport Komisji, wraz z wszystkimi załącznikami oraz archiwalnym inwentarzem tematycznym, został udostępniony na rządowym portalu www.vie-publique.fr (Życie publiczne- portal, portalu gromadzący informację z obszaru różnych funkcji państwa (od nauki i kultury po gospodarkę) dla obywateli.
Sam raport: La France, le Rwanda et le génocide des Tutsi (1990-1994) Rapport remis au Président de la République le 26 mars 2021 (Francja, Rwanda i ludobójstwo Titsi (1990-1994) Raport przedłożony Prezydentowi Republiki 26 marca 2021 r.) jest obszernym, liczącym 992 strony dokumentem. Oprócz części wstępnej oraz konkluzji składa się z trzech zasadniczych części podzielonych na rozdziały.
FRANCJA i WŁOCHY: Portale tematyczne w archiwistykach narodowych. Część II. Portale francuskie „Hołd archiwów państwowych dla prezydenta Valéry Giscard d’Estaing”
1. Hommage des Archives nationales au Président Valéry Giscard d’Estaing
Hołd archiwów państwowych dla prezydenfa Valéry Giscard d’Estaing
Archiwa Państwowe w hołdzie prezydentowi Valéry Giscard d’Estaing (Hommage des Archives nationales au Président Valéry Giscard d’Estaing) to najnowszy francuski portal tematyczny. Opublikowano go w związku ze śmiercią prezydenta Valerego Giscard d d’Estaing (1926 – 2020), który zmarł w wieku 94 lat dnia 2 grudnia 2020 r. Był prezydentem Francji w latach 1974 – 1981.Portal składa się z dwóch części: „Siedem lat w obrazach (maj 1974 – maj 1981)” (Le septennat en images (mai 1974 – mai 1981) oraz „Valéry Giscard d’Estaing i archiwa” (Valéry Giscard d’Estaing et les archives).W części pierwszej wykorzystując 17 fotografii z zasobu archiwów francuskich wraz z ich opisem (kontekstem) lub kopii dokumentów, w krótkich migawkach, ukazują jego prezydenturę. Nie brano pod uwagę jedynie spektakularnych wydarzeń, ale także bardzo ludzkie aspekty jak rolę jaką odgrywała małżonka prezydenta dotąd w obyczaju francuskim nie znaną, a wzorowaną na pierwszych damach amerykańskich, zwłaszcza na Jackie Kennedy.
FRANCJA i WŁOCHY: Portale tematyczne w archiwistykach narodowych. Część I Wstęp
Portale tematyczne są stosunkowo nowym zjawiskiem w archiwistyce światowej. W Europie dużą wagę przywiązują do nich archiwa Francji i Włoch, choć w pewnych formach, jak na przykład genealogia, znane są w większości narodowych sieci archiwalnych i to od dawna. Wydaje się, że źródeł ich można by upatrywać w realizowanych dawniej przez archiwa kwerendach tematycznych. Obecnie możliwości techniczne pozwalają w zasadzie dowolnie kształtować koncepcje prezentacji określonych tematów istotnych z punktu widzenia wspólnej historii. Fakty i osoby najistotniejsze dla wspólnej historii stają sie tematem kwerend archiwalnych rozpowszechnianych w formie portali tematycznych. Archiwa narodowe Francji w dwóch zdaniach zdefiniowały ich cele: „Portale tematyczne zawierają podstawowe zasoby do znajomości najważniejszych faktów i osób naszej wspólnej historii. Redagowane przez odpowiedzialnych za zespoły archiwalne i dokumentację są zaadresowane tak do specjalistów jaki i laików.”* We Włoszech portale tematyczne są integralną częścią szerokiego środowiska Systemu Archiwistyki Narodowej (Sistema Archivistico Nazionale – SAN), a podstawową ich funkcją jest „…umożliwienie publiczności, nie tylko specjalistom i ekspertom, dostępu do szerokiego dziedzictwa archiwalnego składającego się z wielu źródeł (dokumentacji aktowej, ikonograficznej, fotograficznej i audiowizualnej) związanych z określonym tematem. Portale zrodziły się z potrzeby uwidocznienia przebogatego dziedzictwa, wciąż mało znanego, równocześnie pozwalają wykorzystać wielką pracę wykonaną przez instytucje archiwalne znaną dotąd ograniczonemu kręgowi uczonych”.**
Archiwa włoskie podkreślają, że mimo przystępnego sposobu udostępniania wszystkie opisy są zgodne ze wspólnymi standardami narodowymi i międzynarodowymi, a obiekty cyfrowe zostały wyposażone w metadane systemu METS aby umożliwić łączenie ich z archiwum pochodzenia.
Czytaj dalej „FRANCJA i WŁOCHY: Portale tematyczne w archiwistykach narodowych. Część I Wstęp”
FRANCJA: „Okresy przechowywania. Przewodnik praktyczny” – nowa publikacja SIAF
W lipcu 2020 r. Międzyministerialny Wydział Archiwów Francji (Service interministériel des archives de France – SIAF) oraz Narodowa Komisja Informatyki i Wolności (Commission nationale Informatique et Libertés) opublikowały broszurę poświęconą okresom przechowywania danych osobowych oraz sposobom określania metod ograniczania czasu ich przechowywania, a także postępowania z nimi.
Dokument składa się z trzech części:
1. Podstawy ograniczania okresu przechowywania,
2. Definicje i zastosowania okresu przechowywania,
3. Normy okresu przechowywania.
Uzupełnieniem są: użyteczne linki, normy prawne oraz słownik.
Omawiana publikacja jest przeznaczona dla podmiotów publicznych i prywatnych które zbierają i przetwarzają dane osobowe, postępowanie z którymi musi być zgodne z regulacjami RODO (Rozporządzenie o ochronie danych osobowych – General Data Protection Regulation – (EU) 2016/679). Art. 5 RODO zobowiązał każdego administratora danych osobowych do ustalenia okresu przechowywania danych osobowych w sposób spójny i uzasadniony ze względu na cel ich przechowywania. Oznacza to, że żadna organizacja nie może przechowywać danych osobowych w nieskończoność, z wyjątkiem określonych przypadków.
Czytaj dalej „FRANCJA: „Okresy przechowywania. Przewodnik praktyczny” – nowa publikacja SIAF”
FRANCJA: Geneza ustawy o archiwach z 1979 r. – publikacja
Portal Archiwa Francji poinformował o wydaniu monumentalnej publikacji poświęconej legendarnej już francuskiej ustawie archiwalnej z 3 stycznia 1979 r. Ustawa ta z perspektywy czasu określana jest „ustawą dwustulecia” (Cette loi venait combler ce qui, rétrospectivement, était perçu comme un vide législatif presque bicentenaire.). Obecnie ustawa weszła, w całości, w skład „Kodeksu dziedzictwa”. Code de Patrimoine- Kodeks dziedzictwa nie jest w występującą w Polsce regulacją prawną. Jest odpowiednikiem innych kodeksów takich jak: Kodeks administracyjny, karny, pracy i inne, zastosowanym do dziedzin związanych z kulturą, czy szczerzej dziedzictwem kulturowym. Francuski kodeks dziedzictwa został uchwalony i wszedł w życie w 2004 r. Składa się z siedmiu części:
1) Regulacje wspólne dla całości dziedzictwa kulturalnego,
2) Archiwa
3) Biblioteki
4) Muzea
5) Archeologia
6) Zabytki kultury materialnej i architektury
7) Dyspozycje dotyczące kolonii
Czytaj dalej „FRANCJA: Geneza ustawy o archiwach z 1979 r. – publikacja”
FRANCJA: Nauka w pogoni za zbrodnią – wystawa w Archives National w Pierrefitte-sur-Seine
W dniu 13 września 2019 r., pod Paryżem w Pierrefitte-sur-Seine, gdzie znajduje się siedziba Artchives de France zostanie otwarta wystawa; „Nauka w pościgu za zbrodnią” (La science à la poursuite du crime). Komisarzem wystawy jest wykładowca nauk politycznych na uniwersytecie w Cergy-Pontoise. Wystawa poświęcona jest pionierowi ekspertyzy kryminalistycznej, Alfonsowi Bertillion (1853 – 1914). Bertillon od 1878 r. odpowiadał w paryskiej nprefekturze policji za kopiowanie i przechowywanie kartotek oskarżonych. Opracował nowy system klasyfikacji kart poszczególnych osób w oparciu o antropometrię (pomiary kości wykonywane na ludzkim ciele). Antropometria była pierwszym systemem naukowym wykorzystywanym przez policję, zastąpiona została przez znacznie skuteczniejszą daktyloskopię. Do tego czasu identyfikacja przestępców odbywała się na podstawie nazwiska i fotografii (fotografowanie przestępców rozpoczęło sie już w latach czterdziestych XIX w.) Na przełomie XIX i XX w. znacznie poszerzył badania nad identyfikacja śladów odnajdowanych w miejscach zbrodni, a w 1888 r. zestandaryzował fotografowanie przestępców. Bertillon wdrożył nowatorskie techniki w wielu dziedzinach kryminalistyki począwszy od wspomnianej normalizacji fotografii sądowej, przez daktyloskopię po nowatorską systematyzację akt. W tym ostatnim zakresie opracował systematykę i sposób zarządzania zbiorami ekspertyz kryminalnych opisujących różnorakie ślady po narzędziach wykorzystywanych do włamań oraz metodę śledzenia w przestrzeni publicznej osób poszukiwanych przez policję opartą na analizie grafologicznej.
FRANCJA: ADAMANT pierwsze podejście do udostępniania zasobów cyfrowych online
ADAMANT (Administration Des Archives et de leurs Métadonnées aux Archives nationales dans le Temps- Administracja Archiwów i ich Metadanych w Czasie w Archiwach Państwowych) jest uruchomionym w 2015 r. projektem, którego celem jest organizacja narzędzi i procedur w archiwach państwowych tak aby mogły one sprostać wyzwaniom cyfrowym. Projekt ma zapewnić ciągłość usług publicznych przez archiwa państwowe poprzez poprawę ochrony i dostępu do danych dostarczanych do archiwów przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Chodzi o przygotowanie całego obszaru zarządzania archiwami cyfrowymi jak, infrastruktura fizyczna i zapewnienie ochrony i dostępu do danych, przygotowania zintegrowanego oprogramowania oraz przygotowanie ludzi i metodyki postępowania. ADAMANT jest częścią szerszego projektu o nazwie VITAM archivage numérique.
Czytaj dalej „FRANCJA: ADAMANT pierwsze podejście do udostępniania zasobów cyfrowych online”
FRANCJA: Doroczne sprawozdanie z działalności archiwów w 2017 r.
Na stronie Archiwów Francji ukazało się roczne sprawozdanie z ich działalności . Zostało ono sporządzone na bazie ponad sześciuset sprawozdań z działalności archiwów publicznych: państwowych, regionalnych, departamentalnych, miejskich i międzygminnych. Raport obejmuje, jak zapewniają jego autorzy, cały obszar aktywności archiwów, od zabezpieczania i gromadzenia zasobu, po działania o charakterze kulturalnym. Całość ma formę eleganckiej publikacji, w której w przystępny i interesujący sposób pokazano główne dane o archiwach, bogato ilustrowane fotografiami i reprodukcjami dokumentów i publikacji.
Podsumowaniem 2017 roku były dwa słowa – zmiany i kontynuacja. Za główne zadania i zarazem wyzwania tego roku uznano: asystowanie cyfryzacji administracji, ułatwienie dostępu do archiwaliów oraz przekazywanie i współdzielenie wspólnego dziedzictwa. Obrazują to następujące liczby: rozmiar przejętych dokumentów elektronicznych wzrósł z 11 600 do 94 000 GB; ponad 100 000 unikalnych użytkowników odwiedzających portal FranceArchives; zorganizowanie 525 wystaw – o 100 więcej niż w 2016 roku.
Zadaniom tym odpowiadały trzy główne obszary działalności:
– międzyministerialny program archiwizacji elektronicznej VITAM,
– przygotowanie i otwarcie w marcu 2017 r. portalu FranceArchives,
– polityka nastawiona na ambitnych użytkowników – edukacja artystyczna i kulturalna oraz innowacyjność pomysłów.
Dokument składa się ze wstępu, obejmującego zagadnienia statystyczne dotyczące kształtowania się wielkości francuskiego zasobu archiwalnego, kadry archiwów, budżetu oraz działań w zakresie kształtowania zasobu archiwalnego (analogicznych jak polski nadzór archiwalny). Porównanie jednak danych statystycznych Francji i Polski nie jest tak proste ze względu na odmienną strukturę służby archiwalnej w obu krajach. Struktura francuskiej sieci archiwalnej obejmuje, jak wyżej już wspomniano, archiwa państwowe, archiwa regionalne, departamentalne oraz archiwa miejskie i międzygminne. Wszystkie one, gromadzą zasób historyczny, to tak jakbyśmy w Polsce włączyli w statystykę archiwalną zarówno zasób jak i działania o charakterze naukowym i edukacyjnym, wszystkie archiwa samorządowe poszczególnych szczebli administracji. W roku 2017, zasób francuskich archiwów historycznych powiększył się o 99,9 km bieżącego akt pochodzących głównie z sektora prywatnego.
Czytaj dalej „FRANCJA: Doroczne sprawozdanie z działalności archiwów w 2017 r.”
FRANCJA: Hakaton „Archiwa i obywatelstwo”
Od 2015 roku realizowany jest we Francji, przez Archiwum Narodowe i Dyrekcję Systemów Informatycznych Ministerstwa Kultury, projekt ADAMANT (Administration Des Archives et de leurs Métadonnées aux Archives nationales dans le Temps – Zarządzanie archiwaliami i ich metadanymi w Archiwum Narodowym w czasie). Wpisuje się on w szerszy program trzech ministerstw: kultury, Europy i spraw zagranicznych oraz obrony pod nazwą VITAM (Valeurs immatérielles transmises aux archives pour mémoire – Wartości niematerialne przekazywane do archiwów dla pamięci). W dniu 7 grudnia 2018 r. odbyła się promocja przygotowanej w ramach projektu ADAMANT platformy informatycznej do archiwizacji cyfrowej w Archiwum Narodowym. Archiwum to przechowuje obecnie 200 mln plików cyfrowych, które uzupełniły tradycyjny zasób archiwalny liczący 350 km.
Promocja była połączona z zapowiedzią pierwszego hakatonu Archiwum Narodowego na temat „Archiwa i obywatelstwo”.
Odbył się on w Liberté Living Lab od soboty 8 grudnia godz. 13.00 do niedzieli 9 grudnia godz. 18.00. Udział wzięło w nim ponad 60 osób – 12 drużyn. Ich zadaniem było napisanie programu do archiwizacji cyfrowej, dostosowanego do aktualnych i przyszłych wyzwań archiwistyki. Archiwum Narodowe zaproponowało kilka ogólnych tematów wiodących:
1: Obywatel honorowy.
2: Akta obywatela, obywatel w aktach
3: Polityk zwraca się do obywatela
4: RTFM! Read the French Mountain!
5: Oni zostali obywatelami Francji
6. Punkty dostępu do czternastu wieków historii
7: Archiwa w sieci danych
8. Obserwowanie nabytków w archiwach