Ukraina: w 10. rocznicę Pomarańczowej Rewolucji i 1. rocznicę Rewolucji Godności

26 listopada 2014 r. minęła 10. rocznica Pomarańczowej Rewolucji i pierwsza – Rewolucji Godności. Wydarzenia te stworzyły nowe zjawisko społeczne – „Majdan” jako obszar protestu przeciwko arbitralnej władzy i formę samoorganizacji obywateli. Na Majdanie naród ukraiński wybrał prawo do godnego życia w społeczeństwie europejskim. W dążeniu do tego celu Ukraińcy zademonstrowali jedność, determinację i odwagę.
W rocznicę wydarzeń, w Centralnym Archiwum Państwowym Organizacji Społecznych Ukrainy uroczyście otwarto wystawę dokumentalną pt. „Majdan. Przestrzeni godności, wolności i jedności.”


fot. Archiwa UkrainyФоторепортаж

Więcej:
Fotoreportaż z otwarcia wystawy
Wystawa on-line: “Майдан. Простір гідності, свободи і єднання” До 10-ї річниці Помаранчевої революції та річниці Революції гідності

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

CZECHY: Przygotowania do konferencji o czasach husyckich

W 2015 roku przypada 600 lat od tragicznej śmierci Jana Husa, co w świecie czeskich historyków i archiwistów nie może przejść bez echa. Możemy więc spodziewać się w przyszłym roku, nie tylko u naszych południowych sąsiadów, wielu ciekawych wydarzeń związanych z tym jubileuszem. Jednym z nich będzie bez wątpienia wielka międzynarodowa konferencja naukowa pod hasłem: „Hus – husytyzm – tradycja – Praga. Od rzeczywistości do mitu i z powrotem” (Hus – husitství – tradice – Praha. Od reality k mýtu a zpátky), przygotowywana przez Instytut Historii Czeskiej Akademii Nauk (Historický ústav Akademie věd České republiky) oraz Archiwum Stołecznego miasta Pragi (Archiv hlavního města Prahy), zaplanowana na 27–29 maja 2015 roku.
Jan Hus: kapłan i reformator Kościoła, dziekan i rektor Uniwersytetu oraz uosobienie rosnącej świadomości narodowej. We wszystkich tych rolach jest nadal znany i akceptowany przez ogół społeczeństwa czeskiego, które w znacznej części wytworzyło nowoczesną tradycję, co nastąpiło zwłaszcza w XIX i XX wieku. To drugie życie Husa trwa do dziś, mając ogromny wpływ na czeską świadomość narodową i historyczną. Elementy tej tradycji są stale pogłębiane i powielane w mediach, podręcznikach i wielu wystąpieniach. Stały się szablonem, stereotypem, który jest coraz bliżej pustki.

Czytaj dalej „CZECHY: Przygotowania do konferencji o czasach husyckich”

BIAŁORUŚ: nowa siedziba Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Grodnie

Z końcem października 2014 r., Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Grodnie przeniosło swoją siedzibę z XVIII-wiecznego budynku, w którym mieściło się od lat 80-tych XIX w., do nowej siedziby w zbudowanym od podstaw dla potrzeb archiwalnych, w trzykondygnacyjnym budynku, o łącznej powierzchni 3,5 tys. metrów kwadratowych, spełniającym wymogi przechowalnicze stawiane współczesnym budynkom archiwalnym, wyposażonym w nowoczesny system wentylacyjny, sygnalizacji przeciwpożarowe (budynek posiada system automatycznego gaszenia gazem), w sprzęt do konserwacji i digitalizacji dokumentów archiwalnych itd.


fot. Гродзенская праўда

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: nowa siedziba Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Grodnie”

NIEMCY: Święto dziesiątej muzy w Hamburgu. Cinefest 2014 – XI Międzynarodowy Festiwal Niemieckiego Dziedzictwa Filmowego

Coroczna impreza organizowana jest przez   CineGraph i Bundesarchiv (Archiwum Federalne) we współpracy z DFG (Deutsche Forschungsgemeinschaft)  w ramach projektu badawczego „Historia Filmu Dokumentalnego w Niemczech 1945-2005”. CineFest jest miejscem spotkań  dla filmowców, historyków filmu, archiwistów, techników filmowych i licznych miłośników X muzy. To znamienite grono zebrało się w Hamburgu w dniach od 15 do 23 listopada. Na festiwalu prezentowane były znane i zapomniane klasyki filmowe oraz odkrywane na nowo skarby niemieckiego dziedzictwa filmowego. Tegorocznej edycji towarzyszyło przewrotnie sformułowane motto NEUE WEGE IM DOKUMENTARISCHEN GEGEN?ÖFFENTLICHKEIT! (ponieważ brak jednoznacznego odpowiednika w języku polskim, roboczo nazwałabym to zjawisko „strefą niezależnej komunikacji społecznej)  i poświęcone było   nowym sposobom dokumentowania rzeczywistości  w dokumentalnej sztuce filmowej od lat 60-tych do współczesności. Licznym pokazom filmowym towarzyszył kongres naukowy 27 Internationale Filmhistorische Kongress  w dniach 20.–22 listopada.

Sposób ukazywania świata i zjawisk społecznych  w  filmie dokumentalnym  w latach 60 –tych uległ zasadniczej zmianie. Przez zastosowanie  kamery  z taśmą filmową 16 mm i nowoczesnej (wówczas)  techniki rejestracji, można było „podejść bliżej” nagrywanych wydarzeń, a wręcz rejestrować je z samego ich centrum, co wcześniej nie było możliwe. Pojawiły się wówczas lekkie przenośne kamery oraz w późniejszym okresie technika video,  a sam sprzęt nagrywający stawał się coraz bardziej dostępny. To z kolei miało ogromny wpływ na styl prezentacji obrazu dokumentalnego  oraz dobór  tematów. Te zmiany techniczne zbiegły się w czasie z  bardzo dynamicznymi  zjawiskami społecznymi lat 60-tych takimi  jak, protesty społeczne przeciwko wojnie w Wietnamie, energii atomowej, ruchy ekologiczne, rewolty młodzieżowe, postępująca liberalizacja społeczna. Ponieważ oficjalne media -dzisiaj powiedzielibyśmy media głównego nurtu – często ignorowały te zjawiska, lub przedstawiły je w krzywym zwierciadle, pojawiły się jako reakcja na to alternatywne, niezależne formy przekazu.

Czytaj dalej „NIEMCY: Święto dziesiątej muzy w Hamburgu. Cinefest 2014 – XI Międzynarodowy Festiwal Niemieckiego Dziedzictwa Filmowego”

MRA: Materiały kongresu w Brisbane z 2012 r. opublikowane online

Ukazały się dwa ostatnie numery periodyku Międzynarodowej Rady Archiwów „COMA”, oba poświęcone materiałom prezentowanym w trakcie Międzynarodowego Kongresu Archiwów w Brisbane w Australii w 2012 r. Pierwsza wolumin (Comma 2012:2) zebrał teksty ukazujące zagadnienia ewolucji technicznych i funkcjonalnych archiwów w XXI w. Drugi numer (Comma 2013:1) zebrał teksty poświęcone identyfikacji środowiska archiwalnego z punktu widzenia samego zawodu archiwisty oraz użytkowników.
Polskim akcentem jest, opublikowane w numerze 2013:1, wystąpienie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych prof. Władysława Stępniaka, Identity: Can archives and archivists contribute to fostering and preserving local, regional, and national identities?
Oba numery wydane przez Liverpool University Press.

Czytaj dalej „MRA: Materiały kongresu w Brisbane z 2012 r. opublikowane online”

POLSKA: Konferencja „Warszawa ma wiele twarzy”, Warszawa, 20-21 listopada 2014

Dwudniowa konferencja z cyklu „Warszawska Jesień Archiwalna” została zorganizowana przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Pamięci Narodowej, Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, Polską Akademię Nauk Archiwum w Warszawie oraz Polskie Towarzystwo Archiwalne. Tegoroczna edycja konferencji była poświęcona problematyce zachowania źródeł archiwalnych do historii miasta, ich tematyce i zawartości oraz zróżnicowaniu warsztatu badawczego współczesnego archiwisty. Program konferencji podzielony był na kilka bloków tematycznych: Warszawa na fotografii, Architektura i przestrzeń, Społeczeństwo, Muzyka i język w Warszawie oraz blok poświęcony Miastu wydarzeniom i ludziom związanym z Warszawą.

Czytaj dalej „POLSKA: Konferencja „Warszawa ma wiele twarzy”, Warszawa, 20-21 listopada 2014”

POLSKA: Polski standard opisu archiwaliów

Zespół naukowy do opracowania standardu opisu materiałów archiwalnych w archiwach państwowych zebrał się na piątym posiedzeniu. Odbyło się ono w Oddziale w Jeleniej Górze Archiwum Państwowego we Wrocławiu w dniach 19-21 listopada 2014 r.
W trakcie posiedzenia członkowie zespołu zakończyli prace nad roboczą wersją normy opisu materiałów archiwalnych, zgodną z Międzynarodowym standardem opisu archiwalnego ISAD(G). Przygotowany projekt wymaga jeszcze dopracowania niektórych zagadnień, w tym wykazu terminów i ich definicji, jednostek mierzenia rozmiaru dokumentacji różnego rodzaju, zasad opisu wakatów oraz dziejów zespołów opisywanych obecnie w księgach nabytków, ubytków i przesunięć międzyzespołowych. Projekt będzie także uzupełniony o kolejne przykłady, obrazujące sformułowane reguły.
Przygotowano także, w oparciu Międzynarodowy standard opisu instytucji z zasobem archiwalnym ISDIAH, projekt opisu archiwum przechowującego materiały archiwalne. Do dalszych ustaleń także pozostawiono kilka kwestii, np. zakres podawania bibliografii, elementy bloku kontrolnego, w tym zasady identyfikacji opisów instytucji, oraz sformułowanie poprawnych przykładów.

Anna Laszuk
NDAP

NIEMCY: Archiwa na fali radiowej – kompendium wiedzy- podręcznik i przewodnik po niemieckich archiwach radiowych

Pierwsze audycje radiowe nadane zostały ponad 100 lat temu. Radio stało się niezastąpionym źródłem komunikacji społecznej, a jego znaczenie w życiu społeczeństw XX wieku i ogromny dorobek artystyczny i publicystyczny jest nie do przecenienia. Jak zachować ulotną pamięć fal radiowych, jakie znaczenie dla badań historycznych posiadają archiwa publicznych i prywatnych nadawców radiowych, gdzie i jak szukać materiałów radiowych, jak rozwiązywać problemy prawne w wykorzystaniu informacji i nagrań do badań naukowych, jak dokumentację tego typu wartościować – te i inne problemy i pytania próbują rozwikłać autorzy najnowszej publikacji pod redakcją Markusa Behmera (Universität Bamberg), Bettiny Hasselbring (Bayerischer Rundfunk) i Birgity Bernard (Westdeutscher Rundfunk) poświeconej temu tematowi – „Das Gedächtnis des Rundfunks. Die Archive der öffentlich-rechtlichen Sender und ihre Bedeutung für die Forschung“(dosł. Pamięć radia. Archiwa nadawców publicznych i ich znaczenie dla badań naukowych).

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwa na fali radiowej – kompendium wiedzy- podręcznik i przewodnik po niemieckich archiwach radiowych”

UKRAINA: Ludobójstwo na Ukrainie – Wielki Głód 1932-1933

W 81 rocznicę niewyobrażalnej tragedii narodowej, dwadzieścia państwowych archiwów obwodowych Ukrainy opublikowało na swoich stronach internetowych wstrząsające dokumenty archiwalne z okresu Wielkiego Głodu (ukr. Голодоморa) w latach 1932-1933, w ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Sowieckiej – klęski wywołanej prowadzoną przez władze państwowe Związku Sowieckiego polityką przymusowej kolektywizacji rolnictwa i bezwzględnej egzekucji narzuconych chłopom obowiązkowych kontyngentów dostaw produktów rolnych w wymiarze przekraczającym możliwości produkcyjne wsi.
Według różnych szacunków, Wielki Głód spowodował śmierć od co najmniej 3,3 do 6-7 milionów ludzi.
Głód wywołany kolektywizacją spowodował również wiele ofiar poza Ukrainą, jednak to tutaj miał największe rozmiary i pochłonął najwięcej ofiar. Niektóre represje (jak zakaz wyjazdu poza granice republiki w ucieczce przed głodem) dotyczyły wyłącznie chłopów z Ukrainy.
Nie ma obecnie wątpliwości, że głód z lat 1932-1933 na Ukrainie był sztuczny, istnieje natomiast różnica zdań na temat tego, czy była to przede wszystkim zaplanowana antyukraińska akcja, czy też głód był konsekwencją bolszewickiej zbrodniczej polityki, bez podłoża o charakterze narodowościowym.

Czytaj dalej „UKRAINA: Ludobójstwo na Ukrainie – Wielki Głód 1932-1933”

ROSJA: międzynarodowa konferencja – „100. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej. Bilans roku”

W dniach 26-27 listopada 2014 r. w Moskwie odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowo-praktyczna pt. „100. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej. Bilans roku”, której organizatorami są: administracja miasta Moskwy, Rosyjskie Towarzystwo Historyczne, Główny Zarząd Archiwów Miasta Moskwy, Centralne Archiwum Państwowe Miasta Moskwy.
Konferencja kończy główne jubileuszowe imprezy 2014 roku, poświęcone stuleciu wybuchu I wojny światowej. Odbędzie się w formie dyskusji panelowych pt.: „Wojna, które została „zapomniana”. Nowe pytania do historyków” i „Drogami wojny do rewolucji i pokoju brzeskiego: aktualne problemy pamięci historycznej”, oraz dwóch „okrągłych stołów”, przy których będą dyskutować czołowi historycy, archiwiści i politolodzy.

Czytaj dalej „ROSJA: międzynarodowa konferencja – „100. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej. Bilans roku””