MRA: Katalonia gospodarzem dorocznej konferencji MRA w 2014 r.

Krótko po zakończeniu brukselskiej dorocznej konferencji Międzynarodowej Rady Archiwów znamy  datę, miejsce oraz tematykę przyszłorocznego spotkania archiwistów. Gospodarzem będzie miasto Girona, znane turystom z lotniska obsługującego Barcelonę, stolicę Katalonii. Przyszłorocznym tematem wiodącym konferencji będzie: „Archiwa a przemysły kultury i kreatywności” (Archives et industries culturelles et créatives”). Konferencja ma poruszać zagadnienia relacji pomiędzy archiwami a sektorem przemysłu zajmującego się szeroko pojętą kulturą i kreatywnością. W szczególności zaplanowano poruszenie następujących zagadnień:
1. Sektor przemysłu kultury i kreatywności i strategie współpracy z archiwami.
2. Działania i inicjatywy.
3. Dostęp do informacji.
4. Zarządzanie wielkimi repozytoriami, ochrona autentyczności w chmurze.
5. Projekt open data.
6. Modele zarządzania dla przechowywania i ochrony danych cyfrowych.
7. 175 lecie fotografii.

Czytaj dalej „MRA: Katalonia gospodarzem dorocznej konferencji MRA w 2014 r.”

Konferencje naukowe polonii

Każdego roku odbywają się konferencje organizowane przez środowiska polonijne na świecie. W tym roku członkowie Rady Instytutu Piłsudskiego wzięły udział w trzech konferencjach naukowych które odbyły się na terenie Stanów Zjednoczonych i Europy.

W dniach 15-16 maja 2013 miała miejsce konferencja i spotkanie naukowe Polish-American Historical Association (PAHA). Konferencja odbyła się w University at Buffalo, The State University of New York. PAHA jest organizacją pożytku publicznego która skupia naukowców zajmujących się badaniami nad Polonią. Powstała w roku 1942 jako część Polskiego Instytutu Naukowego, od 1948 jest niezależnym towarzystwem naukowym.

W dniach 14-15 czerwca 2013 odbyła się się konferencja prezentująca badania naukowe Polaków w Ameryce w wielu dyscyplinach nauki. Konferencja jest organizowana corocznie przez Polski Instytut Naukowy w Ameryce (Polish Institute of Arts and Sciences of America – PIASA) i miała miejsce Waszyngtonie. PIASA powstała w 1942 r. początkowo jako kontynuacja na czas okupacji Polskiej Akademii Umiejetnosci w Krakowie a od lat powojennych jako niezależna organizacja. PIASA  skupia polsko-amerykańskich uczonych, posiada bibliotekę i archiwum oraz galerię sztuki.

Jak każdego roku odbyła się także Stała Konferencja Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie (MAB), w której biorą udział przedstawiciele instytucji polskich działających w Europie Zachodniej i w obu Amerykach. Kolejne spotkanie MAB miało miejsce we wrześniu 2013 r. w Budapeszcie. Podczas konferencji przedstawione zostały referaty dotyczące 150 Rocznicy Powstania Styczniowego i historii polsko-węgierskiej.

Iwona Korga

Artykuł ukazał się 2 kwietnia 2013 w Blogu archiwistów i bibliotekarzy Instytutu Piłsudskiego.

Iwona Drag Korga jest dyrektorem wykonawczym Instytutu Pilsudskiego w Ameryce, absolwentką Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie i Queens College w Nowym Jorku. Doktor nauk humanistycznych, archiwsta i historyk, pasjonuje sie historia najnowsza, kolekcjami archiwalnymi  i edukacją mlodego pokolenia Polonii

MRA: Bruksela 23- 24 listopada 2013. Roczna konferencja MRA.

W dniach 23- 24 listopada 2013 r. w Brukseli odbyła się pierwszewsza „Roczna Konferencja MRA”.  To jest nowa formuła, która zastąpiła konferencję okrągłego stołu – CITRA.
Konferencja zgromadziła ponad 500 uczestników ze 100 krajów. Poprzednie tak poważne wydarzenie związane ze światem archiwistyki miało miejsce przed stu trzema laty, kiedy w 1910 r., na kongresie bibliotekarzy i archiwistów po raz pierwszy przy tak szerokim gronie międzynarodowym zdefiniowano jedną z podstawowych zasad archiwistyki, zasadę proweniencji. Tegoroczna konferencja odbyła się pod hasłem: „Odpowiedzialność, transparentność i dostęp do informacji.” W założeniach organizatorów konferfencja na tak wysokim szczeblu powinna dotyczyć pytań związanych z zarządzaniem informacją i records management. Konferencja składała się z głównej sesji oraz pięciu sesji równoległych. Główne przemówienia dotyczyły takich zagadnień jak: archiwizacji, jako narzędzie wspierania rozwoju w skali globalnej, dostęp do informacji, a ochrony danych osobowych oraz problematyki wkładu archiwów w odpowiedzialność i przejrzystość administracji.

Czytaj dalej „MRA: Bruksela 23- 24 listopada 2013. Roczna konferencja MRA.”

Antarktyda – więcej niż pingwiny na lodzie.

źródło: national Archives of Australia

Wyobraźcie sobie życie w krainie lodu i zamieci.

Co motywuje ludzi, aby ryzykując życie, odwiedzać tak ekstremalne miejsce jak Antarktyka? Jedno słowo: odkrycie.
Wystawa „Przemierzając Antarktydę: doświadczenia Australijczyków” pokazuje, jak rozwijały się związki Australii z zamarzniętym kontynentem przez 100 lat począwszy od Australijskiej Ekspedycji na Antarktydę w latach 1911-1914, kierowanej przez Sir Douglas’a Mawsona, słynnego geologa, chemika i badacza Antarktydy.
Bogactwo materiałów dokumentalnych z Archiwów Narodowych ujawnia tę fascynującą historię.
Rzadki zbiór oryginalnego sprzętu oraz pamiętniki z początków ekspedycji jest pokazywany razem po raz pierwszy, jak również inspirujące interaktywne wystawy i obrazy.
Zestawy edukacyjne z notatkami dla nauczycieli i samodzielne zajęcia są także dostępne z wystawą.
Wystawa jest wspólnym projektem Narodowych Archiwów Australii, Australian Antarctic Division i Western Australian Museum.
Wystawa będzie dostępna do 22 marca 2015 r. Objazd wystawy sponsoruje Visions of Australia.

Więcej: Traversing Antarctica: the Australian experience

100 years of australian antarctic expeditions

oprac. Dorota Czech
AP Częstochowa

NIEMCY: Zmiany prawa archiwalnego i dyskusje na „Forum”.

Niemieckie środowisko archiwalne w obliczu zarówno wyzwań stawianych przez społeczeństwo informacyjne jak również paradoksów wynikających z uregulowań prawnych w tej dziedzinie, dostrzega konieczność nowelizacji ustawy archiwalnej, obowiązującej w Niemczech  od 1988 r. Świadomość faktu dynamicznie zmieniających się uwarunkowań i otoczenia w jakim funkcjonują archiwa stopniowo zmienia ich sposób działania i komunikowania się ze społeczeństwem. Nieustannie też archiwa próbują zmierzyć się z problemami jakie u schyłku lat 80- tych nie występowały. Wraz z rozwojem informatyki i coraz łatwiejszym dostępem do danych w sieci, dla „równowagi naszego dobrego samopoczucia” pojawiły się zjawiska mniej pożądane, takie jak włamywania do baz informatycznych i kradzieże danych, często o charakterze sensytywnym lub tajnym. W  dużej mierze narusza to zaufanie społeczeństwa do różnych instytucji publicznych wytwarzających i przechowujących dokumenty elektroniczne.   

Czytaj dalej „NIEMCY: Zmiany prawa archiwalnego i dyskusje na „Forum”.”

Digital Humanities

Poniższy tekst proszę potraktować jako zachętę i wstęp do lektury zbioru esejów Debates in the Digital Humanities pod redakcją Matthew K. Golda, wydanego w 2012 przez University of Minnesota Press. Antologia ta została także opublikowana w nieco rozszerzonej formie jako tekst „open access”, który dostępny jest tutaj.

Digital humanities (w skrócie DH), czy też humanistyka cyfrowa jest relatywnie nową dziedziną, która zdobywa coraz większą popularność w świecie akademickim. Artykuł w angielskiej Wikipedii podaje bardzo zgrabną definicję DH, do której odsyłam zainteresowanych. W skrócie, humanistyka cyfrowa, jest obszarem badań, nauczania i tworzenia łączącego technologie informatyczne i dyscypliny humanistyczne. Obejmuje ona działalność od kuracji kolekcji cyfrowych w sieci po eksplorację danych dokonywaną na wielkich zbiorach. DH stara się połączyć warsztat tradycyjnych dyscyplin humanistycznych (takich jak historia, filozofia, językoznastwo, nauka o literaturze, sztuce, muzyce, itd.) z narzędziami informatycznymi takimi jak wizualizacja danych, pozyskiwanie danych, eksploracja danych i tekstu, statystyka czy publikacja elektroniczna.

Czytaj dalej „Digital Humanities”

Records manager – administrator dokumentacji

Termin records management jest zgodnie tłumaczony, jako zarządzanie dokumentacją. Jedynie badacze z Lublina uważają, że tłumaczenie nie oddaje w pełni znaczenia terminu i dlatego proponują używanie wersji oryginalnej – records management. Prof. Krzysztof Skupieński, kierownik Zakładu Archiwistyki UMCS poinformował podczas dyskusji na VI Powszechnym Zjeździe Archiwistów Polskich o swej inicjatywie utworzenia kierunku ”Archiwistyka i Records Management”. Ostatecznie po pewnych administracyjnych perturbacjach od 1 października 2012 roku zaczął działalność kierunek „Archiwistyka i nowoczesne zarządzanie zapisami informacyjnymi”.(1) Tym niemniej, jeżeli ktoś zna angielski, zrozumie propozycję lubelską, gdy ktoś inny przeczyta o zarządzaniu dokumentacją, będzie wiedział o co chodzi.

Problemem pozostaje natomiast wciąż tłumaczenie nazwy osoby wykonującej tę funkcję. Po angielsku jest to proste, dziedziną records management zajmuje się records manager. Po polsku analogia nie brzmi najlepiej, zarządzaniem dokumentacją zajmowałby się „zarządca dokumentacji”. Określenie to brzmi nazbyt archaicznie i kojarzy się raczej z zarządcą folwarku, niż z pracownikiem zajmującym się zarządzaniem nowoczesną dokumentacją elektroniczną.

Wydawałoby się, że problem powinna rozstrzygać Polska Norma, która zaleca standardową terminologię związaną z informacją i dokumentacją.(2) Norma ta jest tłumaczeniem (nie wolnym od niedociągnięć) normy wydanej przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną.(3)

Czytaj dalej „Records manager – administrator dokumentacji”

Roztrząsania terminologiczne – zaproszenie do dyskusji

Redakcja Naukowego Portalu Archiwalnego ArchNet pragnie wesprzeć dyskusję na tematy związane z terminologią archiwalną toczącą się na łamach IFAR-u. Zamierzamy publikować krótkie teksty, które będzie łączył wspólny nadtytuł „Roztrząsania terminologiczne”. Nawiązuje on oczywiście do cyklu klasycznych artykułów Józefa Siemieńskiego zapoczątkowanego w „Archeionie” w 1928 roku, w którym prowadził on rozważania na temat terminów archiwalnych. Autor proponował niekiedy nowe nazwy, które czasami się przyjmowały, a czasami nie. Miał pełną świadomość, że terminologii nie można narzucić, gdyż już we wstępnym artykule pisał: „Jeżeli jaka dziedzina nie znosi samowoli absolutystycznej, to językowa. Jest to dziedzina prawdziwego ludowładztwa: cały demos jest tu prawodawcą. I nic tu nie pomoże okoliczność, że terminologia naukowa czy urzędowa jest sprawą wybranych.”

Z tego powodu redakcja ArchNetu postanowiła skorzystać z uwag prof. Siemieńskiego i sprawdzić, co o terminologicznych propozycjach sądzi „archiwalny demos”. Dzisiaj nie musimy już sięgać do glinianych ostrakonów, mamy nowoczesne narzędzia ludowładztwa, jakim są internetowe listy dyskusyjne, takie jak IFAR. Dlatego będziemy publikowali dyskusyjne mini-artykuły terminologiczne i zwracali się do uczestników list dyskusyjnych z prośbą o konstruktywne uwagi i komentarze.

Tematem będą nietypowe, problematyczne terminy archiwalne, które mogą budzić wątpliwości lub skłaniać do dyskusji. Jakie to problemy?

Będą to na przykład terminy, które występują w:

– archiwistyce innych krajów, a nie ma ich jeszcze w Polsce (np. dokumentacja aktywna, półaktywna i nieaktywna);
– archiwistyce polskiej, a nie ma ich w innych krajach (np. przedpole archiwalne);
– archiwistyce innych krajów, a w Polsce nie ma jeszcze ich tłumaczenia, lub istnieje wiele propozycji tłumaczenia (np. records manager)

Czytaj dalej „Roztrząsania terminologiczne – zaproszenie do dyskusji”

POLSKA: Rozproszone Archiwa NSZZ „Solidarność”- Konferencja.

Rozproszone Archiwa NSZZ „Solidarność”
Konferencja naukowa w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej, 21 listopada 2013 roku, godz. 10.00.

Archiwa struktur organizacyjnych Związku NSZZ „Solidarność” (Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”, regionów, regionalnych komisji koordynacyjnych, tymczasowych zarządów regionów, komisji zakładowych i tymczasowych komisji zakładowych) trafiły w latach 1989-2013 do różnych archiwów: państwowych, samorządowych, prywatnych oraz organizacji pozarządowych. W części z nich przechowywane są jako zbiory historyczne. Ale o dokumentacji wielu struktur NSZZ „Solidarność” nie mamy żadnej informacji, …czy ich dokumentacja ocalała?

Czytaj dalej „POLSKA: Rozproszone Archiwa NSZZ „Solidarność”- Konferencja.”

Koperty na zdjęcia cyfrowe

(In English)

graphic formats W coraz większym tempie przestawiamy się na fotografię cyfrową. To, co było kilkanaście lat temu nowinką staje się standardem, a aparaty na film staja się rzadkością. Możliwość natychmiastowego sprawdzenia wyniku, powszechność zapisu obrazu w telefonach, tabletach, coraz tańsza pamięć cyfrowa i sprzęt fotograficzny powoduje, że robimy teraz o wiele więcej zdjęć. Jednocześnie jednak fotografia stała się czymś bardzo przejściowym. Kiedyś wklejało się zdjęcia do albumów, kolekcjonowało w pudełkach, dziś siedzą one jako pliki na dysku komputera, a gdy dysk padnie (wszystkie dyski to czeka), nagle tracimy nasze zasoby. Pisałem już wcześniej o osobistych archiwach cyfrowych, tym razem bardziej szczegółowo o tym, jak zapakować i przechować obraz cyfrowy.

Zapis obrazu to nie tylko zdjęcia. Skany dokumentów w archiwum to także zapis cyfrowy, który powinien wiernie odzwierciedlać oryginalny dokument. Jak wybrać najlepszy format i sposób zapisu tak, aby przetrwał dla następnego pokolenia, aby nasze wnuki mogły oglądać albumy dziadków, a archiwa przechowały bezcenne już (bo papier się rozpadł) obrazy archiwaliów? Zapisany obraz przechowujemy w opakowaniu zwanym plikiem (file). W dalszym ciągu będzie o formatach tych kopert, do których wkładamy zdjęcia – plików komputerowych, kompresji i metadanych a także przekładaniu obrazu z jednej koperty do innej (konwersji).

Czytaj dalej „Koperty na zdjęcia cyfrowe”