Archiwum stołecznego miasta Pragi (Archiv hl. m. Prahy) udostępniło swoje zbiory na wystawę realizowaną w Muzeum Sztuki i Rzemiosła w Pradze (Uměleckoprůmyslové museum v Praze) pt. „Język plakatu 1890-1938”, jaka zostanie otwarta 8 grudnia 2022 r. w siedzibie muzeum przy ul. 17 Listopada 2, 110 00 Praga 1.
Wystawa prezentuje wybór plakatów z wyjątkowej, liczącej ponad 30. tysięcy eksponatów kolekcji Muzeum Sztuki i Rzemiosła w Pradze, która jest jedną z najstarszych i najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Zaprezentowano na niej 280 plakatów – w tym kilkanaście wypożyczonych przez Archiwum stołecznego miasta Pragi. Prezentację uzupełnia dwadzieścia innych eksponatów, głównie czasopism i książek poświęconych sztuce z przełomu XIX i XX wieku. W trzech blokach tematycznych: Sztuka, Reklama, Ideologia – prezentowane są dzieła światowych twórców, wśród których wymienić należy takie postaci, jak: Henri de Toulouse-Lautrec, Jules Chéret i Howard Chandler Christy, a także czeskich artystów lokalnych, jak: Vojtěch Preissig, František Zelenka i Vilém Rotter.
Kategoria: Nowości z Czech i Słowacji
CZECHY: Konkurs dla studentów na najlepszą pracę z dziedziny archiwistyki
Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów ogłosiło kolejną edycję konkursu naukowego w dziedzinie archiwistyki dla studentów o nagrodę im. prof. Sášy Duškovej. Konkurs od kilkunastu lat cieszy się sporą popularnością w kręgach uniwersyteckich. Co roku wpływa nań co najmniej kilkanaście prac młodych adeptów nauk archiwalnych, rywalizujących o nagrodę imienia tej niezwykle zasłużonej dla czeskiej archiwistyki badaczki.
Sáša Dušková – wybitny czeski historyk i archiwistka. Urodziła się 11 marca 1915 r. w Brnie. Studiowała historię i bohemistykę na tamtejszym Uniwersytecie im. Masaryka, gdzie w latach 1938–1939 pracowała jako bibliotekarka. W 1946 r. uzyskała stopień doktora i asystenturę na Wydziale Filozoficznym tej uczelni. W 1964 r. mianowana została profesorem nadzwyczajnym w dziedzinie nauk pomocniczych historii na Uniwersytecie im. Jana Evangelisty Purkyněgo, jak w latach 1960–1990 zwała się brneńska uczelnia, która po 1990 r. wróciła do swego pierwotnego patrona (potem Uniwersytet im. J. E. Purkyniego powstał w Ústí nad Labem). W 1969 r. miała zostać mianowana profesorem, ale w związku z rok wcześniejszą inwazją wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację i jej postawą wobec tych wydarzeń, odmówiono jej tytułu. Nominację profesorską otrzymała dopiero w 1990 r., będąc już od dziesięciu lat na emeryturze. Była nauczycielką i wychowawcą kilku pokoleń czeskich archiwistów oraz historyków, jak i autorem kilkudziesięciu opracowań poświęconych głównie dokumentom okresu Przemyślidów. Zasłynęła również z działalności edytorskiej źródeł z zakresu dyplomatyki. Wraz z Jindřichem Šebánkiem, a później Vladimírem Vašků, w latach 1962–1993 przygotowywała do druku kolejne woluminy Codex Diplomaticus et epistolaris regni Bohemiae (tomy IV/1–V/4). Zmarła 24 sierpnia 2002 r. w Brnie.
Czytaj dalej „CZECHY: Konkurs dla studentów na najlepszą pracę z dziedziny archiwistyki”
CZECHY: Konferencja o archiwach i polityce
Instytut Dziejów Najnowszych Akademii Nauk Republiki Czeskiej, Czeskie Archiwum Narodowe oraz Katedra Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii Wydziału Historycznego Uniwersytetu w Ústí nad Łabą zapraszają do udziału w konferencji pt. „Archiwum, władza, polityka”, która odbędzie się w czwartek 24 i 25 listopada 2022 r.
Historia archiwistyki w Czechach, a wcześniej w Czechosłowacji, koncentrowała się dotąd głównie na dziejach poszczególnych archiwów, biografiach znaczniejszych archiwistów, na rozwoju legislacji i organizacji sieci archiwalnej. W opracowaniach tych rzadko jednak odnoszono się do relacji, jakie zachodziły pomiędzy archiwami a politykami (polityką), czy też archiwami a władzą (rządzącymi). Według czeskich archiwistów jest to temat, któremu znacznie większą uwagę poświęca się w badaniach historiograficzno – archiwalnych w krajach sąsiednich, a więc w Niemczech i w Polsce. Przenikanie się archiwistyki i polityki ma miejsce od początków istnienia obu instytucji, do dziś w różnych, naturalnie zmieniających się formach. Przygotowywana konferencja ma na celu zrobienie przynajmniej pierwszego kroku w kierunku naprawienia tego braku i zwrócenia uwagi opinii publicznej na motywy, które z wielu powodów zostały zepchnięte na drugi plan.
CZECHY: Rozdano kolejne 23 medal „Za Zasługi dla Czeskiej Archiwistyki”
Najważniejszym wyróżnieniem, jakim Republika Czeska honoruje osoby o szczególnych osiągnięciach na polu archiwalnym jest medal „Za Zasługi dla Czeskiej Archiwistyki” (Za zásluhy o české archivnictví). Nadaje go Minister Spraw Wewnętrznych, odpowiedzialny w tym kraju za archiwa. Od 2006 r. odznaczenie to wręczono już ich ponad 300 razy. W tym roku uhonorowano nim kolejne 23 osób.
Medal „Za zasługi dla czeskiej archiwistyki” został ustanowiony rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych nr 39 z dnia 9.12.2005 roku, jako szczególne wyróżnienie dla osób, które przyczyniły się do rozwoju czeskiej archiwistyki. Autorem projektu medalu jest rzeźbiarz Michal Vítanovský, z kolei dyplom, będący świadectwem przyznania medalu, zaprojektowała Šárka Macková. Medal jest przyznawany osobom żyjącym, obywatelom Republiki Czeskiej oraz cudzoziemcom, którzy wnieśli szczególny wkład w archiwistykę czeską, w szczególności poprzez: osiągnięcie doskonałych wyników w zarządzaniu czeskimi archiwami, lub znacząco przyczynili się, poprzez swoją działalnością naukową, zawodową i wydawniczą, do podniesienia poziomu czeskiej archiwistyki, czy też poprzez swoją działalność pedagogiczną wpłynęli na edukację czeskich archiwistów, jak również w sposób wyjątkowy przysłużyli się do wzrostu międzynarodowej współpracy archiwalnej i budowania pozytywnego wizerunku czeskiego archiwów za granicą, oraz wykazali się osobistą odwagą i inicjatywą w ratowaniu rzadkich archiwów podczas klęsk żywiołowych.
Czytaj dalej „CZECHY: Rozdano kolejne 23 medal „Za Zasługi dla Czeskiej Archiwistyki””
CZECH:. Warsztaty: Aktualne problemy czeskiej archiwistyki
Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne, Wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Hradcu Kralove oraz Departament Administracji Archiwów i Zarządzania Dokumentacją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Czech organizują warsztaty zawodowe na temat „Aktualne problemy czeskiej archiwistyki”, które odbędą się 2 grudnia 2022 r. w siedzibie Uniwersytetu w Hradcu Kralove.
W planach warsztatów przewidziano trzy bloki tematyczne, których czas trwania przewidziano na ok. 1,5 godziny. Na rozpoczęcie każdego z nich przedstawione zostaną referaty wybranych fachowców, po czym nastąpi dyskusja. Treść tych wystąpień planuje się opublikować w „Archivním časopise”.
Czytaj dalej „CZECH:. Warsztaty: Aktualne problemy czeskiej archiwistyki”
CZECHY: Zjednoczona Europa na starych mapach i planach
Z okazji przewodniczenia przez Republikę Czeską w Radzie Unii Europejskiej praskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Ministerstvo vnitra) razem z Okręgowym Archiwum Państwowym w Trzeboni (Státní oblastní archiv v Třeboni), przygotowało publikację cyfrową pt. „Zjednoczona Europa na mapach i planach” (Sjednocená Evropa v mapách a plánech).
Jak zauważył we wstępie do tego wydawnictwa wiceminister Spraw Wewnętrznych Petr Vokáč, fakt, że archiwa państwowe podlegają jego resortowi służy połączeniu teraźniejszości z przeszłością, a przede wszystkim pomaga pracownikom ministerstwa „poruszać się po skomplikowanym labiryncie historii administracji państwowej i samorządowej, dostarcza cennych informacji władzom i jednostkom, jest źródłem nauczania i przewodnikiem po historii państwa czeskiego”. Dziś zaś skarby ukryte w archiwach są znacznie bardziej dostępne dla społeczeństwa niż kiedykolwiek, co jest wynikiem z jednej strony postępu technicznego i zmian legislacyjnych, z drugiej zaś zmian w podejściu społeczeństwa do samych archiwów. Ta właśnie publikacja jest efektem współpracy administracji rządowej i archiwalnej, wychodząc naprzeciw zainteresowaniom społeczeństwa, jako swoisty upominek, ukazujący bogactwo czeskich archiwów, a jednocześnie wspierające czeską prezydencję w UE.
Czytaj dalej „CZECHY: Zjednoczona Europa na starych mapach i planach”
CZECHY: Archiwiści bajkopisarzami
Wiadomo dobrze, a przynajmniej nie mają co do tego wątpliwości wszyscy związani w jakikolwiek sposób z archiwami, że archiwiści nie są ludźmi jednowymiarowymi, posiadają bowiem wiele talentów, często zaskakujących, które prezentują przy różnych okazjach. Jedną z takich okazji stała się publikacja kolejnej książki PhDr. Jaroslava Fencela, tym razem prezentująca bajki dla dzieci.Ta urocza książeczka, pt. „Pohádky našeho dětství” (Bajki naszego dzieciństwa), wydana przez gminę Žilov, w której jej autor mieszka, ukazała się 2 września 2022 roku z dużą pomocą i udziałem archiwistów z Pilzna. Nie ma w tym nic dziwnego, gdyż Archiwum to od dawna współpracuje z gminą, czego efektem stało się już szereg regionalnych różnorodnych wydawnictw. Tym razem dyrektor Okręgowego Archiwum Państwowego (Státní oblastní archiv) PhDr. Karel Řeháček przygotował redakcyjnie całość do publikacji i opatrzył wstępem. Natomiast mgr Agáta Vodičková – konserwatorka z Powiatowego Archiwum Państwowego (Státní okresní archiv) w Domažlice z siedzibą w Horšovském Týně, w magiczny sposób całość zilustrowała.
CZECHY: Kolejne „Sympozjum Mikulowskie”
W ostatnich dwóch latach pandemia pokrzyżowała wiele przedsięwzięć badawczych, zwłaszcza konferencji i sympozjów, które zostały przeniesione do rzeczywistości wirtualnej lub nie doszły do skutku. Do tych ostatnich należała 35. edycja naukowej konferencji z cyklu „Mikulovskie Sympozjum” (Mikulovské sympozjum). Jednak jej organizatorzy, w tym Morawskie Archiwum Krajowe w Brnie, Muzeum Regionalne w Mikulowie oraz tamtejsze Stowarzyszenie Muzealne i Krajoznawcze, postanowiły przeprowadzić to, co nie udało się w 2020 r. Dlatego na 12 i 13 października 2022 r. zapowiadają spotkanie badaczy na temat „Kobieta w dziejach Moraw”.
SŁOWACJA: XXV Dni Archiwów Słowacji – konferencja
W dniach od 25 do 27 maja 2022 r. odbyła się doroczna konferencja słowackich archiwistów. Była to już 25 odsłona tych spotkań. Pierwotnie miała się odbyć dwa lata temu (w dniach 5-7 maja 2020 r.), lecz z powodu pandemii przesunięto początkowo jej termin o rok (27-29 kwietnia 2021 r.), a następnie – z tych samych powodów – o kolejne 12 miesięcy. Udało się ją zorganizować dopiero w tym roku, i jak pierwotnie zakładano pod hasłem „Archontologia w badaniach archiwalnych i historycznych”.
Archontologia, czyli nauka o urzędach i godnościach oraz ich kompetencjach, jak również o przebiegu karier urzędniczych, jest tą z nauk pomocniczych historii, jaka nieczęsto staje się przedmiotem szerszych obrad, choć z jej dorobku korzysta olbrzymia rzesza badaczy. Tym razem spotkali się z następującym programem:
– Doc. PhDr. Frederik Federmayer, Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie, wygłosił referat pt. „Archontologia a współczesna historiografia słowacka. Perspektywy badawcze w nadchodzących dekadach”. Przedstawiał w nim pokrótce historię archentologii na Słowacji, poinformował o aktualnym stanie badań. Wyliczył możliwości i perspektywy we współpracy z genealogami i badaczami elit społecznych.
– Ph.Dr. Michal Duchoň, Archiwum Miasta Bratysławy, zajął się tematem: „Wczesno-nowożytne elity miejskie. Metody, terminologia, badania”, omawiając badania na temat elit miejskich, prowadzone przez historyków krajowych i zagranicznych, którzy w swej pracy wykorzystywali metody archontologiczne i prozopograficzne.
– Mgr. Miroslav Baranek, Archiwum Miasta Bratysławy, wystąpił z tematem: „Archontologia właścicieli ziemskich dóbr Bytča i Strečno u schyłku feudalizmu (1794-1833)”, a więc w okresie, gdy tytułowe majątki były własnością księcia Mikołaja II Esterhazy (1765-1833).
Czytaj dalej „SŁOWACJA: XXV Dni Archiwów Słowacji – konferencja”
CZECHY: Wystawa o ostatniej drodze w ramach MDA
W ramach Międzynarodowego Dnia Archiwów w roku 2022 Powiatowe Archiwum Państwowe w Semilech (Státní okresní archiv Semily) przygotowuje wystawę pt. „W ostatniej podróży – śmierć i pogrzeby w dorzeczu Izery na przestrzeni wieków” (Na poslední cestě – smrt a pohřby v Pojizeří napříč staletími), której wernisaż planowany jest na piątek 3 czerwca o godz. 17:00 w siedzibie Archiwum przy ul. Archivní 570. Do dziś żaden lekarz nie wynalazł serum nieśmiertelności, a więc pomimo nadziei i pragnień wielu ludzi, nasze ziemskie życie jest ograniczone – i to w sposób bezwzględny oraz równy dla wszystkich – narodzinami i śmiercią. W ubiegłym roku pracownicy Muzeum Czeskiego Raju w Turnovie nie przestraszyli się tego i zorganizowali wystawę, której niezwykły sukces w skłonił archiwistów do jego powtórzenia, lecz w innej scenerii.
Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa o ostatniej drodze w ramach MDA”