FRANCJA: X Konferencja archiwów departamentalnych.

W dniach 26- 27 maja 2011 r. w Kolmarze (Colmar) odbędzie sie doroczna konferencja Sekcji Archiwów Departamentalnych Stowarzyszenia Archiwistów Francji pod hasłem: „Archiwa departamentalne i terytorialne pomiędzy reformą administracji terytorialnej a terytorializacją kultury”. Konferencja odbędzie się w trzech blokach:
1. Rządowa reforma terytorialna, reforma jednostek terytorialnych, terytorializacja kultury- nowe konteksty zjawisk.
Blok obejmuje takie zagadnienia, jak studia nad dekoncentracją kultury we Francji, w kontekście reformy samorządów terytorialnych i problemy, jakie stwarza ta sytuacja zarówno dla administracji terytorialnej, jak i animatorów kultury.
2. Zwiększenie udziału jednostek terytorialnych w polityce archiwizacji.
Tu umiejscowiono zagadnienia związane z naukową kontrolą Międzyministerialnej Służby Archiwów Francji w zakresie wobec archiwów tradycyjnych i cyfrowych.
3. Rozwój działań kulturalnych adekwatnych do skali terytorialnej.
Zagadnienia obejmują współpracę archiwów i animatorów kultury w skali terytorialnej w kontekście pytań o partnerów, o działania i o problemy jakie sie pojawiają
Przewidziano debatę okrągłego stołu na temat rozwoju oferty kulturalnej dla społeczeństwa „odsuniętego”- emerytów, a także zagadnienia związanymi z konferencjami archiwów realizowanymi lokalnie oraz archiwami a ofertą pedagogiczną także realizowaną lokalnie.

Więcej w języku francuskim.

oprac. Adam Baniecki
AP O/Lubań

FRANCJA: Sprawa Templariuszy. Wystawa dokumentów legendarnego procesu.

Od 6 marca doi 16 maja 2011 r. w Hôtel de Soubise, siedzibie dyrekcji Archiwów Państwowych Francji, czynna jest wystawa: „Sprawa templariuszy. Od procesu do mitów”

Plakat wystawy Sprawa Templariuszy. Od procesu do mitu.

Aresztowanie, rankiem 13 października 1307 r., wszystkich Templariuszy w Królestwie Francji, ich uwięzienie, przesłuchanie, późniejszy proces i wreszcie, w wyniku wyroku, spalenie na stosie Wielkiego Mistrza  Jakuba de Molay i wszystkich braci, a w konsekwencji likwidacja zakonu i przejęcie przez wielu zainteresowanych, legendarnego majątku, budziły emocje u współczesnych i nie przestają, także dzisiaj, oddziaływać na wyobraźnię.

Z inicjatywy króla Francji Filipa Pięknego, „biedni bracia Świątyni Salomona w Jerozolimie” zostali zaaresztowani i przesłuchiwani pod kryminalnym zarzutem herezji przez głównego inkwizytora Francji Guillaume de Paris. Mieli przyznać się do najcięższego przestępstwa średniowiecza, a tym samym stworzyć możliwość królowi Francji zagarnięcia ich majątku.



http://www.archiwa.net/adacta/2011/2011templ/2011templ004.jpg

Nakaz aresztowania Templariuszy z 14 września 1307r.

Przygotowanie pierwszej fazy zakładało aresztowanie wszystkich templariuszy we Francji i odbywało się w ścisłej tajemnicy. Wielki Mistrz został wywabiony z siedziby Zakonu  na Cyprze , skąd przed 20 października 1306 r., na polecenie papieża Klemensa V, wyjechał do Francji. W Królestwie Francji istniało napięcie społeczne spowodowane wygnaniem Żydów w lipcu 1306 r. W zawiązku z tym łatwiej można było ukryć sekretne działania policyjne.

 

Czytaj dalej „FRANCJA: Sprawa Templariuszy. Wystawa dokumentów legendarnego procesu.”

FRANCJA: Nota informacyjna o narodowym planie digitalizacji

Służba Międzyministerialna Archiwów Francji opublikowała 26 stycznia 2011r. Notę informacyjną (DGP/SIAF/2011/003) dotyczącą narodowego planu digitalizacji na 2011r. Przypomnijmy, że plan został zainicjowany w roku 1996. W kolejnych latach pochłaniał rocznie od 2,5 do 3 mln euro (od 2001). Od 2008r. poziom wydatków pozostaje niezmienny na poziomie 3 mln euro. W wyniku kryzysu w 2010 r. wydatki zmniejszono do 2,5 mln, ale w budżecie na rok 2011 przewidziano kwotę 2,85 mln euro. Nie są to oczywiście kwoty przeznaczone tylko dla archiwów ale obejmują szeroko dziedziny związane także z bibliotekami, archeologią i muzealnictwem. Na każdy rok przygotowywany jest „Narodowy program digitalizacji” podzielony na obszary do których zainteresowani mogą zgłaszać swoje projekty.

W roku 2011 realizowanych jest 277 projektów z czego w 99 uczestniczą archiwa francuskie.

W roku 2011 przewidywana jest podstawowa zmiana w projektach idąca w kierunku objęcia digitalizacją źródeł notarialnych. Chodzi o repertoria notarialne i rejestry oraz rejestry kontrolne. Digitalizacja, de facto pomocy ewidencyjnych, pozwoli na ułatwienie dostępu do tzw minut notarialnych, źródeł o charakterze bardzo rozproszonym. W przyszłości pozwoli to na podjecie ich indeksacji, a dzięki niej  na ułatwieniu dostępu badaczom genealogicznym.

W 2011 r. realizowane jest 39 projektów digitalizacji w 27 archiwach departamentalnych oraz 19 projektów w 17 archiwach miejskich. W prace nad digitalizacją zaangażowane są także archiwa centralne w Fontainebleau i Archiwum Kolonialne.

Na podstawie: Nota informacyjna (DGP/SIAF/2011/003)
oraz serwisu Culture

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

FRANCJA: Historycy i archiwiści wobec katastrof

FRANCJA: Historycy i archiwiści wobec katastrof

W dniu 20 maja 2010r. Archiwum Departamentalne Ivelines, Uniwersytet Saint-Quentin-en-Yvelines oraz ADEDA 78 (Association des Diplômés et Etudiants du Master d’Archives des Yvelines) organizuję seminarium: „Historycy i archiwisci wobec katastrof: akcja ratunkowa, rekonstrukcja, użytkowanie archiwów ofiar katastrof”. W ostatnim czasie miało miejsce kilka katastrof archiwów. 3 marca 2009r. na skutek błędów ludzkich zawalił sie budynek Archiwum Miejskiego w Kolonii, miesiąc później zniszczeniu uległo archiwum w Aquili we włoskiej prowincji Abruzzo, a 12 stycznia 2010r. na Haiti trzęsienie ziemi unicestwiło kilka archiwów i biblioteki. Choć przyczyny tych katastrof są w omawianych różne, jak błąd ludzki czy przyczyny naturalne- trzęsienia ziemi, a mozna dodać także powodzie, tsunami oraz wojny- to ich konsekwencja jest zawsze bezpowrotna utrata wspólnej spuścizny. Wobec tak brutalnych wypadków utraty zasobu archiwiści muszą umieć radzić sobie z nową dla nich, gwałtowną a nieprzewidywalną najczęściej sytuacją. Muszą umieć sie mobilizować dla zorganizowania rekonstrukcji utraconych zespołów archiwalnych. Do tego niezbędna jest współpraca z historykami. Masowa digitalizacja pozwala również zabezpieczyć zasób dla przyszłych pokoleń.


fot ADEDA78

Seminarium składa się z dwóch części:
1. Katastrofy w Kolonii, Aquilii i Haiti: opowieść dwutorowa.
2. Rekonstrukcja zasobu i korzystanie z archiwów ofiar katastrof.

Seminarium w założeniach organizatorów jest hołdem dla ofiar katastrof.

Więcej na stronie AAF i ADEDA78 w jezyku francuskim

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

FRANCJA: Nowy portal Stowarzyszenia Archiwistów Francji

W połowie lutego 2010 strona Stowarzyszenia Archiwistów Francji (Association des Archivistes Français) zmieniła formę. Zmiany nie dotyczą jednak jedynie „skóry”, ale także zawartości informacyjnej. Nowy portal znacznie rozszerzył dotychczasową przestrzeń informacyjną. Pojawiły się obszary zastrzeżone dla członków AAF , czyli stworzono możliwość aktywnego ich udziału w redagowaniu portalu i wymianie informacji w określonych grupach tematycznych.
Utworzono 10 głównych działów: informacje o stowarzyszeniu, dział zawodowy (La profession), aktualności, kalendarz, publikacje, kształcenie zawodowe, instytucje archiwalne, zasoby (dział dostarczający podstawowych pomocy archiwalnych), zarządzanie archiwami (ujmujące pracę sekcji branżowych) oraz grupy robocze. Na uwagę zasługuje słownik terminów archiwalnych umieszczony w dziale zawodowym. Portal wyposażony jest w dość sprawna wyszukiwarkę oraz daje możliwość wpisania się na listę newsletter. Punkt ciężkości informacyjnej rozkłada się pomiędzy wydarzenia w świecie archiwistyki, informacje o konferencjach i seminariach powiązane z kalendarzem i nowości wydawnicze. Takie ujęcie uporządkowało stronę informacyjną portalu. Poszczególne informacje przypisane są do określonych, czytelnie uwypuklonych, grup tematycznych. Łatwo dzięki temu śledzić np wydarzenia w zakresie nowelizacji prawa archiwalnego czy pracy grup roboczych.

Szata graficzna tworzy niepowtarzalny, interesujący styl kolorystyczny, a ergonomia portalu pozwala się po nim poruszać nawet intuicyjnie.

Strona AAF

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

FRANCJA: Środki ewidencyjne archiwum Stowarzyszenia Autorów i Kompozytorów Dramatycznych dostepne on-line

Francuskie Stowarzyszenie Autorów i Kompozytorów Dramatycznych (La Société des auteurs et compositeurs dramatiques- SACD) opublikowało on-line środki ewidencyjne swojego archiwum historycznego. Zasób stanowią bardzo istotne źródła nie tylko dla kultury francuskiej ale także i światowej. Stoawrzyszenie jest pierwszą tego typu organizacją w świecie i liczy już sobie ponad dwieście lat. Zostało załżone w 1777 przez Pierre Augustin Caron de Beaumarchais autora m. in. Cyrulika Sewilskiego (Le Barbier de Séville)- 1775 i Wesela Figara (Le Mariage de Figaro)-1784. Stowarzyszenie miało i ma dbać przede wszystkim o prawo autorów do swoich dzieł. Starania de Beaumarchais doprowadziły w 1791r. do uznania prawa autorskiego przez francuskie Zgromadzenie Narodowe.

Na zasób archiwum Stowarzyszenia składają się dwa typy zespołów: archiwum stowarzyszenia oraz archiwum autorów, które ma charakter prywatny. Archiwum Stowarzyszenia zawiera 280 metrów bieżących akt związanych z działalnościa organizacji. Dokumentacja ta jest udostępniana po 60 latach. Archiuwm autorów liczące 300 merów bieżących ma charakter prywatny. Udostępniane jest za zgodą autorów lub posiadających do nich prawa i zarządu Stowarzyszenia.

Celem uporządkowania archiwum przyjęto plan porządkowania (le plan de classement) oparty o strukturę wewnętrzną stowarzyszenia, a także odzwierciedlający jego działalność. Wyodrębniono cztery główne typy dokumentacji: administracja ogólna, członkowstwo i zarzadzanie członkami i ich deklaracje, autoryzaacja i eksploatacja dzieł, odbiór i przeznaczenie dzieł. Same opisy archiwalne na róznych poziomach zostały oparte o międzynarodową normę ISAD(G) (patrz: M. Theveniaut, SACD, Etat des fonds historiques, 2008
Każda nota składa sie z 9 elementów: 1. Nazwa zespołu, 2. Daty skrajne zespołu, 3. Wielkość w metrach bieżących, 4. Stan uporządkowania i pomocy ewidencyjnyvch zespołu, 5. Krótką notę biograficzą 6. Źródła komplementarne (fakultatywnie), 7. Bibliogtrafię

Wartym zwrócenia uwagi archiwitów jest fakt opracowania akt organizacji pozarządowej, uwzględniający podstawowe zasady archiwistyki (plan porzadkowania) i wykorzystujący najnowsze osiądnięcia światowej metodyki archiwalnej ISAD(G).

Archiwum SACD

Oprac. na podstawie: DAF i SACD
Adam Baniecki
AP Lubań

FRANCJA: Tuluza stolicą hiszpańskiej emigracji we Francji

Do 31 stycznia 2010r. w Circulo de Bellas-Artes w Madrycie ma miejsce wystawa zorganizowana przez Archiwum Miejskie Tuluzy (Francja) pod nazwą „Tuluza stolicą hiszpańskich, republikańskich banitów” (Toulouse, capitale de l’exil républicain espagnol/ Touluse, capital del exilio republikano). Wstawa oparta jest na zasobie archiwum miejskiego Tuluzy zawierającego w swoim historycznym zasobie materiały archiwalne dotyczące społeczności hiszpańskich emigrantów politycznych, którzy w 1939r. w ilości 470tys. uciekinierów z frankistowskiej Hiszpanii znaleźli schronienie we Francji. Z tej liczby 20 tys. zatrzymało się na stałe w Tuluzie. To stanowiło 10% obywateli miasta. Fala emigracyjna od 1945r. uzyskała pełnię francuskich praw obywatelskich i rozpoczęła w pełni życie w nowej ojczyźnie. Była to wspólnota bardzo aktywna, solidarna i wojownicza. Odcisnęła trwałe piętno na życiu miasta, które stało się stolicą hiszpańskich republikańskich banitów. Zaangażowana w działalność polityczną i związkową, społeczność ta wywarła także wpływ na sztukę i lokalna kulturę.


fot. DAF

Wystawa ma oddać hołd odwadze i zaangażowaniu tych kobiet i mężczyzn, którzy przyczynili się pod każdym względem do wzbogacenia miasta Tuluzy i regionu, o którym Claud Nongaro spiewał, że ”Hiszpania dźgnęła go trochę swym rogiem”.

Na podstawie: Archives de France i Circulo de Bellas Artes de Madrid

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

FRANCJA: Archiwizacja danych elektronicznych

Postęp w dziedzinie informatyzacji w ostatnich latach stawia przed archiwistami nowe zadanie: zabezpieczenie i właściwe przechowywanie dokumentów zgromadzonych na różnego rodzaju nośnikach elektronicznych. Tematem tym zajmą się uczestnicy Dnia Techniki organizowanym w Narodowym Laboratorium Metrologicznym w Paryżu 5 maja 2009 roku. Hasłem przewodnim spotkania będzie Archiwizacja danych elektronicznych. Wybór dysku optycznego. Czytaj dalej „FRANCJA: Archiwizacja danych elektronicznych”

FRANCJA: Dane osobowe. Między aktami osobowymi a dżunglą internetu

W dniu 17 marca Stowarzyszenie Archiwistów Francuskich organizuje seminarium pod hasłem: „Dane osobowe. Miedzy aktami osobowymi a dżunglą internetu.” Archiwiści będą starali się ukazać dane osobowe, akta osobowe w otoczeniu prawnym Francji, Hiszpanii oraz w świetle prawodawstwa europejskiego. Problematyka obejmie zagadnienia dostępności do akt osobowych oraz polityki udostępniania w kontekście wyzwań stawianych przez nowoczesne technologie informatyczne. Czytaj dalej „FRANCJA: Dane osobowe. Między aktami osobowymi a dżunglą internetu”

FRANCJA: Akta metrykalne on-line

DYREKCJA Archiwów Francji poinformowała o stanie digitalizacji akt metrykalnych, która objęła księgi parafialne oraz akta stanu cywilnego zarówno Francji kontynentalnej, jak i jej dawnych kolonii starsze niż sto lat. Opublikowano mapę ukazującą stan digitalizacji w poszczególnych departamentach. Jak podano, 39 archiwów departamentalnych posiada zasób komplretnie zdigitalizowany i dostępny on- line. Pozosytałe archiwa dzielą sie na te, które proces digitalizacji zakończą w latach 2009- 2010 oraz te, które dysponuja aktami metrykalnymi w formie cyfrowej, dostępne jednak lokalnie w pracowniach naukowych. Pewna cząść archiwów departamentalnych nie posiada zdigitalizowanego zasobu metrykalnego.

Dokumentacja metrykalna Francuskiej Algierii z lat 1840- 1904 ma być odostępniona do końca 2009r, podobnie jak departamenty zamorskie Francji i Martynika.

Część matariałów genealogicznych dotycząca kanadyjskiego Quebecku ralizowana jest w ramach projektu Archives Canada- France

Projekty francuskie udostepniane sąw oparciu o sprecjalny portal „Patrimoine numérique”

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań