CZECHY: Wystawa zdjęć lotniczych obszarów wydobycia uranu

W Archiwum Narodowym w Pradze, pod patronatem Ministra Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej, otwarto bardzo interesującą wystawę zatytułowaną „Nad krajem łez i promieniowania – odtajnione zdjęcia lotnicze z obszarów przymusowego wydobycia rudy uranu” (Nad krajinou slz a radiace – odtajněné letecké snímky z oblastí nedobrovolné těžby uranové rudy).
Wystawa zbudowana została w oparciu o niepublikowanych dotąd zdjęcia lotnicze, przedstawiające stopniowe zmiany w krajobrazie terenu naznaczonego wydobyciem rudy uranowej oraz zakładami i zamkniętymi obozami pracy z lat 1946-1986. Po zrzuceniu bomb atomowych przez Amerykanów na Hiroszimę i Nagasaki w sierpniu 1945 roku rozpoczął się wyścig zbrojeń, w którym wydobycie uranu odgrywało ogromną rolę. Związek Sowiecki nie posiadał broni atomowej i dążył wszelkimi sposobami i siłami do jej wyprodukowania. Dzięki wykradzeniu amerykańskiej dokumentacji oraz wziętym do niewoli naukowcom niemieckim, udało mu się to dość szybko. Pierwsza sowiecka bomba atomowa eksplodowała 29 sierpnia 1949 na poligonie w Semipałatyńsku. Do jej wyprodukowania w znaczniej mierze przyczyniła się ruda uranu pochodząca z Czechosłowacji.
Po zakończeniu II wojny światowej w regionie Jáchymowa znajdowały się jedyne w pełni funkcjonujące kopalnie uranu na terenie sowieckiej strefy wpływów. Rosjanie przejęli nad nimi kontrolę, a obok pracowników cywilnych zaczęli zatrudniać tu niemieckich jeńców wojennych (1946-1950), a potem także więźniów obozów pracy przymusowej (1949-1951), następnie zaś również zwykłych więźniów (1949-1986). Ci przymusowi pracownicy byli rozmieszczeni przede wszystkim w trzech rejonach: wokół Jáchymova, na Hornoslavkovsku oraz w okolicy miejscowości Přibram.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa zdjęć lotniczych obszarów wydobycia uranu”

Czy umiemy pisać daty – część 2: EDTF

Zegar astronomiczny w Pradze

Zegar astronomiczny w Pradze
By Steve Collis from Melbourne, Australia (Astronomical Clock Uploaded by russavia) [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons

W jednym z poprzednich wpisów na blogu “Czy umiemy pisać daty?” omawiałem podstawy uniwersalnej notacji  czasu i dat, zdefiniowanej w międzynarodowym standardzie ISO 8601 i jego uproszczonej wersji konsorcjum W3C. Od tego czasu Biblioteka Kongresu Amerykańskiego zakończyła prace nad rozszerzonym standardem, Extended Date/Time Format (EDTF) 1.0. Większa część EDTF dotyczy zapisu nieprecyzyjnych dat. Taka niedokładna lub nieprecyzyjna informacja dotycząca czasu występuje często w zapisach wydarzeń historycznych, np. w archiwach czy naukach bibliotecznych. Standard ISO 8601 nie pozwala na wyrażenie takich konceptów jak “w przybliżeniu rok 1962”, “któryś rok pomiędzy 1920 a 1935” czy “wydarzenie miało prawdopodobnie miejsce w roku 1938, ale nie jesteśmy tego pewni”. Standard EDTF pozwala na zapisanie w postaci zrozumiałej przez komputer takich konceptów, wypełniając potrzeby istniejące w wielu polach wiedzy mających do czynienia z metadanymi o charakterze historycznym.

Mimo tego, że standard EDTF jest stosunkowo nowy i nie ma zbyt wiele narzędzi programowych pomagających wprowadzać takie dane, sądzę, że warto jest zaznajomić się z tą nowa notacją i używać jej w miarę możliwości

Czytaj dalej „Czy umiemy pisać daty – część 2: EDTF”

POLSKA: Międzynarodowe konferencja: „Ludzie i wojna. Społeczne aspekty I wojny światowej w Europie Wschodniej”

W dniach 18-19 czerwca 2015 r. w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu odbyła się konferencja międzynarodowa „Ludzie i wojna. Społeczne aspekty I wojny światowej w Europie Wschodniej”. Organizatorami konferencji, poza Muzeum, były następujące instytucje: Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku, Zarząd Główny PTH, Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK w Toruniu, Instytut Historii Litwy, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Główne Akt Dawnych.
Udział w konferencji wzięli historycy z Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Niemiec i Rosji.
Pierwszy dzień konferencji poświęcono głównie problemom uchodźstwa 1915 roku i jego wpływu na problemy przemian społecznych, politycznych oraz narodowościowych na pograniczu polsko-białoruskim, co zresztą było również tematem na panelu dyskusyjnym kończącym ten dzień obrad.
Norbert Tomaszewski z Muzeum Rolnictwa omówił związane z bieżeństwem wydarzenia na pograniczu mazowiecko-podlaskim. Poruszył zagadnienia dotyczące organizacji ewakuacji, struktury zawodowej ludzi w niej uczestniczących oraz stosunek do niej. Wskazał też główny, prowadzący z ziemi łomżyńskiej, kierunek bieżeństwa.
Dr Dangiras Mačiulis z Instytutu Historii Litwy w Wilnie zajął się tematem uchodźstwa w prasie litewskiej podczas I wojny światowej. Prasa zachęcała do zachowania spokoju i pozostania na miejscu. Tym, którzy zdecydowali się wyjechać, zalecano wyjazdy do dalszych, bezpieczniejszych guberni. Wilno stało się największym na Litwie skupiskiem uciekającej ludności. Prelegent podkreślił fakt, iż po wybuchu wojny Wilno bardzo zlituanizowało się. Przebywający w mieście uciekinierzy zaczęli np. domagać się odprawiania mszy po litewsku w każdym kościele. Wielu uciekinierów osiadło w Rydze. Obawiano się wynarodowienia Litwinów przez Łotyszy. Litewskość na obczyźnie bardzo wspierali litewscy księża, zachęcając do czytania litewskiej prasy i książek.

Czytaj dalej „POLSKA: Międzynarodowe konferencja: „Ludzie i wojna. Społeczne aspekty I wojny światowej w Europie Wschodniej””

AUSTRALIA: Dotknij i zobacz! Nowoczesna technika w służbie archiwów

Australia, kontynentem emigrantów, dziś tworzących nowoczesny naród. Szczególny boom osadniczy przezywała po zakończeniu II Wojny Światowej do późne lata sześćdziesiąte ubiegłego wieku. Od 2009 r. Narodowe Archiwa Australii rozwijają program – wystawę multimedialną zatytułowaną „Pamięć Narodu” (Memory of Nation) poświęconą kształtowaniu się narodu australijskiego z integrujących się przybyszy z różnych stron świata.Wystawa obejmuje szerokie spektrum zjawisk społecznych oglądanych poprzez zasób. Zaprezentowano ponad 170 tysięcy dokumentów migracyjnych, a także zjawiska będące „akcentami” epoki takimi jak okładki albumów muzycznych i księżek (np. Lolita Nabokowa) zakazanymi przez rząd australijski w 1960 r., czy też wydruk królewskiego menu z wizyty Królowej Elżbiety II z 1954 r.Wystawa ujmuje także wcześniejsze zjawiska jak problem niekontrolowanego rozrostu populacji królików w latach trzydziestych, który zagroził ekosystemowi kontynentu.

Czytaj dalej „AUSTRALIA: Dotknij i zobacz! Nowoczesna technika w służbie archiwów”