CZECHY: Sympozjum z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji

W roku 2018 nasi południowi sąsiedzi, zarówno Słowacy jak i Czesi, obchodzić będą jedną z ważniejszych rocznic w swoich dziejach, a mianowicie 100-lecie powstania Czechosłowacji, w ramach której Czesi po blisko 400 latach, a Słowacy po raz pierwszy w swych dziejach, uzyskali niezależność państwową. Z tej okazji w obu krajach odbywać się będą rozmaite konferencje, sympozja, wystawy oraz uroczystości państwowe. Wiele z nich organizowanych jest przez archiwa, a jednym z takich wydarzeń stanie się kolejne, już XXXIV archiwalno-historyczne Sympozjum Mikulowskie, którego tegorocznym tematem będzie „Formowanie granic na Morawach po roku 1918”.
Odbywane od połowy lat 80. XX w. sympozja historyczne w Mikulovie, organizowane są niezmiennie przez Morawskie Ziemskie Archiwum w Brnie oraz Powiatowe Archiwum Państwowe w Brzecławiu z siedziba w Mikulowie (Moravský zemský archiv v Brně oraz Státní okresní archiv Břeclav se sídlem v Mikulově). Tym razem współorganizatorem jest też Muzealno-Krajoznawcze Stowarzyszenie w Brnie (Muzejní a vlastivědna společnost v Brně), Muzeum Regionalne w Mikulowie (Regionální muzeum v Mikulově) oraz Czechosłowacka Wspólnota Legionistów (Československá obec legionářská z.s.). XXXIV Sympozjum Mikulowskie odbędzie się w dniach 10-11 października 2018 r. na zamku w Mikulowie.

Głównym tematem obrad są okoliczności związane z tworzeniem granic nowego państwa. Problemy dotyczące granic Czechosłowacji musiano rozwiązywać natychmiast po jej utworzeniu, a ich ostateczne zatwierdzenie i uznanie nastąpiło dopiero w trakcie rozmów pokojowych w 1920 r. Wcześniej nowe państwo musiało zabezpieczyć swoje granice z bronią w ręku. Kolejne zmiany granic nastąpiły po niecałych dwudziestu latach, po zawarciu układu monachijskiego w 1938 r., w wyniku którego pogranicze Czechosłowacji zostało zajęte przez hitlerowskie Niemcy. Ostatnie zmiany granic państwowych nastąpiły po zakończeniu drugiej wojny światowej. Także granica z Polską zmieniała się na przestrzeni lat 1918-1945, a ostatnie przesunięcia słupków granicznych nastąpiło w 1959 r.
W ciągu dwu dni obrad organizatorzy spodziewają się podsumowania obecnej wiedzy na ten temat. W kontekście konferencji, skupiającej się przede wszystkim na ternach Moraw, należy jednak uwzględnić zagadnienia dotyczące podobnych sytuacji w innych regionach byłej Czechosłowacji (północne Czechy, południowe Czechy, południowa Słowacja itd.). Podczas sympozjum zaprezentowana zostanie wystawa panelowa poświęcona tworzeniu granicy na Morawach Południowych, przygotowana przez archiwa państwowe z Mikulova, Hodonina i Znojma. W środę 10 października 2018 r. w Parku Miejskim nastąpi uroczyste odsłonięcie pomnika upamiętniającego Czechów wygnanych z terenów pogranicznych w 1938 r.
Organizatorzy zapraszają do nadsyłania propozycji tematów referatów. Same wystąpienia nie powinny przekroczyć 15 minut. Ich treść zostanie opublikowana w specjalnym wydawnictwie pokonferencyjnym, lecz i tu ogranicza się objętość tekstu do 20-25 znormalizowanych stron (łącznie z przypisami oraz streszczeniem). Gotowe teksty najlepiej dostarczyć organizatorom w czasie trwania Sympozjum, jednak nie później jak do dnia 31 grudnia 2018 r. Językami konferencyjnymi będą czeski i słowacki. Dla uczestników przygotowane zostanie wieczorem 10 października 2018 r., w Gajdošovej sali miejscowego zamku, uroczyste spotkanie. Opłata konferencyjna wyniesie 400 koron czeskich. Nie obejmuje ona jednak noclegów i wyżywienia. Do dnia 31 lipca 2018 r. należy nadesłać zgłoszenie uczestnictwa na adres internetowy Archiwum Państwowego w Mikulowie (soka_breclav@mza.cz).

Więcej:

XXXIV. Mikulovské sympozium – Formování hranice na Moravě po roce 1918

Moravský zemský archiv v Brně

Státní okresní archiv Břeclav

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław Oddział Jelenia Góra