SZWECJA: 400 lat Archiwum Narodowego

Od 16 października 1618 roku, kiedy kanclerz Axel Oxenstierna podpisał Akt o Rijkzens Archivum, Archiwum Narodowe w Szwecji dba o zachowanie i ochronę źródeł historycznych. Początkowo stanowiło ono część Rady Królewskiej, a od 1878 ma status samodzielnej instytucji, Riksarkivet, która stopniowo rozwija się. W 1995 roku w jego skład weszło Archiwum Wojskowe, powołane w 1805 roku, zaś w roku 2010 włączono doń siedem archiwów regionalnych: w Vadstena (utworzone w 1899 r.), w Lund i Uppsali (1903 r.), w Visby (1905 r.), w Göteborgu (1911 r.), w Östersund (1928 r.) i w Härnösand (1935 r.).

Czytaj dalej „SZWECJA: 400 lat Archiwum Narodowego”

NORWEGIA: Światowe Archiwum Arktyczne

Norwegia, korzystając ze specyficznych warunków naturalnych, proponuje sposób zabezpieczenia najważniejszych dokumentów światowych na wypadek katastrofy globalnej. Przygotowano tam, na wyspie Spitsbergen daleko poza kołem podbiegunowym, magazyn, w którym mogą być przechowywane kopie różnego rodzaju dokumentów. Firma Piql, dokonująca ich kopiowania w postaci cyfrowej na taśmy analogowe, twierdzi, że mogą one przetrwać 500-1000 lat. W opinii jej specjalistów, jest to technologia tańsza od zapewnienia konieczności stałej migracji danych cyfrowych. Zarządzać ma nimi system zgodny ze standardem OAIS.
Obiekt zwany jest też Biblioteką Końca Świata, choć korzystać z niego można nie tylko doczekawszy tego momentu w dziejach.

Więcej: Arctic World Archive
Bussines Insider Polska: W Norwegii powstał schron danych, który ma przetrwać największe kataklizmy

Booklips: Norwegowie utworzyli na Spitsbergenie nowe archiwum

ABC News: The Arctic World Archive is located next to the Svalbard Global Seed Vault

Szczegółowe informacje o pracach nad Arctic World Archive patrz: Svalbardposten

Anna Laszuk
NDAP

SKANDYNAWIA: 9 listopada- skandynawski „Dzień archiwów”

Dnia 9 listopada w krajach skandynawskich obchodzony był „Dzień archiwów”. W Norwegii obchodzony był pod hasłem „Wybory” prezentując archiwalia związane z dziejami norweskiej demokracji, w Szwecji natomiast motywem przewodnim była „Flora i fałna” w zasobach archiwów. W Skandynawii obchody dnia archiwów mają już swoją historię. Zapoczątkowały je w 1998 r. archiwa Szwecji. Kiedy okazało się, że tego dnia archiwa Szwecji odwiedziło blisko 35 tys. zwiedzających zainteresowały się pomysłem inne państwa skandynawskie. Już w 1999r. zaaranżowała je u siebie Dania, w 2001 Islandia i Norwegia, 2002 Finlandia, a w 2003 wyspy Færøyene (dun. Færøyerne, archipelag formalnie zależny od Danii, z własnym parlamentem i nie wchodzący w skład Unii Europejskiej). W Norwegii opiekunem projektu jest Rada Kultury koordynująca działania pomiędzy Archiwum Królewskim, a archiwami prowincjonalnymi i prywatnymi. Każde archiwum przygotowało własne projekty osadzone jednak wokół wspólnego rdzenia tematycznego.

Oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

Więcej: Arkivverket , Arkivdagen

NORWEGIA: „Na kanapie z gośćmi archiwum”

„I en sofa på arkivet” to interesująca inicjatywa Królewskiego Archiwum w Oslo wpisania archiwum z zasobem historyczny w pejzaż współczesnych problemów, ukazania ich w kontekście współczesnym. Pomysłem jest organizacja debat odbywających się w audytorium archiwum z udziałem gości na określony temat. We wstępie do zaproponowanej formuły organizatorzy napisali: „Budynek królewskiego archiwum stwarza naturalne ramy do rozmów o historii. W naszych magazynach leży 150 km archiwaliów dokumentujących życie ludzi przez ponad 1000 lat. Zaprosiliśmy  historyków, pisarzy i ludzi kultury do rozmów na sofie.” (tłum. AB) Pierwsze spotkanie odbyło sie pod hasłem „Jak stworzyć politycznego leadera?”. Drugie, które odbyło się 8 października 2013 zatytułowane: „Czerwony przeciwko błękitnemu o najważniejszej norweskiej mównicy”  poświęcone było buntom studenckim od końca lat pięćdziesiątych do końca lat sześćdziesiątych.

Czytaj dalej „NORWEGIA: „Na kanapie z gośćmi archiwum””

NORWEGIA: Zasoby genealogiczne archiwów dostępne dla smartfonów.

Genealogia jest w Norwegii niezwykle popularnym hobby. Archiwa norweskie od lat digitalizują i indeksują swoje zasoby metrykalne, zarówno księgi kościelne jak i akta stanu cywilnego, gromadząc je w Archiwum Cyfrowym (Digitalarkivet). Zasady otwartości tego zasobu są podobne jak w Polsce, czyli po 100 latach materiały genealogiczne mogą być udostępniane. Obecnie dostępne są zasoby wytworzone do 1910 r. włącznie. Podane przez archiwa norweskie dane o odwiedzaniu stron z materiałami genealogicznymi zdają się nieprawdopodobne. Dzienną ilość użytkowników oszacowano na 10.000, a przejrzaną ilość stron na jeden milion dzienne. Liczby ukazują skalę popularności badań nad dziejami własnych rodzin.

Digitalarkivet

 

 

Czytaj dalej „NORWEGIA: Zasoby genealogiczne archiwów dostępne dla smartfonów.”

NORWEGIA: Dokumenty z norweskich archiwów w rejestrze Pamięć Świata

W dniu 2 lutego 2012 r. norweska Krajowa Komisja do Spraw UNESCO powołał Komitet Pamięć Świata . Komitet  zwrócił się do instytucji i osób prywatnych o wytypowanie obiektów o unikatowej i wyjątkowej  wartości dla historii i kultury Norwegii i świata, które mogłyby być zaproponowane do rejestru Memory of the World.
Pierwsza nominacja objęła 12 obiektów z Królewskiego Archiwum w Oslo (Riksarkivet i Oslo) oraz po kilaka z archiwów państwowych w Oslo (Statsarkivet i Oslo), Kongsbergu (Statsarkivet i Kongsberg), Hamar (Statsarkivet i Hamar), Bergen (Statsarkivet i Bergen), Trondheim (Statsarkivet i Trondheim) i Tromsø (Statsarkivet i Tromsø).

Czytaj dalej „NORWEGIA: Dokumenty z norweskich archiwów w rejestrze Pamięć Świata”

NORWEGIA: Niezwykłe przygotowania do obchodów 200 lecia konstytucji.

W 2014 r. przypadnie dwusetletnia rocznica napisania, w niewielkiej miejscowości Eidsvoll, norweskiej konstytucji. W związku z jubileuszem powstał wspólny projekt archiwów państwowych i norweskiego stowarzyszenia genealogów DIS-Norge, którego celem jest stworzenie strony internetowej zawierającej drzewa genealogiczne potomków 112 reprezentantów opracowujących w 1812 r. w Eidsvoll konstytucję. Badaniami mają być objęte najróżniejsze źródła archiwalne, a w szczególności księgi kościelne, spisy ludności, akta stanu cywilnego i inne źródła. Poszukiwane będą także materiały ikonograficzne.
Ze względu na fakt, że w Norwegii badania genealogiczne cieszą się wielką popularnością, organizatorzy mają nadzieję, na olbrzymie zainteresowanie zaproponowanym tematem. „Odnaleźć potomków ludzi z Eidsvoll będzie, więc bardzo interesującym dla tych, którzy zajmują się rodami i historią, mówi Metce Gunari z DIS-Norge” (tłum. AB). Stowarzyszenie DIS-Norge będzie przydzielać poszczególnych reprezentantów badaczom i ma nadzieję, że każdy ze 112 znajdzie swojego autora.
W Wielki Poniedziałek 1814 r. 112 wybranych spośród reprezentantów urzędników miast, prowincji i jednostek wojskowych zebrało się w Eidsvoll celem stworzenia konstytucji norweskiej.
Kontrowersje wzbudzała rola i pozycja króla w ustroju państwa. Jak na owe czasy Konstytucja była dość radykalna przyznając prawo wyborcze każdemu, kto był właścicielem lub dzierżawcą gruntów lub posiadał odpowiedni majątek w mieście miał prawo wyborcze. Dodatkowym ograniczeniem był wiek powyżej 25 lat oraz warunek zamieszkiwania w kraju od 5 lat.
Celem wspólnego projektu Riksarkivet i DIS-Norge jest odnalezienie informacji o potomkach wszystkich 112 twórców konstytucji i przedstawienia informacji o nich (za zgodą żyjących) w Internecie. W fazie pierwszej mają być przedstawione podstawowe informacje o rodzinie, w fazie drugiej informacje te zostałyby uzupełnione o dokumenty oraz materiał ikonograficzny i filmowy.
Przedsięwzięcie jest formą oddania honoru ludziom, którzy trwale odcisnęli piętno na historii Norwegii. Ukazuje, poprzez dzieje rodzin, związki pokoleniowe umiejscowione w przestrzeni historycznej.

 

Strona projektu Eidsvollsmenn (j. norweski)

Opracował na podstawie Riksarkivet i DIS-Norge
Adam Baniecki

AP/O Lubań

NORWEGIA: Spirytyzm i strachy w Archiwum Królewskim

„Wydobyte z otchłani pamięci III” to trzecia edycja serii ekspozycji organizowanych przez Królewskie i Państwowe Archiwum w Oslo. Ideą jest wydobycie z mroku magazynów archiwalnych materiałów mogących zainteresować szerokiego odbiorcę. „Wydobywamy na zewnątrz dokumenty zarówno piękne, sensacyjne jak i fascynujące tak, aby odbiorcy mieli możliwość zobaczyć coś z niezliczonych zasobów, które można u nas znaleźć.” mówi Unni Løkkebø, leader projektu. Prezentowany materiał odznacza się różnorodnością . Znajduje się tam dokumentacja fałszerstw pieniędzy wraz z dowodami rzeczowymi w postaci fałszywek banknotów, krótki rosyjski list z groźba atomową skierowaną przeciwko Norwegii, a także sukienka, która była użyta jako dowód rzeczowy w sprawie o morderstwo, które w 1930 r. wywołało olbrzymie emocje w Norwegii. Sprawa znana była pod nazwą „Købesaken”. Zdarzenie miało miejsce we Fredrikstad, a  zamieszany w nie był znany i sławny mistyk i spirytysta, a przede wszystkim medium Ingeborg Køber. Pośród 21 protokołów z sesji z kontaktów ze zmarłymi prezentowana jest drewniana deska zawierająca litery alfabetu służąca do kontaktów z zaświatami (et ouijabrett).

Różnorodny charakter prezentowanych materiałów ma za cel oddziaływanie na wyobraźnię zwiedzających i ukazywanie bogactwa zasobu archiwalnego.
Wystawę otwarto 9 maja.

Na podstawie: Spiritisme og kalveføtter i Riksarkivet
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

NORWEGIA: Spis powszechny z 1910r. dostępny on- line.

Archiwa norweskie udostępniły on-line, w postaci bazy danych, wyniki źródłowe spisu powszechnego przeprowadzonego na obszarze całej Norwegii w 1910r. Wcześniejszy spis z 1900r. był upubliczniony już w 1960r. w pracowniach naukowych.

Obecnie obowiązujące (od 1907r) prawo norweskie pozwala na upublicznianie danych źródłowych spisu powszechnego po 100 latach od chwili ich zebrania. Spis roku 1910 różnił sie znacznie od poprzedniego przede wszystkim w zakresie głębokości opisu. Objął wszystkie osoby (spis z 1900r. nie ujmował dzieci poniżej drugiego roku życia). Opisano zagadnienia związane z norweska emigracją do Ameryki. Obok zawodów ujęto także informacje o osobach bezrobotnych, Odrębnie opisano przemysł i rzemiosło.

Baza ukazuje społeczeństwo norweskie w dniu 1 grudnia 1910r. dostarczając informacji o 2.391.782 osobach.

Baza jest wspaniałym źródłem wiedzy nie tylko genealogicznej. Mechanizmy wyszukiwawcze pozwalają docierać do informacji na wiele sposobów począwszy od wyszukiwania poprzez nazwiska, skończywszy na pełnych danych dotyczących poszczególnych gmin.

Więcej w języku norweskim Folketellingen 1910

oprac: Adam Baniecki
AP Lubań

NORWEGIA: Arkivportalen- nowe narzędzie dla badaczy

Dzięki współpracy kilku organizacji i fundacji uruchomiono w Norwegii projekt o nazwie „Portal Archiwalny” (Arkivportalen) będący rodzajem wyszukiwarki pozwalającej docierac do zasobów archiwalnych ponad 70 instytucji. Autorem projektu jest Fundacja Asta (Stiftelsen Asta)będąca z założenia platformą współpracy archiwów lokalnych i prywatnych z archiwami państwowymi. Do projektu włączyły sie także archiwa państwowe, archiwa samorządowe współpracujęce w ramach Platformy Lokalnych i Prywatnych Archiwów (LLP- Landslaget for lokal- og privatarkiv) oraz Państwowe Centrum Archiwów, Bibliotek i Muzeów (ABM- Stanens senter for arkiv, bibliotek og museum). Zadaniem portalu jest ułatwienie docierania do informacji, w normalny sposób rozproszonych na różnych poziomach i w różnych instytucjach. Portal jest częścią wyszukiwarki ABM wchodzącej w skład europejskiej sieci Europeana.

Arkivportalen

Na podstawie Arkivverket i Arkivportalen
opracował Adam Baniecki
AP Lubań