JAPONIA: Sympozjum archiwalne o trzęsieniach ziemi

„Przekazywanie wspomnień o trzęsieniu ziemi i tradycji lokalnej społeczności” — to temat sympozjum odbędzie się w ramach „Archiwum trzęsienia ziemi we wschodniej Japonii”, dnia 8 stycznia 2024 r. w wielkiej sali konferencyjnej Międzynarodowego Instytutu Badań nad Katastrofami na Uniwersytecie w Tohoku. Jest to instytucja, która natychmiast po Wielkim Trzęsieniu Ziemi we Wschodniej Japonii, które nastąpiło 11 marca 2011 r., rozpoczęła szeroko zakrojone prace badawcze, m.in. poprzez różnorodne ankiety i badania terenowe. Wszystkie zdobyte materiały i poczynione ustalenia były natychmiast rozpowszechnione poprzez różnorodne publikacje i specjalną witrynę, zawierającą zapisy podejmowanych działań od dnia 13 kwietnia 2011 r.

Czytaj dalej „JAPONIA: Sympozjum archiwalne o trzęsieniach ziemi”

CZECHY: Wizje archiwistyki narodowej – przygotowania do debaty

Czeska społeczność archiwalna przeprowadziła w ostatnich dwóch latach kilka dyskusji na temat przyszłego kierunku rozwoju swej branży. Dwie ostatnie z nich odbyły się w Hradcu Králové (w 2022 r.) i w Pardubicach (w 2023 r.). Ich wyniki pozwalają na sformułowanie kolejnych obszarów tematycznych, które winny stać się punktem wyjścia do dalszych prac koncepcyjnych.
Dlatego też przy Departamencie Archiwów i Służb Kancelaryjnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Czeskiej Republiki powołano nieformalną grupę, która przygotowała projekt „Wizji Archiwów Czeskich”. Grupa ta działa pod przewodnictwem Daniela Doležala, a w jej skład wchodzili ponadto: Stanislav Bárta (Uniwersytet im. Masaryka), Daniela Brádlerová (Akademia Nauk Republiki Czeskiej), Tomáš Dvořák (Archiwum Stołecznego Miasta Pragi), David Valůšek (Powiatowe Archiwum Państwowe w Zlinie), Michaela Zemánková (Ziemskie Archiwum Morawskie w Brnie). Sformułowanie głównych tez wizji i ich zakotwiczenie to pierwszy krok w jej ostatecznym opracowaniu. Założono, że archiwa to wyjątkowe instytucje, łączące przeszłość, teraźniejszość z przyszłością ludzkości. Są instytucjami zaufania społecznego, ponieważ przechowują, zarządzają i udostępniają realne i niezakłamane informacje. Łączą w sobie cechy instytucji pamięci i urzędu. Wychodząc z tych ogólnych założeń opracowano cztery podstawowe założenia, po przyjęciu których ma nastąpić analiza stanu obecnego, mająca na celu przygotowanie ostatecznej koncepcji rozwoju czeskiej archiwistyki po roku 2025.

Czytaj dalej „CZECHY: Wizje archiwistyki narodowej – przygotowania do debaty”

CZECHY: Letnia Szkoła Nauk Pomocniczych Historii

Nauki pomocnicze historii (w skrócie NPH) są swoistym „kuferkiem z narzędziami” w rękach historyka podczas jego podróży w czasie. W kufrze tym kryje się dziesięć głównych i kilka mniejszych dyscyplin historycznych, jakie zrodziły się wraz ze współczesną nauką historyczną, które tworzą zestaw metod naukowych i umiejętności „rzemieślniczych” niezbędnych do pracy ze źródłami. Są to więc dyscypliny niezbędne dla każdego archiwisty, zwłaszcza pracującego w instytucjach z zasobem historycznym. Dla pogłębienia i rozwoju umiejętności w zakresie NPH Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Masaryka w Brnie organizuje specjalne zajęcia.
W ramach tzw. Skryptorium Brunense w dniach od 27 czerwca do 1 lipca 2022 r. odbędą się zajęcia „Letniej Szkoły Nauk Pomocniczych Historii”. Kursy te będą prowadzone na dwóch poziomach. Na poziomie pierwszym nastąpi wprowadzenie w poszczególne nauki pomocnicze historii dla „początkujących”: licealistów zainteresowanych studiowaniem historii, studentom różnych innych dyscyplin, ale także studentom niższych lat nauk historycznych, pragnących poszerzyć swoją wiedzę z zakresu NPH.

Czytaj dalej „CZECHY: Letnia Szkoła Nauk Pomocniczych Historii”

CZECHY: Seminarium „Doświadczenia w zarządzaniu dokumentacją bieżącą na uczelniach”

Czeskie Stowarzyszenie „CNZ” (Občanské sdružení: Co po nás zbude – Obywatelskie Stowarzyszenie: Co po nas zostanie), wywodzi się z zespołu ekspertów z Archiwum Narodowego, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Ministerstwa Informatyki Republiki Czeskiej, powołanego w 2003 r. do opracowania standardów dokumentacji elektronicznej. W 2008 r. zespół ten przekształcił się w stowarzyszenia obywatelskiego, stawiającego sobie za cel systematyczną pracę nad problematyką długoterminowego przechowywania dokumentów elektronicznych i zagadnieniami z tym związanymi. Stąd też wzięła się jego nazwa: „Co po nás zbude”, czyli „Co po nas zostanie”. Jego członkowie uczestniczą w przygotowywaniu stosownych aktów prawnych, wspierają rozwój zawodowy kadr zajmujących się obsługą akt i archiwów, wymieniając doświadczenia, organizując i wspierając programy edukacyjne i seminaria zawodowe, tworząc nieformalne środowisko i profesjonalną platformę spotkań jego członków. Jego najnowszą inicjatywą jest seminarium online, odbyte 1 czerwca 2021 r. w godz. 14:00 – 16:00

Czytaj dalej „CZECHY: Seminarium „Doświadczenia w zarządzaniu dokumentacją bieżącą na uczelniach””

CZECHY: Seminarium o bezpieczeństwie zbiorów w świecie cyfrowym

Dnia 25 lutego 2020 Czeski Komitet Błękitnej Tarczy we współpracy z Archiwum Narodowym w Pradze oraz spółką CESNET z.s.p.o. przygotowały seminarium na temat „Bezpieczeństwo zbiorów instytucji dóbr kultury w cyberprzestrzeni”. Jest to temat nie tylko ciągle aktualny, ale wraz z rozwojem techniki wymagający stałego pogłębiania wiedzy. Dlatego też zaproszono do współpracy spółkę CESNET, która jest stowarzyszeniem uniwersytetów i Akademii Nauk Republiki Czeskiej, zajmującym się obsługują i rozwojem krajowej e-infrastruktury dla nauki, badań i edukacji, w tym tworzenia sieci komputerowej i przechowywania danych, oferując w tym zakresie szeroki zakres usług.
Głównym punktem seminarium będą dwa wystąpienia, związanego z CESNET doc. JUDr. Jana Koloucha, będącego od wielu lat pracownikiem naukowym kilku uniwersytetów, gdzie prowadzi zajęcia m.in. dotyczące cyberprzestępczości i bezpieczeństwa elektronicznego. Był też członkiem grup ekspertów Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA). Jego pierwszy referat zatytułowano: „Umiejętne korzystanie z technologii komputerowej i usług on-line, jako najlepsze zabezpieczenie”, zaś drugi „Digitalne ślady”. Po obu wystąpieniach przewidziana jest oczywiście dyskusja.
Seminarium odbyło się w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego (adres: Praha 4 – Chodovec, Archivní 4) dnia 25 lutego 2020 r

Więcej:

Bezpečné chování paměťových institucí v kyberprostoru

oprac. Ivo Łaborewicz

AP Wrocław O/Jelenia Góra

CZECHY: 17. seminarium konserwatorów i historyków

Cykliczne, odbywające się co kilka lat, seminaria czeskich archiwistów, historyków i konserwatorów swoja historią sięgają połowy lat 70. XX wieku. Najbliższe takie spotkanie odbędzie się w listopadzie 2019 roku, ale jego organizatorzy już dziś zapraszają chętnych do zgłaszania swego w nim udziału. Zwłaszcza, iż zgłoszenia przyjmowane będą do jedynie do 1 marca 2019 roku.

Tegoroczne seminarium przygotowują bardzo ważne dla czeskiej archiwistyki instytucje, a więc: Morawskie Archiwum Krajowe w Brnie (Moravskí zemskí archiv v Brně), Powiatowe Archiwum Państwowe w Jihlawie (Státní okresní archiv Jihlava), Archiwum Narodowe w Pradze (Národní archiv v Praze), Instytut Technologii Chemicznej Odnowy Zabytków na Wydziale Technologii Chemicznej Uniwersytetu Technologii Chemicznej w Pradze (Ústavu chemické technologie restaurování památek Fakulty chemické technologie Vysoké školy chemicko-technologické v Praze), Wydział Administracji Archiwalnej i Służby Kancelaryjnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej (Odbor archivní správy a spisové služby Ministerstva vnitra České republiky) oraz Czeskie Towarzystwo Informacyjne przy Archiwum Narodowym w Pradze (České informační společnosti, z. s. — pobočného spolku při Národním archivu v Praze).

Czytaj dalej „CZECHY: 17. seminarium konserwatorów i historyków”

SŁOWACJA: Węgierskie seminarium dla słowackich archiwistów

Węgierskie Archiwum Narodowe (Magyar Nemzeti Levéltár), do 2012 r. Centralne Archiwum Państwowe, jest głównym archiwum historycznym i zwierzchnim archiwum dla archiwalnych placówek powiatowych. Powstało w 1756 r. w Preszburgu i zajmuje obecnie trzy obiekty w dzielnicy Várnegyed. Przechowuje ponad 73 kilometry bieżące akt, ponad 63,5 milionów mikrofilmów i niezliczone pieczęcie, zdjęcia, mapy i plany oraz dokumenty. Funkcjonuje, podobnie jak pozostałe archiwa na Węgrzech, w oparciu o ustawę archiwalną nr LXVI z 1995 roku.
Jako instytucja ogólnokrajowa zachowuje ono szczególne relacje z archiwami zagranicznymi. Jednym z przejawów tych działań są organizowane w ostatnich latach seminaria edukacyjne dla archiwistów z sąsiednich krajów. Mają one charakter misji kulturalnej, której celem jest wzmocnienie współpracy z archiwistami krajów sąsiednich, zwłaszcza ze Słowacji, a także nawiązanie wzajemnych bliższych kontaktów ze wszystkimi archiwistami, przechowującymi i pracującymi nad dokumentami wytworzonymi na Węgrzech i przez władze węgierskie. W 2017 r. Archiwum Narodowe zorganizowało dwa seminaria dla archiwistów w Rumunii i na Ukrainie, edukując ich w w zakresie opracowywania dokumentów powstałych w języku węgierskim.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Węgierskie seminarium dla słowackich archiwistów”

CZECHY: Zapowiedź listopadowej konferencji o topografii historycznej

Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze co roku przygotowuje kilka znaczących wystaw i konferencji archiwalno-historycznych o znaczeniu międzynarodowym. Obecnie czyni przygotowania do seminarium naukowego dla badaczy zajmujących się topografią historyczną, a to z okazji mijającej w tym roku 280 rocznicy urodzin czeskiego prekursora badań w tej dziedzinie, a mianowicie Jaroslava Schallera.
Josef František Jaroslav Schaller urodził się 6 marca 1738 r. na w Konopišti, zmarł 6 stycznia 1809 r. w Pradze. Był księdzem z zakonu pijarów, a więc jego głównym zdaniem stało się kształcenie i wychowanie młodzieży. Specjalizował się w historii, a szczególnie w geografii historycznej, zwłaszcza topografii. Był autorem licznych opracowań z tego zakresu, a jego najważniejszym dziełem stało się monumentalne kompendium „Topographie des Königreiches Böhmen” (Topografia Królestwa Czeskiego). Złożyło się nań 16 części wydanych w latach 1785-1791, które cieszyły się ogromną popularnością i uznaniem nie tylko w czasie powstania, ale i do tej pory są wykorzystywane przez badaczy z uwagi na wielką dokładność topograficzną. Drugą z ważnych jego prac stał się opis topografii historycznej Pragi („Beschreibung der königlichen Haupt- und Residenzstadt Prag”), wydany w czterech tomach w latach 1794-1797. Te dwa dzieła uczyniły Jarosława Schallera ojcem czeskiej topografii historycznej. Ponadto Schaller opracował szereg prac historycznych o historii swojego zakonu, o jego najważniejszych postaciach, a także o prowadzonej przez pijarów działalności dydaktycznej w Czechach i na Morawach.

Czytaj dalej „CZECHY: Zapowiedź listopadowej konferencji o topografii historycznej”

V Seminarium Sfragistyczne, Kraków 18 listopada 2016 r.

Seminaria Sfragistyczne, organizowane od 2006r. na dobre wrosły już w pejzaż konferencji z kręgu nauk pomocniczych historii. W trakcie kolejnych edycji podejmowano na nich zróżnicowaną problematykę, mającą przybliżyć badaczy do zrozumienia fenomenu dawnych pieczęci. Ich pokłosiem jest, opublikowany w ubiegłym roku, obszerny tom (Dawne pieczęcie. Typologia – metody badań – interpretacje, pod red. Z. Piecha, Warszawa 2015, ss 608), zbierający materiały z trzech pierwszych spotkań.


W roku bieżącym kolejne, piąte już, Seminarium odbędzie się 18 listopada w gmachu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podobnie jak poprzednie, IV Seminarium, tak i ono poświęcone zostało problematyce pieczęci kościelnych – czy może szerzej instytucji wyznaniowych. Bowiem oprócz referatów dotyczących sfragistyki kręgu Kościoła katolickiego, w programie znalazły się wystąpienia dotyczące pieczęci mariawickich czy żydowskich.
Zainteresowanych zapraszamy do zapoznania się z programem i udziału w obradach.

Pełen program

dr hab. Marcin Hlebionek

UMK

CZECHY: Kroniki przedsiębiorstw transportowych dostępne w Internecie

Czeskie archiwa państwowe od wielu lat realizują różne programy digitalizacji i udostępniania on-line najciekawszych zbiorów. Należą do nich bez wątpienia kroniki, które zgodnie z obowiązującym tu od lat dwudziestych XX w. prawem, powstają we wszystkich urzędach i instytucjach, a następnie przekazywane są do archiwów państwowych. To jedno z najpopularniejszych źródeł wykorzystywanych przez czeskich badaczy. Nic dziwnego, iż obok dokumentacji metrykalnej oraz kartograficznej, znalazło się w czołówce digitalizowanych materiałów archiwalnych.
Właśnie temu zagadnieniu poświęcone zostanie najbliższe seminarium, jakie 10 marca zorganizuje Archiwum Narodowe w Pradze. Jego tematem będzie zarządzanie elektronicznymi kopiami ksiąg pamiątkowych i kronik powstałych w takich instytucjach jak dworce kolejowe, komisariaty policji, urzędy i przedsiębiorstwa autobusowego oraz inne instytucje transportowe, powstałe w ostatnim stuleciu na ziemiach czeskich oraz Rusi Podkarpackiej, które są przygotowywane do umieszczenia ich w całości w Internecie.

Czytaj dalej „CZECHY: Kroniki przedsiębiorstw transportowych dostępne w Internecie”