polska – Strona 4

Polska: Otwarcie archiwum w krzeszowskim klasztorze (korespondencja własna)

W środę, 25 maja 2016 r., w pocysterskim klasztorze w Krzeszowie na Dolnym Śląsku, zajmowanym obecnie przez Siostry Benedyktynki, odbyła się niecodzienna uroczystość otwarcia dla badaczy zakonnego archiwum historycznego. Wydarzenie to było możliwe dzięki wielkiej otwartości miejscowych sióstr, w tym zwłaszcza Matki Przełożonej Reginy oraz wsparciu finansowemu dwóch niemieckich instytucji: fundacji im. Eriki Simon w Rinteln w Dolnej Saksonii oraz – wspartej dotacją rządu RFN – Polsko-Niemieckiej Fundacji Zabytków Kultury, które sfinansowały prace porządkowe i zabezpieczające materiały archiwalne oraz wyposażenie samego archiwum. Wsparcia organizacyjnego całemu przedsięwzięciu udzielił prof. dr hab. Marek Derwich z Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownikowi międzynarodowego projektu badawczego nad sekularyzacją klasztorów w Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto skromnej pomocy metodologicznej udzieliło również Archiwum Państwowe we Wrocławiu.
Na spotkanie przybyło blisko 200 osób z kraju i z zagranicy, którzy mogli zapoznać się zarówno z dziejami samego klasztoru oraz udostępnionych właśnie zbiorów archiwalnych, jak również poznać ich zawartość, ale także zwiedzić sam budynek klasztorny, wraz z nowootwartym archiwum oraz pięknie zachowaną biblioteką klasztorną z XVIII w.

Bazylika NMP w Krzeszowie

Na uroczystość ze strony polskiej przybyli m.in.: Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr Andrzej Biernat, dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu dr Janusz Gołaszewski oraz kierownicy tutejszych oddziałów zamiejscowych tej instytucji, ponadto dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Rościsław Żerelik, przedstawiciel biskupa legnickiego – kanclerz kurii ks. dr Józef Lisowski oraz reprezentanci miejscowych władz i placówek kulturalnych. Ze strony niemieckiej przybyła Konsul Generalna RFN we Wrocławiu Pani Elisabeth Wolbers, przewodnicząca Fundacji im. Eriki Simon Pani Waltraud Simon, sekretarzowi Polsko-Niemieckiej Fundacji Zabytków Kultury dr Peterowi Schabe i bardzo liczne grono niemieckich badaczy oraz miłośników przeszłości z samych Niemiec oraz zamieszkujących od kilku lat w okolicznych miejscowościach.

Czytaj dalej „Polska: Otwarcie archiwum w krzeszowskim klasztorze (korespondencja własna)”

POLSKA: Colloquia Jerzy Skowronek dedicata 2016

W dniach 19-20 maja 2016 r. odbyła się w Warszawie XVI konferencja z cyklu „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”. Jej temat brzmiał: „Trudne problemy historii a archiwa”. Podobnie jak w ubiegłych latach organizowała ją Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych oraz Instytut Pamięci Narodowej. Konferencja zgromadziła przedstawicieli kilkunastu krajów (m.in. Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Estonia, Finlandia, Kazachstan, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Polska, Rosja, Rumunia, Ukraina, Uzbekistan i Wielka Brytania). W trakcie konferencji przedstawiono 21 referatów, które dotyczyły kilku grup zagadnień.

Początek konferencji – dr Wojciech Fałkowski, wiceminister obrony narodowej,
dr Wojciech Woźniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych,
dr Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej,
Ivar Kaigu, Archiwum Narodowe Estonii

Czytaj dalej „POLSKA: Colloquia Jerzy Skowronek dedicata 2016”

ROSJA: Smuta w Rosji, Potop w Rzeczypospolitej

Federalna Agencja Archiwów Rosji informuje (22 marca 2016 r.) o wydaniu, przy wsparciu Rosyjsko-Polskiego Centrum Dialogu i Pojednania, materiałów z polsko-rosyjskiej konferencji naukowej, która odbyła się w Moskwie w dniach 24-26 października 2012 r., pt. „Smuta w Rosji i Potop w Rzeczypospolitej: próba przezwyciężenia kryzysu państwa w XVII wieku”.

Komunikat FAR

Российско-польский центр диалога и согласия

Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia

oprac. E. Łaborewicz

AP Legnica

WATYKAN: II tom Dzienników Achille Ratti nuncjusza apostolskiego Polsce w latach 1918 – 1922

Tajne Archiwum Watykańskie (Archivio Segreto del Vaticano) w ramach serii Zbiorów Archiwów Watykańskich (Collectanea Archivi Vaticani) w tomie 94 serii opublikowało drugi to dzienników nuncjusza apostolskiego w Polsce w latach 1918 – 1922 Achille Ratti’ego, późniejszego papieża Piusa XI. Ratti znalazł się w Polsce w okresie niezwykle trudnym w dziejach Polski, w czasie jej odradzania się z prochów I wojny światowej i zamętu bolszewickiej rewolucji. Przebywał w Polsce od 6 czerwca 1919 r. do momentu powołania go na Stolicę Piotrową 13 czerwca 1921 r., kiedy został powołany przez papieża Benedykta XV na arcybiskupa Mediolanu. Niedługo potem, 19 lipca 1921 r., Konklawe wybrało go na papieża. Przyjął imię Piusa XI. Zmarł w Watykanie 10 lutego 1939 r. Posługe apostolską przyszło mu spełniać w bardzo trudnych dla Europy i świata czasach.
Opublikowana korespondencja dotyczy pobytu przyszłego papieża w Polsce.

Czytaj dalej „WATYKAN: II tom Dzienników Achille Ratti nuncjusza apostolskiego Polsce w latach 1918 – 1922”

POLSKA: NOMA polski standard opisu materiałów archiwalnych

Od 13 stycznia 2016 r. na stronie internetowej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych dostępny jest projekt „Normy opisu materiałów archiwalnych w archiwach państwowych” – NOMA w wersji 0.1. Choć dokument, w tytule, wskazuje archiwa państwowe jako adresata, to jednak w zamyśle Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ma służyć wszystkim podmiotom przechowującym i opisującym dokumenty w celach zawodowych czy nawet hobbystycznych. Ideą NOMA jest włączenie polskiej archiwistyki w nowy, rozwijany od nieco ponad dwudziestu lat, nurt archiwistyki światowej. Przez to należy rozumieć taką konstrukcję opisu archiwalnego, aby mógł on funkcjonować w międzynarodowych systemach informacji naukowej. Dlatego też, przygotowując projekt NOMA, za podstawę opisu przyjęto cztery standardy Międzynarodowej Rady Archiwów: ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDIAH i ISDF. Wykorzystano też sumiennie dotychczasowy dorobek archiwistyk narodowych, które już opracowały i wdrożyły standardy narodowe oraz normy ISO i PN-ISO. Ich wykaz znajdzie czytelnik w bibliografii NOMA oraz w rozdziale 5 „Powiązane normy i wskazówki”. Uwzględniono także dorobek polskiej archiwistyki – poważny i twórczy.

Czytaj dalej „POLSKA: NOMA polski standard opisu materiałów archiwalnych”

POLSKA: V Toruńskie Konfrontacje Archiwalne „Archiwistyka uniwersalna, archiwistyka lokalna”

Sprawozdanie z konferencji V Toruńskie Konfrontacje Archiwalne „Archiwistyka uniwersalna, archiwistyka lokalna” 3 – 4 grudnia 2015 r. Toruń, Collegium Humanisticum UMK, ul. W. Bojarskiego 1

Konferencja rozpoczęła się od wystapień: Waldemara Chorążyczewskiego (UMK): Archiwistyka lokalna, archiwistyka uniwersalna. Wprowadzenie do problemu, Rafała Kleśta-Nawrockiego (UMK): Panarchiwizacja. Od lokalności do uniwersalności, Urszuli Kowalczyk (AP w Warszawie): Recepcja francuskiej myśli archiwalnej w archiwistyce polskiej – przejaw uniwersalizacji dziedziny? Następnie Hubert Wajs (AGAD) przedsatwił temat: Theorie mit Praxis verbinden: Standardy ICA – tłumaczenie i wdrożenie (refleksje luźne), wychodząc w swoich rozważaniach od zdobycie Konstantynopola w 1453 r., wspomniał następnie dokumenty osmańskie w zasobie AGAD i inwentarze w formacie EAD. Anna Laszuk (NDAP) zreferowała temat: Projekty narodowe i międzynarodowe, czyli archiwistyka stosowana. W czym polska specyfika stanowi przeszkodę. Podkreśliła, że głównym odbiorcą efektów pracy archiwisty jest użytkownik, dlatego często praktyka wyprzedza teorię. Przedstawiła projekty oparte o standardy międzynarodowe: “Odtworzenie Pamięci Świata” (1998 r. – UNESCO, kwerenda w archiwach różnych krajów, wyniki w bazie danych zgodnej z ISAD), aplikacja AtoM (rozwijana od 2005 r. w Kanadzie, rekomendowana przez Międzynarodową Radę Archiwów, w Polsce wdrożona w Archiwum Państwowym we Wrocławiu jako projekt badawczy), Apenet (Archives Portal Europe, 2009-2012) i PRADZIAD (w Internecie archiwa zamieszczają skany materiałów genealogicznych, więc baza ta wydaje się już niepotrzebna). Prelegentka wspomniała też o zbliżającej się premierze polskiego standardu NOMA (Norma Opisu Materiałów Archiwalnych), oraz podkreśliła, że specyfika to nie jest przeszkoda tylko zadanie do wykonania. W dyskusji po tych wystąpieniach podkreślano konieczność zbudowania jednego punktu dostępu do informacji i zamieszczania skanów z zasobów poskich archiwów państwowych (Hanna Staszewska), pojawiały się też głosy negujące potrzebę standaryzowania w zamian za opracowanie katalogów dobrych praktyk, przy czym użytkownicy archiwów powinni “sami sobą się zaopiekować” (Paweł Weszpiński).

Czytaj dalej „POLSKA: V Toruńskie Konfrontacje Archiwalne „Archiwistyka uniwersalna, archiwistyka lokalna””

POLSKA: Polska norma opisu materiałów archiwalnych została zaprezentowana

W dniu 16 grudnia 2015 r. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbyła się uroczystość prezentacji zasad konkursu na dotacje na działalność archiwalną dla organizacji pozarządowych oraz przekazania Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych prof. Władysławowi Stępniakowi pierwszego polskiego standardu archiwalnego. Uroczystość odbyła się z udziałem wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego dr Magdaleny Gawin.
Normę opracowujący zespół nazwał akronimem NOMA od nazwy „norma opisu materiałów archiwalnych”. Jej celem jest stworzenie zasad opisu archiwaliów tak, aby móc je identyfikować dla zarządzania nimi i udostępniania oraz aby móc weryfikować ich autentyczność.
Prace zespołu trwały blisko dwa lata.
NOMA jest dokumentem całościowym, to znaczy stara się ujmować wszystkie zagadnienia związane z opisem archiwalnym na pewnym poziomie uogólnienia. Podstawowym zadaniem, jakie stanęło przed członkami zespołu, było osadzenie międzynarodowych standardów archiwalnych w polskiej metodyce archiwistyki i odwrotnie, adaptowanie rodzimych rozwiązań do archiwistyki światowej. Skorzystano ze sporej gamy literatury światowej, a przede wszystkim z istniejących standardów narodowych.

Czytaj dalej „POLSKA: Polska norma opisu materiałów archiwalnych została zaprezentowana”

POLSKA: IX Zjazd Internetowego Forum Archiwalnego iFAR w Toruniu

Sprawozdanie z IX Zjazdu Internetowego Forum Archiwalnego iFAR, który odbył się na UMK w Toruniu, 19-20 listopada 2015 r.

W czwartek obrady moderowali Hanna Staszewska (APP) i Wojciech Woźniak (NAC).
Pierwszy prelegent, Mariusz Krause (Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim) przedstawił temat „Archiwa i archiwiści oczami użytkowników”. Referujący omówił – na przykładzie swojego sądu – jak archiwista zakładowy jest postrzegany przez współpracowników, którzy są jednocześnie użytkownikami archiwum zakładowego. Z potocznych opinii społeczeństwa wynika, iż praca archiwisty nie jest doceniana, a archiwum nie jest ważną komórką organizacyjną danej firmy. Na potrzeby prezentacji przygotowano ankietę, którą przesłano do 70 sądów w Polsce. Zawierała ona następujące pytania: 1) Czy zatrudniacie Państwo archiwistę, 2) Jeśli nie, czy uważacie Państwo, iż byłaby potrzeba zatrudnienia archiwisty, 3) Jaki byłby główny powód, 4) Czym według Państwa zajmuje się archiwista, 5) Jak postrzegacie Państwo codzienną pracę archiwisty, 6) Jak scharakteryzowalibyście Państwo archiwum. Odpowiedź zwrotną otrzymano z 11 sądów: większość tych instytucji zatrudnia archiwistę na etacie, przeważała opinia, iż archiwista jest potrzebny: usprawnia pracę sądu i ułatwia dostęp pracowników do dokumentacji. Ku zdziwieniu referującego, pracownicy sądów mają świadomość tego, czym zajmuje się archiwista
na co dzień.

Czytaj dalej „POLSKA: IX Zjazd Internetowego Forum Archiwalnego iFAR w Toruniu”

POLSKA: I Kongres Archiwów Społecznych

W dniu 24 października 2015 w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie odbył się I Kongres Archiwów Społecznych. Kongres został zorganizowany przez Ośrodek KARTA we współpracy z Muzeum POLIN, w ramach projektu „Stabilizacja archiwistyki społecznej w Polsce”. Uczestniczyło w nim około 200 osób. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele Kancelarii Senatu RP, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, państwowych i samorządowych instytucji kultury, instytucji naukowych oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych zajmujących się archiwistyką społeczną.

Było to pierwsze wydarzenie integrujące ogólnopolskie środowisko archiwistów społecznych, dające również możliwość dyskusji z przedstawicielami instytucji państwowych. Na kongresie przedstawiono m.in.: bezpłatny program do opracowywania zbiorów – Otwarty System Archiwizacji (OSA) opracowany przez Ośrodek KARTA; założenia nowego sposobu finansowania organizacji pożytku publicznego realizujących zadania w zakresie ewidencjonowania, przechowywania, opracowania, udostępniania lub zabezpieczania materiałów archiwalnych tworzących niepaństwowy ewidencjonowany zasób archiwalny oraz koncepcje integracji środowiska archiwów społecznych i wspierania go przez sieć ekspertów. Przyjęto Kartę Zasad Archiwów Społecznych, jak również zaprezentowano ideę Dnia Darczyńcy Pamięci. Wypowiedziom panelistów towarzyszyły pytania publiczności dotyczące zakresu działalności archiwów społecznych. W trakcie obrad na temat archiwistyki społecznej i jej roli w rozwoju kultury i społeczeństwa obywatelskiego w Polsce wypowiedzieli się przedstawiciele świata nauki.

Czytaj dalej „POLSKA: I Kongres Archiwów Społecznych”

POLSKA: Zabezpieczanie i udostępnianie archiwalnych zasobów archiwów kościelnych

W dniach 19-21 października 2015 r. odbyła się w Centrum Szkoleniowym Falenty koło Warszawy konferencja „Zabezpieczanie i udostępnianie archiwalnych zasobów archiwów kościelnych”. Zorganizowała ją Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Radą do spraw Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego Konferencji Episkopatu Polski oraz Stowarzyszeniem Archiwistów Kościelnych. Wzięło w niej udział ponad 150 osób reprezentujących instytucje kościelne, państwowe, naukowe, prywatne. Spotkanie było kontynuacją konferencji „Ochrona zasobu archiwów kościelnych”, która miała miejsce w 2011 r. w Pułtusku. Była to również okazja do bezpośredniej wymiany doświadczeń pomiędzy przedstawicielami różnych środowisk i nawiązania ciekawych kontaktów zapowiadających współpracę w przyszłości.

bp Jan Kopiec, prof. Władysław Stępniak i ks. Roman Dworacki

Czytaj dalej „POLSKA: Zabezpieczanie i udostępnianie archiwalnych zasobów archiwów kościelnych”