FRANCJA: Akt małżeństwa Ludwika XV i Marii Leszczyńskiej w archiwum w Strasburgu

W Archiwum Miasta i Eurometropolii Strasburga zachował się akt małżeństwa Ludwika XV (1710 – 1774) i Marii Leszczyńskiej (1703 – 1764). Ślub zarejestrowany został 15 sierpnia 1725 r. w księgach parafialnych katedry w Strasburgu. Zawarty został pod nieobecność króla przez pełnomocnika Ludwika Orleańskiego. Oficjalna ceremonia miała miejsce później, 5 września w zamku Fontainebleau (Château de Fontainebleau). Dokument przechowywany jest w Archium Miasta i Eurometropolii Strasburg (Archives de la ville et de l’Eurométropole de Strasbourg), sporządzony został w języku francuskim i jest jedynym królewskim aktem małżeńskim  przechowywanym w strasburskim archiwum.

Czytaj dalej „FRANCJA: Akt małżeństwa Ludwika XV i Marii Leszczyńskiej w archiwum w Strasburgu”

FRANCJA: „Rotulus, średniowieczne dziedzictwo do rozwinięcia”, nowa wystawa Archiwum Maine-et-Loire

Archiwa Maine-et-Loire uruchomiły strone internetową dedykowaną rotulusom oraz wystawę kończącą interdyscyplinarny projekt Narodowej Agencji Badawczej (Agence Nationale de la Recherche)  i Uniwersytetu Lorraine o nazwie 'Rotulus”. Celem wystawy jest udostępnienie szerszej publiczności średniowiecznych źródeł archiwalnych mających formę rotulusów. Projekt realizowany w latach 2019 – 2022 zgromadził badaczy, historyków, archiwistów i bibliotekarzy w celu rozpoznania i inwentaryzacji kartularzy w formie rotulusów. Kartularze to zbiory w formie kodeksu (oprawionego rekopisu) lub rotulusa w których przepisywane były dokumenty dotyczące własności osoby czy instytucji (np.: klasztoru). W średniowieczu prowadzone były głównie na pergaminie. Rotulus składał się z pojedynczych lub kilku arkuszy pergaminu. Jego rozmiary były bardzo zróżnicowane i dochodziły do kilkunastu metrów. Niektóre zwoje obracały się wokół drewnianej osi tzw. pępka.
Aż do XII wieku monopol na pisanie posiadał Kościół, a zwłaszcza mnisi. Duże opactwa mogły liczyć  kilkuset mnichów, podczas gdy w skład mniejszych wchodziło z zaledwie kilku mnichów. Rotulusy powstawały i były używane pomiędzy XI a XV w.

Czytaj dalej „FRANCJA: „Rotulus, średniowieczne dziedzictwo do rozwinięcia”, nowa wystawa Archiwum Maine-et-Loire”

FRANCJA: Kolejne zespoły archiwalne z okresu II wojny światowej i późniejszych wydarzeń dostępne dla użytkowników

20 kwietnia 2023 r. portal FranceArchives opublikował listę rozporządzeń (fr. arreté) będących odstępstwami (dérogation) ogólnymi w zakresie okresów nieudostępniania akt, które zostały wydane przez ministerstwa będące właściwymi dla spraw kultury. Tego typu rozporządzenia były wydawane od 1998 r. Wówczas Ministerstwo Kultury w porozumieniu z Ministerstwem Obrony wydały kilka takich przepisów, otwierając użytkownikom dostęp do zbiorów z II wojny światowej. Późniejsze odstępstwa objęły inne okresy historyczne lub konkretne sprawy.

Czytaj dalej „FRANCJA: Kolejne zespoły archiwalne z okresu II wojny światowej i późniejszych wydarzeń dostępne dla użytkowników”

FRANCJA: Obchody 150 rocznicy urodzin Colette

W 2023 r. przypadła 150 rocznica urodzin francuskiej pisarki i feministki Colette (Sidonie Gabrielle Colette). Z tej okazji archiwa narodowe zaprezentowały w ramach cyklu „Archiwa z bliska” wystawę internetową dokumentów związanych jej życiem. Dokumenty podzielone są na grupy tematyczne ułożone wedle chronologii życia. Każdy prezentowany dokument osadzony jest w kontekście życiorysu Colette.W części poświęconej dzieciństwu zatytułowanej zaprezentowano akt urodzenia stwierdzający, że 28 stycznia 1873 r. w Saint-Sauveur-en-Puisaye (departament Yonne regionu Burgundia-Franche-Comté) urodziła się Sidonie Gabrielle Colette. Z domu wyniosła znajomość literatury klasycznej i francuskiej. Zarówno matka Sidonie Ladoy, jak i ojciec, kawaler Legii Honorowej (1897) mieli wpływ na wychowane córki. Drugim dokumentem zaprezentowanym jest wyciąg z dossier Legii Honorowej ojca. Po różnych perypetiach życiowych związanych problemami finansowymi rodziny i przeprowadzką do Châtillon-sur-Loing, Colette wyszła za mąż za czternaście lat starszego od siebie Henry’ego Gauthier-Villars dit Willy. Był o właścicielem wydawnictwa, pisarzem, publicystą i krytykiem muzycznym. Z tego okresy zaprezentowano kontrakt małżeński z 15 maja 1893r. zawartego w Châtillon-sur-Loing.

Czytaj dalej „FRANCJA: Obchody 150 rocznicy urodzin Colette”

FRANCJA: Publiczna zbiórka na restaurację dawnej siedziby archiwów narodowych w Paryżu

Archiwa Narodowe Francji I Fundacja Dziedzictwa (Fondation du Patrimoine) ogłosiły subskrypcję publiczną na restaurację pałacu Rohan (hôtel de Rohan), dawnej siedziby Dyrekcji Archiwów Francji w Paryżu. Sponsorujący mogą stać się mecenasami Archiwów Narodowych Francji. Mecenat jest przyjętą we Francji formą wspierania kultury. Rozumiany jest jako akt filantropijny polegający na wsparci materialnym bez rekompensaty ze strony beneficjenta. Archiwa Narodowe Francji i Fundacja Dziedzictwa potrzebują wsparcia aby odrestaurować Hôtel de Rohan, jeden z najbardziej prestiżowych osiemnastowiecznych pałaców Paryża, będących siedzibą książąt – kardynałów  Rohan i Kancelarii Orańskiej. Projekt realizowany ma być w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, przewidziany koszt inwestycji to 196604 EUR.
Hôtel de Rohan zaczęto budować w 1705 r. na zlecenie na zlecenie Armanda Gastona de Rohan, którego rodzice, księżna i książę Soubisse, rezydowali w sąsiednim pałacu (Soubisse). Armand Gaston de Rohan był księciem – biskupem Strazburga, a potem kardynalem i kapelanem Francji.

Czytaj dalej „FRANCJA: Publiczna zbiórka na restaurację dawnej siedziby archiwów narodowych w Paryżu”

FRANCJA: Kłopoty z naszym kalendarzem

FranceArchives  Portal Narodowych Archiwów Francji opublikował u schyłku 2022 r. trzy krótkie publikacje poświęcone kalendarzowi, a może raczej kalendarzom w dziejach. „Kłopoty z naszym kalendarzem” (Les tribulations de notre calendrier) pióra prof. Olivier Guyotjeannin, pofesora słynnej paryskiej l’École nationale des chartes, opowiada o historii kalendarza w Europie i na świecie z naciskiem na pierwsze dni nowego roku.  To opowieść o tym jak to się stało, że czas liczymy od 1 stycznia pomimo iż powinien być liczony od 25 grudnia, od dnia narodzin Chrystusa i od kiedy rok narodzin Chrystusa jest początkiem współczesnego kalendarza.  To także opowieść o funkcjach religijnych (często kalendarz lunarny) i cywilnych (słoneczny), o problemach z wyznaczaniem Wielkanocy. Interesująca jest także historia wprowadzania na świecie kalendarza Juliańskiego, co jak się okazuje zajęło kilka wieków (w Europie ostatnia przyjęła go Grecja w 1923 r.).

Czytaj dalej „FRANCJA: Kłopoty z naszym kalendarzem”

FRANCJA: Zasady ponownego wykorzystania archiwów publicznych

W dniu 21 grudnia 2022 r., na stronie oficjalnej francuskich archiwów państwowych „FranceArchives„, ukazał się tekst o ponownym wykorzystaniu informacji pochodzących z zasobów francuskich archiwów narodowych. Tekst można kreślić jako szkoleniowy, zbierający w sposób syntetyczny podstawową wiedzę o omawianym zagadnieniu. Ponowne wykorzystanie  definiuje się jako wykorzystanie przez stronę trzecią dokumentów i danych w innych celach niż cele do jakich zostały wytworzone, zebrane lub otrzymane. Stwarza to zasadniczą różnicę pomiędzy celami dla jakich udostępniały ją służby archiwalne.

Czytaj dalej „FRANCJA: Zasady ponownego wykorzystania archiwów publicznych”

CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie

W sieci uruchomiono niezwykle interesujący portal archiwalno – historyczny, na którym pomieszczono archiwalne filmy dokumentujące odbudowę Europy po II wojnie światowej w latach 1944-1956. Jest to zwieńczenie projektu badawczego „ViCTOR-E: Visual Culture of Trauma, Obliteration and Reconstruction in Post-WW II Europe” (Kultura wizualna kultura traumy, zapomnienia i rekonstrukcji w powojennej Europie), finansowanego ze środków UE, a prowadzonego w latach 2019-2022. Koordynatorem projektu był Goethe-Universität we Frankfurcie nad Menem (Niemcy), któremu partnerowali Université Paris 1 – Sorbonne Panthéon (Francja), Università degli Studi di Udine (Włochy) oraz Ústav pro soudobé dějiny Akademie věd ČR (Instytut Historii Współczesnej Akademii Nauki Republiki Czeskiej).

Czytaj dalej „CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie”

FRANCJA: Raport z działalności archiwów za 2021 rok

Międzyresortowy Wydział Archiwów Francji 2 listopada 2022 r. opublikowała raport z rocznej działalności sieci archiwów francuskich za 2021 r. W roku sprawozdawczym sieć ta obejmowała: 3 służby o kompetencjach krajowych, 100 archiwów departamentalnych, 17 archiwów regionalnych, prawie 600 archiwów miejskich i międzygminnych oraz około 100 krajowych i lokalnych instytucjach publicznych z zasobem archiwalnym.
Sprawozdanie powstaje rokrocznie na odstawie Art. R.212-56 R212 Kodeksu dziedzictwa kultury.

Czytaj dalej „FRANCJA: Raport z działalności archiwów za 2021 rok”

FRANCJA: Socface – sztuczna inteligencja w służbie archiwów

Socface to projekt badawczy uruchomiony we wrześniu 2021 r., którego realizacja zakończy się w marcu 2025 r. Projekt ma na celu zbadanie zmian zachodzących w społeczeństwie francuskim w okresie stulecia 1836 – 1936 w oparciu o zachowane i zdigitalizowane spisy ludności, przechowywane w archiwach miejskich i departamentalnych. W ramach projektu, zdigitalizowane spisy ludności, za pomocą sztucznej inteligencji, będą automatycznie transkrybowane i przenoszone do bazy danych. Baza ma zawierać docelowo 700 milionów rekordów opisujących żyjących we wskazanym czasie ludzi. Ta olbrzymia ilość rekordów znajduje się obecnie na 15 milionach skanów rozproszonych w ponad stu archiwach. Wykorzystując fakt powtarzalności źródła stworzone zostaną modele automatycznego przetwarzania obrazu w taki sposób, aby wyodrębniać w obrazie źródłowym tabele, kolumny i wiersze, a wreszcie rozpoznać tekst w tak aby identyfikować jego znaczenie logiczne (nazwa, wiek, miejscowość, zawód itd.) Tak pozyskane informacje będą przechodziły walidację w oparciu o testy przygotowane przez archiwistów, historyków i demografów. Baza ma pozwolić nie tylko na badania nominatywne, genealogiczne, ale ma umożliwić także prace z zakresu demografii, historii gospodarczej i społecznej (np.: zmiany na rynku pracy, mobilność społeczną, różnice społeczne itp.).

Czytaj dalej „FRANCJA: Socface – sztuczna inteligencja w służbie archiwów”