Tag: archiwa cyfrowe

BELGIA: Prawne wyzwania archiwistyki cyfrowej

Archiwa Państwowe w Belgii  (Archives de l’État en Belgique) poinformowały o planach analizy wyzwań prawnych związanych z archiwistyką cyfrową. Pierwszoplanowym zadaniem określono kompleksowe zdefiniowanie obszaru prawnego w zakresie przetwarzania cyfrowych danych (publicznych) oraz sformułowanie zaleceń dotyczących dostosowania ich do belgijskiego prawa archiwalnego. Archiwistyka cyfrowa wiąże się z szeregiem wyzwań technicznych i prawnych. Docelowo powinna wzmocnić rolę archiwistów i archiwów w obszarze ochrony istotnych dla społeczeństwa  informacji  i dostępności do niej.  Obecne regulacje prawne oparte są na zasadach ogólnych i nieostrym rozróżnieniu pomiędzy danymi osobowymi a nieosobowymi. W efekcie powstał system regulacji prawnych, którego ograniczenia są niejednoznaczne. Na marginesie, warto spojrzeć na nieostry system udostępniania zasobu archiwalnego w Polsce. Archiwa chronią się przed zarzutami łamania prawa na różne sposoby, takimi jak np.: umowy z użytkownikami, anonimizacja treści udostępnianych zasobów  prowadząca niekiedy do absurdalizacji samej istoty udostępniania bezpośredniego i pośredniego.  To efekty nieostrego prawa , którego cechą charakterystyczną jest brak pewności jakie informacje wolno, a jakich nie wolno udostępniać, nie łamiąc prawa. Odrębnym problemem w Polsce, pozostaje obszar archiwum cyfrowego jako przestrzeni prawnej w całej swojej rozciągłości (począwszy od modelu jego logicznej budowy, takim modelem teoretycznym jest na świecie OAIS , ale przecież i model teoretyczny musi być osadzony prawnie, ponieważ wymaga wdrażania konkretnych procedur, które muszą być lokalnie zdefiniowane, skończywszy na regulacjach prawnych związanych z procedurą zasilania archiwum informacją elektroniczną (w wielu jej formach) i zasadami udostępniania (a tu pojawiają się wspomniane wyżej problemy od RODO po prawo do ponownego wykorzystania informacji).

Czytaj dalej „BELGIA: Prawne wyzwania archiwistyki cyfrowej”

CZECHY: Światowy Dzień Ochrony Danych Cyfrowych

Narodowe Archiwum w Pradze (Narodní archiv Praha) dnia 2 listopada 2023 r. włączył się do działań w ramach Światowego Dnia Ochrony Cyfrowej (World Digital Preservation Day) Światowego Dnia Archiwów Cyfrowych, nazywając go Światowym Dniem Archiwalnej Digitalizacji (czy też Światowy Dzień Archiwów Cyfrowych – Světový den digitální archivace). Na swoich stronach udostępnił on aplikację Narodowego Portalu Archiwalnego (Národní archivalní portál)
Prascy archiwiści zachęcają swoich kolegów z innych ośrodków archiwalnych, oraz innych instytucji zajmujących się gromadzeniem dóbr kultury i ich digitalizacją, do dołączenia z własnym programem lub propozycją działań. Argumentują w sposób oczywisty, że jesteśmy otoczeni informacją cyfrową, za pomocą której coraz częściej się komunikujemy. Wpływa ona na wiele obszarów ludzkiej aktywności. Tymczasem przetwarzane i przenoszone przez nią dane są niezwykle zależne od stosowanych technologii, a ich długotrwałe przechowywanie rodzi wiele zagrożeń i może być bardzo problematyczne. Tymczasem archiwa cyfrowe i biblioteki cyfrowe dysponują wiedzą pozwalającą na pozyskiwanie, przechowywanie i udostępnianie informacji cyfrowych od ich twórców. I wiedzą tą powinny dzielić się w możliwe szerokim zakresie, dla naszego wspólnego dobra.

Czytaj dalej „CZECHY: Światowy Dzień Ochrony Danych Cyfrowych”

UKRAINA: Prezentacja projektu „Cyfrowe Archiwum Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej”

W dniu 5 lipca 2023 r. o godzinie 16:00 w Centrum im. Metropolity Andrieja Szeptyckiego we Lwowie (ul. Stryjska 29a), z udziałem szefa Państwowej Służby Archiwów Ukrainy Anatolija Chromowa, odbędzie się prezentacja projektu „Cyfrowe Archiwum Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej”, firmowanego przez Instytut Historii Kościoła Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego i firmę „Archive Information Systems”, z udziałem Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy.

Czytaj dalej „UKRAINA: Prezentacja projektu „Cyfrowe Archiwum Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej””

CZECHY: Zapowiedź i program 19. Ogólnokrajowej Konferencji Archiwalnej

Po czteroletniej przerwie – w dniach 16-18 maja tego roku – czescy archiwiści organizują kolejną, już 19. ogólnokrajową konferencję archiwalną, jakie wcześniej odbywały się co dwa lata. Tym razem gospodarzem zgromadzenia będzie miasto Pardubice, a organizatorami przedsięwzięcia są: Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne (Česká archivní společnost, z. s.), Czeskie Towarzystwo Informacyjne, z. s. – stowarzyszenie branżowe przy Archiwum Narodowym (Česká informační společnost, z. s. – pobočný spolek při Národním archivu), Regionalne Archiwum Państwowe w Hradcu Králové (Státní oblastní archiv v Hradci Králové).
Przygotowany fachowy program konferencji w sposób świadomy uwzględnia rozległość i różnorodność działalności archiwów i obejmuje szereg tematów poświęconych opiece przedarchiwalnej, archiwom cyfrowym, udostępnianiu i promocji dokumentacji archiwalnej i samych archiwów. Głównym zaś tematem obrad o charakterze historyczno-archiwalnym będą ceny i ich badanie w różnych epokach w świetle źródeł archiwalnych. Uczestnicy konferencji będą mieli również możliwość odwiedzenia lokalnych instytucji kultury i pamięci oraz pobliskiego zamku Kunětická hora.
Rozpoczęcie konferencji zaplanowane jest we wtorek, 16 maja 2023 r., kiedy to po oficjalnym otwarciu ma odbyć się ogólnodostępny panel dyskusyjny nt. „Czeska archiwistyka w drodze przez XXI wiek”. Prowadzić go będzie David Valůšek (Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne), a udział w niej wezmą: Petr Vokáč (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych), Daniel Doležal (Departament Zarządzania Archiwami MSW), Stanislav Bárta (Uniwersytet Masaryka). „Przepytani” zostaną na temat ich oglądu aktualnego stanu i perspektyw rozwoju naszej dziedziny.

Czytaj dalej „CZECHY: Zapowiedź i program 19. Ogólnokrajowej Konferencji Archiwalnej”

CZECHY: Seminarium „Doświadczenia w zarządzaniu dokumentacją bieżącą na uczelniach”

Czeskie Stowarzyszenie „CNZ” (Občanské sdružení: Co po nás zbude – Obywatelskie Stowarzyszenie: Co po nas zostanie), wywodzi się z zespołu ekspertów z Archiwum Narodowego, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Ministerstwa Informatyki Republiki Czeskiej, powołanego w 2003 r. do opracowania standardów dokumentacji elektronicznej. W 2008 r. zespół ten przekształcił się w stowarzyszenia obywatelskiego, stawiającego sobie za cel systematyczną pracę nad problematyką długoterminowego przechowywania dokumentów elektronicznych i zagadnieniami z tym związanymi. Stąd też wzięła się jego nazwa: „Co po nás zbude”, czyli „Co po nas zostanie”. Jego członkowie uczestniczą w przygotowywaniu stosownych aktów prawnych, wspierają rozwój zawodowy kadr zajmujących się obsługą akt i archiwów, wymieniając doświadczenia, organizując i wspierając programy edukacyjne i seminaria zawodowe, tworząc nieformalne środowisko i profesjonalną platformę spotkań jego członków. Jego najnowszą inicjatywą jest seminarium online, odbyte 1 czerwca 2021 r. w godz. 14:00 – 16:00

Czytaj dalej „CZECHY: Seminarium „Doświadczenia w zarządzaniu dokumentacją bieżącą na uczelniach””

WŁOCHY: Archiwum Cyfrowe – nowy portal archiwalny

Od 15 stycznia dostępny jest we Włoszech nowy portal archiwalny o nazwie Archwum Cyfrowe (Archivio Digitale), który pozwoli użytkownikom z jednego interfejsu przegladać cefrowe zasoby zgromadzone w archiwach państwowych i nadintendenturach archiwalnych (Soprintendenze archivistiche e bibliografiche). Przypomnijmy, że cechą charakterystyczną włoskiego systemu archiwalnego jest odrębny pion administracji archiwalnej zajmującej się zasobem niepaństwowym tj. np.: samorządowym, ale nie tylko. Omawiany projekt Archivio Digitale prowadzony jest od 2018 r. przez Centralny Instytut Archiwów (Istituto Centrale per gli Archivi) z wykorzystaniem platformy open source MetaFad*.
Archiwum Cyfrowe zostało pomyślane i jest realizowane jako możliwość eksploracji zdigitalizowanego zasobu archiwalnego w sposób bardzo precyzyjny poprzez moduły wyszukiwawcze odwołujące się do kontekstowego opisu archiwalnego znajdującego się w inwentarzach archiwalnych. System opiera się na słowach kluczowych zwracających informację poprzez śledzenie wszystkich pół opisu archiwalnego. Poszukiwania zaawansowane pozwalają na wyszukiwanie informacji  w zespołach archiwalnych, jednostkach archiwalnych i poszczególnych dokumentach.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Archiwum Cyfrowe – nowy portal archiwalny”

ROSJA: „Głosy pisarzy i poetów Rosji” w internecie

W roku 2015, ogłoszonym Rokiem Literatury, Rosyjskie Państwowe Archiwum Nagrań Dźwiękowych (RGAFD) przygotowało edukacyjny projekt internetowy „Głosy pisarzy i poetów Rosji.”
Możliwość zachowania dla przyszłych pokoleń głosów przedstawicieli kultury pojawiła się wraz z wynalazkiem zapisu dźwięku pod koniec XIX wieku. W pierwszych latach XX wieku zapisano na woskowych cylindrach, a potem już na płytach gramofonowych, głosy wielkich rosyjskich pisarzy: Lwa Tołstoja i poetów „srebrnego wieku” literatury rosyjskiej – m.in. Aleksandra Błoka, Siergieja Jesienina, Osipa Mandelsztama, Andrieja Biełego i innych, czytających swoje utwory. Czasami zapisy są niedoskonałe, czasem trudno jest rozróżnić głosy poetów, lecz i tak są to wielkie skarby dziedzictwa kultury – dziedzictwa dźwiękowego.

Czytaj dalej „ROSJA: „Głosy pisarzy i poetów Rosji” w internecie”

Pamięć masowa dla archiwów cyfrowych

NetgearW miarę wzrostu wykorzystania cyfowego zapisu informacji, archiwa zaczynaja przywiązywać coraz większą wagę do mediów w postaci elektronicznej. Dotyczy to zarówno archiwów klasycznych które digitalizują swoje zasoby, jak i instytucji ktore archiwizuja dokumenty i zapisy powstałe w ostatnich dekadach, które sa w coraz większym stopniu cyfrowe od początku ich powstania (‘born digital’).

Zapis cyfrowy wymaga zupełnie innego podejścia do problemu zachowania i zabezpieczenia zasobów archiwalnych. W jednym z poprzednich blogów rozważaliśmy oprogramowanie do inwentaryzacji zasobów, tutaj chciałbym przedyskutować problem pojemności pamięci cyfrowej, potrzebnej do przechowywania zasobów.

Zapis informacji w postaci cyfrowej poprzedza oczywiście powstanie komputerów. Karty dziurkowane były uzywane od poczatku 19 wieku – w krosnach (Joseph Jacquard), w przetwarzaniu informacji (Siemion Korsakow), w opracowywaniu danych spisu powszechnego (Herman Hollerith). Jeszcze niedawno maszyny cyfrowe Odra używaly (za IBM) kart dziurkowanych do zapisu programów i danych. Wkrótce zostały one zastąpione papierową taśmą perforowaną, ale prawdziwe przyspieszenie spowodowało dopiero użycie zapisu magnetycznego. Rewolucja komputerowa to pamięc dyskowa: najpierw mainframe, potem stacje robocze, komputery osobiste, laptopy – to wszystko istniało dzieki możliwości zapisu informacji na dyskach twardych i przenośnych dyskietkach. Dysk twardy ma chyba najdłuższa historię rozwoju technologicznego, i jest do dziś podstawowym medium zapisu danych w Internecie oraz w większości komputerów stacjonarych i laptopów.

Czytaj dalej „Pamięć masowa dla archiwów cyfrowych”

POLSKA: „Kształcenie infobrokerów i archiwistów cyfrowych”, Kraków 14-15 kwietnia 2015 r.

Konferencję zorganizowali: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Narodowe Archiwum Cyfrowe i Archiwum Narodowe w Krakowie. Konferencja odbyła się w siedzibie Instytutu Historii Uniwersytetu Pedagogicznego, który uruchomił właśnie roczne studia podyplomowe „Zarządzanie dokumentacją, infobrokerstwo i archiwistyka”.

Po przywitaniu uczestników rozpoczęto obrady. Pierwszą prelegentką była  H. Robótka (Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu) z referatem zatytułowanym Archiwa i archiwiści cyfrowi w świetle wybranych dokumentów, w którym nakreśliła problematykę i omówiła podstawowe akty prawne i rozporządzenia NDAP, w tym ustawę archiwalną z 1983 r., ustawę z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 30 października 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z dokumentami elektronicznymi. Ponadto wspomniała o oficjalnych dokumentach NDAP: „Strategii archiwów państwowych na lata 2010-2010” oraz  „Raporcie o archiwach w Unii Europejskiej po rozszerzeniu”. Omówiła też sytuację archiwów zakładowych w kontekście Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych. Prelegentka zastanawiała się, czy archiwa będą przejmować tylko metadane czy też dokumentację elektroniczną wraz z metadanymi, konkludując, że przejmowana dokumentacja powinna stanowić komplet wraz z metadanymi, gdyż same  metadane to tylko zapis drogi służbowej dokumentacji w urzędzie.

Czytaj dalej „POLSKA: „Kształcenie infobrokerów i archiwistów cyfrowych”, Kraków 14-15 kwietnia 2015 r.”