To kolejny taki projekt badawczy. Kolejny kanton podejmuje próbę rozliczenia wydarzeń z przeszłości. Praktyka izolowania osób w jakiś sposób nie pasujących do tradycyjnego, zamożnego społeczeństw a byław tym pięknym kraju była powszechną i ugruntowaną praktyką, aż do 1981 r.
Kanton Nidwalden wraz z gminami i kościołami regionalnymi rozpoczął projekt badawczy dotyczący zbadania i upublicznia wyników badań dotyczących przemocy państwa wobec obywateli przymusowo poddanych tzw. opiekuńczym środkom przymusu. Ustawodawstwo było ważnym narzędziem władz dyscyplinowania ludzi, których sposób życia nie był zgodny z tradycyjnymi obyczajami i normami zachowania. Tego typu ludzie mogli być przetrzymywani nawet przez kilka lat bez jakichkolwiek wyroków sądowych. Środki te były często nakazywane wbrew ich woli i wbrew zasadom prawa. Dzieci i młodzież były zamykane w ośrodkach wychowawczych, a kobiety i mężczyźni zakwalifikowani do „reedukacji” w zakładach pracy. Młodociani przebywający w rodzinach zastępczych byli wykorzystywana jako tania siła robocza. Kobiety i mężczyźni wbrew własnej woli byli umieszczani w szpitalach psychiatrycznych. Osoby określane jako „rozwiązłe” i „pasożytnicze ” były ubezwłasnowolniane i poddawane sterylizacji. Wiele osób spośród tych, które doświadczyły represji państwa, nadal cierpi z powodu niesprawiedliwości, której doświadczyli i złego traktowania w domach, instytucjach lub obcych rodzinach. Dokumentacja obrazująca to zjawisko znajduje się w Archiwum Państwowym Nidwalden (Staatsarchiv Nidwalden).
Kategoria: Nowości ze Szwajcarii
SZWAJCARIA: „Nasze myśli są z naszymi ukraińskimi kolegami ”– oświadczenie archiwistów szwajcarskich VSA-AAS
W obliczu bezprecedensowego ataku Federacji Rosyjskiej na suwerenną Ukrainę Stowarzyszenie Archiwistów Szwajcarskich (Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare) wydało krótkie oświadczenie jednoznacznie wspierające kolegów broniących wartości zachodniego świata na Ukrainie, w którym czytamy:
„W tych niespokojnych czasach Stowarzyszenie Archiwistów Szwajcarskich (Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare )pragnie przypomnieć istotną rolę archiwów i archiwistów w tworzeniu udokumentowanej pamięci, która gwarantuje demokrację i prawa obywatelskie, jest źródłem wiedzy dla obecnych i przyszłych pokoleń oraz tarczą chroniącą przed fałszywymi wiadomościami teraz i w przyszłości. Wzywamy wszystkie walczące strony nie tylko do uratowania jak największej liczby istnień ludzkich, ale także do przestrzegania Konwencji Haskiej o Ochronie Dóbr Kultury. Nasze myśli są z naszymi ukraińskimi kolegami”.
Źródło:
Verein Schweizerischer Archivarinnen und Archivare
oprac. Jolanta Leśniewska
AP Płock O/Bolesławiec
SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej
Efektem konferencji haskiej, która odbyła się 1954 r. była Konwencja Haska UNESCO o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, w skrócie HAK, podpisana 14 maja 1954r. przez Szwajcarię i 87 innych państw.To właśnie z konwencją wiąże się rozpoznawalny na całym świecie biało-granatowy emblemat oznaczający obiekty zabytkowe chronione prawem. Do chwili obecnej HAK został podpisany przez ponad 160 państw sygnatariuszy. W 1999 r. jako uzupełnienie sporządzono Drugi Protokół do HAK, który zobowiązuje wszystkie państwa do wprowadzenia krajowego spisu dóbr kultury.Szwajcarski Spis Dóbr Kultury o Znaczeniu Narodowym i Regionalnym (SchweizerischeInventar der Kulturgüter von nationalerundregionalerBedeutung) jest spisem około 3 200 obiektów o znaczeniu narodowym i około 6 600 obiektów o znaczeniu regionalnym, które są uważane za część dziedzictwa kulturowego Szwajcarii. Poza zbiorami archiwów i muzeów, większość obiektów chronionych stanowią zabytki. Po raz pierwszy spis sporządzono w 1988 roku określając jednocześnie rangę tych obiektów w zależności od (subiektywnej) oceny wartości – A i B. W 1995 i 2009 r. Wydział Ochrony Dóbr Kultury Federalnego Urzędu Ochrony Cywilnej, który jest w Szwajcarii punktem koordynacyjnym we wszystkich kwestiach dotyczących ochrony dóbr kulturywydał edycje drugą i trzecią inwentarza.
Na posiedzeniu w dniu 13 października 2021 r. Rada Federalna zatwierdziła czwarte wydanie inwentarza dóbr kultury z obiektami o znaczeniu krajowym i regionalnym (inwentarz KGS). Ponadto wymienia ważne dobra kultury z zakresu konserwacji zabytków i archeologii oraz zbiory w muzeach, archiwach i bibliotekach, dla których konieczne jest zaplanowanie działań ochronnych przed zagrożeniami w czasie konfliktów zbrojnych, katastrof i sytuacji kryzysowych.
W tym roku Szwajcarski Federalny Urząd Ochrony Cywilnej)(Bundesamt für Bevölkerungsschutz) obniżył rangę Archiwum Miejskiego w Schaffhausen (Stadtarchiv Schaffhausen)z obiektu o znaczeniu krajowym (obiekty A), do obiektu o znaczeniu jedynie regionalnym (obiekty B). Federalny Urząd Ochrony Cywilnej uzasadnia tę decyzję częściowo tym, że większość ważnych zagadnień dokumentujących historię miastaprzejęło kantonalneArchiwum Państwowew Szafuzie (Staatsarchiv Schaffhausen).
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej”
SZWAJCARIA: Archiwizacja danych cyfrowych u Helwetów
Archiwum Federalne w Bernie (Schweizerisches Bundesarchiv SBA) na wniosek podmiotów trzecich, przechowuje i archiwizuje dane cyfrowe z kantonów, gmin i innych instytucji, które mają obowiązek świadczenia usług publicznych. Dotyczy to również archiwów kantonalnych oraz komunalnych. Zasady dotyczące archiwizacji cyfrowej w SBA przedstawiono już w 2009 r., w dokumencie „Polityka archiwizacji cyfrowej”.
Archiwum Federalne oferuje ze swojej strony następujące usługi:
– Archiwizacja danych cyfrowych
– Doradztwo w zakresie organizacji, administracji i przechowywania
– Szkolenie w zakresie zarządzania i wykorzystywania informacji
Zalety archiwizacji danych cyfrowych w SBA, to:
– Ugruntowany system archiwizacji oparty na międzynarodowych standardach,
– Oszczędność kosztów dzięki wykorzystaniu synergii,
– Archiwum Federalne ma wieloletnie doświadczenie w przetwarzaniu i zabezpieczaniu dokumentów cyfrowych (strategia migracji)
– Oddzielne przechowywanie danych dla wszystkich klientów z wyłącznym i autonomicznym dostępem do własnych danych przez całą dobę
– Wygodne i bezpieczne przesyłanie danych do systemu archiwum BA za pośrednictwem aplikacji internetowej (platforma transferowa)
– Bezpieczeństwo w różnych lokalizacjach i w sieci krajowej z wieloma zabezpieczeniami.
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwizacja danych cyfrowych u Helwetów”
Szwajcaria: Georeferencja starych map i planów z wykorzystaniem crowdsourcingu. Podróże w czasie i przestrzeni palcem po mapie.
Archiwum Kantonu Zurych (Staatsarchiv Zurych) prze kilka lat prowadziło prace digitalizacyne swojego zasobu kartograficznego w celu udostępniania ich online. Teraz wraz z Biurem Rozwoju Przestrzennego rozpoczyna się realizacja projektu, w ramach którego społeczność internetowa zainteresowana tematem może aktywnie uczestniczyć w procesie georeferencji starych mapy. Zainteresowane strony mogą nie tylko odkrywać przeszłość, ale także odkrywać alternatywne rzeczywistości.
Archiwum w Zurychu posiada około 20 000 historycznych map i planów z okresu od XVI do początku XXI wieku. Wśród nich znajdują się unikalne dzieła sztuki kartograficznej, takie jak mapy Jos Murera (1530–1580) lub Hansa Conrada Gygera (1599–1674), ale także liczne plany dotyczące budowy dróg, mostów, budynków szkolnych i budynków administracyjnych w kantonie Zurych. Kolekcja jest w pełni zdigitalizowana i dostępna online. Teraz należy uczynić go jeszcze bardziej dostępnym z pomocą społeczeństwa poprzez dokładne zlokalizowanie każdego obiektu geograficznie w skrócie określa się ten proces georeferencją za pomocą crowdsourcingu”.
SZWAJCARIA: Kanton Zurych pod pręgierzem – bolesna konfrontacja z przeszłością
Archiwum Państwowe w Zurychu zostało zaangażowane przez władze kantonu do udziału w projekcie dokumentowania przemocy państwa wobec obywateli przymusowo oddanych opiekuńczym środom przymusu. Na stronie archiwum Opfer fürsorgerischer Zwangsmassnahmen, osoby, które doznały prześladowań ze strony państwa – izolacja, przymusowe leczenie psychiatryczne, przymusowa praca itp.- mogą za tym pośrednictwem składać wnioski o odszukanie i udostępnienie dokumentacji w swojej sprawie.
Do 1981 r. w kantonie Zurych, dzieci i młodzież były zamykane w ośrodkach wychowawczych, a kobiety i mężczyźni zakwalifikowani do „reedukacji” w zakładach pracy. Młodociani przebywający w rodzinach zastępczych byli i wykorzystywana jako tania siła robocza. Kobiety i mężczyźni wbrew własnej woli byli umieszczani w szpitalach psychiatrycznych. Osoby określane jako „rozwiązłe” i „pasożytnicze ” były ubezwłasnowolniane i poddawane sterylizacji. W kantonie Zurych aż do 1981 roku, ofiarami praktyk pomocy społecznej dotknięta został duża liczba dzieci, młodzieży i dorosłych. W ramach procesu zajmowania się tym ciemnym rozdziałem historii kantonu Zurych, w 2016 r. rząd kantonalny zatwierdził fundusze – 500 000 franków- na projekt badaczy , który miał na celu zbadanie tego zjawiska. Wyniki dwuletnich badań są dostępne od końca 2018 roku, także w formie publikacji książkowej – Beat Gnädinger, Verena Rothenbühler (Hg.): Menschen korrigieren. Fürsorgerische Zwangsmassnahmen und Fremdplatzierungen im Kanton Zürich bis 1981, Zürich (Chronos) 2018.
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Kanton Zurych pod pręgierzem – bolesna konfrontacja z przeszłością”
SZWAJCARIA: Podróże archiwalne – Schweizerischen Sozialarchiv
Schweizerischen Sozialarchiv to najważniejsze w Szwajcarii archiwum społeczne. Istnieje ono już ponad 100 lat. Zostało założone w 1906 roku jako stowarzyszenie „Zentralstelle für sozial Literatur der Schweiz”. Jego celem było gromadzenie wszelkiego rodzaju dokumentacji związanej z szeroko rozumianymi kwestiami życia społecznego i udostępnianie tego zbioru wszystkim zainteresowanym stronom bezpłatnie. Inicjatorem był Paul Pflüger, reformator społeczny i pastor, którego zainspirowała wizyta w Musée Social w Paryżu z okazji Światowych Targów w 1900 r. Paul Pflüger rozwinął szeroką działalność kolekcjonerską, co roku powiększając zasoby archiwalne i biblioteczne obrazujące wszystkie ważne tendencje polityczne, kulturalne i wyznaniowe. Chciał również zapewnić naukowo obiektywną pracę nowo utworzonej instytucji. Przez ponad 100 lat swojej działalności zgromadzono różnorodne źródła od końca XVIII do początku XXI wieku. Szwajcarskie Archiwum Społeczne to biblioteka naukowa, archiwum historyczne i aktualna dokumentacja w jednym.
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Podróże archiwalne – Schweizerischen Sozialarchiv”
SZWAJCARIA: Zbyszka Bema pamięci…
Historia tego życia zaczęła się 101 lata temu. Jan Zbigniew Bem przyszedł na świat zamim Polska odzyskała niepodległość, a pożegnaliśmy go w sierpniu tego roku. W Szwajcarii był znaną osobistością nie tylko w środowisku Polonii. Był również znanym i szanowanym obywatelem Bad Ragaz w Gryzonii, gdzie mieszkał od wielu lat ze swoją żoną Krystyną. Był jednym z ostatnich już spośród żołnierzy 2 Dywizji Strzelców Pieszych gen. Prugara Ketlinga, którzy w 1940 roku zostali internowani w Szwajcarii. Jego życie jest znaczącą cześcią historii Polaków w Szwajcarii, internowania a następnie życia Polonii na niechcianej emigracji.
Zbigniew Jan Bem – autor i jego dzieło – Polska Studnia w Melchnau, 1940 r.
Fotografia ze zbiorów Fundacji ” Archiwum Helveto Polonicum ” sygn. AHP INTE-BEM_ 110
Urodził się 12 maja 1917 roku w Krakowie, do którego jego rodzice zmuszeni byli uciekać przed boleszewikami z Monastrzerzystek na Ukrainie. Jak sam mówił, jego życie zaczęlo się od uciekania i poprzedzone było wieloma niebezpiecznymi momentami. Gimnazjum matematyczno-przyrodnicze skończył w Krakowie, gdzie rodzina Bemów mieszkała na Woli Duchackiej. Już wówczas młodego i ciekawego życia młodzieńca intrygowały wapienne ścianki i olbrzymie głazy w pobliskich Krzemionkach. Było to zapowiedzią jego wielkiej życiowej pasji, taternictwa i alpinizmu. Zbigniew Bem był człowiekiem uzdolnionym w wielu kierunkach. Interesowały go przedmioty ścisłe, ale także miał talenty artystyczne – pięknie rysował, miał świetny słuch i piękny głos, był zamiłowanym aktorem. Po maturze wybrał jednak szkolę podchorążych w Włodzimierzu Wołyńskim. Rok przed wybuchem II Wojny Światowej rozpoczął studia na wydziale architektury Politechniki Lwowskiej. Tam też rozwijał swoje pasje artystyczne, zwłaszcza aktorskie i wokalne. Działał w amatorskim zespole teatralnym Towarzystwa Pracy Ziemi Czerwieńskiej, który miał propagować kulturę polską wsród Polaków i mniejszości narodowych. Wówczas myślał o zmianie studiów na akorskie lub muzyczne.
Szwajcaria: Archiwum Federalne online – zawsze i wszędzie
Do 2021 roku Szwajcarskie Archiwum Federalne w Bernie będzie dostępne dla użytkowników wyłącznie w formie online.Cóż to w praktyce oznacza? Czy z archiwum zniknie czytelnia akt, do której pryzchodzą żywi ludzie. Wyglada na to, że taka jest wlaśnie przyszłość kreowana w szwajcarskim Archiwum Federalnym. Cel, jaki przez te dzialania ma zostać osiagniety, to w przypadku użytkowników indywidualnych udostępnienie zaawansowanych opcji wyszukiwania funkcjonujacych na urządzeniach mobilnych, a w przypadku administracji usprawnienie w zarządzaniu i łatwiejszy dostęp do własnych zasobów przekazanych do archiwum. W niedalekiej już przyszłości użytkownik będzie mógł korzystać ze wszystkich usług, do jakich zobowiązane jest prawnie archiwum federalne, niezależnie od lokalizacji i czasu tj. uzyskania informacji, przeprowadzenia badań i kwerend, przeglądu dokumentów, realizacji zamówienień na digitalizację oraz innych, bez względu na to, czy dokumenty są dostępne w archiwum w formie analogowej, czy cyfrowej Wizyta w czytelni nie będzie więc konieczna w perspektywie średnioterminowej.
Czytaj dalej „Szwajcaria: Archiwum Federalne online – zawsze i wszędzie”
SZWAJCARIA: 80 lat fotografii prasowej w zbiorach berneńskiego archiwum kantonalnego
Berno to malowniczo położone u podnóża Alp Bereńskich miasto, stolica kantonu Berno i stolica Szwajcarii, gdzie mają swoje siedziby władze federalne Szwajcarii. Jest ono również siedzibą Archiwum Federalnego (Schweizerisches Bundesarchiv). Jak w każdym kantonie- znajduje się tam również archiwum kantonalne (Staatsarchiv des Kantons Bern). Zasoby tego archiwum poza dokumentacją organów władz kantonalnych obejmują również archiwa przedsiębiorstw, archiwa prywatne, rodowe, liczne zbiory oraz obszerną bibliotekę specjalistyczną. Łącznie zasób archiwum kantonalnego to 24 km akt, 38 tys. dokumentów (dyplomów, pergaminów), 25 tys. planów i map oraz 1,2 mln fotografii.
Wśród zbiorów fotograficznych, archiwum może pochwalić się zbiorem – ok. 600 tys.-dokumentacji zaliczonej do kategorii fotografii prasowej, obrazującej historię kantonu w latach 1920-2000. Składają się na niego fotografie fotoreportera Carla Josta, Waltera Nydeggera, Hansa Schlegela oraz archiwum fotograficzne „Berner Zeitung”. Archiwum kantonu Berno opracowało i zdigitalizowało te bogate zbiory i obecnie udostępnia je online, w postaci inwentarzy publikowanych www.be.ch/inventar wraz z dużą częścią tych zbiorów w postaci skanów. Ograniczenia w publikacji całości zbioru wynikają głównie z praw autorskich i majątkowych. Wszystkie jednak te zdjęcia dostępne są dla użytkowników na miejscu w pracowni naukowej.
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: 80 lat fotografii prasowej w zbiorach berneńskiego archiwum kantonalnego”