CZECHY: Konferencja: Strzeżenie granicy państwowej w latach 70. XX w.

Muzeum Techniki w Brnie (Purkyňova 105, Brno – Královo Pole) we współpracy z Akademią Obronny w Pradze zapraszają na konferencję naukową pt. „Strzeżenie granicy państwowej w latach 70-tych. Pogranicza i normalizacja”. Konferencja jest skierowana do możliwie szerokiego grona badaczy i zainteresowanych.
Sposób ochrony granic państwowych Czechosłowacji, jaki rozmontowano definitywnie po 1989 roku, po raz ostatni swoje ramy organizacyjne uzyskał na początku lat 70. XX wieku. Oprócz przeniesienia z dniem 1 stycznia 1972 roku Straży Granicznej z Departamentu Obrony Narodowej do Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, przełomem organizacyjny nastąpił w 1973 roku. Wtedy to powołany zostały Główny Zarząd Straży Granicznej i Ochrony Granicy Państwowej z zadaniem kierowania ochroną granic państwowych całego państwa czechosłowackiego, tj. także granic z tzw. sąsiadami socjalistycznymi.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja: Strzeżenie granicy państwowej w latach 70. XX w.”

CZECHY: Stan archiwów państwowych na dzień 9 czerwca

Z okazji minionego na początku czerwca Międzynarodowego Tygodnia Archiwów czeskie archiwa państwowe przygotowały jak zwykle wiele różnorodnych i interesujących wydarzeń, z którymi można zapoznać się na stronach internetowych poszczególnych archiwów, ale niejako przy okazji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, któremu tu podlegają wszystkie archiwa historyczne, przygotowało kilka informacji o aktualnym stanie tych instytucji.
Kierowana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych sieć archiwów historycznych obejmuje osiem archiwów państwowych na czele z Archiwum Narodowym, którym podlega sieć 58 oddziałów powiatowych. Archiwa te posiadają 130 budynków i obejmują około 3/4 całego narodowego dziedzictwa archiwalnego Republiki Czeskiej. Oprócz dwóch archiwów o zasięgu ogólnokrajowym i siedmiu archiwów państwowych, o których była mowa przed chwilą, cała czeska sieć archiwalna składa się z archiwów ponadto z jednostek samorządu terytorialnego, archiwów specjalistycznych (urzędów centralnych, uczelni wyższych, instytucji narodowych itp.), archiwów prywatnych i tzw. archiwów bezpieczeństwa. Największym archiwum gromadzącym klasyczne materiały jest Archiwum Narodowe (133800 metrów bieżących), największym archiwum cyfrowym jest Archiwum Czeskiej Telewizji z (2500 terabajtów archiwów).

Czytaj dalej „CZECHY: Stan archiwów państwowych na dzień 9 czerwca”

CZECHY: Alternatywne techniki fotograficzne na wystawie w Pradze

W czeskiej Pradze została udostępniona publiczności niezwykle ciekawa, archiwalno-historyczna wystawa, pt. „Fotograficzne dziedzictwo. Alterna Magica – alternatywne techniki fotograficzne” (Fotografický odkaz. Alterna Magica – alternativní fotografické techniky), którą połączono z wieloma działaniami edukacyjnymi.
Wystawę otwarto 19 kwietnia 2023 r. w siedzibie Archiwum Narodowego w Pradze na Chdovcu, ul. Archivní 2257/4, gdzie będzie czynna w dniach 20 kwietnia – 31 maja 2023 r. w czasie pracy Archiwum, czyli od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:30. Podczas uroczystego wernisażu, wobec blisko setki gości, wystąpił znany czeski gitarzysta Ivan Boreš.
Autorzy wystawy postarali się, aby jej odbiorcy poznali z jednej strony całą drogę fotografii do chwili jej wynalezienia, ukazując kiedy, gdzie i dlaczego ludzie zaczęli zajmować się obrazem fotograficznym, a jednocześnie uświadomić w jaki sposób doświadczenie zdobyte w tej dziedzinie w przeszłości można wykorzystać w dzisiejszej epoce cyfrowej. Dlatego na ekspozycję złożyły się, pochodzące z archiwalnych zasobów, przykłady fotografii wykonywanych na przestrzeni epok różnymi technikami, od dagerotypii, poprzez tradycyjną błonę fotograficzną, po zdjęcia cyfrowe.

Czytaj dalej „CZECHY: Alternatywne techniki fotograficzne na wystawie w Pradze”

CZECHY: Konferencja o piwie w Ústí nad Łabą

Piwo, jako jeden z najpopularniejszych napojów alkoholowych, a zarazem jeden z najstarszych (jako fermentowany napój oparty na zbożu znany od czasów neolitycznych), towarzyszący człowiekowi na co dzień i od święta, zawsze wzbudzało ogromne zainteresowanie historyków, ale i całego społeczeństwa. Nic więc dziwnego, że przygotowana na połowę kwietnia w Ústí nad Łabą konferencja naukowa na jego temat, zapowiada się bardzo ciekawie.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o piwie w Ústí nad Łabą”

CZECHY: Wystawa edukacyjna o źródłach genealogicznych

„Podążaj krok za krokiem za naszymi (sławnymi) przodkami. Źródła genealogiczne w archiwach środkowoczeskich” – taki tytuł nosi nowa wystawa, a zarazem projekt edukacyjny, jaki przygotowali czescy archiwiści, zarówno dla badaczy przeszłości, genealogów, ale przede wszystkim dla nauczycieli, pragnących kształcić dzieci i młodzież w sposób niekonwencjonalny, m.in. w oparciu o źródła archiwalne.
Jak wiadomo badacze genealogii podążają do celu często różnymi drogami, wykorzystując całą gamę materiałów archiwalnych. Niektóre z tych dróg i materiałów prezentuje właśnie nowa wystawa, udostępniona w Pradze, we foyer tamtejszego Regionalnego Archiwum Państwowego, ul. Archivní 4/2257, Praga 4. Jej twórcy, na przykładzie dziesięciu znaczących „kamieni milowych” w życiu człowieka, ukazują w jaki sposób takie wydarzenia, jak narodziny, małżeństwo, śmierć, mogą znaleźć odzwierciedlenie zarówno w aktach metrykalnych, jak także w aktach z dziedziny edukacji szkolnej, dotyczących podróży, czy nawet działalności przestępczej, znajdują odbicie w źródłach archiwalnych. Wszystkie te materiały można wykorzystać w badaniach genealogicznych.
Panele ekspozycyjne, w liczbie 10, przybliżają nie tylko konkretne źródła genealogiczne, ale i szeroko rozumiane zasoby archiwalne, a tym samym czeską sieć archiwów historycznych. Przedstawione tam przykłady materiałów archiwalnych dają wgląd w życie znanych powszechnie osobistości związanych z Czechami Środkowymi i Pragą.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa edukacyjna o źródłach genealogicznych”

CZECHY: Zapowiedź i program 19. Ogólnokrajowej Konferencji Archiwalnej

Po czteroletniej przerwie – w dniach 16-18 maja tego roku – czescy archiwiści organizują kolejną, już 19. ogólnokrajową konferencję archiwalną, jakie wcześniej odbywały się co dwa lata. Tym razem gospodarzem zgromadzenia będzie miasto Pardubice, a organizatorami przedsięwzięcia są: Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne (Česká archivní společnost, z. s.), Czeskie Towarzystwo Informacyjne, z. s. – stowarzyszenie branżowe przy Archiwum Narodowym (Česká informační společnost, z. s. – pobočný spolek při Národním archivu), Regionalne Archiwum Państwowe w Hradcu Králové (Státní oblastní archiv v Hradci Králové).
Przygotowany fachowy program konferencji w sposób świadomy uwzględnia rozległość i różnorodność działalności archiwów i obejmuje szereg tematów poświęconych opiece przedarchiwalnej, archiwom cyfrowym, udostępnianiu i promocji dokumentacji archiwalnej i samych archiwów. Głównym zaś tematem obrad o charakterze historyczno-archiwalnym będą ceny i ich badanie w różnych epokach w świetle źródeł archiwalnych. Uczestnicy konferencji będą mieli również możliwość odwiedzenia lokalnych instytucji kultury i pamięci oraz pobliskiego zamku Kunětická hora.
Rozpoczęcie konferencji zaplanowane jest we wtorek, 16 maja 2023 r., kiedy to po oficjalnym otwarciu ma odbyć się ogólnodostępny panel dyskusyjny nt. „Czeska archiwistyka w drodze przez XXI wiek”. Prowadzić go będzie David Valůšek (Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne), a udział w niej wezmą: Petr Vokáč (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych), Daniel Doležal (Departament Zarządzania Archiwami MSW), Stanislav Bárta (Uniwersytet Masaryka). „Przepytani” zostaną na temat ich oglądu aktualnego stanu i perspektyw rozwoju naszej dziedziny.

Czytaj dalej „CZECHY: Zapowiedź i program 19. Ogólnokrajowej Konferencji Archiwalnej”

CZECHY: Konferencja o dziejach wina w miastach

Od ponad czterech dekad Archiwum Miasta Stołecznego Pragi organizuje międzynarodowe konferencje naukowe, cieszące się dużym zainteresowaniem oraz zasłużonym uznaniem badaczy i miłośników historii. Ich tematyka za każdym razem dotyczy życia i funkcjonowania dawnych organizmów miejskich – w tym przede wszystkim stołecznej Pragi – w najrozmaitszych aspektach, zawsze na szerokim – europejskim – tle porównawczym i interdyscyplinarnym. Najbliższa konferencja, zaplanowana na 10 i 11 października 2023 r. tyczyć się będzie pod hasłem: „Wino jako zjawisko kulturowe w miastach od średniowiecza do XIX wieku” (Víno jako kulturní fenomén ve městech od středověku do 19. století).
Organizatorami konferencji, obok wspomnianego Archiwum Miasta Stołecznego Pragi, będą tym razem: Wydział Filozoficznym Uniwersytetu im. J.E. Purkyně w Ústí nad Łabą (Filozoficka fakulta Univerzity J. E. Purkyně v Ústí nad Labem), Instytut Historii Akademii Nauk Republiki Czeskiej (Historickí ústav Akademie věd České republiky) oraz Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Karola w Pradze (Fakulta humanitních studií Univerzity Karlovy).

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o dziejach wina w miastach”

CZECHY: Portal archiwalny o procesach politycznych lat 50

Archiwum Narodowe w Pradze udostępniło na swoich stronach internetowych blok tematyczny będący efektem projektu badawczego pod nazwą: „Procesy polityczne” (Politické procesy). Dotyczy on procesów politycznych wytaczanych pod różnymi zarzutami przez władze komunistyczne Czechosłowacji. Zaprezentowane materiały pozwalają nie tylko na zapoznanie się ze źródłami historycznymi w różnej formie i postaci, dają też wyobrażenie o działaniu propagandy, która umiejętnie manipulowała obrazem rzeczywistości.Portal – i cały związany z nim projekt – został uruchomiony w symbolicznym terminie, a mianowicie dnia 3 grudnia 2022 r. o godzinie 3:06, czyli dokładnie 70 lat od godziny rozpoczęcia egzekucji 11 skazanych w procesie Rudolfa Slánskiego.Sam Rudolf Slánský (1901-1952), właściwie Rudolf Salzmann, był czechosłowackim działaczem komunistycznym. W 1945 r. został sekretarzem generalnym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Za jego przyczyną od 1948 r. rozpoczęto represje polityczne, eliminujące wszelką opozycję. Po zaognieniu stosunków ZSRR z nowo powstałym państwem Izrael, w bloku państw podporządkowanych Rosji Sowieckiej doszło m.in. do czystek antyżydowskich, na jakie nałożyły się walki frakcyjne. We wrześniu 1951 r. w Pradze aresztowano 14 osób, przeważnie żydowskiego pochodzenia, na czele z Rudolfem Slánskim, którego na czele partii dnia 8 września 1951 r. zastąpił Klement Gottwald.

Czytaj dalej „CZECHY: Portal archiwalny o procesach politycznych lat 50”

CZECHY: Świat dzieci na starej fotografii

Regionalne Archiwum Państwowe w Pradze (Státní oblastní archiv v Praze) przygotowało przedświąteczną niespodziankę wizualną, szczególnie dla miłośników starej fotografii, ale praktycznie dla wszystkich, którzy chcieliby się przenieść w „zaczarowany czas dzieciństwa”. Jest nią internetowa wystawa, kolejna z cyklu wystaw fotografii historycznej, zatytułowanej tym razem „Dziecięcy świat w fotografii” (Dětský svět ve fotografii). Prezentuje ona spojrzenie na świat dzieci drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku.
Zgromadzono i pokazano publiczności kopie cyfrowe kilkudziesięciu zdjęć rodzinnych, wykonanych w domowym zaciszu, w przestrzeni publicznej, częściej w specjalistycznym atelier, ukazujących dzieci, ich zabawki, przeznaczone dla najmłodszych artykuły codziennego użytku, sytuacje z życia codziennego, różne uroczystości oraz święta.

Czytaj dalej „CZECHY: Świat dzieci na starej fotografii”

CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie

W sieci uruchomiono niezwykle interesujący portal archiwalno – historyczny, na którym pomieszczono archiwalne filmy dokumentujące odbudowę Europy po II wojnie światowej w latach 1944-1956. Jest to zwieńczenie projektu badawczego „ViCTOR-E: Visual Culture of Trauma, Obliteration and Reconstruction in Post-WW II Europe” (Kultura wizualna kultura traumy, zapomnienia i rekonstrukcji w powojennej Europie), finansowanego ze środków UE, a prowadzonego w latach 2019-2022. Koordynatorem projektu był Goethe-Universität we Frankfurcie nad Menem (Niemcy), któremu partnerowali Université Paris 1 – Sorbonne Panthéon (Francja), Università degli Studi di Udine (Włochy) oraz Ústav pro soudobé dějiny Akademie věd ČR (Instytut Historii Współczesnej Akademii Nauki Republiki Czeskiej).

Czytaj dalej „CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie”