Wstęp do Linked Data

(In English)

 

regime_entailment_basic-260

Przykład schematu RDF Linked Data (reifikacja) – autor Karima Rafes (własne dzieło) [CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons)

Linked Data to mechanizm którym posługuje się Semantic Web albo “Web 3.0 w budowie”. Te powiązane ze sobą określenia są tak nowe, że nie maja jeszcze ‘oficjalnego’ polskiego tłumaczenia. Na czym polega Semantic Web? Wszyscy używamy World Wide Web (www). Podstawowym składnikiem www sa tak zwane hiperłącza (hiperlink), odnośniki albo odsyłacze do innych stron, źródeł informacji. Kliknięcie w taki odsyłacz (ma w nazwie http) powoduje otwarcie w przeglądarce internetowej nowej strony pozwalającej na rozszerzenie naszej wiedzy lub dalsze zaspokojenie ciekawości. Www została stworzona dla naszej konsumpcji, i jak język naturalny, jest rozumiana przez ludzi.

Jak pisałem poprzednio, komputery są w porównaniu z nami bardzo mało rozgarnięte. Trzeba im wszystko przedstawiać kawa na ławę, metodą łopatologiczną. Ale są za to bardzo szybkie, a przede wszystkim potrafią ogarnąć o wiele więcej danych na raz niż my. A to znaczy, że odszukają w petabajtach informacji to, czego właśnie potrzebujemy. Aby to było możliwe, musimy być dużo bardziej precyzyjni, mieć wiarygodne źródła informacji i system który to wszystko połączy. Tym systemem jest właśnie Linked Data. 

Czytaj dalej „Wstęp do Linked Data”

Digitalizacja a cyfryzacja

digitalizacja260

Digitalizacja. Ilustracja wykonana z wykorzystaniem pracy Junior Melo udotępnionej przez Wikimedia Commons [CC-BY-SA-3.0])

W języku polskim pojawiło się nowe słowo, ‘cyfryzacja’. Zostało ono spopularyzowane przez stworzenie w 2011 roku nowego ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, obejmującego szeroki zakres działania, od mniejszości religijnych do informatyzacji. Słowo to zwiększyło tylko pogmatwanie, gdyż niektórzy zaczęli używać go zamiast słowa digitalizacja, które także jest używane w różnych znaczeniach. Czym więc jest digitalizacja, formatowanie cyfrowe i cyfryzacja?

Formatowanie cyfrowe

To, co dociera do naszych zmysłów ma najczęściej charakter sygnału ciągłego, t.j. takiego, który może przyjmować dowolne wartości w swojej domenie. Światło – zarówno w jego natężeniu jak i kolorze jest sygnałem ciągłym, takim jest też dźwięk (charakteryzujący się też natężeniem i tonem). Natomiast nuty albo tekst zapisany na papierze jest ciągiem dyskretnym, tj. ciągiem znaków, z których każdy jest wybrany z tylko ograniczonego zestawu możliwości.

Czytaj dalej „Digitalizacja a cyfryzacja”

Konferencje naukowe polonii

Każdego roku odbywają się konferencje organizowane przez środowiska polonijne na świecie. W tym roku członkowie Rady Instytutu Piłsudskiego wzięły udział w trzech konferencjach naukowych które odbyły się na terenie Stanów Zjednoczonych i Europy.

W dniach 15-16 maja 2013 miała miejsce konferencja i spotkanie naukowe Polish-American Historical Association (PAHA). Konferencja odbyła się w University at Buffalo, The State University of New York. PAHA jest organizacją pożytku publicznego która skupia naukowców zajmujących się badaniami nad Polonią. Powstała w roku 1942 jako część Polskiego Instytutu Naukowego, od 1948 jest niezależnym towarzystwem naukowym.

W dniach 14-15 czerwca 2013 odbyła się się konferencja prezentująca badania naukowe Polaków w Ameryce w wielu dyscyplinach nauki. Konferencja jest organizowana corocznie przez Polski Instytut Naukowy w Ameryce (Polish Institute of Arts and Sciences of America – PIASA) i miała miejsce Waszyngtonie. PIASA powstała w 1942 r. początkowo jako kontynuacja na czas okupacji Polskiej Akademii Umiejetnosci w Krakowie a od lat powojennych jako niezależna organizacja. PIASA  skupia polsko-amerykańskich uczonych, posiada bibliotekę i archiwum oraz galerię sztuki.

Jak każdego roku odbyła się także Stała Konferencja Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie (MAB), w której biorą udział przedstawiciele instytucji polskich działających w Europie Zachodniej i w obu Amerykach. Kolejne spotkanie MAB miało miejsce we wrześniu 2013 r. w Budapeszcie. Podczas konferencji przedstawione zostały referaty dotyczące 150 Rocznicy Powstania Styczniowego i historii polsko-węgierskiej.

Iwona Korga

Artykuł ukazał się 2 kwietnia 2013 w Blogu archiwistów i bibliotekarzy Instytutu Piłsudskiego.

Iwona Drag Korga jest dyrektorem wykonawczym Instytutu Pilsudskiego w Ameryce, absolwentką Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie i Queens College w Nowym Jorku. Doktor nauk humanistycznych, archiwsta i historyk, pasjonuje sie historia najnowsza, kolekcjami archiwalnymi  i edukacją mlodego pokolenia Polonii

Digital Humanities

Poniższy tekst proszę potraktować jako zachętę i wstęp do lektury zbioru esejów Debates in the Digital Humanities pod redakcją Matthew K. Golda, wydanego w 2012 przez University of Minnesota Press. Antologia ta została także opublikowana w nieco rozszerzonej formie jako tekst „open access”, który dostępny jest tutaj.

Digital humanities (w skrócie DH), czy też humanistyka cyfrowa jest relatywnie nową dziedziną, która zdobywa coraz większą popularność w świecie akademickim. Artykuł w angielskiej Wikipedii podaje bardzo zgrabną definicję DH, do której odsyłam zainteresowanych. W skrócie, humanistyka cyfrowa, jest obszarem badań, nauczania i tworzenia łączącego technologie informatyczne i dyscypliny humanistyczne. Obejmuje ona działalność od kuracji kolekcji cyfrowych w sieci po eksplorację danych dokonywaną na wielkich zbiorach. DH stara się połączyć warsztat tradycyjnych dyscyplin humanistycznych (takich jak historia, filozofia, językoznastwo, nauka o literaturze, sztuce, muzyce, itd.) z narzędziami informatycznymi takimi jak wizualizacja danych, pozyskiwanie danych, eksploracja danych i tekstu, statystyka czy publikacja elektroniczna.

Czytaj dalej „Digital Humanities”

Koperty na zdjęcia cyfrowe

(In English)

graphic formats W coraz większym tempie przestawiamy się na fotografię cyfrową. To, co było kilkanaście lat temu nowinką staje się standardem, a aparaty na film staja się rzadkością. Możliwość natychmiastowego sprawdzenia wyniku, powszechność zapisu obrazu w telefonach, tabletach, coraz tańsza pamięć cyfrowa i sprzęt fotograficzny powoduje, że robimy teraz o wiele więcej zdjęć. Jednocześnie jednak fotografia stała się czymś bardzo przejściowym. Kiedyś wklejało się zdjęcia do albumów, kolekcjonowało w pudełkach, dziś siedzą one jako pliki na dysku komputera, a gdy dysk padnie (wszystkie dyski to czeka), nagle tracimy nasze zasoby. Pisałem już wcześniej o osobistych archiwach cyfrowych, tym razem bardziej szczegółowo o tym, jak zapakować i przechować obraz cyfrowy.

Zapis obrazu to nie tylko zdjęcia. Skany dokumentów w archiwum to także zapis cyfrowy, który powinien wiernie odzwierciedlać oryginalny dokument. Jak wybrać najlepszy format i sposób zapisu tak, aby przetrwał dla następnego pokolenia, aby nasze wnuki mogły oglądać albumy dziadków, a archiwa przechowały bezcenne już (bo papier się rozpadł) obrazy archiwaliów? Zapisany obraz przechowujemy w opakowaniu zwanym plikiem (file). W dalszym ciągu będzie o formatach tych kopert, do których wkładamy zdjęcia – plików komputerowych, kompresji i metadanych a także przekładaniu obrazu z jednej koperty do innej (konwersji).

Czytaj dalej „Koperty na zdjęcia cyfrowe”

Wstęp do standardów metadanych

Przy omawianiu zderzenia nauk bibliotecznych, archiwistycznych itp. z komputeryzacją i Internetem, centralne miejsce zajmują metadane i sposób ich wyrażania. Metadane to dane o danych, opisy, wyciągi, oznakowania, indeksy, katalogi itp. Ten artykuł jest wstępem do dyskusji i omówienia różnych aspektów metadanych i ich zastosowań.

Dlaczego w ogóle potrzebne są nam metadane? Najprostszą odpowiedzią jest “dlatego, że komputery są raczej nierozgarnięte”. Niech nas nie zmyli fakt, że umieją grać w szachy lepiej od ludzi – to jest zadanie względnie proste w porównaniem ze zrozumieniem języka naturalnego. Ale mimo tego, że są nierozgarnięte, komputery są w stanie przetworzyć dużo więcej informacji w dużo krótszym czasie niż mózg człowieka, więc jest w naszym interesie tłumaczyć zdania języka naturalnego na język zrozumiały przez komputery.

Czytaj dalej „Wstęp do standardów metadanych”