NIEMCY: „Szykuje się coś strasznego. [. . . ] Bardzo się boję”- list Niny z getta lubelskiego

Wiele archiwów niemieckich promuje swój zasób m.in. poprzez publikacje tzw. obiektu miesiąca. Listopadowym obiektem eksponowanym przez ośrodek pamięci historycznej w Münsterze “Villa ten Hompel”,jest szczególny dokument związany z polsko- niemiecką historią. W związku z tegorocznym Orange Days przypadającym na 25 listopada – Międzynarodowym Dniem Eliminacji Przemocy wobec Kobiet,  prezentowana jest tam wystawa “Historia – Przemoc – Sumienie”,  na której eksponowany jest odręczny list, napisany przez żydowską dziewczynę o imieniu Nina i nieznanym nazwisku. List napisany został po polsku, w 1942 roku, w lubelskim getcie: “Moi drodzy (piszę do Was wszystkich razem)! Szykuje się coś strasznego. [. . . ] U nas jest panika. Bardzo się boję. Całuję Was Nina. Szczegóły w następnym liście”.
Krótki list jest gorzką zapowiedzią tego co wydarzyło się wkrótce po tym, jak Nina opisała swoje obawy. Getto lubelskie zostało brutalnie zlikwidowane. Większość mieszkańców getta, około 30 tys. osób, zostało wywiezionych do obozu zagłady w Bełżcu między 17 marca a 11 kwietnia 1942 r. w bydlęcych wagonach a następnie zabitych przez policjantów porządkowych z Rezerwowego Batalionu Policyjnego. Stało się to początkiem tzw.“Aktion Reinhard” – systematycznego mordowania Żydów żyjących w Generalnym Gubernatorstwie Z około 45 tysięcy Żydów, którzy przed wojną stanowili około jednej trzeciej ogółu ludności Lublina, niecałe 300 przeżyło okupację hitlerowską.
W gettach Europy Środkowej i Wschodniej Żydzi, tacy jak Nina, byli bezbronni wobec kontroli i terroru reżimu niemieckiego. Mężczyźni i kobiety byli tam narażeni na podobne formy przemocy: maltretowanie, głód, przymusowa praca, poniżenie, a w końcu deportację i śmierć.

Czytaj dalej „NIEMCY: „Szykuje się coś strasznego. [. . . ] Bardzo się boję”- list Niny z getta lubelskiego”

NIEMCY: Kamienie pamięci z Greven – w 80 lat po zbrodni

Polscy robotnicy przymusowi Franciszek Banaś i Wacław Ceglewski, rozstrzelani w sierpniu 1942 r. w górach Bockholter za tzw. „zabronione kontakty”, są częścią innowacyjnego i godnego uwagi projektu Westdeutscher Rundfunk „Kamienie pamięci NRW – przeciwko zapomnieniu”, który działa online https://stolpersteine.wdr.de/web/de/od końca stycznia 2022 r.  Około 15 tys. kamieni pamięci w Nadrenii Północnej-Westfalii upamiętnia historię ofiar niemieckiego nazizmu i jest dostępnych w wersji cyfrowej wraz z tekstami, zdjęciami historycznymi, nagraniami audio, ilustracjami i elementami rzeczywistości rozszerzonej. Ta ostatnia funkcjonalność pozwala na oglądanie na miejscu starych zdjęć, aktualnego otoczenia przy wybranych miejscach pamięci. Ponadto na kamieniach można zapalić wirtualne świeczki, aby upamiętnić ofiary. Informacje o dwóch nazistowskich ofiarach z Greven opierają się przede wszystkim na wynikach badań historyka Christopha  Leclaire, który wsparł projekt dla miasta Greven i będzie go nadal nadzorował. Oprócz tekstów i obrazów powstała jedna z nielicznych Graphic Stories z imponującymi rysunkami autorstwa artystki i ilustratorki Marthe Viehmann.

Czytaj dalej „NIEMCY: Kamienie pamięci z Greven – w 80 lat po zbrodni”