NIEMCY: Rozpoczęto zabezpieczanie akt Stasi w Archiwum Federalnym.

Przypomnijmy pokrótce historię działalności Pełnomocnika Federalnego do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD, tzw. Urządu lub Instytutu Gaucka ( Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik, BStU).  Powołany został do życia w 1990 w wyniku tzw. pokojowej i rewolucji (Friedliche Revolution) i spontanicznego działania społeczeństwa, które nie dopuściło do zniszczenia archiwów służb bezpieczeństwa byłej NDR, wkrótce zakończy swoją samodzielną działalność. U samych podstaw działalności  BStU leżała jego tymczasowość – instytut działał jedynie jako pełnomocnik Federacji. Oczywiście zasoby archiwalne BStU nadal będą dostępne, ale od połowy 2021 r. jako integralna część Archiwum Federalnego (Bundesarchiv)- niemieckie prawodawstwo nie przewiduje instytucji archiwów wyodrębnionych.

Czytaj dalej „NIEMCY: Rozpoczęto zabezpieczanie akt Stasi w Archiwum Federalnym.”

NIEMCY: Forum Bundesarchiv – 100 lat na 100-lecie

Od 2013 roku Bundesarichiv czyli Archiwum Federalne wydaje specjalistyczne czasopismo Forum, które zazwyczaj poświęcone jest jednemu wiodącemu tematowi. Większość artykułów jest pisana przez pracowników archiwum i ma na celu dostarczenie impulsów do profesjonalnej dyskusji na aktualne tematy archiwalne. Każde wydanie zawiera krótkie sprawozdanie roczne z kluczowymi danymi liczbowymi dotyczącymi zbiorów archiwalnych, opracowania, udostępniania oraz personelu Bundesarchiv.
Dotychczas poruszone tam zostały takie tematy jak: Dostęp do dóbr kultury, a prawo archiwalne w okresie przejściowym w 2013, Digitalizacja archiwów – sposoby i cele w 2014, Archiwa przejściowe – historia, praktyka, przyszłość w 2015, Archiwizacja filmów w epoce cyfrowej w 2016, Archiwum Federalne i jego wizerunek w 2017, Archiwum Federalne wobec zmian cyfrowych w 2018.

Ostatni zaś numer pisma za 2019 poświęcony jest 100-leciu Reichsarchiv i  jubileuszowej konferencji poświęconej temu tematowi. Tak więc również niemieccy koledzy w ubiegłym roku mieli powody do świętowania tak zacnego jubileuszu. Archiwum Rzeszy – Riechsarchiv jako centralny urząd cywilny, utworzono 1 października 1919 roku. Jego siedzibą był Poczdam, a  pierwszym dyrektorem generał Herman Ritter Mertz von Quirnheim. Pierwsi pracownicy tego archiwum rekrutowali spośród korpusu oficerskiego – ok. 100 osób. Archiwum podporządkowano Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Do zadań archiwum należało gromadzenie i katalogowanie wszystkich akt Cesarstwa Niemieckiego, które powstały od 1871 r. Ponadto miało ono zapewnić użytkownikom dostęp do informacji i umożliwiać badania historii Rzeszy – zwłaszcza historii I Wojny Światowej.

Czytaj dalej „NIEMCY: Forum Bundesarchiv – 100 lat na 100-lecie”

NIEMCY: Krajobraz bez archiwów wyodrębnionych – dokumenty Stasi znajdują się pod opieką Archiwum Federalnego

Majowe ogólnopolskie seminarium archiwalne, zorganizowane przez Stowarzyszenie Archiwistów Polskich i Archiwum Państwowe w Płocku, poświęcone było archiwom wyodrębnionym w polskiej sieci archiwalnej. Bardzo ciekawe wystąpienia przedstawicieli archiwów wyodrębnionych, w tym Kancelarii Sejmu, Senatu, Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Straży Granicznej, Agencji Wywiadu, Policji, Ministerstwa Spraw Zagranicznych  – seminarium nie spotkało się z odzewem jedynie ze strony Instytutu Pamięci Narodowej – okrasiły także dwa wystąpienia kolegów archiwistów z Węgier i Niemiec. Jak się okazuje, archiwa wyodrębnione, w tak dużej skali, są chyba ściśle specyfiką polskiej sieci archiwalnej. Nad zjawiskiem tym pochylił się również Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, który zwrócił uwagę na fakt pozostawania olbrzymiej części państwowego zasobu archiwalnego poza  sferą wpływów Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, porównując dowcipnie zasoby archiwalne wyodrębnione do DARNETu.   Gość z Niemiec Gerhard Fürmetz reprezenutjący Bayerischen Hauptstaatsarchivs, swoje wystąpienie – „Polizei- und Geheimdienstunterlagen seit 1945 in den Staatlichen Archiven Bayerns – Übernahme, Erschließung und Benützbarkeit” – rozpoczął od stwierdzenia, że taka konstrukcja prawna  w praktyce zarówno landu Bawaria jak i prawie federalnym nie występuje, a dokumentacja organów bezpieczeństwa i innych centralnych organów władzy trafia do archiwów państwowych, co omówił na przykładzie monachijskiego archiwum.

Czytaj dalej „NIEMCY: Krajobraz bez archiwów wyodrębnionych – dokumenty Stasi znajdują się pod opieką Archiwum Federalnego”

SZWAJCARIA: Wojna w cieniu Alp – polskie akcenty w filmowych zasobach Bundesarchiv

Od dwóch lat Szwajcarskie Archiwum Federalne (dalej:BA) udostępnia swoje materiały na You Tube – obecnie  jest  to głównie dokumentacja relacjonująca różne wydarzenia naukowe  w BA, filmy szkoleniowe ale także materiały filmowe ze zbiorów ( obecnie kilka filmów).  Wśród tych ostatnich jest też wielka gratka dla miłośników historii Polski – 12 minutowy film dotyczący przekroczenia granicy szwajcarskiej przez polskie i francuskie oddziały  w czerwcu 1940 po kapitulacji III Republiki-  „Grenzübertritt französischer und polnischer Truppen”. Film wykonany został przez  szwajcarską wojskową wytwórnię filmową AFD – Armee Film Dienst. Znajduje się w zbiorach archiwum federalnego  w zespole E10821* Stab der Gruppe für Ausbildung  z lat (1945-1995), 1912-1995. Film obrazuje pierwsze godziny po  przekroczeniu granicy francusko – szwajcarskiej oraz przyjęcie żołnierzy przez zarówno oficjalne służby wojskowe sanitarne, a także ludność cywilną. Pokazuje pokonanych i utrudzonych, ale godnych ludzi – rozbrojenie przez żołnierzy szwajcarskich, odpoczynek po trudach walki, prozaiczne czynności- opatrywanie ran przez sanitariuszki, posiłki, swojsko wyglądające szwajcarskie łąki  z pasącymi się nich wojskowymi końmi.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Wojna w cieniu Alp – polskie akcenty w filmowych zasobach Bundesarchiv”