Kategoria: Nowości z Czech i Słowacji

Archiwum Uniwersytetu Karola w Pradze udostępniło na swoich stronach internetowych księgi rejestrowe absolwentów Wydziału Lekarskiego z lat 1882-1939. Znajdują się w nich wpisy o przeszło 22 tysiącach czeskich lekarzy, promowanych na tej praskiej uczelni. Wiele z tych osób, jak Karel Capek, Jaroslav Heyrovsky, Edvard Benes, Vladislav Vančura, Jan Patočka i inni, było ważny mi postaciami czeskiego życia naukowego i politycznego.

Publikacja rejestrów lekarzy czeskich to pierwszy etap szerszego projektu, którego ostatecznym celem jest digitalizacja i udostępniania on-line rejestrów, ale i protokołów władz uczelnianych, akt komisji egzaminacyjnych, raportów z kontroli i katalogów słuchaczy czeskiego i niemieckiego Uniwersytetu w Pradze.

Czytaj dalej „CZECHY: Księgi absolwentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Karola w Pradze w Internecie”

Wielki pożar zamku Krásná Hôrka na Słowacji, najlepiej zachowanego zabytku gotyckiego w kraju, który wybuchł 10 marca 2012 r., zagroził zgromadzonym tam zbiorom historycznym. Wśród słowackich i czeskich miłośników przeszłości i archiwistów zaczęły rodzić się obawy o archiwalia, czemu m.in. dawano wyraz na forach internetowych. Na szczęście, jak podało Słowackie Muzeum Narodowe, które zarządza zamkiem, choć spłonęły wszystkie dachy, to szybko podjęta akcja gaśnicza i ewakuacyjna pozwoliła uratować ok. 90% zgromadzonych tu cennych i rzadkich eksponatów muzealnych, głównie historycznej broni i zbroi. Spłonęła natomiast nowa wystawa w pałacu oraz gotycka dzwonnica wraz z trzema dzwonami, które uległy całkowitemu stopieniu.
Na szczęście materiały archiwalne, z dotkniętego pożarem zamku, od dawna już nie były na nim przechowywane, gdyż złożono je w archiwach państwowych w Levoči oraz w Betliari, gdzie są bezpieczne i udostępniane badaczom.

Więcej w języku czeskim w Aktuálně.cz
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra

Archiwum Narodowe Słowacji w Bratysławie zorganizowało ciekawą wystawę tematyczną pt. „Kolej w dokumentach archiwalnych”, która czynna będzie do dnia 30 kwietnia 2012 r. w sali wystawowej tegoż Archiwum przy Drotárskej ceste nr 42, w godz. 8:00 – 15:15 od poniedziałku do piątku.

Fot. Železnice v archívnych dokumentoch

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Wystawa archiwalna o kolei”

Wspólne dzieje Czech i Niemiec, mające ponad tysiącletnią metrykę, znajdują odzwierciedlenie w ogromnej liczbie źródeł historycznych, z których ogromna część nie została dotąd przebadania. Skomplikowane i dramatyczne, zwłaszcza w minionym stuleciu, relacje obu państw i narodów, wytworzyły szereg przeszkód we wzajemnych kontaktach i wzajemnym zrozumieniu, na które nałożyła się bariera językowa, co w efekcie uniemożliwiało rzeczywistą współpracę. Aby nadrobić stracone w tej dziedzinie lata uprzedzeń i niechęci archiwiści obu państw, a konkretnie z zachodnich Czech oraz z Turyngii i Saksonii, postanowili zorganizować wspólne spotkanie fachowców.
Spotkanie, zorganizowane w formie konferencji naukowej, odbędzie się w dniach 21-23 maja 2012 r. w Galerii Walensztajnskiej Muzeum w Chebie (zachodnie Czechy). Zorganizowane będzie w ramach tzw. małych projektów Unii Europejskiej „Cel-3”, pn. „Przekraczanie granic – Nowe drogi między krajami”. Są to projekty z funduszy przeznaczonych na rozwój regionów, a konkretnie z programu: „Inwestycje dla waszej przyszłości”.
Celem konferencji będzie spotkanie się fachowców-archiwistów z Czech i Niemiec, a konkretnie z terenu zachodnich Czech, Saksonii oraz Turyngii, w celu nawiązania żywych kontaktów osobistych, aby móc je potem wykorzystywać dla badań i poszukiwań archiwalnych oraz w wymianie niezbędnych informacji fachowych. Poszczególni referenci będą prezentować: organizację różnych archiwów w poszczególnych krajach, ich dzieje, narastanie zbiorów i udostępnianie archiwaliów.

Czytaj dalej „CZECHY. Konferencja naukowa: Archiwistyka w Czechach, Turyngii i Saksonii”

Z końcem stycznia 2012 r. dyrektor Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi (Ústav pro studium totalitních režimů – ÚSTR), odpowiednika polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, Daniel Herman, odwołał z funkcji dyrektora Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa (Archivu bezpečnostních složek – ABS) Janu Poddanou, którą osobiście zatrudnił na tym stanowisku równo rok temu. Zwolnienie to nastąpiło więc aż na 4 lata przed upływem 5-letniej kadencji na tym stanowisku. Herman swoją decyzję uzasadniał tym, że między nim a Poddanou szwankuje komunikacja, o szczegółach nie chciał jednak mówić.
Problemy i kontrowersje wokół zadań i obsady Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa, będącego częścią składową Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi, trwają w Czechach od wielu lat. W ciągu ostatnich czterech lat trzykrotnie zmieniano szefa samego Instytutu, którego działalność wplątywana jest w bieżącą walkę polityczną, co nie służy realizacji jego ustawowych zadań. Ponadto wielu krytykom przeszkadza, iż kosztem badań nad przeszłością Instytut zajmuje się digitalizacją dokumentów oraz ich udostępnianiem w Internecie. Z tym zarzutem nie zgadza się obecny szef instytutu Daniel Herman, przypominający, iż Instytut został powołany głównie w tym celu, aby udostępniać dokumenty organów represji, „oraz aby prowadził badania naukowe, co oznacza, że oba te zadania uzupełniają się a nie wykluczają”.

Czytaj dalej „CZECHY. Zmiana na stanowisku dyrektora Archiwum Akt Organów Bezpieczeństwa”

W Czechach, już od lat dwudziestych XX w., istnieją przepisy, nakładające na wszystkie gminy obowiązek prowadzenia kroniki własnej miejscowości. Mówiąca o tym ustawa, choć kilka razy w swych dziejach modyfikowana, jest krótka i prosta – przytaczamy ją poniżej tej informacji. Powstałe zgodnie z tą ustawą kroniki trafiają do archiwów państwowych, gdzie stanowią jeden z najczęściej wykorzystywanych materiałów archiwalnych. W ostatnich latach w Czechach zaczęto organizować konkursy dla kronikarzy.
Dnia 1 grudnia 2011 w Pilźnie odbyła się uroczystość wręczenia nagród w konkursie na najlepszą kronikę w województwie pilzneńskim. Uroczystość swą obecnością zaszczycił wojewoda Milan Chovanec, a także radni i przedstawiciele urzędów wojewódzkich. Przedmiotem oceny byli burmistrzowie i kronikarze z 47 gmin, które wzięły udział w konkursie.
Kronikarze rywalizowali w dwóch kategoriach: miejscowości do 500 mieszkańców, w której wzięło udział 19 wsi i miejscowości powyżej 500 mieszkańców, w której uczestniczyło 28 gmin. W każdej z kategorii przyznano nagrody pieniężne w wysokości od 5000 za pierwsze miejsce do 2000 koron za trzecie miejsce. W kategoria pierwszej zwyciężyła gmina Koryta, przed Štichovem i Záchlumíem; w drugiej kategorii triumfowała gmina Strašice przed Přimdą i Žihlem.

Czytaj dalej „CZECHY: Najlepsze kroniki województwa pilzneńskiego 2011”

W środę dnia 2 listopada 2011 r. w Instytucie Kulturalnym „Alternativa” w morawskim Zlinie w Czechach zostanie otwarta wystawa pt. „Przemiany fabryki – ludzie i czas” (Proměny továrny – lidé a čas), przygotowana przez Morawskie Krajowe Archiwum w Brnie oraz Powiatowe Archiwum Państwowe w Zlinie, które użyczyły na nią wielu swoich materiałów. Wystawa obrazuje rozwój i przemiany przemysłowej dzielnicy w Zlinie, począwszy od lat 20-tych XX wieku do dziś. Pokazano na niej liczne, nigdy dotąd nie publikowane zdjęcia, ukazujące nie tylko obiekty fabryczne, ale i ludzi, którzy w nich pracowali. Podczas wernisażu publiczność będzie miała jedyną okazję, aby obejrzeć niedawno odrestaurowane dokumenty dotyczące rejestracji słynnej firmy „Bat’a”, którą właśnie w Zlinie utworzyli Antoni i Tomaš Batá w 1894 r. Dziś koncern „Bat’a” produkuje w 26 państwach przeszło 14 miliardów par butów, które sprzedaje m.in. poprzez sieć własnych sklepów znajdujących się w ponad 50 państwach.
Budowa i rozwój fabryki obuwniczej Tomaša Bati przyczyniło się do niebywałego rozwoju miasta Zlin, którego ludność w okresie między wojennym (1918-1938) zwiększyła się dziesięciokrotnie – z 3.600 do ponad 38.000 mieszkańców. Bata poczynił też ogromne inwestycje komunalne, zapraszając do współpracy licznych światowej sławy architektów, m.in. Le Courbusiera, którzy realizowali tu koncepcję idealnego miasta przyfabrycznego. Powstała ogromna dzielnica domów w stylu modernizmu (funkcjonalizmu) wzniesionych z charakterystycznej czerwonej cegły. W okresie międzywojennym wybudowano tu zarówno domy jedno- i wielorodzinne, jak i wieżowce – biurowce, z których najwyższy „drapacz chmur Jednadvacítka” (z lat 1937-1938) – mieszczący siedzibę kierownictwo firmy „Bat’a”, wznosi się na 77,5 m.
Wystawa czynna będzie do dnia 30 listopada 2011 r., w sali Społecznego Domu „Alternativa” – Instytut Kulturalny w Zlinie, przy ul. Osvoboditelu 3778.
Folder wystawy.

Oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra
Folder wystawy.

Po raz 12 w Czechach odbędzie się doroczna konferencja poświęcona zagadnieniom współpracy archiwów, bibliotek, muzeów, galerii i innych instytucji zajmujących się gromadzeniem i opieką nad zabytkami, w wykorzystywaniu informatycznych i komunikacyjnych technologii dla ochrony i udostępniania dziedzictwa kulturowego. Organizatorami konferencji są: czeski Związek Bibliotekarzy i Pracowników Informacji Naukowej, Archiwum Narodowe w Pradze, Czeska Biblioteka Narodowa. Pieniądze na konferencję uzyskano m.in. z grantu „Vít Richter”. Konferencja odbędzie się od 30 listopada do 1 grudnia 2011 r. w sali kinowej Archiwum Narodowego w Pradze (Národní archiv Praha, Archivní 4). Początek obrad o godz. 9:30 30 listopada.
Chcący wziąć udział w konferencji winny zarejestrować się elektronicznie do dnia 23.11.2011 r. za pomocą elektronicznego formularza, lub  emailem .
Opłata konferencyjna wynosi 300,- koron czeskich i będzie pobierana przy rejestracji uczestników przed rozpoczęciem konferencji.
Program i aktualne informacje o konferencji można znaleźć w na stronie: SKIP (Svaz knihovníků a informačních pracovníků České republiky).

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

Archiwum Sztuk Pięknych założył w 1984 r. w Kostelcu nad Černými lesy, artysta i dziennikarz Jiří Hula (ur. 1944), jako zbiór najróżniejszych dokumentów i informacji na temat współczesnej sztuki czeskiej i słowackiej. Od 2003 r. Archiwum działa jako spółka cywilna (Archiv výtvarného umění, o.s.).
Oprócz katalogów, monografii, książek i czasopism Archiwum gromadzi i udostępnia inne dokumenty, które nie są zarchiwizowane w innych instytucjach, takie jak: plakaty, artykuły prasowe, wycinki prasowe, maszynopisy, fotografie, slajdy, płyty CD, nekrologi, karty wizytowe, zaproszenia itp. Dziś stanowi prawdopodobnie największą ze sprofilowanych kolekcji, liczącą setki tysięcy jednostek inwentarzowych.
Archiwalia umieszczone w blisko 1.300 pudłach po bananach, stanowiły instalację wystawy Dominika Langa, otwierającej Centrum Sztuki Współczesnej DOX w Pradze-Holesovicach. Od stycznia 2010 r. Stowarzyszenie to prowadzi w DOX fachową bibliotekę, która udostępnia jednak tylko część zgromadzonych dokumentów. Podstawowa literatura oraz dotąd nie opracowane książki i katalogi, przechowywane są w Písnice, gdzie dzięki hojności Narodowej Biblioteki Technicznej, Archiwum otrzymało pod wynajem rozległe i dobrze wyposażone pomieszczenia.
Dla przetwarzania i udostępniania zgromadzonych dokumentów oraz informacji o Archiwum Sztuki, od 2003 roku prowadzone jest, pod adresem http:www.artarchiv.cz/abart portal ze swobodnym dostępem i możliwością umieszczania własnych informacji, działający w systemie „abArt”. Do końca maja było w „abArt-cie” zarejestrowanych 102.000 osób, podano informacje o 35.000 wystawach, przetworzono 70.000 dokumentów, nawiązano 1.070.000 podstawowych połączeń.
W dniach 17-19 czerwca Archiwum, przy współpracy Związku Ochotniczych Straży Pożarnych (Sbor dobrovolných hasičů, Písnice) urządza w Pradze-Písnicy (ulice Ladislava Coňka, Praha-Písnice) „Dni Otwartych Drzwi”. Ich uczestnicy mogą, oprócz wycieczki z przewodnikiem, zwiedzić wystawy Josefa Richarda Marka i Lubora Marka, posłuchać występów zaprzyjaźnionych muzyków, oglądać filmy absolwentów, zapoznać się z możliwościami „abArt-u”, kupić antykwaryczne książki i kopie katalogów.
Adres: Archiv výtvarného umění, o.s.; Náměstí Smiřických 49, 281 63 Kostelec nad Černými lesy

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra

Więcej na: http://www.artarchiv.cz/