CZECHY: 35 Sympozjum Mikulowskie

Zacne i zasłużone instytucje naukowe i kulturalne Wschodnich Czech, z Morawskim Archiwum Krajowym w Brnie na czele, organizują już po raz 35. konferencję naukową z cyklu „Mikulovskie Sympozjum” (Mikulovské sympozjum). Tym razem planowane spotkanie odbędzie się w dniach 7-8 października 2020 r. tradycyjnie w barokowym pałacu/zamku w Mikulowie, a tematem obrad będzie „Kobieta w dziejach Moraw”.
Wśród ważnych postaci przeszłości jest wiele niezwykłych kobiet, które na stałe wpisały się w historię. Nie każdej poświęcono odpowiednią uwagę historyków czy badaczy, a dziś ich nazwiska znane są często jedynie wąskiemu kręgowi ekspertów. Jednak historia nie zawsze miała bezpośredni wpływ na kobiety. Wiele żon, matek, córek i dziewcząt stało za wielkimi czynami mężczyzn, czy to w polityce, nauce czy wojnie. Wraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego po połowie XIX wieku uświadomiono sobie również znaczenie kobiecej części społeczeństwa, wciąż pozostającej w cieniu mężczyzn. Na całym świecie zaczęły powstawać stowarzyszenia i ruchy kobiece dążące do zrównywania statusu kobiet, a znaczącym sukcesem tych wysiłków było wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego, które objęło również kobiety.

Czytaj dalej „CZECHY: 35 Sympozjum Mikulowskie”

CZECHY: Sympozjum z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji

W roku 2018 nasi południowi sąsiedzi, zarówno Słowacy jak i Czesi, obchodzić będą jedną z ważniejszych rocznic w swoich dziejach, a mianowicie 100-lecie powstania Czechosłowacji, w ramach której Czesi po blisko 400 latach, a Słowacy po raz pierwszy w swych dziejach, uzyskali niezależność państwową. Z tej okazji w obu krajach odbywać się będą rozmaite konferencje, sympozja, wystawy oraz uroczystości państwowe. Wiele z nich organizowanych jest przez archiwa, a jednym z takich wydarzeń stanie się kolejne, już XXXIV archiwalno-historyczne Sympozjum Mikulowskie, którego tegorocznym tematem będzie „Formowanie granic na Morawach po roku 1918”.
Odbywane od połowy lat 80. XX w. sympozja historyczne w Mikulovie, organizowane są niezmiennie przez Morawskie Ziemskie Archiwum w Brnie oraz Powiatowe Archiwum Państwowe w Brzecławiu z siedziba w Mikulowie (Moravský zemský archiv v Brně oraz Státní okresní archiv Břeclav se sídlem v Mikulově). Tym razem współorganizatorem jest też Muzealno-Krajoznawcze Stowarzyszenie w Brnie (Muzejní a vlastivědna společnost v Brně), Muzeum Regionalne w Mikulowie (Regionální muzeum v Mikulově) oraz Czechosłowacka Wspólnota Legionistów (Československá obec legionářská z.s.). XXXIV Sympozjum Mikulowskie odbędzie się w dniach 10-11 października 2018 r. na zamku w Mikulowie.

Czytaj dalej „CZECHY: Sympozjum z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji”

Czechy: Wystawa „Wino i książka” w pobenedyktyńskim klasztorze w Rajhradzie

Piękne barokowe zabudowania benedyktyńskiego klasztoru w Rajhradzie (Rajhrad), mieszczącego się nieopodal Brna, odremontowane po wieloletniej dewastacji i udostępnione w 2005 r., są od wielu lat siedzibą kilku instytucji kulturalnych, wśród których wyróżnić należy Powiatowe Archiwum Państwowe oraz Muzeum Literatury Morawskiej, obie od lat ściśle ze sobą współpracujące. Niedawno w siedzibie tej ostatnie otwarta została bardzo oryginalna i interesująca wystawa, pod długi, ale jakże wymownym tytułem: „Wino i książki. Nauka, prawo, literatura, sztuka a winorośl ze wszystkich zapisanych stron” (Víno a knihy. Věda, právo, krásná literatura, umění a réva vinná ze všech psaných stran), która ze wszech miar godna jest obejrzenia.
Wystawa obrazuje wszelkie połączenia literatury, a konkretnie różnorodnych ksiąg z winoroślą, „najbardziej kulturalną ze wszystkich roślin”, której gatunki i odmiany ludzie pielęgnują znacznie dłużej niż własne pismo. Jak napisali autorzy ekspozycji w swoich materiałach promocyjnych, „książki mają wiele wspólnego z winem”: prasa – w tym prasa drukarska – bierze początek z winnicy; winogrona dojrzewają w rzędach, podobnie jak ludzkie idee kształtują się za pośrednictwem ksiąg i w księgach, ustawianych w równych szeregach na półkach; od średniowiecza aż po początek epoki nowożytnej, zwłaszcza między klasztorami i uniwersytetami, książki przewożono w beczkach … Zanim człowiek otworzy książkę, aby rozpocząć za jej pomocą poznawanie tego, co dotychczas pozostawało dla niego nieznane, konieczne jest, aby jej twórcy do swojego dzieła włożyli cały swój umysł, a do talentu dodali jeszcze wielką cząstkę uczciwej pracy – jak przy produkcji wina.

Czytaj dalej „Czechy: Wystawa „Wino i książka” w pobenedyktyńskim klasztorze w Rajhradzie”

CZECHY: Wystawa dokumentów zrabowanych przez Szwedów w XVII w.

Grabieży archiwaliów nie zapoczątkowano w XX stuleciu. Praktykowane było przez pojedyncze osoby i całe państwa od stuleci. Jednym z okresów, w którym na masową skalę dochodziło do rabunków dzieł sztuki i archiwów, był wiek XVII. Szczególnie odznaczyli się w tym zakresie Szwedzi, których wojska – podbijające kraje niemieckie w czasie wojny trzydziestoletniej, czy później Rzeczpospolitą – wywoziły za Bałtyk wszystko, co tylko wydawało im się cenne. Niewiele z tych dokumentów wróciło do swych pierwotnych siedzib. Do takich wyjątków należą materiały archiwalne prezentowane obecnie na wystawie w Morawskim Ziemskim Archiwum w Brnie.
Dnia 12 listopada 2014 r. w wielkiej sali Morawskiego Ziemskiego Archiwum w Brnie (Moravský zemský archiv v Brně) otwarto wystawę zatytułowaną „Zwrócone łupy szwedzkie” (Navrácená švédská kořist). Pokazano na niej rękopisy, zrabowane w Czechach przez wojska szwedzkie pod koniec wojny trzydziestoletniej, które udało odzyskać się w 1878 roku, dzięki uporowi i wieloletnim zabiegom morawskiego historyka, księdza Beda Dudíka.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa dokumentów zrabowanych przez Szwedów w XVII w.”

CZECHY: Konferencja o rewolucji przemysłowej na Morawach i Śląsku

Na koniec października 2014 roku czeskie środowisko naukowe przygotowuje bardzo ciekawą międzynarodową konferencję naukową, poświęconą dziejom przemysłu i techniki na Morawach i Śląsku od końca XVIII wieku do 1918 roku (K historii průmyslu, exaktních věd a techniky na Moravě a ve Slezsku III. Od konce 18. století do roku 1918). Jest to jak widać już trzecia konferencja z cyklu, obejmująca tę tematykę przemysłową. Jej organizatorem jest Muzeum Techniki w Brnie (Technické Muzeum v Brně), współpracujące z Uniwersytetem im. Masaryka w Brnie (Masarykova univerzita v Brně) oraz czeskim Towarzystwem Historii Nauki i Techniki (Společnost pro dějiny věd a techniky).
Konferencja odbędzie się w sali odczytowej Muzeum Technicznego w Brenie (4 piętro), Purkyňova 105, Brno – Královo Pole. Chętni uczestnicy mogą się kontaktować z: Mgr. Radek Slabotínský, Ph.D., Technické muzeum v Brně, Purkyňova 105, 612 00 Brno – Královo Pole; mail slabotinsky@technicalmuseum.cz Zgłoszenia referatów przyjmowane są do 15 października, zaś zgłoszenia od uczestników „biernych” do 22 października.
Celem konferencji będzie przede wszystkim:
1.    Przybliżenie i objaśnienie przyczyn gruntownych zmian w strukturze gospodarki na Morawach i Śląsku od końca 18 wieku do 1918 roku;
2.    Przedstawienie rozwoju poszczególnych gałęzi produkcji i rozwoju regionów, ze wskazaniem na ich odrębność;
3.    Inspirowanie badaczy regionalnych, jak i kandydatów na historyków (studentów), do zajęcia się tą tematyką.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o rewolucji przemysłowej na Morawach i Śląsku”