Tag: standardy metadanych

Standardy metadanych dla archiwów: płaskie czy hierarchiczne? (Cz. 2)

Część 2

Wszystkie nowoczesne standardy zapisu informacji używają jednego języka zapisu, XML. Jest to język uniwersalny, prosty i łatwy do opanowania, a jednoczesnie ma ogromną moc ekspresji. Adres Instytutu możemy w XML zapisac płasko:

<adres>180 Second Avenue, New York, NY</adres>

albo hierarchicznie:

<galaktyka nazwa=”Droga Mleczna„>
   <gwiazda nazwa=”Sol„>
     <planeta nazwa=”Mars„/>
     <planeta nazwa=”Ziemia„>
       <kontynent nazwa=”Ameryka Północna„>
         <panstwo nazwa=”USA„>
           <stan nazwa=”Nowy Jork„> […] itp.
           </stan>
         </panstwo>
       </kontynent>
     </planeta>
   </gwiazda>
</galaktyka>


EAD jest standardem (wyrażanym w XML) opracowanym dla archiwów i jest bardzo typowym przykładem opisu hierarchicznego. Jest odbiciem typowej organizacji archiwum, gdzie kolekcja (zespół archiwalny, fonds) może byc podzielona na pod-zespoły (subfonds), te z kolei na serie, podserie, grupy, podgrupy itp. Często organizacja taka nie jest sprawą wyboru, gdy na przykłład oryginalny twórca danej kolekcji tak ją właśnie uporządkował. Zasada szacunku dla oryginalnego twórcy kolekcji (respect de fonds) wymaga pozostawienia w miarę możności oryginalnej organizacji.

Czytaj dalej „Standardy metadanych dla archiwów: płaskie czy hierarchiczne? (Cz. 2)”

Standardy metadanych dla archiwów: płaskie czy hierarchiczne? (Cz. 1)

Część 1

Przy planowaniu procedur i etapów pracy projektu digitalizacji zasobów archiwalnych Instytutu zastanawialiśmy się nad tym, jakiego standardu użyć przy opisie digitalizowanych dokumentów. Po wykonaniu skanu czyli zapisu obrazu dokumentu, niezbędnym jest jego opisanie tak, aby możliwe było znalezienie interesującej czytelnika informacji. Idealnie byłoby dokonać transkrypcji całości materiału, ale przy dużej ilości ręcznie pisanych dokumentów były to tylko marzenia. Proces  znajdywania i organizowania informacji o tekście, zdjęciu itp. czyli tak zwanych metadanych (danych o danych) oraz zapisywania ich w odpowiedniej bazie danych jest najważniejszyma (i najbardziej czasochłonnym) etapem digitalzacji.

Jest wiele schematów i standardów zapisu i transportu metadanych, więcej niż można łatwo ogarnąć ciekawie brzmiących skrótów: DC, EAD, MARC, MODS, TEI, AACR2, CCO, CDWA, DACS, FOAF, ISAD(G), METS, OAI-PMH, OAIS, OWL, POWDER, PREMIS, RDA, RDF, SWORD itp. Nawet ograniczając się do standartów opisu metadanych zawartości dokumentów, mieliśmy do wyboru DC, EAD, MARC i TEI. Przy testach pojawił się problem hierarchizacji informacji, który w zasadzie ciągle jest z nami, mimo prób jego oswojenia.

Czytaj dalej „Standardy metadanych dla archiwów: płaskie czy hierarchiczne? (Cz. 1)”

Standardy metadanych: EAD

Ten blog jest trzecim w serii poświęconej standardom metadanych używanym w archiwach.

eadEAD (Encoded Archival Description) jest standardem stworzonym specjalnie w celu zakodowania pomocy archiwalnych. Z tego powodu jest on pewnego rodzaju hybrydą. Z jednej strony stara się odzwierciedlić sposób, w jaki pracują archiwiści tworząc pomoce archiwalne, z drugiej stara się wprowadzić dyscyplinę i dokładność niezbędną do elektronicznej obróbki dokumentu. W wyniku mamy sporo dowolności w umiejscowieniu danych, co ułatwia pracę archiwiście a jednocześnie utrudnia wymianę danych. W nowej wersji EAD (EAD3), która jest w przygotowaniu od kilku lat, spodziewane jest zmniejszenie tych dowolności.

Reguły i zasady tworzenia pomocy archiwalnych zawarte są w osobnych dokumentach. Oprócz zasad międzynarodowych – ISAD(G) – są również zasady tworzone w różnych krajach, jak np. DACS w USA, które są podobne ale posiadają często subtelne różnice. EAD jest formą zapisu tych danych w postaci zrozumiałej przez człowieka ale także nadającej się do obróbki komputerowej. Jak wszystkie nowoczesne standardy metadanych, wyrażony jest w XML i składa się z serii etykiet, takich jak <ead>, które mieszczą się w innych, wraz z regułami ich umieszczania i regułami dotyczącymi ich zawartości.

Czytaj dalej „Standardy metadanych: EAD”

Wstęp do standardów metadanych

Przy omawianiu zderzenia nauk bibliotecznych, archiwistycznych itp. z komputeryzacją i Internetem, centralne miejsce zajmują metadane i sposób ich wyrażania. Metadane to dane o danych, opisy, wyciągi, oznakowania, indeksy, katalogi itp. Ten artykuł jest wstępem do dyskusji i omówienia różnych aspektów metadanych i ich zastosowań.

Dlaczego w ogóle potrzebne są nam metadane? Najprostszą odpowiedzią jest “dlatego, że komputery są raczej nierozgarnięte”. Niech nas nie zmyli fakt, że umieją grać w szachy lepiej od ludzi – to jest zadanie względnie proste w porównaniem ze zrozumieniem języka naturalnego. Ale mimo tego, że są nierozgarnięte, komputery są w stanie przetworzyć dużo więcej informacji w dużo krótszym czasie niż mózg człowieka, więc jest w naszym interesie tłumaczyć zdania języka naturalnego na język zrozumiały przez komputery.

Czytaj dalej „Wstęp do standardów metadanych”