Tag: szwajcaria

SZWAJCARIA: 80 lat fotografii prasowej w zbiorach berneńskiego archiwum kantonalnego

Berno to malowniczo położone u podnóża Alp Bereńskich miasto, stolica kantonu Berno i  stolica Szwajcarii, gdzie mają swoje siedziby władze federalne Szwajcarii. Jest ono również siedzibą Archiwum Federalnego (Schweizerisches Bundesarchiv). Jak w każdym kantonie- znajduje się tam  również archiwum kantonalne (Staatsarchiv des Kantons Bern). Zasoby tego archiwum poza dokumentacją organów władz kantonalnych obejmują również archiwa przedsiębiorstw, archiwa prywatne, rodowe, liczne zbiory oraz obszerną bibliotekę specjalistyczną. Łącznie zasób archiwum kantonalnego to 24 km akt, 38 tys. dokumentów (dyplomów, pergaminów), 25 tys. planów i map oraz 1,2 mln fotografii.
Wśród zbiorów fotograficznych, archiwum może pochwalić się zbiorem – ok. 600 tys.-dokumentacji zaliczonej do kategorii fotografii  prasowej, obrazującej historię kantonu w latach 1920-2000. Składają się na niego fotografie fotoreportera Carla Josta, Waltera Nydeggera, Hansa Schlegela oraz archiwum fotograficzne „Berner Zeitung”.  Archiwum kantonu Berno opracowało i zdigitalizowało te bogate zbiory i obecnie udostępnia je online, w postaci inwentarzy publikowanych www.be.ch/inventar  wraz z dużą częścią tych zbiorów w postaci skanów. Ograniczenia w publikacji całości zbioru wynikają głównie z praw autorskich i majątkowych. Wszystkie jednak te zdjęcia dostępne są dla użytkowników  na miejscu w pracowni naukowej.  

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: 80 lat fotografii prasowej w zbiorach berneńskiego archiwum kantonalnego”

SZWAJCARIA: Wszystko zaczyna się od pasji. 20 lat działalności Fundacji „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu

20 lat temu na szwajcarskiej mapie kulturalno – naukowej  zaistniała  Fundacja „Archivum Helveto-Polonicum” – instytucja ważna z punktu widzenia polskiej obecności w tym kraju.  Związana jest ona ścisłe z Fryburgiem, pięknym miastem  kantonalnym u stóp Preaplów Fryburskich. To miasto miało szczęście do Polaków, lub też Polacy mieli szczęście do Fryburga. W samym Fryburgu, w gotyckiej katedrze św. Mikołaja można podziwiać przepiękne witraże Józefa Mehoffera, a swoje miejsce w życiu naukowym miasta zaznaczyli Józef Wierusz-Kowalski, Ignacy Mościcki, Gabriel Narutowicz czy ojciec Józef  Bocheński.
W wyniku zbiegu okoliczności polegających na splocie losów ludzkich i wielkiej historii, po ogłoszeniu stanu wojennego 13.12.1981 r. w Polsce, Jacek i Ludwika Sygnarscy, wówczas pracownicy Instytutu Geofizyki w Toruniu zmuszeni zostali do pozostania w Szwajcarii, która stała się w sposób niezamierzony ich drugą  ojczyzną.  Przewrotnie można skonkludować, że wakacyjny wyjazd w  1981 do wujka dr Antoniego Brableca, byłego żołnierza 2 Dywizji Strzelców Pieszych, legł u podstaw powstania ważnego ośrodka polskości, który zgromadził największe w Szwajcarii polskie zbiory biblioteczne i archiwalne.  Nic nie dzieje  się jednak całkowicie przypadkowo i czynnik   ludzki zawsze jest najważniejszy. Jacek Sygnarski zabrał do Szwajcarii swoje pasje kolekcjonerski, których nie porzucił, asymilując się w nowej rzeczywistości, równoważąc wartości MIEĆ  i BYĆ.  

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Wszystko zaczyna się od pasji. 20 lat działalności Fundacji „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu”

Szwajcaria: Warto rozmawiać – wartościowanie dokumentacji w Szwajcarskim Bundesarchiv w konsultacji społecznej

Wartościowanie dokumentacji to odpowiedzialne i bardzo niejednoznaczne zagadnienie. Jakie dokumenty pozostawić do tzw. „wieczystego” przechowywania, a co wybrakować i przepuścić nieodwracalnie przez niszczarkę?. Podejmowane w danej chwili przez archiwa decyzje będą kształtowały bowiem wiedzę następnych pokoleń o przeszłości.  Pomimo istnienia narzędzi w postaci zdefiniowanych kryteriów oceny dokumentacji czy wykazów akt, dylematy pozostają. Jak wskazuje praktyka konieczna jest tu ciągła weryfikacja i aktualizacja narzędzi wartościujących dokumentację
Szwajcarskie Archiwum Federalne od 2012 roku publikuje Bewertungsentscheide, czyli decyzje wartościujące dokumentację. Odnoszą się one zarówno do dokumentacji już wytworzonej – decyzje retrospektywne, jak również do dokumentacji, która będzie powstawać w przyszłości – decyzje prospektywne. Decyzje te są wiążące wyłącznie dla urzędów i instytucji federalnych a więc urzędu kanclerza federalnego –odpowiednika urzędu prezesa rady ministrów oraz ministerstw konfederacji szwajcarskiej.

Czytaj dalej „Szwajcaria: Warto rozmawiać – wartościowanie dokumentacji w Szwajcarskim Bundesarchiv w konsultacji społecznej”

WŁOCHY: VIII Kongres Archwistów Piemontu i Doliny Aosty

W dniach 12 i 13 października 2017 r. w miejscowości Torre Pellice (w Prowincji Turyn) odbędzie się VIII Kongres Archiwistów Łuku Alp Zachodnich (Convengo degli Archivisti dell’Arco Alpino Occidentale). Pod pojęciem archiwiści Alp Zachodnich i Doliny Aosty nie należy rozumieć organizacji, lecz spotkania archiwistów Włoch, Szwajcarii i Francji zamieszkujących wspomniany geograficzny region. Kongresy te nie mają regularnego charakteru. Poprzedni odbył się w 2008 r. w miejscowości Susa w Piemoncie. Spotkanie tegoroczne odbędzie się w świątyni wspólnoty Waldensów (Tavola valdese) pod hasłem „Archiwa w centrum spuścizny kulturalnej” (Gli archivi al centro del patrimonio culturale) z podtytułem „Opisać i ocenić całościowo spuściznę kulturalną jako wytwór jednostek organizacyjnych i relacji pomiędzy nimi” ( Descrivere e mettere in valore eredità
culturali complesse come prodotto di soggetti plurali e delle loro relazioni). Już w styczniu 2017 r. organizatorzy z poszczególnych krajów zwrócili się do swoich środowisk archiwistycznych o nadsyłanie propozycji wystąpień.

Czytaj dalej „WŁOCHY: VIII Kongres Archwistów Piemontu i Doliny Aosty”

SZWAJCARIA: Opracowanie archiwalne od A do Z w podręczniku dobrych praktyk – odsłona trzecia

To już trzecia edycja obszernego podręcznika opracowania zasobu archiwalnego we wszystkich jego aspektach, przygotowana przez Archiwum Kantonu Zurich (Staatsarchiv des Kantons Zürich) Pierwsza wersja ponad 300 stronicowego Erschliessungshandbuch została opublikowana w styczniu 2014 roku, a kolejna, poprawiona i zaktualizowana wersja w 2015.
Podręcznik zawiera wypracowane przez lata zasady i dobre praktyki dotyczące postępowania z zasobem archiwalnym,  uwzględniające  również standardy międzynarodowe. Opracowanie podręcznika w pierwszej kolejności podyktowane było wprowadzeniem w kantonalnych archiwach Szwajcarii  AIS czyli Archivinformationssystems oraz decyzją o przeniesieniu do niego wszystkich tradycyjnych środków ewidencyjnych, a tym samym koniecznością zestandaryzowanego, stosunkowo głębokiego, homogenicznego opracowywania zasobu. Przez dwa ostatnie lata podręcznik poddany został krytycznej ocenie zarówno wewnętrznej – oddział opracowania zasobu archiwalnego archiwum w Zurychu- jak również  przez zewnętrznych ekspertów i praktyków. W dalszym ciągu jednak autorzy nie uważają podręcznika za produkt finalny. Poddawany on będzie stałej ocenie, monitorowaniu potrzeb i adaptacji do zmieniającego się otoczenie archiwalnego.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Opracowanie archiwalne od A do Z w podręczniku dobrych praktyk – odsłona trzecia”

SZWAJCARIA: Bundesarchiv wieczorową porą

To, że wszystko kręci się wokół pieniędzy- to fakt znany od stuleci. Pieniądze i złoto to banki, banki to Szwajcaria, Szwajcaria to kraj z rozpoznawalną na całym świecie marką. W tym roku w marcu, po raz kolejny odbędzie się Bernie noc muzeów, w której swój znaczący udział będzie miało Federalne Archiwum Szwajcarii Bundesarchiv. Jego  partnerem i gościem honorowym będzie  Mennica Federalna Swissmint  (zał. 1850 roku). Na ten jeden, długi wieczór archiwum zaprasza wszystkich – od juniora do seniora. Oferuje ono wiele atrakcji, wśród których obiecująco brzmi m.in. zwiedzanie najskrytszych zakamarków archiwum, atrakcje muzyczne, kulinaria domowego wyrobu oraz nietypowe środki poruszania się po archiwum – na grzbiecie osiołków. Organizatorzy  zapowiadają ekscytujący wieczór.
Po pierwsze więc zwiedzanie archiwum, którego motywem przewodnim jest hasło „Pieniądz rządzi światem”. Organizatorzy postarają się, wykorzystując zasoby archiwalne, odpowiedzieć na podstawowe pytania: Ile naprawdę warte są pieniądze? Jak były i są  produkowane? Na co Państwo wydaje pieniądze?  Na zakup jakich  przedmiotów wyciągamy najchętniej swoje portfele?  Odpowiedzi na te pytania można będzie znaleźć w trakcie zwiedzanie najgłębszych magazynów podziemnych  Archiwum Federalnego.
Po drugie, gość honorowy wieczoru, czyli Mennnica Federalana przybliży zwiedzającym sposoby produkcji monet szwajcarskich na przestrzeni blisko 200 lat – pieciofrankówek tzw.  Fünfliber, półfrankówek tzw. Füfzgi i dziesieciofenigówek (10 rappen) tzw. Zähni, zachowując zapewne pewne szczegóły tylko dla siebie.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Bundesarchiv wieczorową porą”

SZWAJCARIA: Kroniki filmowe 1940-1975 dostępne online

Szwajcarska Kronika Filmowa jest jednym z najważniejszych zespołów archiwalnych  dziedzictwa audiowizualnego  Szwajcarii. Obecnie trwają prace nad zdigitalizowaniem całego zbioru kronik filmowych z lat 1940-1975 – łącznie 6600 wydań.  Następnie  publikowane one będą krok po kroku  na portalach www.memobase.ch i www.swiss-archives.ch.
Szwajcarskie kroniki filmowe będące przeglądem  najważniejszych  tygodniowych wydarzeń wykonywane była na zlecenie Bundesratu od 1940 roku. Tworzone w trakcie II wojny światowej jak i po jej zakończeniu obrazy filmowe, obok radia i gazet dawały wyjątkową możliwość docierania z informacjami przez dziesiątki lat – podobnie jak w Polsce- dla publiczności sal kinowych. Dają one wgląd w życie polityczne, społeczne i kulturalne Szwajcarii przez ponad trzy dekady. Jako prekursor dzisiejszych wiadomościach telewizyjnych, są istotnym źródłem informacji o Szwajcarii  w okresie od 1940 do 1975 roku.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Kroniki filmowe 1940-1975 dostępne online”

SZWAJCARIA: ADMINISTORY – Dialog o aparacie państwa i administracji w nowej odsłonie

Czy o historii zarządzania państwem i jego administracji można pisać  w ciekawy sposób oraz aktywnie zainteresować tą problematyką szersze grono społeczeństwa? Pytanie jest retoryczne, a odpowiedź na nie znajdziemy na stronach szwajcarskiego Archiwum Federalnego.  ADMINISTORY jest internetowym czasopismem typu open acces poświęconym historii państwa i administracji. Pojęcie to jest ściśle związane z ruchem naukowym open access (Open Access Movement), który rozwija się od lat 90. i działa na rzecz budowy nowego otwartego modelu komunikacji naukowej. Głównymi kanałami komunikacyjnymi, dzięki którym dystrybuuje się wiedzę w tym modelu są: czasopisma otwarte i repozytoria otwarte. ADMINISTORY publikuje artykuły, które spełniają najwyższe standardy naukowe. Każdy artykuł i wpis  jest oceniany przez zespół redaktorów, a następnie poddaje się go podwójnej procedurze wzajemnej weryfikacji. Wszystkie artykuły poddawane są recenzji naukowej w systemie Peer Review  opartym na anonimowości i niezależności recenzentów. Czasopismo jest rocznikiem publikowanym w języku niemieckim i angielskim.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: ADMINISTORY – Dialog o aparacie państwa i administracji w nowej odsłonie”

SZWAJCARIA: AlpTransit – podróż w czasie i przestrzeni

Szwajcaria należy do krajów, które wykreowały najwięcej produktów markowych jednoznacznie kojarzących się z wysoką jakością. Jednym z nich jest niewątpliwie  szwajcarska kolej, szybka, punktualna i przekraczająca najwyższe w Europie góry.
Neue Eisenbahn-Alpentransversale (NEAT lub inaczej Alptrasit) to wielki szwajcarski projekt komunikacyjny, który w swoim założeniu  służy  usprawnieniu i zwiększeniu transportu kolejowego na kierunku północ-południe. Jego celem jest przesunięcie ciężkiego ruchu towarowego z dróg na kolej. Pomysł przekopania tunelu pod Alpami (masyw Gottharda), który skróciłby drogę z północy na południe oraz eliminował zanieczyszczenie powietrza, w celu ochrony największego dobra narodowego Szwajcarii, czyli szwajcarskiej przyrody i krajobrazu, narodził na początku lat 60-tych i zrealizowany została 55 lat później.  Przy jego budowie padło wiele światowych rekordów, a samo jego otwarcie  w czerwcu tego roku wzbudzało dużo emocji i kontrowersji. Takie sukcesy budowlane wynikają z ogromnego dorobku kilku pokoleń szwajcarskich inżynierów i techników. Jest w tym również element tajemniczości podobny do tego, jaki towarzyszył budowniczym katedr.
W połowie tego roku Szwajcarski Rząd Federalny uruchomił portal informacyjny poświęcony jednemu ze znaków rozpoznawczych Szwajcarii, czyli perfekcyjnie działający kolejom transalpejskim. Pod adresem www.alptransit-portal.ch  znajdują  się  oryginalne dokumenty, zdjęcia, filmy i pliki dźwiękowe dotyczące  historii kolejnictwa  transalpejskiego jego znaczenia społecznego oraz rozwoju turystyki, zebrane z  archiwów w całej federacji szwajcarskiej. Portal został  stworzony i wdrożony przez Szwajcarskich Archiwum Federalne wraz z Bundesamt für Verkehr BAV (Urząd Federalny ds. Komunikacji) na zalecenie władz federalnych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: AlpTransit – podróż w czasie i przestrzeni”

Szwajcaria: Banki na wokandzie światowej opinii publicznej- dokumentacja Claims Resolution Tribunals w Budesarchiv

Ta sprawa poruszyła mocno Europę i wstrząsnęła zazwyczaj stabilną pozycją Szwajcarii- oskarżenia o współudział w Holokauście, uśpione konta ofiar niemieckiego totalitaryzmu w helweckich bankach. Sprawa ciągnie się od 1996 r., a swój początek wzięła w Nowym Jorku, gdzie w środowisku Światowego Kongresu Żydów rozgorzała dyskusja o aktywności szwajcarskich banków w czasie drugiej wojny światowej. W 1996 r. Stowarzyszenie Bankierów Szwajcarskich (SBA) oraz World Jewish Restitution Organization powołały komisję do zbadania sprawy „uśpionych kont”, należących do ofiar Holocaustu. Na jej czele stanął Paul Volcker, były prezes Banku Rezerw Federalnych USA. Rząd Szwajcarii powołał dodatkowo „niezależną komisję ekspertów”, której przewodniczył prof. Jean-François Bergier i w której skład wszedł między innymi wybitny izraelski badacz Holocaustu Saul Friedländer. Jej zadaniem było prześledzenie szwajcarskiego handlu złotem z Niemcami podczas II wojny światowej. Organizacja domagała się odszkodowań za – jak domniemano- pokątnie skrywanie nieaktywne konta bankowe oraz depozyty kosztowności należące do ofiar holokaustu. Tak postawionych zarzutów nie może lekceważyć żadne państwo czy nawet potężne  instytucje finansowe.  Ciężar odium jakie towarzyszy tego typu oskarżeniom jest miażdżące w oczach opinii publicznej.

W tym roku szwajcarskie Bundesarchiv w Bernie przejęło akta sądu polubownego „Claims Resolution Tribunals” CRT, który działał w latach 1998-2012 i miał rozstrzygać spory pomiędzy stronami, uregulować wzajemne relacje, a przede wszystkim dokonać   podziału odszkodowań w ramach globalnego porozumienia. Trybunał powołano w 1998 roku po tym jak szwajcarskie banki zawarły porozumienie w sprawie zaspokojenia zbiorowego pozwu  poszkodowanych i ich spadkobierców Banki zapłaciły 1,25 mld USD na stworzony do tego celu Fundusz, dzięki czemu wszystkie indywidualne skargi zostały wycofane. Na przejęty zasób składają się głównie kopie dokumentów bankowych i oświadczenia majątkowe od 1930 roku.  
Czytaj dalej „Szwajcaria: Banki na wokandzie światowej opinii publicznej- dokumentacja Claims Resolution Tribunals w Budesarchiv”