Autor: Baniaque

UKRAINA: Wystawa dla uczczenia 50 rocznicy katastrofy w Kureniwce

12 marca 2011 o godzinie 10:00 w Archiwum Państwowym Miasta Kijowa otwarto wystawę dokumentalną upamiętniającą ofiary katastrofy w Kureniwce.
Dnia 13 marca 1961 r. w Kureniwce, jednej z dzielnic Kijowa sąsiadujących z wąwozem Babi Jar (w czasie II wojny światowej – miejsce kaźni, głównie ludności żydowskiej, dokonanej przez Niemców; liczbę zamordowanych w tym miejscu szacuje się na ponad 100 tysięcy osób), miała miejsce katastrofa, która mogła pociągnąć za sobą tysiące ofiar śmiertelnych, a wydarzenia, które były przyczyną ich śmierci, ukryto przed opinią publiczną na ponad 30 lat.
W 1950 r., decyzją miejscowych władz, w Babim Jarze utworzono zbiornik odpadów produkcyjnych (nie wykorzystanych do produkcji cegieł zmieszanych z wodą i skałami) z pobliskiej cegielni Pietrowski. W ciągu 10 lat, wyrzucono tam w sumie ponad 4 mln metrów sześciennych osadów. Powierzchnia osadnika wynosiła około jednego kilometra kwadratowego, a wysokość odgradzającej tamy – 40-60 m. Jednak zamiast betonu, zastosowano tylko nie spełniający żadnych norm bezpieczeństwa wał ziemny, który w pewnym momencie nie wytrzymał naporu milionów ton błota i gliny. Na dwa dni przed katastrofą władze wiedziały o uszkodzeniu wału, nie podejmując jednak żadnych działań w obliczu niebezpieczeństwa, przede wszystkim zaś – ewakuacji ludności ze śmiertelnie zagrożonej dzielnicy Kijowa.

 


fot. tochka.net

 

W poniedziałek 13 marca 1961 r., o godzinie 9.20, na Kureniwkę runęła lawina błota o wysokości 14 metrów.
Jak ocenia się po latach, w wyniku katastrofy mogło zginąć od 1,5 do 2 tysięcy osób. Dokładne ustalenie liczby ofiar dziś jest praktycznie niemożliwe. W oficjalnej propagandzie skutki i zasięg „awarii” były ukrywane i bagatelizowane; mówiono o 145 ofiarach. Wszelkie informacje na temat wydarzeń w Kureniwce poddano ostrej cenzurze, miejsce katastrofy otoczyło wojsko; nawet w samym Kijowie nie do końca wiedziano, co się stało. Zmarłych grzebano na różnych cmentarzach, nie tylko w samym Kijowie, podając w dokumentacji i na grobach różne daty śmierci.

Więcej w języku ukraińskim.
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

ROSJA: Zjazd historyków-archiwistów

16 marca 2011 r. rozpoczął się w Moskwie V Ogólnokrajowy Zjazd Rosyjskiego Towarzystwa Historyków-Archiwistów (Российского общества историков-архивистов; РОИА), w siedzibie Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego. Bierze w nim udział 127 delegatów reprezentujących około 19 tysięcy rosyjskich archiwistów.
”Archiwa – jest to tak samo ważny symbol państwa jak godło, flaga, hymn” – powiedział w przemówieniu podczas uroczystego otwarcia Zjazdu przewodniczący Centralnej Rady РОИА, rektor Uniwersytetu Humanistycznego, Efim Piwowar.
Rosyjskie Towarzystwo Historyków-Archiwistów powstało 13 listopada 1990 r. Zgodnie ze statutem, ROIA zrzesza historyków, archiwistów, dokumentalistów, pracowników działów rękopisów muzeów i bibliotek, regionalistów, przedstawicieli mediów i innych zawodów, których praca wiąże się z ochroną, gromadzeniem i korzystaniem z zasobów archiwalnych Federacji Rosyjskiej, ochroną zabytków dziedzictwa kulturowego, rozwojem archiwów i nauk historycznych w Rosji.
W zjeździe biorą udział m.in. szef Federalnej Agencji Archiwalnej Andriej Artizow i dyrektor Archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk Witalij Afiani.

Edyta Łaborewicz
AP Legnica

 

CZECHY. Archiwum Prezydenta Republiki udostępniło pomoce ewidencyjne w sieci

Na stronie internetowej Prezydenta Republiki Czeskiej udostępniono wszystkie pomoce ewidencyjne archiwum prezydenckiej kancelarii. Archiwum to przechowuje blisko 1000 mb akt od 1919 r. po czasy współczesne. Największym zainteresowaniem badaczy cieszą się dokumenty powstałe w latach 1919-1945. Można tu znaleźć materiały o prezydentach, wśród których najobszerniejsze są zbiory dotyczące Tomasza G. Masaryka. Bardzo interesujące są dokumenty dotyczące nadawania Orderu Białego Lwa (najwyższego odznaczenia państwowego Czechosłowacji i obecnie Czech), akta ułaskawień (od 1919 r.), a także dokumenty mianowania kolejnych rządów Republiki, jej ambasadorów, sędziów, profesorów, wysokich urzędników państwowych. Bardzo ważne archiwalia do dziejów Czech pochodzą z okresu Protektoratu Czech i Moraw, wśród których znajdują się m.in.: dekret kanclerza III Rzeszy o ustanowieniu Protektoratu, jak również testament polityczny prezydenta dr Emila Hachy spisany dnia 18.09.1943 r. Z tego okresu pochodzą również tzw. „dokumenty londyńskie” władz emigracyjnych z lat 1940-1945. Inne ciekawe zbiory to dokumentacja budowy i prac konserwatorskich, prowadzonych na hradczańskim zamku w latach 1970-1991. Jednak opracowane dotąd materiału obejmują w większości lata 1919-1962.

WWszystkie pomoce ewidencyjne zamieszczono w postaci PDF.

Archiwum Prezydenta Republiki

Ivo Łaborewicz

AP Jelenia Góra

HISZPANIA / KATALONIA: Źródła do dziejów handlu w Barcelonie

Archiwum Państwowe Katalonii (Arxiu Nacional de Catalunya) udostępniły użytkownikom zespół archiwalny dokumentacji wytworzonej przez potomka właściciela domu towarowego El Siglo. Dom towarowy El Siglo był jednym z najsławniejszych centrów handlowych położonych przy reprezentacyjnej barcelońskiej ulicy La Rambla. Magazyn El Siglo od swojego powstania w 1878r. był jednym z najczęściej odwiedzanych centrów handlowych aż do swojego zamknięcia w 1985r. W Boże Narodzenie 1932r. gigantyczny pożar, długo pamiętany przez Barcelończyków, strawił sklep.

W lutym 2011r. do Archiwum Państwowego Katalonii spłynęła część zasobu przechowywana z wielkim pietyzmem przez jednego z potomków twórcy sklepu Enric Cervelló i Puig. Jest to dokumentacja z lat 1942- 1981 wytworzona przez stowarzyszenie właścicieli, organy zarządu i zarządu ekonomicznego. Zespół odzwierciedla rozwój handlowy firmy El SigloS.A. de Distribución zanim firma została zakupiona przez inne duże przedsiębiorstwo handlowe. Informacja katalońskiego archiwum została wzbogacona o karty pocztowe przedstawiające wnętrze sklepu z okresu 1905- 1911 zaprezentowane on-line przez Muzeum znaczków pocztowych Poczty Katalonii (Museu de la Targeta Postal de Catalunya).

Na podstawie:
Arxiu Nacional de Catalunya
Museu de la Targeta Postal de Catalunya
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

ROSJA: Zwrot skradzionych dokumentów ze Stanów Zjednoczonych

W rezydencji ambasadora Stanów Zjednoczonych w Federacji Rosyjskiej 25 lutego 2011 r. miało miejsce uroczyste przekazanie 21 dokumentów, które zostały zidentyfikowane w marcu 2010 r. na aukcji w USA. Dokumenty – m.in. dekrety władców z dynastii Romanowych – Anny Iwanowny, Elżbiety, Katarzyny II, Aleksandra I, Mikołaja I, Aleksandra II, Aleksandra III i Mikołaja II oraz szeregu dokumentów podpisanych przez marszałków Blüchera i Gieorgija Żukowa – zostały skradzione z zasobu federalnych archiwów w Moskwie i Sankt Petersburgu w latach 1994-2002. Odnalezione na amerykańskiej aukcji przez specjalistów Rosochrankultury (Росохранкультуры; Федеральная служба по надзору за соблюдением законодательства в области охраны культурного наследия), powróciły do Rosji w wyniku wspólnych działań Росохранкультуры i amerykańskiej ICE (U.S. Immigration and Customs Enforcement).

oprac. Edyta Łaborewicz,
AP Legnica

AUSTRIA: „Familia Austria”- czar monarchii habsburskiej dla genealogów i nie tylko

FAMILIA AUSTRIA, Österreichische Gesellschaft für Genealogie und Geschichte (FA), to austriackie stowarzyszenie genealogów i miłośników historii będące członkiem renomowanego Związku Towarzystw Naukowych Austrii – Verband wissenschaftlicher Gesellschaften Österreichs VWGÖ. Celem towarzystwa jest prowadzenie i wspieranie poszukiwań genealogicznych i badań historycznych obejmujących obszar byłej monarchii habsburskiej, opracowywanie tych danych i ich publikacja. Spektrum zainteresowań obejmuje obok genealogii, także onomastykę, numizmatykę, heraldykę, sfragistykę a nawet geografię tego obszaru. Towarzystwo chce, zebrane wysiłkiem swoich członków, dane publikować w sieci czyniąc je dostępnymi również dla osób mieszkających poza tzw. starą Austrią. Co istotne i odróżniające je od innych podobnego typu organizacji, FA realizuje działalność, którą można określić jako działalność pożytku publicznego, w związku z czym wszelkie prace wykonywane są przez członków na zasadzie wolontariatu, a udostępnianie wyników jest bezpłatne. W swoich założeniach jest to instytucja reprezentująca indywidualnych miłośników historii byłej monarchii habsburskiej, wobec instytucji państwowych i prywatnych przechowujących źródła historyczne. Współpraca pomiędzy tymi instytucjami nie układa sie zapewne najlepiej, gdyż FA występuje przeciwko długim okresom udostępniania akt, wysokim opłatom pobieranym przez archiwa oraz bezsensownym (dosłowne tłumaczenie -unsinnige Archiv-Bestimmungen) warunkom narzucanym przez nie, a także postuluje większą otwartość archiwów.
Czytaj dalej „AUSTRIA: „Familia Austria”- czar monarchii habsburskiej dla genealogów i nie tylko”

FRANCJA: Nota informacyjna o narodowym planie digitalizacji

Służba Międzyministerialna Archiwów Francji opublikowała 26 stycznia 2011r. Notę informacyjną (DGP/SIAF/2011/003) dotyczącą narodowego planu digitalizacji na 2011r. Przypomnijmy, że plan został zainicjowany w roku 1996. W kolejnych latach pochłaniał rocznie od 2,5 do 3 mln euro (od 2001). Od 2008r. poziom wydatków pozostaje niezmienny na poziomie 3 mln euro. W wyniku kryzysu w 2010 r. wydatki zmniejszono do 2,5 mln, ale w budżecie na rok 2011 przewidziano kwotę 2,85 mln euro. Nie są to oczywiście kwoty przeznaczone tylko dla archiwów ale obejmują szeroko dziedziny związane także z bibliotekami, archeologią i muzealnictwem. Na każdy rok przygotowywany jest „Narodowy program digitalizacji” podzielony na obszary do których zainteresowani mogą zgłaszać swoje projekty.

W roku 2011 realizowanych jest 277 projektów z czego w 99 uczestniczą archiwa francuskie.

W roku 2011 przewidywana jest podstawowa zmiana w projektach idąca w kierunku objęcia digitalizacją źródeł notarialnych. Chodzi o repertoria notarialne i rejestry oraz rejestry kontrolne. Digitalizacja, de facto pomocy ewidencyjnych, pozwoli na ułatwienie dostępu do tzw minut notarialnych, źródeł o charakterze bardzo rozproszonym. W przyszłości pozwoli to na podjecie ich indeksacji, a dzięki niej  na ułatwieniu dostępu badaczom genealogicznym.

W 2011 r. realizowane jest 39 projektów digitalizacji w 27 archiwach departamentalnych oraz 19 projektów w 17 archiwach miejskich. W prace nad digitalizacją zaangażowane są także archiwa centralne w Fontainebleau i Archiwum Kolonialne.

Na podstawie: Nota informacyjna (DGP/SIAF/2011/003)
oraz serwisu Culture

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

POLSKA: Normatywy kancelaryjno- archiwalne dla polskiej administracji

Od 22 stycznie 2011r. obowiązuje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji archiwalnej w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych. (Dz.U. 2011 nr 14 poz. 67)

-organów gmin i związków międzygminnych oraz urzędów obsługujących te organy i związki,
-organów powiatu i starostw powiatowych,
-organów samorządu województwa i urzędów marszałkowskich,
-organów zespolonej administracji rządowej w województwie i urzędów obsługujących te organy.

Rozporządzenie zastępuje następujące akty prawne:
1. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów samorządu województwa (Dz. U. Nr 160, poz. 1073, z 1999 r. Nr 103, poz. 1192 oraz z 2001 r. Nr 116, poz. 1244),
2. Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów powiatu (Dz. U. Nr 160, poz. 1074, z 1999 r. Nr 102, poz. 1187 oraz z 2001 r. Nr 116, poz. 1243)
3. rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. Nr 112, poz. 1319, z 2003 r. Nr 69, poz. 636 oraz z 2006 r. Nr 127, poz. 885),

Nowa regulacja prawna proponuje obok tradycyjnego systemu obiegu dokumentów także system elektroniczny. Wprowadza także wspólną dla wszystkich wymienionych szczebli administracji instrukcję archiwalną.

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

NIEMCY: Stacja Stadtarchiv Stuttgart

Skończył się czas prowizorki dla archiwum miejskiego w Stuttgarcie (Stadtarchiv Stuttgart). Dotychczas rozproszone w kilku punktach miasta archiwum z początkiem nowego roku zyskało nową, okazałą siedzibę o niebanalnych rozwiązania architektonicznych. Dla potrzeb archiwum zaadaptowano kompleks budynków w dzielnicy przemysłowej miasta, byłego kantoru i magazynów należących do Zrzeszenia Kupców Kolonialnych Wirtembergii. Budynki zaprojektowane przez Alberta Schibera w 1921 roku, niegdyś służące celom handlowym ze względu na walory architektoniczne, po latach stały się obiektami uznanymi za dziedzictwo kulturowe miasta i włączone pod ochronę konserwatorską. Są one przykładem stuttgarckiej szkoły architektonicznej firmowanej przez Teodora Fischera. Dlatego też adaptację budynków wykonano z dużą dbałością o detale architektoniczne w taki sposób, aby możliwie najwięcej zachować pierwotnego charakteru obiektu. Zachowano oryginalne otwory okienne z metalowymi szprosami, główną klatkę schodową i lukarny na dachu. Ponieważ budynki znajdowały się terenach dawnego składu towarowego, do których poprowadzona była kolej, to architekci pozostawili oryginalne rozwiązanie z szynami i rampą kolejową wewnątrz, gdzie umiejscowiona jest część publiczna archiwum. Ciekawym rozwianiem jest umieszczenie 5 specjalnych stanowisk określonych jako „Arbeitszellen” bezpośrednio na torach dla użytkowników nagrań, filmów i zbiorów fotograficznych. Rezerwacja miejsc obowiązkowa. W założeniu architektonicznym ma to nawiązywać do wagonów na torach kolejowych. Ta pozostałość nadaje dwupoziomowej pracowni naukowej, w której jest również przeszklona nowoczesna winda, niepowtarzalną atmosferę, łączy funkcjonalność z transparentnością. W pracowni naukowej dostępne są 33 miejsca dla użytkowników, a ponadto 4 miejsca komputerowe, i 3 przy mikrofilmach.


Foto: Landeshauptstadt Stuttgart

Nad pracownią znajduje się podręczna biblioteka na 370 m ² z księgozbiorem liczącym ponad 2 000 tomów.Ze względów konserwatorskich zrezygnowano z zewnętrznej izolacji budynku, ale z zamian zastosowano nowatorskie rozwiązania z zakresu utrzymania stałej temperatury i wilgotności w magazynach przy zastosowaniu technologii „Eisspeichers”, która redukuje emisję CO2 o 25 % i zużycie energii. Ogólnie jest to system połączonych ze sobą baterii słonecznych na dachu i zakopanego pod ziemią zbiornika z wodą, pozwalający na korzystanie z ciepła lub zimna w zależności od potrzeb.

Czytaj dalej „NIEMCY: Stacja Stadtarchiv Stuttgart”