CZECHY: Tragedia na Uniwersytecie Karola

Tragedia, jaka wydarzyła się 21 grudnia 2023 r. na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Karola w Pradze dotknęła też środowisko archiwalne. Jedną z 14 śmiertelnych ofiar strzelca w budynku przy placu Jana Palacha stała się dwudziestoletnia studentka archiwistyki i nauk pomocniczych historii oraz członkini Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów Klára Holcová.

Czytaj dalej „CZECHY: Tragedia na Uniwersytecie Karola”

CHINY: Archiwa pomogły we wpisaniu uprawy imbiru na Listę Światowego Dziedzictwa

Podczas obrad Naukowej Grupy Doradczej Systemu Dziedzictwa Rolniczego o Znaczeniu Globalnym (GIAHS), która zebrała się w Rzymie w dniach 7–10 listopada 2023 r., wpisano na listę dziedzictwa rolniczego Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) trzy kolejne uprawy z Chin. Są to: tradycyjny system kultywacji kasztanów w Kuancheng w prowincji Hebei, system uprawy białego imbiru w Tongling w prowincji Anhui oraz historyczny system sadzenia jagód Myrica rubra w Xianju w prowincji Zhejiang. Wśród nowo docenionych upraw – ważnych dla światowego dziedzictwa – imbir bały został dostrzeżony dzięki starym dokumentom, dostarczonym przez chińskie archiwa.
Dla potrzeb stosownego wniosku do FAO Archiwum Miejskie w Tongling udostępniło Komitetowi Miejskiemu partii, jak również władzom miejskim i odpowiednim czynnikom państwowym kompletne materiały i istotne dokumenty historyczne, jak m.in. kroniki hrabstw i prefektur, dzięki którym uzasadnienie tego wystąpienia zostało ugruntowane oraz uwiarygodnione. Tutejsze Archiwum Miejskie od 2016 r. stale udoskonalało swoje metody współpracy ze Stowarzyszeniem Badań nad Białym Imbirem Tongling oraz pomogło w udoskonalaniu mechanizmów pracy nad materiałami aktowymi. Archiwiści brali też czynny udział w pracach redakcyjnych i wydawniczych pisma „Tongling White Ginger”, organizowali zaplecze badawcze, aby dokładnie zapoznać się z archiwaliami znajdującymi się w zbiorach Archiwum Miejskiego oraz w zbiorach Stowarzyszenia Imbiru, a w rezultacie szczegółowo i kompleksowo opisać historyczny rozwój uprawy imbiru białego.

Czytaj dalej „CHINY: Archiwa pomogły we wpisaniu uprawy imbiru na Listę Światowego Dziedzictwa”

CZECHY: Promocja wspomnień wybitnego czeskiego archiwisty, prof. Ivana Hlaváčka

Uroczysta promocja książki wybitnego historyka i archiwisty prof. Ivana Hlaváčka, pt. Život mezi knihami a listinami (Życie między książkami i dokumentami), odbędzie się dnia 14 grudnia 2023 r. o godzinie 16.00 w sali kinowej Archiwum Narodowego w Pradze. Będzie to jednocześnie spotkanie z autorem i jego znakomitymi kolegami. Prezentowana publikacja to zbiór wspomnień profesora z jego długiego żywota badacza i edytora źródeł.
Prof. PhDr. Ivan Hlaváček, CSc., czeski historyk i archiwista. Urodził się 28 maja 1931 r. w Pradze. W latach 1950-1955 studiował historię ze specjalizacją archiwalną na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze, gdzie następnie został asystentem u prof. Václava Vojtíška i podjął studia podyplomowe. W 1958 r. obronił pracę doktorską o kancelarii i dokumentach Wacława IV. W 1967 r. habilitował się, jednak po 1968 r. odmówiono mu tytułu profesora. Otrzymał go dopiero po aksamitnej rewolucji 1989 r. (w 1990 r.). W latach 1990-2000 był pracownikiem Katedry Nauk Pomocniczych Historii; specjalizował się w dyplomatyce czeskiej, zwłaszcza średniowiecznej, kodykologii, paleografii, historii administracji i historiografii. W latach 1992-1998 profesor wizytujący na Uniwersytecie w Konstancji. Czynny uczestnik licznych międzynarodowych sympozjów i kongresów, m.in. w USA, Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoszech, Belgii, Holandii, Niemczech, Polsce, Austrii, Luksemburgu, Węgrzech, Szwajcarii.

Czytaj dalej „CZECHY: Promocja wspomnień wybitnego czeskiego archiwisty, prof. Ivana Hlaváčka”

BIAŁORUŚ: Zatrzymania wśród pracowników Narodowego Archiwum Historycznego w Mińsku

W dniu 16 sierpnia 2023 r. białoruska służba Radia Wolność (Радиа Свобода) podała wiadomość o zatrzymaniu przez funkcjonariuszy KGB co najmniej siedmiu pracowników Narodowego Archiwum Historycznego w Mińsku. Wśród zatrzymanych są zastępca dyrektora ds. nauki i szefowie departamentów. Ich nazwiska, miejsce pobytu i powody zatrzymania nie są znane. Według źródeł portalu „Наша Ніва”, zatrzymani zostali później zwolnieni. Dwa dni temu dyrektorem Narodowego Archiwum Historycznego został Michaił Głuszakow, który wcześniej pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości i KGB Białorusi.

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: Zatrzymania wśród pracowników Narodowego Archiwum Historycznego w Mińsku”

CZECHY: Rozdano kolejne 23 medal „Za Zasługi dla Czeskiej Archiwistyki”

Najważniejszym wyróżnieniem, jakim Republika Czeska honoruje osoby o szczególnych osiągnięciach na polu archiwalnym jest medal „Za Zasługi dla Czeskiej Archiwistyki” (Za zásluhy o české archivnictví). Nadaje go Minister Spraw Wewnętrznych, odpowiedzialny w tym kraju za archiwa. Od 2006 r. odznaczenie to wręczono już ich ponad 300 razy. W tym roku uhonorowano nim kolejne 23 osób.
Medal „Za zasługi dla czeskiej archiwistyki” został ustanowiony rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych nr 39 z dnia 9.12.2005 roku, jako szczególne wyróżnienie dla osób, które przyczyniły się do rozwoju czeskiej archiwistyki. Autorem projektu medalu jest rzeźbiarz Michal Vítanovský, z kolei dyplom, będący świadectwem przyznania medalu, zaprojektowała Šárka Macková. Medal jest przyznawany osobom żyjącym, obywatelom Republiki Czeskiej oraz cudzoziemcom, którzy wnieśli szczególny wkład w archiwistykę czeską, w szczególności poprzez: osiągnięcie doskonałych wyników w zarządzaniu czeskimi archiwami, lub znacząco przyczynili się, poprzez swoją działalnością naukową, zawodową i wydawniczą, do podniesienia poziomu czeskiej archiwistyki, czy też poprzez swoją działalność pedagogiczną wpłynęli na edukację czeskich archiwistów, jak również w sposób wyjątkowy przysłużyli się do wzrostu międzynarodowej współpracy archiwalnej i budowania pozytywnego wizerunku czeskiego archiwów za granicą, oraz wykazali się osobistą odwagą i inicjatywą w ratowaniu rzadkich archiwów podczas klęsk żywiołowych.

Czytaj dalej „CZECHY: Rozdano kolejne 23 medal „Za Zasługi dla Czeskiej Archiwistyki””

CZECHY: Archiwiści bajkopisarzami

Wiadomo dobrze, a przynajmniej nie mają co do tego wątpliwości wszyscy związani w jakikolwiek sposób z archiwami, że archiwiści nie są ludźmi jednowymiarowymi, posiadają bowiem wiele talentów, często zaskakujących, które prezentują przy różnych okazjach. Jedną z takich okazji stała się publikacja kolejnej książki PhDr. Jaroslava Fencela, tym razem prezentująca bajki dla dzieci.Ta urocza książeczka, pt. „Pohádky našeho dětství” (Bajki naszego dzieciństwa), wydana przez gminę Žilov, w której jej autor mieszka, ukazała się 2 września 2022 roku z dużą pomocą i udziałem archiwistów z Pilzna. Nie ma w tym nic dziwnego, gdyż Archiwum to od dawna współpracuje z gminą, czego efektem stało się już szereg regionalnych różnorodnych wydawnictw. Tym razem dyrektor Okręgowego Archiwum Państwowego (Státní oblastní archiv) PhDr. Karel Řeháček przygotował redakcyjnie całość do publikacji i opatrzył wstępem. Natomiast mgr Agáta Vodičková – konserwatorka z Powiatowego Archiwum Państwowego (Státní okresní archiv) w Domažlice z siedzibą w Horšovském Týně, w magiczny sposób całość zilustrowała.

Czytaj dalej „CZECHY: Archiwiści bajkopisarzami”

MRA: Zmarł dr Charles Kecskemeti wieloletni Sekretarz Generalny MRA

Międzynarodowa Rada Archiwów poinformowała o śmierci dr Karla Kecskemeti, wieloletniego sekretarza generalnego MRA, związanego z pracami na jej rzecz od 1962 r.
Dr Karl Kecskemeti urodził się na  Węgrzech w 1933 r. Do Francji przybył jako uchodźca polityczny po wydarzeniach węgierskich pięćdziesiątego szóstego roku i już rok później rozpoczął pracę w archiwach państwowych. Współpracuował , z późniejszym Dyrektorem Naczelnym Archiwów Francji, Jean Favier. Bardzo szybko związał się z Międzynarodową Radą Archiwów i jej paryskim biurem piastując od 1962 r. stanowisko najpierw sekretarza, potem Sekretarza Wykonawczego (1969 – 1988) oraz Dyrektora Wykonawczego i Sekretarza Generalnego (1992 – 1999). Miał olbrzymi wpływ na międzynarodową archiwistykę. Bronił wartości podstawowych dla archiwistów i archiwów takich jak istotna rola archiwów jako platformy dla wzmacniania dialogu międzynarodowego podczas trudnych okresów w polityce międzynarodowej. Był renomowanym historykiem, któremu zachodni świat wiele zawdzięcza w zakresie zrozumienia współczesnej historii Węgier. Pozostawił także po sobie spuściznę dotyczącą archiwów i teorii archiwistyki.

Czytaj dalej „MRA: Zmarł dr Charles Kecskemeti wieloletni Sekretarz Generalny MRA”

Odszedł Czesław Margas (1925-2021) – Nestor polskiej archiwistyki

Dnia 28 lutego 2021 r. w jeleniogórskim szpitalu zmarł Czesław Margas, wieloletni kierownik, a potem dyrektor tutejszego Archiwum Państwowego; współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry i Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego, laureat nagrody miasta, postać niezwykle zasłużona dla archiwistyki i dla regionu.
Urodził się 21 sierpnia 1925 r. we wsi Zuzowy w powiecie Końskie. W 1946 r. ukończył gimnazjum w pobliskim Przedborzu, skąd przeniósł się do Liceum Ogólnokształcącego w Końskich, gdzie w 1948 r. zdał egzamin maturalny. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Wrocławiu na kierunku historia. Pracę magisterską, napisaną pod kierunkiem prof. Władysława Czaplińskiego, obronił w 1952 r. Zanim uzyskał tytuł magistra, skierowany został nakazem pracy do Jeleniej Góry. Tutaj dnia 1 czerwca 1952 r. zatrudniony został w Oddziale Terenowy wrocławskiego Archiwum Państwowego, od razu na stanowisku kierownika. Do pomocy miał tylko jedną woźną, żadnego doświadczenia, za to pod opieką archiwalną spory obszar pięciu powiatów: jeleniogórskiego, kamiennogórskiego, lwóweckiego, lubańskiego i zgorzeleckiego. Wszystkiego musiał w zasadzie nauczyć się sam, uczestnicząc jedynie w krótkich kursach przygotowawczych, czasem korzystając z doświadczenia kolegów z odległego Wrocławia, a tak naprawdę nabierając biegłości w zawodzie poprzez samodzielną praktykę. Pierwszym zawodowym zadaniem, przed jakim stanął, było zabezpieczenie i przewiezienie do Jeleniej Góry całego materiału archiwalnego sprzed 1945 r., zachowanego w terenie. Następnie przystąpił do jego porządkowania. W latach 50. i 60. inwentaryzował blisko 2000 jednostek aktowych rocznie. Sporządził inwentarze dla większej części zasobu niemieckiego. Ponadto segregował ogromny księgozbiór, z którego wiele tomów przekazał różnym bibliotekom naukowym w kraju. Zabezpieczając w terenie akta poniemieckie, kontrolował skupy makulatury, ratując w ten sposób śląskie dziedzictwo historyczne przed zniszczeniem. W 1956 r. rozpoczął przejmowanie akt urzędów i instytucji polskich. Zasób archiwum udostępniał wszystkim zainteresowanym. Jednocześnie rozpoczął kontrole archiwów zakładowych w różnych instytucjach, których początkowo rocznie przeprowadzał grubo ponad setkę.
Czytaj dalej „Odszedł Czesław Margas (1925-2021) – Nestor polskiej archiwistyki”

WŁOCHY: „Pamięć o archiwistach” Źródła mówione o na temat zawodu archiwisty

WŁOCHY: „Pamięć o archiwistach” Źródła mówione o na temat zawodu archiwistyW Centralnym Instytucie Dóbr Dźwiękowych i Audiowizualnych w Rzymie w dniu 13 grudnia 2019 r. odbyła się konferencja mająca za cel dokonać pierwszego podsumowania projektu o nazwie „Pamięć o archiwistach” Zespoły mówione o zawodzie archiwisty. („La memoria degli archivisti” Fonti orali sul mestiere d’archivista). Celem tego interesującego projektu jest zebranie video wywiadów z ludźmi, którzy z swoim życiu związani byli z zawodem archiwisty. Autorzy chcą sięgnąć, o ile to będzie możliwe, do początku lat pięćdziesiątych. Taki wybór chronologii przewidywanego zbiory nie jest przypadkowy i wiąże sie z obchodzoną w roku 2019 siedemdziesiątą rocznica powstania Narodowego Stowarzyszenia Archiwistyki Włoskiej (l’Associazione Nazionale Archivistica Italiana (ANAI), którego pierwszy kongres odbył się w październiku 1949 r. w Orvieto.

Projekt prowadzony jest w ramach współpracy ANAI, Uniwersytetu w Trento (Universita di Trento), Centralnego Instytutu Archiwistyki (Istituto Centrale per gli Archivi) oraz Centralnego Instytutu Dóbr Dźwiękowych i Audiowizualnych (Istituto Centrale per Beni Sonori e Audiovisivi).

Czytaj dalej „WŁOCHY: „Pamięć o archiwistach” Źródła mówione o na temat zawodu archiwisty”

CZECHY: Dyrektor Archiwum Narodowego w Pradze uhonorowana austriackim medalem państwowym

W środę 16 stycznia 2019 roku, w rezydencji austriackiego ambasadora w Republice Czeskiej, odbyło się uroczyste wręczenie austriackiego Krzyża Honorowego Nauki i Sztuki Pierwszej Klasy (Österreichisches Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst I. Klasse) dyrektorowi Archiwum Narodowego w Pradze PhDr. Evie Drašarovej CSc. To wysokie odznaczenie państwowe, przyznane zostało przez prezydenta Austrii na wniosek rządu federalnego. Aktu wręczenia dokonał osobiście jego ekscelencja Alexander Grubmayr, LL.M. Przypomniał on zasługi, jakie Dr. Drašarová osiągnęła w rozwoju stosunków czesko-austriackich w dziedzinie archiwalnej. W szczególności podkreślił pomyślne przekazanie do Wiednia dokumentacji dawnych austriackich i austro-węgierskich ministerstw z okresu sprzed 1918 r., należących pierwotnie do zasobu austriackich archiwów państwowych.
Serdecznie gratulujemy!

Czytaj dalej „CZECHY: Dyrektor Archiwum Narodowego w Pradze uhonorowana austriackim medalem państwowym”