Szeroko dyskutowana przez opinię publiczną, ustawa o ochronie dóbr kultury narodowej (Kulturgutschutzgesetz dalej: KGSG) została uchwalona 6 sierpnia 2016 roku. Komisarz Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów wydał szczegółowy przewodnik po nowym prawie, dostępny na stronach rządu federalnego. Nowelizacja prawa przyniosła w odniesieniu do archiwów znaczące zmiany. Dotychczasowy podział na dobra kultury i zasób archiwalny został zlikwidowany, a pod pojęciem” dóbr kultury”, ustawa rozumie szeroki jej zakres pojęciowy, włączając w to również zasób archiwalny. Wszystkie materiały archiwalne w państwowych (federalnych), komunalnych archiwach oraz w archiwach sektora publicznego, podlegają KGSG, jako narodowe dobra kultury. Co więcej, dotyczy to również wszelkich instytucji z udziałem publicznym powyżej 50 %.
Miesiąc: kwiecień 2018
Cyfrowe albumy fotograficzne które przetrwają pokolenie lub więcej. Część 1
Zdjęcie z albumu Władysławy z jej ojcem wśród członków Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół” w Silnej (Poznańskie) we wczesnych latach 1920-tych.
Wprowadzenie
Ciotka mojej żony, Władysława, zawsze trzymała rodzinne albumy gotowe do podróży. W czasie II wojny światowej, kiedy rodzina została wydalona z mieszkania w Łodzi i podczas dalszej przymusowej migracji, albumy zawsze podróżowały razem z nią w plecaku. W ten sposób albumy przetrwały i możemy teraz cieszyć się rodzinnymi zdjęciami do kilku pokoleń wstecz. Trwałość czarno-białej fotografii i dobrej jakości, bezkwasowy papier, na którym zostały wydrukowane, pomogły zachować stuletnie odbitki.
Kolorowe zdjęcia sprzed 20 lub 30 lat nie były takie trwałe. Barwniki organiczne szybko zanikają, niektóre zdjęcia tracą większość kolorów. Pracujemy nad ich digitalizacją, próbując cyfrowo przywrócić kolory, zamieniając je na cyfrowe.
Oczywiście tworzenie kopii cyfrowych starych albumów ma również inny cel, oprócz zachowania. Rodzina jest rozproszona po całym świecie. Bracia i siostry, którzy mieszkali lub pracowali w różnych regionach rozbiorowych Polski przed 1918 rokiem, trafili do różnych krajów; niektórzy powrócili do odrodzonej Polski, niektórzy osiedlili się w Niemczech, Francji, w USA, Wielkiej Brytanii i innych krajach. Pojedynczy album to dziś za mało, ale elektroniczna wersja cyfrowa może być oglądana przez wielu.
Co prowadzi nas do pytania: jak stworzyć trwały, długowieczny album elektroniczny?
Około 15 lat temu zainstalowaliśmy internetowy program otwartego oprogramowania, Gallery2, który zawierał wszystko co niezbędne do zbudowania kolekcji albumów online. Używaliśmy programu Picasa do porządkowania i opisywania zdjęć. Dziś Gallery2 i Picasa już nie istnieją (lub nie są obsługiwane, co oznacza prawie to samo). Poniżej opiszemy nasze starania o odbudowę albumów tak, aby mogły przetrwać przynajmniej przez jedno pokolenie (lub, powiedzmy, 25 lat).
Jak możemy przewidzieć przyszłość, nawet na 25 lat, w szybko zmieniającym się krajobrazie cyfrowego świata? Jednym z czynników, który pomoże (i poprowadzi nas), jest silny konserwatyzm programistów lub budowniczych skomputeryzowanych systemów. Weźmy na przykład Unicode, uniwersalny alfabet lub mechanizm do reprezentowania znaków słowa pisanego w prawie wszystkich językach używanych dzisiaj. Będziemy o tym pisać dalej, ponieważ bez Unicode nie można naprawdę opisywać zdjęć, na przykład reportażu z podróży z Łodzi do Częstochowy do Hajdúböszörmény do Škofja Loka do Besançon do Logroño. Unicode ma około 25 lat, ale nie był pierwszym kodowaniem liter, wcześniej w komputerach dominował kod ASCII alfabetu łacińskiego. Obecnie wiele programów i systemów, nawet zbudowanych całkiem niedawno, nadal nie zapewnia obsługi standardu Unicode. Podobny konserwatyzm wpływa na formaty zapisu zdjęć (grafika rastrowa). Niektóre formaty, takie jak TIFF i JPEG, które wprowadzono 30 lat temu stały się bardzo popularne. Nowe standardy, takie jak JP2, które pod pewnymi względami są lepsze, przyjmują się z dużymi trudnościami.
Cele projektu
Jakie są cele projektu? Zaczynamy od zbioru fotografii w formie cyfrowej. Mogą to być zeskanowane fotografie lub zdjęcia powstałe od razu w formie cyfrowej (born-digital). Obrazy są uporządkowane w albumy lub kolekcje, być może skomponowane na podstawie oryginalnych, oprawionych albumów lub utworzone od początku. Mamy również metadane: opisy fotografii, osoby, miejsca, daty itp., powiązane z poszczególnymi zdjęciami, a także z albumami lub kolekcjami. Czasem zapisana jest historia albumu i inne wydarzenia związane z tymi zdjęciami.
Celem projektu jest zbadanie i udokumentowanie metodologii zachowania zdjęć, skanów zorganizowanych w opisane albumy tak, by można było je otworzyć i pokazać w przyszłych technologiach online. Chcemy zachować obrazy i metadane dla przyszłych pokoleń, nie dla ulotnego, jednorazowego oglądania (do osiągnięcia dziś w mediach społecznościowych)
Poza zakresem tego projektu jest konserwacja oprawionych papierowych albumów i oryginalnych fotografii, skanowanie i przechowywanie kopii cyfrowych. Tematy te mają mniej lub bardziej obszerną literaturę, chociaż niektóre konkretne tematy mogą być prezentowane na tym blogu później.
Czytaj dalej „Cyfrowe albumy fotograficzne które przetrwają pokolenie lub więcej. Część 1”
FRANCJA: Roczne sprawozdanie z działalności centralnych archiwów francuskich cz. I
Po raz szósty francuskie Archiwa Państwowe (Archives Nationales) opublikowały roczne sprawozdanie ze swojej działalności. Polski czytelnik powinien mieć na uwadze fakt, że pod francuskim pojęciem Archiwa Państwowe (Archives pational) nie kryje się, tak jak ma to miejsce w Polsce, całe sieć archiwów państwowych, ale jedynie dwa archiwa centralne: w Pierrefitte-sur-Seine i Fontainebleau oraz dawna paryska siedziba archiwum centralnego CARAN w Hôtel Soubise. Archiwa te podlegają SCN – Service à compétence nationale) nadzorowanym przez Ministerstwu Kultury. Nie mieszczą się w nazwie Archives National archiwa podległe ministerstwu obrony, finansów i spraw zagranicznych oraz Państwowe Archiwum Kolonialne (Archives nationales d’outre-mer) w Aix-en-Provance oraz Archiwum Państwowe Świata Pracy (Archines national du monde du travail) w Roubaix. Oczywiście także archiwa terytorialne nie odnoszą się omawianego pojęcia.
Liczący 34 strony dokument w sposób bardzo skondensowany w trzech rozdziałach, wstępie i zakończeniu omawia rok 2017 francuskiej służby archiwalnej. Wstęp składa się z dwóch interesujących działów: kluczowych dat i kluczowych cyfr.
Za najważniejsze uznano następujące wydarzenia: w styczniu przetłumaczenie na języki angielski i hiszpański głównej strony internetowej archiwów francuskich, przyznanie honorowego odznaczenia René Rémond oraz uruchomienie rozwijanej platformy elektronicznej archiwizacji ADAMANT.
Czytaj dalej „FRANCJA: Roczne sprawozdanie z działalności centralnych archiwów francuskich cz. I”
ROSJA: Wystawa o Indirze Gandhi w Moskwie
Dnia 10 kwietnia 2018 r. w sali wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie otwarto wystawę pt. „Indira. Światło i cień”, poświęconą postaci Indiry Gandhi. W listopadzie 2017 r. minęła setna rocznica jej urodzin – wybitnego polityka, znanej na całym świecie, dwukrotnej premier Indii (w latach 1966-1977 i 1980-1984). Wystawa opowiada o życiu Indiry Gandhi, jej poglądach, znaczącym wkładzie w budowanie współczesnych Indii i o niej samej, jako osobie „odważnej, charyzmatycznej i opiekuńczej”.Prezentowane na wystawie zdjęcia pochodzą z okresu całego życia Indiry Gandhi – od dzieciństwa spędzonego w rodzinnym domu Anand Bhavan („Klasztor szczęścia”) w Allahabadzie, gdzie się urodziła (była jedynym, po śmierci swego brata, dzieckiem Jawaharlala Nehru – pierwszego premiera niepodległych Indii w latach 1947-1964), aż do tragicznej śmierci w wyniku zamachu w dniu 31 października 1984 r. w Delhi.Zdjęcia pochodzą z Muzeum Indiry Gandhi w Delhi. Ekspozycję uzupełniają dokumenty dotyczące stosunków sowiecko-indyjskich z zasobu rosyjskich archiwów państwowych i film dokumentalny składający się z fragmentów kronik filmowych, m.in. z wizyty premier Gandhi w ZSRR, z wyjazdów delegacji sowieckich do Indii, odsłonięcia pomnika Indiry Gandhi i otwarcia szkoły jej imienia w Moskwie.
Wystawa będzie czynna do 27 maja 2018 r.
Więcej: Историко-документальная выставка «ИНДИРА: свет и тени»
oprec: E. Łaborewicz
AP we Wrocławiu O/Legnica
CZECHY: Zapowiedź listopadowej konferencji o topografii historycznej
Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze co roku przygotowuje kilka znaczących wystaw i konferencji archiwalno-historycznych o znaczeniu międzynarodowym. Obecnie czyni przygotowania do seminarium naukowego dla badaczy zajmujących się topografią historyczną, a to z okazji mijającej w tym roku 280 rocznicy urodzin czeskiego prekursora badań w tej dziedzinie, a mianowicie Jaroslava Schallera.
Josef František Jaroslav Schaller urodził się 6 marca 1738 r. na w Konopišti, zmarł 6 stycznia 1809 r. w Pradze. Był księdzem z zakonu pijarów, a więc jego głównym zdaniem stało się kształcenie i wychowanie młodzieży. Specjalizował się w historii, a szczególnie w geografii historycznej, zwłaszcza topografii. Był autorem licznych opracowań z tego zakresu, a jego najważniejszym dziełem stało się monumentalne kompendium „Topographie des Königreiches Böhmen” (Topografia Królestwa Czeskiego). Złożyło się nań 16 części wydanych w latach 1785-1791, które cieszyły się ogromną popularnością i uznaniem nie tylko w czasie powstania, ale i do tej pory są wykorzystywane przez badaczy z uwagi na wielką dokładność topograficzną. Drugą z ważnych jego prac stał się opis topografii historycznej Pragi („Beschreibung der königlichen Haupt- und Residenzstadt Prag”), wydany w czterech tomach w latach 1794-1797. Te dwa dzieła uczyniły Jarosława Schallera ojcem czeskiej topografii historycznej. Ponadto Schaller opracował szereg prac historycznych o historii swojego zakonu, o jego najważniejszych postaciach, a także o prowadzonej przez pijarów działalności dydaktycznej w Czechach i na Morawach.
Czytaj dalej „CZECHY: Zapowiedź listopadowej konferencji o topografii historycznej”
NIEMCY: Retrospekcja na retrokonwersję
Retrokonwersja znana jest przede wszystkim jako termin z zakresu bibliotekarstwa. Pierwotnie oznaczał on proces przenoszenia opisów katalogowych, bibliograficznych księgozbioru z katalogu kartkowego biblioteki do katalogu komputerowego zintegrowanego systemu bibliotecznego lub do bazy danych, umożliwiających edycję i przeszukiwanie. Po raz pierwszy terminu tego użyto w bibliotekoznawstwie niemieckim pod koniec ubiegłego wieku, wcześniej funkcjonował w bibliotekarstwie amerykańskim – od 1960 roku jako „retrospective conversion“ . W archiwistyce termin ten zafunkcjonował dopiero na początku tego tysiąclecia i odnosi się do przenoszenia danych i treści z inwentarzy archiwalnych sporządzonych w sposób tradycyjny na formę elektroniczną. Metodologia przenoszenia informacji analogowych na elektroniczną przeprowadzana jest na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na przenoszeniu tekstu katalogów lub inwentarzy „Texterfassung”- manualnie do baz danych lub przy użyciu techniki OCR. Druga metoda polega na przenoszeniu obrazu „Bildindizierung (Image-Indexing)” przez skanowanie pojedynczych kartotek, które jednocześnie podlegają indeksowaniu. Zaletą pierwszej z nich jest efektywniejsze przeszukiwanie, zaletą drugiej jest natomiast mniejszy koszt i szybsza realizacja.