UKRAINA: „Rosja – imperium zła”

W dniu 24 listopada 2023 roku w Archiwum Państwowym Obwodu Połtawskiego w Połtawie odbył się Okrągły Stół na temat: „Rosja – imperium zła: geneza zjawiska, zbrodnie Kremla, kierunki badań”. Na wydarzenie zostali zaproszeni urzędnicy służby cywilnej, naukowcy z Połtawskiego Narodowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. W.H. Korolenki, Połtawskiego Narodowego Uniwersytetu Technicznego im. Jurija Kondratiuka, Połtawskiego Muzeum Historii Lokalnej, nauczyciele i uczniowie Połtawskiego Miejskiego Liceum Wielodyscyplinarnego nr 1 im. I. P. Kotlarewskiego, przedstawiciele społeczeństwa. Uczestnicy Okrągłego Stołu wyjaśniali istotę zjawiska,

Czytaj dalej „UKRAINA: „Rosja – imperium zła””

POLSKA: „Fotografie w archiwach kościelnych. Zasób- opracowanie- udostępnianie”- konferencja Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL

W dniach 5-6 października 2021 r. w gmachu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II odbyła się konferencja naukowa: „Fotografie w archiwach kościelnych. Zasób-opracowanie-udostępnianie”, zorganizowana przez Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych.

Patronat honorowy nad sesją objęli: abp dr Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, bp prof. Michał Janocha, przewodniczący Rady KEP ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego; dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych oraz ks. prof. Mirosław Kalinowski, Rektor KUL.

Konferencja zgromadziła pracowników archiwów kościelnych i państwowych, wykładowców akademickich oraz zainteresowanych problematyką spuścizny fotograficznej.

Spotkanie zainaugurowała dr hab. prof. Lucyna Harc (zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych), która przedstawiła Konkurs Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie Działań Archiwalnych”. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na podstawy prawne programu, cele oraz najważniejsze zrealizowane projekty. Prelegentka zauważyła, że od kilku lat największym beneficjentem konkursu są instytucje Kościoła katolickiego, jednak tylko jeden zakwalifikowany projekt dotyczył opracowania zdjęć (opracowanie i digitalizacja spuścizny fotograficznej o. gen. Adama Studzińskiego OP przez Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie). Dlatego też wystąpienie L. Harc miało również charakter apelu, do zgromadzonych na konferencji przedstawicieli archiwów kościelnych, aby składali wnioski o opracowanie i zabezpieczenie swojej spuścizny fotograficznej.

Czytaj dalej „POLSKA: „Fotografie w archiwach kościelnych. Zasób- opracowanie- udostępnianie”- konferencja Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL”

CZECHY: Międzynarodowa konferencja historyczna nt. „Zwierzęta w mieście”

Archiwum stołecznego Miasta Pragi (Archivu hl. města Prahy) przygotowuje już 40. Międzynarodową Konferencję naukową, której tegoroczny temat będzie brzmieć: „Zwierzęta w mieście”. Odbędzie się ona w dniach 5 i 6 października 2021 r. w Pradze, w budynku Akademii Nauk Republiki Czeskiej, Národní 3, Praga 1. Współorganizatorami konferencji będą: Instytut Historii Akademii Nauk Republiki Czeskiej, Wydział Humanistyczny Uniwersytety Karola w Pradze, Wydział Filozoficzny Uniwersytetu J.E. Purkyniego w Usti nad Łabą, Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Ogród Zoologiczny w Pradze.
Zwierzęta były integralną częścią życia aglomeracji miejskich co najmniej do połowy XX wieku. Z funkcjonalnego punktu widzenia zwierzęta były potrzebne jako siła pociągowa, ale były również przeznaczane do spożycia oraz do jako dostarczyciele kości, skór, kopyt itp., niezbędnych w ówczesnej gospodarce. Jednocześnie część z nich służyła właścicielom jako zwierzęta domowe dla zabawy i przyjemności. W mieście była duża liczba koni pociągowych i wierzchowych, duża ilość bydła, kóz, owiec, świń, ale także liczny drób, psy, koty, a także zwierzęta niepożądane, takie jak gryzonie i szeroka gama owadów.
Celem konferencji jest nakreślenie problemu współistnienia zwierząt i ludzi w miastach. Jak to współistnienie odzwierciedlało się w życiu codziennym mieszkańców, jak obecność zwierząt wpłynęła na wygląd kamienic, ale także jak znalazło odzwierciedlenie w koncepcjach urbanistycznych poszczególnych dzielnic, czy kwartałów miejskich. Równie ważne są ich konflikty na linii zwierzę – człowiek, choroby odzwierzęce oraz inne zagrożenia i szkody, jakie niósł ze sobą element zwierzęcy w miastach. Organizatorzy chcą uchwycić możliwości badań egzystencji zwierząt w miastach i ich roli w oparciu o różnego rodzaju źródła (od materiału archeologicznego i dyplomatycznego, kronik, korespondencji, przepisów, akt sądowych, sprawozdań, przepisów weterynaryjnych, planów, materiałów ikonograficznych, do licznych i różnorodnych źródeł czasów współczesnych). Mają nadzieję na ukazanie poszczególnych problemów w oparciu o konkretne przykłady, z uwzględnieniem spojrzenia interdyscyplinarnego.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowa konferencja historyczna nt. „Zwierzęta w mieście””

POLSKA: Toruń, VII Toruńskie Konfrontacje Archiwalne

W dniach 5-6 grudnia 2019 r. odbyły się VII Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, organizowane co dwa lata, na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Tegorocznym tematem konfrontacji było zagadnienie (pytanie) „Komu i do czego potrzebne są archiwa?”.
Konfrontacje cieszyły się dużą popularnością, uczestniczyło w nich ok.100 osób. W trakcie obrad wygłoszono 22 referaty i odbyła się sesja posterowa, zorganizowana po raz pierwszy na konfrontacjach. Udział w niej wzięło siedem osób. W czasie sesji każdy z autorów, krótko omówił przygotowany przez siebie poster (plakat) zawierający główne założenia swojej pracy, a następnie uczestnicy konferencji podchodzili do autorów, o których prezentacjach chcieli się dowiedzieć więcej i dyskutowali z nimi indywidualnie lub w większym gronie zainteresowanych osób. Sesja cieszyła się dużą popularnością, postanowiono więc, że będzie organizowana na następnych spotkaniach.
Autorami większości wystąpień na konfrontacjach  byli pracownicy wyższych uczelni kształcący kandydatów na archiwistów, część z nich łączyła prace na uczelni z pracą w archiwum. Mimo że wśród uczestników konferencji było wielu pracowników archiwów, przygotowanych przez nich wystąpień było niewiele. Sądzę, że ze szkodą dla konferencji, bo w czasie dyskusji często zabierali głos i mieli wiele do powiedzenia. Wyłaniający się z ich wypowiedzi obraz archiwów, archiwaliów i archiwistów był często inny niż ten widziany oczyma pracowników naukowych, użytkowników archiwów. Przedstawiali inne aspekty funkcjonowania placówek archiwalnych, niewidoczne często z zewnątrz. Stąd też wyłoniła się jedna z propozycji na przyszłe konfrontacje, aby poruszyć temat roboczo sformułowany „Komu zależy na archiwach, kto myśli o archiwach?”.
Konfrontacje rozpoczął kierownik naukowy konferencji prof. Waldemar Chorążyczewski (UMK). Jego wystąpienie zawierało wiele kontrowersyjnych pytań i ocen, m. in. archiwów i archiwistów, bezkrytycznego wydawanie źródeł archiwalnych, publikowania prac historycznych przez osoby bez odpowiedniego przygotowania  naukowego. Następnie wysłuchano referatu, przekazanego w transmisji online przez dr. Aleksandra Bialiauskiego z Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego z Mińska. Później prof. Dariusz Magier (UPH, AP w Siedlcach) przedstawił, na przestrzeni lat, proces przemiany archiwistów – naukowców w archiwistów – urzędników państwowych. Z kolei dr Tomasz Czarnota (UMCS) w referacie wyraził oburzenie na politykę archiwów wyodrębnionych i państwowych, utrudniających dostęp do akt zawierających tzw. „ciemne strony życia” (sprawy obyczajowe). Prof. Rafał Galuba (UAM) podzielił się gorzkimi refleksjami, odnoszącymi się do panujących tendencji odchodzenia od pracy ze źródłami, uważanymi za stratę czasu, i pisaniem prac w oparciu jedynie o publikacje. Wskazywał rozbieżność przepisów dotyczących udostępniania akt w archiwach, nieraz niezgodnych z obowiązującym prawem. Przyznał jednak, że obecnie w archiwach ewidencja i dostęp do archiwaliów (dzięki digitalizacji) jest lepszy niż przed kilkunastoma latami.
Czytaj dalej „POLSKA: Toruń, VII Toruńskie Konfrontacje Archiwalne”

CZECHY: Otwarcie po remoncie budynku Powiatowego Archiwum Państwowego w Bruntalu Krnovie

W środę 29 listopada 2017r. odbyła się podniosła uroczystość otwarcia po kapitalnym remoncie i rekonstrukcji budynku Powiatowego Archiwum Państwowego Bruntal z siedzibą w Krnovie, stanowiącego oddział Archiwum Państwowego w Opawie. Aktu otwarcia dokonali sekretarz stanu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PhDr. Petr Mlsna, dyrektor naczelny archiwów PhDr. Jiří Úlovec oraz dyrektor Departamentu Finansowania inż. Pavel Goš. Wśród gości znaleźli się dyrektorzy wielu czeskich archiwach, a ponadto dyrektor Archiwum Państwowego w Katowicach dr hab. Piotr Greiner oraz przedstawiciel wojewody Morawsko-Śląskiego Jan Krkoška, przedstawiciele muzeów, Instytut Dziedzictwa Narodowego, Uniwersytet Śląski w Opawie i wiele innych osobistości, a także przedstawiciele firm biorących udział w remoncie.
Powiatowe Archiwum Państwowe w Bruntalu (Okresní archiv Bruntál) powstało w 1958 r., przy czym jego zbiory złożono w tutejszym pałacu. W 1961 r. dla potrzeb archiwów pozyskano budynek byłej synagogi w Krnově. Poszczególne zbiory przechowywano jednak w różnych innych obiektach, m.in. w pałacu w Janovicích u Rýmařova. Żaden z tych obiektów nie spełniał nawet podstawowych warunków do przechowywania materiałów archiwalnych. W dodatku niektóre z nich dosięgły różne klęski żywiołowe i problemy techniczne. Wreszcie synagogę trzeba było zwrócić pierwotnym właścicielom. W 1997 r. postanowiono znaleźć jedną, lepszą siedzibę. Wybrano budynek fabryczny byłego przedsiębiorstwa państwowego Karnola w Krnovie, który zdecydowano się gruntowanie przebudować.

Czytaj dalej „CZECHY: Otwarcie po remoncie budynku Powiatowego Archiwum Państwowego w Bruntalu Krnovie”

Archiwa i Wikipedia

wikiarchive2-280g

Ilustracja wykonana z użyciem „Wikipedia logo bronce” by User:Nohat [CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons”

Archiwa to repozytoria dziedzictwa kulturowego człowieka które, zachowując oryginalne dokumenty i artefakty z przeszłości, odzwierciedlają wspólną historię. Ich zadaniem jest chronić te zasoby i udostępniać je wszystkim. Misją Wikipedii jest jest dostarczyć podstawową wiedzę, udostępniając ją swobodnie i bez ograniczeń. Archiwa są więc naturalnym kandydatem do współpracy z Wikipedią, do wykorzystania zasobów i możliwości obu z nich. Artykuł ten jest częściowo oparty na doświadczeniach układu partnerskiego Instytutu Piłsudskiego z Wikipedią w ciągu ostatniego półtora roku.

Dlaczego Wikipedia?

Wikipedia jest największą encyklopedią, dostępną dla wszystkich. Każdy, kto ma dostęp do Internetu może korzystać z niej korzystać. Wikpedia ma około pół miliarda odsłon miesięcznie, 250 wersji językowych i zawiera około 20 milionów artykułów. (Polska wersja ma ponad milion artykułów i jest w pierwszej dziesiątce na świecie). Użytkownicy coraz częściej sięgają po Wikipedię dla uzyskania podstawowych informacji na każdy temat, zwłaszcza dotyczy to młodszego pokolenia, dla którego komputer i internet to narzędzia codziennego użytku.

Czytaj dalej „Archiwa i Wikipedia”