SZWAJCARIA: MEMORIAV- trosce o audiowizualne dziedzictwo

Stowarzyszenie Memoriav zostało założone, po tym, jak rząd federalny i inne zainteresowane podmioty pod koniec  lat 80-tych XX wieku dostrzegły koniczność zachowania audiowizualnego dziedzictwa Szwajcarii. Narodziła się wówczas idea powołania instytucji, która umożliwiałaby, wspierałaby i koordynowała ochronę i udostępnianie audiowizualnych dóbr kultury Szwajcarii. W 1995 roku Schweizerische Nationalbibliothek, Schweizerisches Bundesarchiv, Cinémathèque Suisse w Lozannie, Schweizer Nationalphonothek, Bundesamt für Kommunikation powołały dożycia stowarzyszenie MEMORIAV. W 1998 roku dodano kolejnego członka-założyciela w celu koordynowania sektora fotograficznego: Szwajcarski Instytut Ochrony Fotografii z Neuchâtel.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: MEMORIAV- trosce o audiowizualne dziedzictwo”

SZWAJCARIA: Archiwa gospodarcze w Szwajcarii

Archiwa gospodarcze – temat praktycznie zupełnie pomijany i traktowany w polskiej archiwistyce marginalnie, w Szwajcarii znajduje swoje poczesne miejsce i jest przedmiotem zainteresowania środowiska archiwalnego. Temat jest szczególnie trudny ze względu na fakt, iż dotyczy sektora w zdecydowanej większości prywatnego, który ustawodawstwo archiwalne obejmuje  w sposób bardzo ograniczony, nawet w przypadku udziału właścicielskiego Skarbu Państwa (w warunkach polskich). Z drugiej strony występuje niewielkie zainteresowanie ze strony samych podmiotów gospodarczych kwestiami związanymi ze sposobami wartościowania dokumentacji, zabezpieczania i archiwizacji, nie mówiąc o trwałym przechowaniu jej części dla przyszłych pokoleń. O dziwo, nie jest to tylko problem występujący w naszym kraju, dostrzegają go również członkowie Szwajcarskiego Stowarzyszenia Archiwistów i Archiwistek (Verband Schweizerischer Archivare und Archivarinnen -VSA) i próbują wyjść temu zagadnieniu naprzeciw.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwa gospodarcze w Szwajcarii”

SZWAJCARIA: Osobliwości archiwum w Lucernie

Każdy kto zawita w progi Archiwum Państwowego w Lucernie (Staatsarchiv Luzern) zauważy tajemnicze znaki wtopione w posadzkę tej szacownej instytucji. Trochę przypominają one piktogramy starożytnych cywilizacji, trochę dziecinne bazgroły, trochę znaki używane w zabawie w podchody. Nie jest to  oczywiście przypadek, lecz przemyślana koncepcja szwajcarskiego artysty Aldo Walkera, który projektując elementy wnętrza archiwum wykorzystał motywy zaczerpnięte z przechowywanej w archiwum  wyjątkowej,i równie frapującej dokumentacji.

Źródło WIKIPEDIA : Zinken (Geheimzeichen)

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Osobliwości archiwum w Lucernie”

SZWAJCARIA: Obywatel w opresji, obywatel do poprawki – rozliczenia trudną z przeszłością

To kolejny taki projekt badawczy. Kolejny kanton podejmuje próbę rozliczenia wydarzeń z przeszłości. Praktyka izolowania osób w jakiś sposób nie pasujących do tradycyjnego, zamożnego społeczeństw a byław tym pięknym kraju była powszechną i ugruntowaną praktyką, aż do 1981 r.
Kanton Nidwalden wraz z gminami i kościołami regionalnymi rozpoczął projekt badawczy dotyczący zbadania i upublicznia  wyników badań  dotyczących przemocy państwa wobec obywateli przymusowo poddanych tzw. opiekuńczym środkom przymusu. Ustawodawstwo było ważnym narzędziem władz dyscyplinowania ludzi, których sposób życia nie był zgodny z tradycyjnymi obyczajami i normami zachowania. Tego typu ludzie mogli być przetrzymywani nawet  przez kilka lat bez jakichkolwiek wyroków sądowych. Środki te były często nakazywane wbrew ich woli i wbrew zasadom prawa. Dzieci i młodzież były zamykane w ośrodkach wychowawczych, a kobiety i mężczyźni zakwalifikowani do „reedukacji” w zakładach pracy. Młodociani przebywający w rodzinach zastępczych byli wykorzystywana jako tania siła robocza. Kobiety i mężczyźni wbrew własnej woli byli umieszczani  w szpitalach psychiatrycznych. Osoby określane jako „rozwiązłe” i „pasożytnicze ” były ubezwłasnowolniane i poddawane sterylizacji. Wiele osób spośród tych, które doświadczyły represji państwa, nadal cierpi z powodu niesprawiedliwości, której doświadczyli i złego traktowania w domach, instytucjach lub obcych rodzinach. Dokumentacja obrazująca to zjawisko znajduje się w Archiwum Państwowym Nidwalden (Staatsarchiv Nidwalden).

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Obywatel w opresji, obywatel do poprawki – rozliczenia trudną z przeszłością”

SZWAJCARIA: „Nasze myśli są z naszymi ukraińskimi kolegami ”– oświadczenie archiwistów szwajcarskich VSA-AAS

W obliczu bezprecedensowego ataku Federacji Rosyjskiej na suwerenną Ukrainę Stowarzyszenie Archiwistów Szwajcarskich (Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare) wydało krótkie oświadczenie jednoznacznie wspierające kolegów broniących wartości zachodniego świata na Ukrainie, w którym czytamy:
„W tych niespokojnych czasach Stowarzyszenie Archiwistów Szwajcarskich (Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare )pragnie przypomnieć istotną rolę archiwów i archiwistów w tworzeniu udokumentowanej pamięci, która gwarantuje demokrację i prawa obywatelskie, jest źródłem wiedzy dla obecnych i przyszłych pokoleń oraz tarczą chroniącą  przed fałszywymi wiadomościami teraz  i w przyszłości. Wzywamy wszystkie walczące strony nie tylko do uratowania jak największej liczby istnień ludzkich, ale także do przestrzegania Konwencji Haskiej o Ochronie Dóbr Kultury. Nasze myśli są z naszymi ukraińskimi kolegami”.

Źródło:

Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare

oprac. Jolanta Leśniewska

AP Płock O/Bolesławiec

SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej

Efektem konferencji haskiej, która odbyła się 1954 r. była Konwencja Haska UNESCO o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, w skrócie HAK, podpisana 14 maja 1954r. przez Szwajcarię i 87 innych państw.To właśnie z konwencją wiąże się rozpoznawalny na całym świecie biało-granatowy emblemat oznaczający obiekty zabytkowe chronione prawem. Do chwili obecnej HAK został podpisany przez ponad 160 państw sygnatariuszy. W 1999 r. jako uzupełnienie sporządzono Drugi Protokół do HAK, który zobowiązuje wszystkie państwa do wprowadzenia krajowego spisu dóbr kultury.Szwajcarski Spis Dóbr Kultury o Znaczeniu Narodowym i Regionalnym (SchweizerischeInventar der Kulturgüter von nationalerundregionalerBedeutung) jest spisem około 3 200 obiektów o znaczeniu narodowym i około 6 600 obiektów o znaczeniu regionalnym, które są uważane za część dziedzictwa kulturowego Szwajcarii. Poza zbiorami archiwów i muzeów, większość obiektów chronionych stanowią zabytki. Po raz pierwszy spis sporządzono w 1988 roku określając jednocześnie rangę tych obiektów w zależności od (subiektywnej) oceny wartości – A i B. W 1995 i 2009 r. Wydział Ochrony Dóbr Kultury Federalnego Urzędu Ochrony Cywilnej, który jest w Szwajcarii punktem koordynacyjnym we wszystkich kwestiach dotyczących ochrony dóbr kulturywydał edycje drugą i trzecią inwentarza.
Na posiedzeniu w dniu 13 października 2021 r. Rada Federalna zatwierdziła czwarte wydanie inwentarza dóbr kultury z obiektami o znaczeniu krajowym i regionalnym (inwentarz KGS). Ponadto wymienia ważne dobra kultury z zakresu konserwacji zabytków i archeologii oraz zbiory w muzeach, archiwach i bibliotekach, dla których konieczne jest zaplanowanie działań ochronnych przed zagrożeniami w czasie konfliktów zbrojnych, katastrof i sytuacji kryzysowych.
W tym roku Szwajcarski Federalny Urząd Ochrony Cywilnej)(Bundesamt für Bevölkerungsschutz) obniżył rangę Archiwum Miejskiego w Schaffhausen (Stadtarchiv Schaffhausen)z obiektu o znaczeniu krajowym (obiekty A), do obiektu o znaczeniu jedynie regionalnym (obiekty B). Federalny Urząd Ochrony Cywilnej uzasadnia tę decyzję częściowo tym, że większość ważnych zagadnień dokumentujących historię miastaprzejęło kantonalneArchiwum Państwowew Szafuzie (Staatsarchiv Schaffhausen).

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej”

SZWAJCARIA: Archiwizacja danych cyfrowych u Helwetów

Archiwum Federalne w Bernie (Schweizerisches Bundesarchiv SBA) na wniosek podmiotów trzecich, przechowuje i archiwizuje dane cyfrowe z kantonów, gmin i innych instytucji, które mają obowiązek świadczenia usług publicznych. Dotyczy to również archiwów kantonalnych oraz komunalnych. Zasady dotyczące archiwizacji cyfrowej w SBA przedstawiono już w 2009 r., w dokumencie „Polityka archiwizacji cyfrowej”.
Archiwum Federalne oferuje ze swojej strony następujące usługi:
– Archiwizacja danych cyfrowych
– Doradztwo w zakresie organizacji, administracji i przechowywania
– Szkolenie w zakresie zarządzania i wykorzystywania informacji

Zalety archiwizacji danych cyfrowych w SBA, to:
– Ugruntowany system archiwizacji oparty na międzynarodowych standardach,
– Oszczędność kosztów dzięki wykorzystaniu synergii,
– Archiwum Federalne ma wieloletnie doświadczenie w przetwarzaniu i zabezpieczaniu dokumentów cyfrowych (strategia migracji)
– Oddzielne przechowywanie danych dla wszystkich klientów z wyłącznym i autonomicznym dostępem do własnych danych przez całą dobę
– Wygodne i bezpieczne przesyłanie danych do systemu archiwum BA za pośrednictwem aplikacji internetowej (platforma transferowa)
– Bezpieczeństwo w różnych lokalizacjach i w sieci krajowej z wieloma zabezpieczeniami.
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwizacja danych cyfrowych u Helwetów”

Szwajcaria: Georeferencja starych map i planów z wykorzystaniem crowdsourcingu. Podróże w czasie i przestrzeni palcem po mapie.

Archiwum Kantonu Zurych (Staatsarchiv Zurych) prze kilka lat prowadziło prace digitalizacyne swojego zasobu kartograficznego w celu udostępniania ich online. Teraz wraz z Biurem Rozwoju Przestrzennego rozpoczyna się realizacja projektu, w ramach którego społeczność internetowa zainteresowana tematem może aktywnie uczestniczyć w procesie georeferencji starych mapy. Zainteresowane strony mogą nie tylko odkrywać przeszłość, ale także odkrywać alternatywne rzeczywistości.

 Archiwum w Zurychu posiada około 20 000 historycznych map i planów z okresu od XVI do początku XXI wieku. Wśród nich znajdują się unikalne dzieła sztuki kartograficznej, takie jak mapy Jos Murera (1530–1580) lub Hansa Conrada Gygera (1599–1674), ale także liczne plany dotyczące budowy dróg, mostów, budynków szkolnych i budynków administracyjnych w kantonie Zurych. Kolekcja jest w pełni zdigitalizowana i dostępna online. Teraz należy uczynić go jeszcze bardziej dostępnym z pomocą społeczeństwa poprzez dokładne zlokalizowanie każdego obiektu geograficznie w skrócie określa się ten proces georeferencją za pomocą crowdsourcingu”.

Czytaj dalej „Szwajcaria: Georeferencja starych map i planów z wykorzystaniem crowdsourcingu. Podróże w czasie i przestrzeni palcem po mapie.”

SZWAJCARIA: Kanton Zurych pod pręgierzem – bolesna konfrontacja z przeszłością

Archiwum Państwowe w Zurychu zostało zaangażowane przez władze kantonu do udziału w projekcie dokumentowania przemocy państwa wobec obywateli przymusowo oddanych opiekuńczym środom przymusu. Na stronie archiwum Opfer fürsorgerischer Zwangsmassnahmen, osoby, które doznały prześladowań ze strony państwa – izolacja, przymusowe leczenie psychiatryczne, przymusowa praca itp.- mogą za tym pośrednictwem składać wnioski o odszukanie i udostępnienie dokumentacji w swojej sprawie.
Do 1981 r. w kantonie Zurych, dzieci i młodzież były zamykane w ośrodkach wychowawczych, a kobiety i mężczyźni zakwalifikowani do „reedukacji” w zakładach pracy. Młodociani przebywający w rodzinach zastępczych byli i wykorzystywana jako tania siła robocza. Kobiety i mężczyźni wbrew własnej woli byli umieszczani  w szpitalach psychiatrycznych. Osoby określane jako „rozwiązłe” i „pasożytnicze ” były ubezwłasnowolniane i poddawane sterylizacji. W kantonie Zurych aż do 1981 roku, ofiarami praktyk pomocy społecznej dotknięta  został duża liczba dzieci, młodzieży i dorosłych. W ramach procesu zajmowania się tym ciemnym rozdziałem historii kantonu Zurych,  w 2016 r. rząd kantonalny  zatwierdził fundusze – 500 000 franków- na projekt  badaczy , który miał na celu zbadanie tego zjawiska.  Wyniki dwuletnich badań są dostępne od końca 2018 roku, także w formie publikacji książkowej – Beat Gnädinger, Verena Rothenbühler (Hg.): Menschen korrigieren. Fürsorgerische Zwangsmassnahmen und Fremdplatzierungen im Kanton Zürich bis 1981, Zürich (Chronos) 2018.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Kanton Zurych pod pręgierzem – bolesna konfrontacja z przeszłością”

SZWAJCARIA: Podróże archiwalne – Schweizerischen Sozialarchiv

Schweizerischen Sozialarchiv to najważniejsze w Szwajcarii archiwum społeczne. Istnieje ono już ponad 100 lat. Zostało założone w 1906 roku jako stowarzyszenie „Zentralstelle für sozial Literatur der Schweiz”. Jego celem było gromadzenie wszelkiego rodzaju  dokumentacji związanej z szeroko rozumianymi kwestiami życia społecznego i udostępnianie tego zbioru wszystkim zainteresowanym stronom bezpłatnie. Inicjatorem był Paul Pflüger, reformator społeczny i pastor, którego zainspirowała wizyta w Musée Social w Paryżu z okazji Światowych Targów w 1900 r. Paul Pflüger rozwinął szeroką działalność kolekcjonerską, co roku powiększając zasoby archiwalne i biblioteczne obrazujące wszystkie ważne tendencje polityczne, kulturalne  i wyznaniowe. Chciał również  zapewnić naukowo obiektywną pracę nowo utworzonej instytucji. Przez ponad 100 lat swojej działalności  zgromadzono  różnorodne  źródła od końca XVIII do początku XXI wieku. Szwajcarskie Archiwum Społeczne to biblioteka naukowa, archiwum historyczne i aktualna dokumentacja w jednym.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Podróże archiwalne – Schweizerischen Sozialarchiv”