Dyrektor Generalna Archiwów Narodowych Szwecji Karin Åström Iko przekazała szefowi ukraińskich Archiwów Państwowych Anatolijowi Chromowowi poświadczoną kopię łacińskiej wersji językowej Konstytucji Filipa Orlika (Orłyka; ukr. Пилипа Орлика), której łaciński oryginał jest przechowywany w Archiwum Narodowym Szwecji w Sztokholmie w kolekcji „Cosacica” (natomiast oryginał ukraińskiego tekstu Konstytucji znajduje się w posiadaniu archiwów państwowych Rosji). Uznawana za pierwszą ukraińską konstytucję, została napisana przez hetmana ukraińskiego Filipa Orlika, starszyznę kozacką i kozaków armii zaporoskiej 5 kwietnia 1710 r. w mieście Bender (Tighina) w Księstwie Mołdawskim.
Tag: ukraina
UKRAINA: Archiwum w Chersoniu zagrożone powodzią
Archiwiści z Chersonia w dniu 6 czerwca 2023 r. informują: „Dzisiejszy dzień był jednym z najdłuższych dni od początku wojny.Przeżyliśmy okupację, kradzież dokumentów, lądowanie miny pod drugim budynkiem.Rano archiwistów czekało nowe wyzwanie – drugi budynek archiwum wchodzi do strefy potencjalnego zalania w wyniku zniszczenia przez rosyjskich okupantów Elektrowni Kachowskiej. O godzinie 7:00 archiwiści przystąpili do ewakuacji zasobu z budynku.
Czytaj dalej „UKRAINA: Archiwum w Chersoniu zagrożone powodzią”
UKRAINA: Okrągły stół: „Iskry i popioły polskiego powstania styczniowego”
W dniu 5 maja 2023 r. szef Państwowej Służby Archiwów Ukrainy Anatolij Chromow wziął udział online w spotkaniu okrągłego stołu „Iskry i popioły polskiego powstania styczniowego”, które odbyło się w ramach ukraińskich obchodów160. rocznicy powstania styczniowego z lat 1863-1864. W wydarzeniu, zorganizowanym przez Archiwum Państwowe Obwodu Kijowskiego, wzięli udział naukowcy z Ukrainy, Polski i Wielkiej Brytanii. Przy tej okazji, Archiwum zaprezentowało również wystawę dokumentów z okresu powstania, z zasobu archiwów państwowych obwodu kijowskiego, lwowskiego i czerkaskiego.
Czytaj dalej „UKRAINA: Okrągły stół: „Iskry i popioły polskiego powstania styczniowego””
NIEMCY: Archiwalny obiekt miesiąca z Akwizgranu pod szyldem Nagrody Karola Wielkiego 2023
Międzynarodowa Nagroda im. Karola Wielkiego za rok 2023 jest przyznawana prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu i narodowi ukraińskiemu. Nagroda ustanowiona została w 1950 roku, przyznawana jest w Akwizgranie wybitnym osobistościom i instytucjom za zasługi w promowaniu pokoju i jedności w Europie.Aby uczcić laureatów nagrody Archiwum Miejskie w Akwizgranie (Stadtarchivs Aachen ) wybrało XVIII-wieczną mapę Morza Czarnego jako majowy obiektmiesiąca.Archiwum Miasta Akwizgranu gromadzi materiały archiwalne -dokumenty, akta, mapy, plany, zdjęcia, grafiki, także dane elektroniczne i produkty medialne niezależnego miasta Akwizgranu, o ile dokumenty nie są już potrzebne do bieżącej administracji i zostały uznane za godne archiwizacji.Łącznie zbiory archiwum miejskiego liczą obecnie około 20 000 dokumentów (Urkunde), ponad 100 000 zdjęć, 30 000 map i planów oraz około 11 km akt. Najstarsze dokumenty w archiwum to dyplom cesarza Henryka II dotyczący opactwa w Burstcheid i dyplom cesarza Fryderyka I z 1166 r.Te oryginalne zbiory są uzupełniane przez archiwumo zbiory innego pochodzenia ważne dla historii miasta, np. spuścizny, rodzinne, przemysłowe, stowarzyszeń i organizacji społecznych, prasę i wydawnictwa.
Licząca około 270 lat mapa poglądowa Morza Czarnego i przyległych terytoriów z 1746 r.przedstawia dużą część obszaru dzisiejszej Ukrainy z Półwyspem Krymskim w części centralnej. Mapa daje wgląd w konkretny moment historyczny ukraińskiej państwowości, chociaż wówczas obszar ten należał do Imperium Osmańskiego – z czasem jednak wypieranego przez rosnące w siłę Cesarstwo Rosyjskie, które zajęło Krym w 1783 r. a panowania Katarzyny II.
UKRAINA: Anatolij Chromow udzielił wywiadu ukraińskiemu radiu
24 kwietnia 2023 r. szef Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy, Anatolij Chromow, wystąpił na żywo w ukraińskim radiu w programie „Сьогодні. Ввечері”, mówiąc o digitalizacji materiałów archiwalnych, m.in. kryteriach ich selekcji czy perspektywach wykorzystania elektronicznych baz danych. A. Chromow po raz kolejny podkreślił, że Ukraina jest jednym z europejskich liderów pod względem wskaźników digitalizacji dokumentów. Pomaga jej w tym wielu międzynarodowych partnerów. „Mamy takie ambicje, że za trzy lata tempo digitalizacji archiwów wzrośnie do najwyższych na świecie. W przyszłości nadal będziemy szukać i przyciągać partnerów amerykańskich, polskich, czeskich i z innych krajów, aby wspólnie zapewnić zachowanie naszego dziedzictwa kulturowego” – powiedział szef Ukrdierżarchiwa (Укрдержархів). „Dziś szczególną uwagę przywiązuje się na Ukrainie do archiwów „pierwszej linii”, ponieważ to one są najbardziej zagrożone. Dlatego większość projektów digitalizacyjnych jest realizowana w archiwach państwowych obwodu czernihowskiego, sumskiego, mikołajowskiego, odeskiego, zaporoskiego i dniepropietrowskiego. Naszym największym problemem było i pozostaje Archiwum Państwowe Obwodu Chersońskiego. Jednak nawet do 40 procent skradzionych dokumentów z tego Archiwum zachowało się w kopiach cyfrowych”.
Czytaj dalej „UKRAINA: Anatolij Chromow udzielił wywiadu ukraińskiemu radiu”
UKRAINA: zmiany w regulaminie funkcjonowania instytucji archiwalnych
Rozporządzeniem Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy z dnia 2 marca 2023 r. (nr 839/5, zarejestrowanym w dniu 3 marca 2023 r. pod nr 391/39447) dokonano zmian w „Regulaminie funkcjonowania instytucji archiwalnych Ukrainy”: w podrozdziale 4.2.1 punktu 4.2 rozdziału 4 rozdziału VI ww. Regulaminu od tej chwili treść ustępów zostaje dostosowana do obowiązujących norm, a mianowicie zastępuje się wyraz „faszystowskich” słowem „nazistowskich”, słowa „Wielka Wojna Ojczyźniana” we wszystkich przypadkach zastępuje się słowami „druga wojna światowa”, a akapit siedemnasty otrzymuje następujące brzmienie: „przymusowe wysiedlenie ludności cywilnej do pracy przymusowej na terytorium Niemiec lub ich sojuszników, które prowadziły wojnę ze Związkiem SRR [Socjalistycznych Republik Sowieckich – EŁ], lub na terytorium innych okupowanych przez nich państw”.
Czytaj dalej „UKRAINA: zmiany w regulaminie funkcjonowania instytucji archiwalnych”
UKRAINA: Międzynarodowa Rada Archiwów nadal wspiera ukraińskie archiwa
Międzynarodowa Rada Archiwów (International Council on Archives),wraz z Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy, przeprowadzą konsultacje z kierownikami archiwów, aby następnie wykorzystać doświadczenia ukraińskich archiwistów w zakresie ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego w warunkach działań wojennych i okupacji.W tym roku Międzynarodowa Rada Archiwów zwolniła również Państwową Służbę Archiwalną Ukrainy z opłacania składki członkowskiej za rok 2023. MRA obiecała ukraińskim archiwom pomoc m.in. w dostarczeniu sprzętu do digitalizacji dokumentów.
Czytaj dalej „UKRAINA: Międzynarodowa Rada Archiwów nadal wspiera ukraińskie archiwa”
UKRAINA: Archiwa ukraińskie otrzymały pomoc z Niemiec
Państwowa służba archiwalna Ukrainy kontynuuje systematyczną współpracę z partnerami zagranicznymi, mającą na celu wspieranie archiwów Ukrainy oraz pomoc w zachowaniu narodowego dziedzictwa archiwalnego, zagrożonego zniszczeniem w wyniku zmasowanej agresji rosyjskiej.
20 stycznia 2023 r. dotarła do Kijowa pomoc z Niemiec, w postaci 20 specjalnych certyfikowanych szaf ognioodpornych z wielogodzinną ochroną przeciwpożarową. To efekt współpracy Ukrdzierżawu (Укрдержархів)z Federalną Administracją Kultury i Mediów (Bundesregierung für Kunst und Medien), Niemieckim Centrum Pomocy Instytucjom Artystycznym Ukrainy (Ukraine Art Aid Center), Archiwum Federalnym Niemiec w Koblencji (Bundesarchiv in Koblenz), Państwowym Archiwum Bawarii (BayerischesHauptstaatsarchiv), Federalnym Instytutem Historii i Kultury Niemców w Europie Wschodniej (Bundesinstitutfür Kultur undGeschichte im östlichen Europa) oraz Towarzystwem Niemiecko-Ukraińskim.
Czytaj dalej „UKRAINA: Archiwa ukraińskie otrzymały pomoc z Niemiec”
UKRAINA: Digitalizacja zasobu archiwów przyfrontowych
Wspólny projekt Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy i Centrum Pamięci o Holokauście – Babi Jar, polegający na digitalizacji dokumentów związanych z historią narodu żydowskiego i ukraińskiego, z końca XIX i początku XX wieku, został uruchomiony przez obie strony w grudniu 2022 roku i będzie kontynuowany do końca 2023 roku. Przede wszystkim digitalizowane są dokumenty z archiwów państwowych obszarów frontowych i przygranicznych z państwem agresorem. Projekt zakłada również ścisłą współpracę z partnerami zagranicznymi, których wsparcie finansowe pozwoli na wykonanie ponad miliona skanów. Od początku rosyjskiej napaści (24 lutego 2022 r.) archiwa ukraińskie są zagrożone ostrzałem rakietowymi innymi działaniami wojennymi – Archiwum Państwowe Obwodu Chersońskiego zostało przez okupantów ograbione (o czym informowaliśmy w Naukowym Portalu Archiwalnym), a budynki Archiwów Państwowych Obwodu Kijowskiego, Charkowskiego i Czernihowskiego – zniszczone.
Czytaj dalej „UKRAINA: Digitalizacja zasobu archiwów przyfrontowych”
UKRAINA: Jak wygląda obrabowane przez Rosjan Archiwum Państwowe w Chersoniu
Po rozpoczęciu otwartej inwazji Rosji na Ukrainę,24 lutego 2022 r., pracownicy Archiwum Państwowego Obwodu Chersońskiego przeszli na pracę zdalną, a na miejscu pozostali tylko pracownicy ochrony. Ostatecznie kontrolę nad Archiwum utracono 29 lipca 2022 r., kiedy Rosjanie odebrali strażnikom klucze i wypędzili ich. Od tego czasu budynek był zamknięty, do października, kiedy Rosjanie zaczęli go plądrować, kradnąc i wywożąc materiały archiwalne oraz wyposażenie.
Korespondenci portalu „Суспільне”zrealizowaniu materiał filmowy pokazujący, jak sytuacja wygląda obecnie (stan na 12 grudnia 2022 r.), po odbiciu Chersonia z rąk najeźdźców.
Film: https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=TCN1GEowgcE&feature=share
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica