„Ja, TADEUSZ KOŚCIUSZKO, przysiegam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.”
Taką przysięgę złożył 24 marca 1794 na krakowskim rynku, obejmując funkcję Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej. Pełnił ją do 10 października tego roku, kiedy został ranny w bitwie pod Maciejowicami i dostał się do niewoli rosyjskiej.
W tym roku, 15 października, mija 200 lat od śmierci Naczelnika. Sejm ustanowił rok 2017 Rokiem Tadeusza Kościuszki. Stało się to okazją do przypomnienia i uczczenia jego osoby. W ramach XXI Festiwalu Nauki Polskiej w Archiwum Głównym Akt Dawnych zorganizowano poświęconą jego osobie wystawę. Prezentowane na niej dokumenty i starodruki, przechowywane w zasobie i bibliotece AGAD, ujęto w pięciu tematach:
Szkoła Rycerska – Kościuszko uczył się w niej w latach 1765-1769, jako jeden z pierwszych kadetów. Później kontynuował naukę w Paryżu – na wystawie pokazano list jego i Józefa Orłowskiego do Stanisława Augusta Poniatowskiego w sprawie wsparcia wyjazdu do Francji.
Służba w wojsku polskim – w latach 1789-1792, w tym czasie odznaczył się bohaterską postawą „w obronie Konstytucji 3 Maja” w czasie wojny z Rosją. Jako druga osoba został odznaczony złotym medalem Virtuti Militari w 1792 r. Na wystawie pokazano m.in. patent z 12 X 1789 na rangę generał majora w wojsku koronnym i relację o bitwie pod Włodzimierzem opublikowaną w „Gazecie Narodowej i Obcej”.
Czytaj dalej „POLSKA: AGAD, Wystawa „Tadeusz Kościuszko – człowiek i bohater””