ndap – Archnet

POLSKA: X Zjazd IFAR

W dniach 15-16 grudnia 2016 r. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie odbył się X Zjazd IFAR – funkcjonującego od 2004 r. Internetowego Forum Archiwalnego. Dokładny Program zjazdu, wraz z abstraktami wystąpień, dostępny jest na Forum. Obejmował on ponad 20 wystąpień, podzielonych na cztery sesje. Nie miały one, podobnie jak cały Zjazd, odrębnych tytułów. Tematyka była różnorodna, a wątki przeplatały się między sobą. W niniejszej relacji zwrócimy uwagę na niektóre aspekty referatów i prezentacji oraz na kwestie poruszane w dyskusji – bardzo ciekawej i ożywionej, jak to bywa na forum.

Twórca IFARu Rafał Magryś, Hanna Staszewska (MKiDN), Wojciech Woźniek (NDAP)

Obrady zjazdu otworzył Rafał Magryś, pomysłodawca i administrator forum, przypominając zebranym, że w roku bieżącym mija 14 lat od momentu jego utworzenia. Wspominając krótko miniony okres podziękował wszystkim autorom, którzy dzielą się swoimi przemyśleniami na forum, ponieważ chcą coś zmienić w środowisku archiwów i archiwistów. Następnie głos zabrał Wojciech Woźniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych. Witając się z uczestnikami zjazdu, szczególnie ciepło zwrócił się do osób, które tworzyły IFAR — Hanny Staszewskiej, Rafała Magrysia oraz Nikodema Bończa Tomaszewskiego. Jako trzecia głos zabrała Hanna Staszewska, która odczytała list Magdaleny Gawin, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego adresowany do uczestniczących w obradach zjazdowych. Po czym rozpoczęły się obrady.

Czytaj dalej „POLSKA: X Zjazd IFAR”

Filip Marczewski (1982-2016)

Był absolwentem historii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Po studiach wdrażał się do zawodu archiwisty na stażu w Archiwum Państwowym m. st. Warszawy. Latem 2007 r. podjął pracę w Centralnym Ośrodku Informacji Archiwalnej w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, otrzymując pod opiekę Centralną Kartotekę Zespołów. Później pracował w Wydziale Ewidencji i Informacji, w Departamencie Organizacji, Udostępniania i Ewidencji, w jego Wydziale Informacji, Informatyzacji i Ewidencji, w Departamencie Archiwistyki – Wydział Metodyki, Prac Naukowych i Informatyzacji, a ostatnio w Wydziale Metodyki, Prac Naukowych i Informacji. Zmieniały się nazwy komórek organizacyjnych NDAP, a Filip Marczewski trwał przy kartotece, aktualizował ją, zastępował karty pisane na maszynie wydrukami z systemów informatycznych, weryfikował dane na dziesiątki tysięcy przesyłanych z całej Polski kart zespołów. Dbał o poprawność ich ewidencji, a działo się to w okresie cyfryzacji – coraz więcej danych stopniowo trafiało do systemów informatycznych. Tym ważniejsze było więc stwierdzanie ich poprawności w trosce o ty, aby zachować ciągłość informacji mimo zmiany jej postaci z analogowej na cyfrową.

Filip Marczewski ze starą i nową kartoteką

Czytaj dalej „Filip Marczewski (1982-2016)”

POLSKA: Colloquia Jerzy Skowronek dedicata 2016

W dniach 19-20 maja 2016 r. odbyła się w Warszawie XVI konferencja z cyklu „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”. Jej temat brzmiał: „Trudne problemy historii a archiwa”. Podobnie jak w ubiegłych latach organizowała ją Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych oraz Instytut Pamięci Narodowej. Konferencja zgromadziła przedstawicieli kilkunastu krajów (m.in. Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Estonia, Finlandia, Kazachstan, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Polska, Rosja, Rumunia, Ukraina, Uzbekistan i Wielka Brytania). W trakcie konferencji przedstawiono 21 referatów, które dotyczyły kilku grup zagadnień.

Początek konferencji – dr Wojciech Fałkowski, wiceminister obrony narodowej,
dr Wojciech Woźniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych,
dr Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej,
Ivar Kaigu, Archiwum Narodowe Estonii

Czytaj dalej „POLSKA: Colloquia Jerzy Skowronek dedicata 2016”

POLSKA: Konferencja naukowa „Warszawa ma wiele twarzy” – 25-26 listopada 2015

Dwudniowa konferencja z cyklu „Warszawska Jesień Archiwalna” została zorganizowana przez Polską Akademię Nauk Archiwum w Warszawie, Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, Archiwum Państwowe w Warszawie, Instytut Pamięci Narodowej oraz Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Tegoroczna edycja konferencji była poświęcona problematyce życia kulturalnego stolicy oraz mniejszościom narodowym, wyznaniowym i wspólnotom religijnym w Warszawie. Program konferencji podzielony był na kilka bloków tematycznych: Teatr w wielkim mieście, Mniejszości narodowe, wyznania i wspólnoty religijne w Warszawie, Literatura i kultura Warszawy oraz Kultura życia codziennego. Blok tematycznie związany z teatrem wpisał się w przypadającą w tym roku 250. rocznicę powstania Teatru Narodowego. Konferencji towarzyszyła wystawa „Warszawa moja miłość” autorstwa Joanny Avaniti i Katarzyny Słojkowskiej z Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie.
Pierwszy dzień konferencji, odbył się w Pałacu Staszica – siedzibie Polskiej Akademii Nauk. Na początek Anna Wajs z Archiwum Państwowego w Warszawie przedstawiła teatralia z czasów I wojny światowej, na jakie można natrafić w zasobie tego archiwum. Tak dobre „otwarcie” konferencji tylko zachęcało do dalszego w niej uczestniczenia. Podobnym tematem zajęła się Katarzyna Słojkowska z Polskiej Akademii Nauk Archiwum. Przedstawiła spuściznę Artura Śliwińskiego – jednego z dyrektorów Teatrów Miejskich m.st. Warszawy (w latach 1926-1930). Prezentacji zasobu Archiwum Państwowego w Warszawie pod kątem spuścizny po kabaretach przedwojennej Warszawy dokonała Małgorzata Sikorska – pracownik tegoż archiwum. Podczas bloku poświęconego teatrowi nie tylko można było poznać zasoby instytucji warszawskich w tym temacie, ale również refleksje referentów na temat: postrzegania i przedstawiania w dawnych czasach instytucji kultury. Ciekawy spacer po Warszawie zaprezentował audytorium pracownik Muzeum Warszawy Paweł E. Weszpiński, który przedstawił na dawnych planach Warszawy obiekty kultury, takie jak: biblioteki, drukarnie, księgarnie, parki oraz wszelkiego rodzaju teatry. Interesującą prezentację z fragmentami archiwalnych nagrań dokonał dyrektor Archiwum Polskiego Radia – Waldemar Listowski. Zaprezentował wszystkim obecnym kształtowanie się oraz współczesne skutki „teatru wyobraźni”, jakim jest teatr tworzony i emitowany na falach Polskiego Radia. Na zakończenie bloku związanego z teatrem Katarzyna Goluch z Archiwum Państwowego w Warszawie przedstawiła realia i problemy w kontekście nadzoru archiwalnego i przejmowania materiałów archiwalnych z instytucji teatralnych stolicy. W kolejnym bloku tematycznym poświęconym mniejszościom i wspólnotom narodowym uczestnicy wysłuchali szeregu ciekawych historii. Na uwagę zasługuje prezentacja Gaspara Keresztesa z Węgierskiego Instytutu Kultury, który przedstawił w krótkiej formie życiorysy trzech Węgrów związanych ze stolicą Polski: Emánuela Korompaya – naukowca oraz kapitana Wojska Polskiego, Fryderyka Járosyego – kabareciarza, reżysera oraz dyrektora wielu teatrów kabaretowych Warszawy, Emila Révaia – brata Józsefa Révaia, węgierskiego polityka, ministra kultury w latach 1948-1953.

Czytaj dalej „POLSKA: Konferencja naukowa „Warszawa ma wiele twarzy” – 25-26 listopada 2015”

POLSKA: Spuścizny archiwalne w archiwach państwowych

W siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych 22 września 2015 r. odbyło się zebranie naukowe poświęcone zagadnieniu opracowania spuścizn w archiwach państwowych.
Udział w spotkaniu wzięli pracownicy archiwów państwowych, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz zaproszeni goście reprezentujący Polską Akademię Nauk Archiwum w Warszawie, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie oraz Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego. Zebranie otworzył dr Andrzej Biernat, Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, powitał uczestników, zachęcając do aktywnego udziału i wspólnej wymiany doświadczeń.

Następnie Robert Górski, pracownik Departamentu Archiwistyki NDAP, omówił wskazane przez archiwa państwowe zagadnienia i problemy z zakresu terminologii, gromadzenia i opracowania spuścizn, które stanowiły przedmiot dyskusji w dalszej części spotkania. Zapowiedział także cztery referaty, których wybór nie był przypadkowy. Miały one przede wszystkim ukazać różną praktykę i doświadczenia archiwów państwowych w zakresie postępowania ze spuściznami. Referaty wygłosiły: Monika Płuciennik (AP w Gdańsku) – „Problematyka terminologii archiwalnej (spuścizny)”, Hanna Staszewska (AP w Poznaniu) – „Metodyczne błędy i wypaczenia, czyli spuścizny w archiwach państwowych”, Anna Jankowska (AP w Radomiu) – „Zbiory osób i rodzin w zasobie Archiwum Państwowego w Radomiu”, oraz Barbara Sypko z AP w Opolu, które dotychczas nie gromadziło archiwów prywatnych – „Problemy opracowania spuścizn w Archiwum Państwowym w Opolu na przykładzie zespołu Spuścizna Romana Horoszkiewicza”.

Czytaj dalej „POLSKA: Spuścizny archiwalne w archiwach państwowych”

POLSKA: Zasady uproszonego opracowania w praktyce archiwów państwowych

W dniu 10 września 2014 r. odbyła się w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie konferencja metodyczna „Zasady uproszonego opracowania w praktyce archiwów państwowych”. Zorganizowano ją w okresie, kiedy prowadzone są prace trzech zespołów naukowych, którym Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych powierzył w grudniu 2013 r. zadania związane z nowelizacją przepisów metodycznych. Jednocześnie trwają dyskusje nad zakresem i potrzebami opracowania zasobu oraz narzędziami informatycznymi stosowanymi do tego celu.
Konferencją rozpoczął dr Andrzej Biernat, zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, przybliżając kontekst przygotowania i wprowadzenia w życie, Decyzją nr 20 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 10 grudnia 2002 r., Wskazówek metodycznych dotyczących uproszczonego opracowania zasobu archiwalnego przechowywanego w archiwach państwowych. Wspomniał też zmiany, jakie zaszły w archiwach od czasu wypracowania w latach 50. XX wieku, głównie przez Kazimierza Konarskiego, zasad opracowania zasobu. W tym czasie zmieniał się również użytkownik źródeł archiwalnych i jego potrzeby.

Fot. Ewa Piórkowska

Referat wprowadzający „Opracowanie i ewidencja zasobu – stan i potrzeby” przedstawiła dr Anna Laszuk (NDAP). Zaprezentowała zmieniające się w czasie dane statystyczne odzwierciedlające stan notowany w archiwach państwowych (w końcu 2013 r. opracowanych było 26,3% j.a. i 43,4% m.b.). Zauważyła zwiększający się odsetek archiwaliów zewidencjonowanych w związku z działaniami prowadzonymi w ramach realizacji priorytetów oraz strategii archiwów państwowych. Zwróciła uwagę, że zarówno te działania, jak i plany pracy z lat 60. jako główny cel podejmowanych działań wskazywały udostępnianie materiałów. Cel ten przyświecał również wprowadzeniu wskazówek o uproszczonym opracowaniu, których główne punkty prelegentka przypomniała. Wyraziła nadzieję, że zespół naukowy do opracowania wskazówek metodycznych dotyczących zasad opracowania materiałów archiwalnych w archiwach państwowych uwzględni w projekcie również te zapisy wskazówek, które uznane zostały za bezsporne. Zauważyła też, że można rozważyć, po przygotowaniu właściwego systemu informatycznego, włączenie użytkowników do procesu opisywania materiałów archiwalnych.

Czytaj dalej „POLSKA: Zasady uproszonego opracowania w praktyce archiwów państwowych”

Colloquia Jerzy Skowronek dedicata, Warszawa 2014

W dniach 22-23 maja 2014 r. odbyła się XIV Międzynarodowa Konferencja Archiwów Państw Europy Środkowo-Wschodniej pod nazwą „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”, tym razem zatytułowana „Gromadzenie archiwaliów w cyfrowym świecie XXI wieku”. Konferencja została zorganizowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych (i w jej siedzibie odbywały się obrady) oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Na początku Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, prof. W. Stępniak oraz dr Ł. Kamiński, prezes IPN, przywitali zebranych.
W referacie wprowadzającym: „Gromadzenie archiwaliów w cyfrowym świecie XXI w. – stare czy nowe wyzwania” dr A. Biernat (NDAP) przedstawił katalog rozmaitych pytań i wątpliwości: czy dotychczasowe kryteria wartościowania dokumentacji masowej są wystarczające i czy są pewne i obiektywne (w Polsce wartościowanie jest dwustopniowe: najpierw wybiera się twórców dokumentacji, potem dokumentację), jak liczyć koszty przechowywania dokumentacji elektronicznej, czy informacja musi być trwale związana z nośnikiem, czy w Internecie wytwarza się materiały archiwalne i czy w dobie cyfrowej globalizacji mają jeszcze przyszłość dotychczasowe zasady archiwalne: przynależności zespołowej i terytorialnej. Padło też określenie „prawo do zapomnienia”, mające dać obywatelom prawo do wymazania z dokumentacji faktów ich dotyczących.

Czytaj dalej „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata, Warszawa 2014”