CZECHY: Wystawa zdjęć lotniczych obszarów wydobycia uranu

W Archiwum Narodowym w Pradze, pod patronatem Ministra Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej, otwarto bardzo interesującą wystawę zatytułowaną „Nad krajem łez i promieniowania – odtajnione zdjęcia lotnicze z obszarów przymusowego wydobycia rudy uranu” (Nad krajinou slz a radiace – odtajněné letecké snímky z oblastí nedobrovolné těžby uranové rudy).
Wystawa zbudowana została w oparciu o niepublikowanych dotąd zdjęcia lotnicze, przedstawiające stopniowe zmiany w krajobrazie terenu naznaczonego wydobyciem rudy uranowej oraz zakładami i zamkniętymi obozami pracy z lat 1946-1986. Po zrzuceniu bomb atomowych przez Amerykanów na Hiroszimę i Nagasaki w sierpniu 1945 roku rozpoczął się wyścig zbrojeń, w którym wydobycie uranu odgrywało ogromną rolę. Związek Sowiecki nie posiadał broni atomowej i dążył wszelkimi sposobami i siłami do jej wyprodukowania. Dzięki wykradzeniu amerykańskiej dokumentacji oraz wziętym do niewoli naukowcom niemieckim, udało mu się to dość szybko. Pierwsza sowiecka bomba atomowa eksplodowała 29 sierpnia 1949 na poligonie w Semipałatyńsku. Do jej wyprodukowania w znaczniej mierze przyczyniła się ruda uranu pochodząca z Czechosłowacji.
Po zakończeniu II wojny światowej w regionie Jáchymowa znajdowały się jedyne w pełni funkcjonujące kopalnie uranu na terenie sowieckiej strefy wpływów. Rosjanie przejęli nad nimi kontrolę, a obok pracowników cywilnych zaczęli zatrudniać tu niemieckich jeńców wojennych (1946-1950), a potem także więźniów obozów pracy przymusowej (1949-1951), następnie zaś również zwykłych więźniów (1949-1986). Ci przymusowi pracownicy byli rozmieszczeni przede wszystkim w trzech rejonach: wokół Jáchymova, na Hornoslavkovsku oraz w okolicy miejscowości Přibram.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa zdjęć lotniczych obszarów wydobycia uranu”

AUSTRALIA: Dotknij i zobacz! Nowoczesna technika w służbie archiwów

Australia, kontynentem emigrantów, dziś tworzących nowoczesny naród. Szczególny boom osadniczy przezywała po zakończeniu II Wojny Światowej do późne lata sześćdziesiąte ubiegłego wieku. Od 2009 r. Narodowe Archiwa Australii rozwijają program – wystawę multimedialną zatytułowaną „Pamięć Narodu” (Memory of Nation) poświęconą kształtowaniu się narodu australijskiego z integrujących się przybyszy z różnych stron świata.Wystawa obejmuje szerokie spektrum zjawisk społecznych oglądanych poprzez zasób. Zaprezentowano ponad 170 tysięcy dokumentów migracyjnych, a także zjawiska będące „akcentami” epoki takimi jak okładki albumów muzycznych i księżek (np. Lolita Nabokowa) zakazanymi przez rząd australijski w 1960 r., czy też wydruk królewskiego menu z wizyty Królowej Elżbiety II z 1954 r.Wystawa ujmuje także wcześniejsze zjawiska jak problem niekontrolowanego rozrostu populacji królików w latach trzydziestych, który zagroził ekosystemowi kontynentu.

Czytaj dalej „AUSTRALIA: Dotknij i zobacz! Nowoczesna technika w służbie archiwów”

UKRAINA: „Represjonowani archiwiści” – wystawa

Wystawa internetowa przygotowana w Archiwum Państwowym Obwodu Charkowskiego w Charkowie, w ramach obchodów Dnia Pamięci Ofiar Represji Politycznych na Ukrainie, przedstawia 34 dokumenty archiwalne obrazujące sowieckie represje polityczne z lat 30.tych XX w. w ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, których ofiarą byli archiwiści.
Wiktor Aleksandrowicz Barwiński (ur. 1885), starszy badacz w Archiwum Głównym Dawnych Akt, w 1937 r. został oskarżony o udział w kontrrewolucyjnej organizacji nacjonalistycznej, za co wymierzono mu karę 10 lat pobytu w łagrze. Postępowanie w jego sprawie zostało przez NKWD zakończone w 1941 r. z powodu śmierci oskarżonego.

Czytaj dalej „UKRAINA: „Represjonowani archiwiści” – wystawa”

SERBIA: „Początek wojny: 1914. Z dokumentów Archiwum Serbii”

15 grudnia 2014 r. w Archiwum Serbii w Belgradzie otwarto wystawę „Początek wojny: 1914. Z dokumentów Archiwum Serbii”, w ramach serbskich obchodów setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej.
Otwarcia dokonał Minister Kultury i Informacji Ivan Tasovac, który przypomniał, że dokładnie rok wcześniej, przy okazji obchodów 115. rocznicy założenia Archiwów Serbii, ogłosił, że sprawy archiwów będą priorytetem polityki Ministerstwa Kultury.

Prezentowane na wystawie dokumenty dotyczą austro-węgierskiej polityki wobec Serbii i polityki zagranicznej Królestwa Serbii w przededniu i podczas pierwszych miesięcy wojny, zamachu w Sarajewie, stosunków Serbii z sojusznikami, operacji wojskowych serbskiej armii, austro-węgierskich zbrodni wojennych, zagranicznych misji medycznych.

Czytaj dalej „SERBIA: „Początek wojny: 1914. Z dokumentów Archiwum Serbii””

Ukraina: w 10. rocznicę Pomarańczowej Rewolucji i 1. rocznicę Rewolucji Godności

26 listopada 2014 r. minęła 10. rocznica Pomarańczowej Rewolucji i pierwsza – Rewolucji Godności. Wydarzenia te stworzyły nowe zjawisko społeczne – „Majdan” jako obszar protestu przeciwko arbitralnej władzy i formę samoorganizacji obywateli. Na Majdanie naród ukraiński wybrał prawo do godnego życia w społeczeństwie europejskim. W dążeniu do tego celu Ukraińcy zademonstrowali jedność, determinację i odwagę.
W rocznicę wydarzeń, w Centralnym Archiwum Państwowym Organizacji Społecznych Ukrainy uroczyście otwarto wystawę dokumentalną pt. „Majdan. Przestrzeni godności, wolności i jedności.”


fot. Archiwa UkrainyФоторепортаж

Więcej:
Fotoreportaż z otwarcia wystawy
Wystawa on-line: “Майдан. Простір гідності, свободи і єднання” До 10-ї річниці Помаранчевої революції та річниці Революції гідності

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

UKRAINA: Ludobójstwo na Ukrainie – Wielki Głód 1932-1933

W 81 rocznicę niewyobrażalnej tragedii narodowej, dwadzieścia państwowych archiwów obwodowych Ukrainy opublikowało na swoich stronach internetowych wstrząsające dokumenty archiwalne z okresu Wielkiego Głodu (ukr. Голодоморa) w latach 1932-1933, w ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Sowieckiej – klęski wywołanej prowadzoną przez władze państwowe Związku Sowieckiego polityką przymusowej kolektywizacji rolnictwa i bezwzględnej egzekucji narzuconych chłopom obowiązkowych kontyngentów dostaw produktów rolnych w wymiarze przekraczającym możliwości produkcyjne wsi.
Według różnych szacunków, Wielki Głód spowodował śmierć od co najmniej 3,3 do 6-7 milionów ludzi.
Głód wywołany kolektywizacją spowodował również wiele ofiar poza Ukrainą, jednak to tutaj miał największe rozmiary i pochłonął najwięcej ofiar. Niektóre represje (jak zakaz wyjazdu poza granice republiki w ucieczce przed głodem) dotyczyły wyłącznie chłopów z Ukrainy.
Nie ma obecnie wątpliwości, że głód z lat 1932-1933 na Ukrainie był sztuczny, istnieje natomiast różnica zdań na temat tego, czy była to przede wszystkim zaplanowana antyukraińska akcja, czy też głód był konsekwencją bolszewickiej zbrodniczej polityki, bez podłoża o charakterze narodowościowym.

Czytaj dalej „UKRAINA: Ludobójstwo na Ukrainie – Wielki Głód 1932-1933”

CZECHY: Wystawa fotografii w archiwum w Karwinie

Czeskie archiwa państwowe, nie tylko te w mniejszych ośrodkach, pełnią niejednokrotnie rolę placówek kulturalnych o działalności znacznie wykraczającej poza tradycyjną rolę zbiornic historycznych dokumentów. Przykładem tego typu działań jest najnowsza wystawa prezentowana w Powiatowym Archiwum Państwowym w Karwinie (Státní okresní archiv Karviná), podległym Archiwum Krajowemu w Opawie (Zemski archiv v Opavě). Zaprezentowano na niej bowiem współczesne fotografie autorstwa Pavla Jakubca.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa fotografii w archiwum w Karwinie”

Czechy. „No to zabili nam Ferdynanda”: wystawa archiwalna w Mlada Boleslav

„No to zabili nam Ferdynanda” – słowa te, rozpoczynające chyba najbardziej znaną w Polsce czeską powieść, a mianowicie „Losy dobrego żołnierza Szwejka czasu wielkiej wojny” autorstwa Jaroslava Haška (cytat: za Antonim Krohem), stały się tytułem rocznicowej wystawy, jaką przygotowali pracownicy Powiatowego Archiwum Państwowego w Mladej Boleslav (Státního okresního archiv Mladá Boleslav) z okazji 100-lecia wybuchu I wojny światowej.


Źródło: Česká archivní společnost (ČAS)

Pełen tytuł wystawy brzmi „Tak nám zabili Ferdinanda aneb Vojna není kojná a světová válka teprve ne”, czyli „No to zabili nam Ferdynanda, lub wojna to nie mamka, a wojna światowa tym bardziej nie”. Pierwsze zacytowane tu słowa wypowiedział Szwejk, odnosząc się do zamachu w Sarajewie z 28 czerwca 1914 roku, podczas którego zastrzelony został przez serbskiego zamachowca następca tronu Austro-Węgier arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg oraz jego żona Zofią Chotek. Wydarzenie to stało się w efekcie pretekstem do wypowiedzenia przez Austrię wojny Serbii, co w konsekwencji wojny, zapoczątkowało Wielką Wojną, nazwaną później I wojną światową. Wystawa odnosi się do tych wydarzeń, ale zawiera przede wszystkim dokumenty ukazujące życia codzienne na frontach oraz w regionie Mlada Boleslav.

Czytaj dalej „Czechy. „No to zabili nam Ferdynanda”: wystawa archiwalna w Mlada Boleslav”

Czechy. Wystawa z okazji 600-lecia pobytu Jana Husa na zamku Krakovec

Z okazji 600 rocznicy pobytu Jana Husa na zamku Krakovec, zostanie otwarta, dnia 5 lipca 2014 roku w Galerii Jiřího Anderleho w miejscowości Pavlikov, wystawa pt. „Oryginał quodlibet mistrza Jana Husa”, przygotowana przez Powiatowe Archiwum Państwowe w Rakovniku, praską diecezję Czechosłowackiego Kościoła Husyckiego, Miasto Pavlíkov, Muzeum Narodowe w Pradze oraz Ministerstwo Szkolnictwa, Młodzieży i Wychowania Fizycznego. Wystawa będzie czynna w godzinach 13:00 – 17:00.

Na wystawie zaprezentowany zostanie oryginał dzieła Jana Husa „Quodlibet: disputationis de Quolibet Pragae in Facultate Artium mense Ianuario anni 1411 babitatae enchirydion”, a ponadto najstarsze dokumenty i akta dotyczące miejscowości Pavlikov z XVI i XVII wieku, jak również księgę miejską z podaniem dotyczącym Mikołaja z Pavlíkova, pochodzące ze zbiorów archiwów państwowych. W ramach otwarcia wystawy odbędzie się także prezentacja nowego wydania książki „Pavlíkov v proměnách času” (Pavlikov w promieniach czasu) autorstwa archiwisty z Rakovnika Jana Krška prezentującego dzieje tej miejscowości, liczącej nieco ponad tysiąc mieszkańców, od czasów najdawniejszych, czyli od XIV wieku do powstanie Czechosłowacji w 1918 roku.

 Więcej:

Výstava k 600. výročí pobytu Jana Husa na hradě Krakovci a prezentace knihy Jana Krška

Výstava „Originál quodlibet Mistra Jana Husa”

Odhalení sochy a křest knihy

Pavlíkov v proměnách času

oprac. Ivo Łaborewicz

AP Oddział Jelenia Góra

CZECHY. Wystawa w Czeskich Budziejowicach i uczczenie 60-lecia dekretu o archiwach

Niemal przez cały czerwiec w salach wystawienniczych Powiatowego Archiwum Państwowego w Czeskich Budziejowicach (Státní okresní archiv České Budějovice) czynna była bardzo interesująca wystawa pt. „Rarity, kuriozity, pozoruhodnosti z jihočeských archivů” (Osobliwości, kurioza oraz godne uwagi zbiory z południowoczeskich archiwów). W zaproszeniu do wystawy jej organizatorzy napisali m.in.: „W każdym archiwum przechowywanych jest ogromna ilości dokumentów: tekstowych, obrazowych lub innych, które – każdy na swój sposób – stanowią świadectwo czasów, w jakich powstał, o osobach, które je sporządziły, lub w których ukazane są wydarzenia o jakich traktują. W archiwach południowoczeskich, stanowiąc część narodowego zasobu archiwalnego, zajmują one łącznie prawie 51 km bieżących”.

Czytaj dalej „CZECHY. Wystawa w Czeskich Budziejowicach i uczczenie 60-lecia dekretu o archiwach”