RiC Records in Contexts

MRA: Records in contexts- Przewodnik zastosowania (RiC-AG) Cz. 2

Część 2

Przewodnik zastosowania RiC-AG jest opisem podstawowych zasad i celów opisu archiwalnego budowanego wedle zasad określonych w Records in Contexts–Conceptual Model (RiC-CM). Model ten jest intelektualnym opisem zasobów rekordów, agentów (którzy stworzyli, wykorzystali lub są w nich udokumentowani) z wykorzystaniem standardu Konsorcjum Internetowego Język Ontologii (Web Ontology Language – OWL) dla którego stworzono Ramowy Model Opisu Zasobów (Resource Description Framework – RDF) jako ontologię realizacji opisów. Record in Contexts – Ontologia (Contexts-Ontology (RiC-O) zapewnia specyfikację ogólnego słownictwa i formalne zasady tworzenia zbiorów danych w RDF natywnie lub poprzez przekształcanie istniejących metadanych (lub generowanie ich z istniejącego archiwum metadanych). Ta specyfikacja definiuje składnię i semantykę języka kwerend SPARQL dla RDF. SPARQL może być używany do wyrażania zapytań z różnych źródeł danych, niezależnie od tego, czy dane są przechowywane natywnie jako RDF czy też poprzez oprogramowanie pośrednie (middleware).
W pracy archiwisty efektywne połączenie obu norm pozwala na tworzenie skomplikowanych struktur informacyjnych i szerokie udostępnianie ich użytkownikom archiwów online.
Dokument składa się ze wstępu i ośmiu rozdziałów. Pierwszych pięć to właściwa część zawierająca zagadnienie merytoryczne, rozdział szósty to akronim FAQ (Frequently Asked Questions- najczęściej zadawane pytania), ostatnie dwa to studia przypadku.

Czytaj dalej „MRA: Records in contexts- Przewodnik zastosowania (RiC-AG) Cz. 2”

MRA: Records in contexts- Przewodnik zastosowania (RiC-AG) Cz. 1

W październiku 2025 r. podczas Międzynarodowego Kongresu Archiwów Grupa Ekspertów Opisu Archiwalnego (Expert Group on Archival Description (EGAD)[1] opublikowała ostatnią, czwartą część, międzynarodowego standardu Racords in Contexts – Przewodnik zastosowania (Records in Contexts-Application Guidelines (RiC-AG). Uzupełnia ona, i jak się zdaje kończy, budowę podstaw metodycznych opisu archiwalnego kolejnej generacji, która zastąpi znany w świecie, ale w zasadzie niereprezentowany w polskiej metodyce archiwalnej, pakiet czterech standardów opisu archiwalnego, którego rdzeniem jest ISAD(G) Międzynawowy standard opisu archiwalnego. Część ogólna ISAD(G) [2], uzupełniony o standard opisu twórcy ISAAR(CPF) [3], przechowawcy (ISDIAH) [4] oraz funkcji (ISDF)[5].
Rozwiązania proponowane przez RiC wpłyną także na zmiany w Kodowanym Opisie Archiwalnym (Encoded Archival Description)[6] narzędziu pozwalającym na prezentacje w sieci, za pomocą XML[7], wielopoziomowych opisów archiwalnych, w tym opartych na standardzie ISAD(G). EAD zyskał powszechne uznanie ze względu na prostotę i komfort pracy. Jest bardzo intensywnie rozwijany. ISAD(G) reprezentuje EAD odzwierciedljąc metodyczną normę ISAD(G), w ten sam sposób odzwierciedla także metodykę amerykańskiego Describing Archives: A Content Standard (DACS) czy kanadyjskiego Rules for Archival Description (RAD) i większości europejskich i światowych narodowych systemów archiwalnych.

Czytaj dalej „MRA: Records in contexts- Przewodnik zastosowania (RiC-AG) Cz. 1”

Międzynarodowa Rada Archiwów, Webinaria Records in Contexts

W marcu 2025 r. odbywa się cykl webinariów on-line poświęconych nowemu standardowi Międzynarodowej Rady Archiwów Records in Contexts (11, 14, 18 i 20 marca). Przygotowali je członkowie Grupy Eksperckiej ds. Opisu Archiwalnego (ICA/EGAD), którzy po raz kolejny prezentują standard, jego rozwój, modyfikacje i wdrożenia. W trakcie webinarium 18 marca, prowadzonego w języku francuskim przez Florence Clavaud z Archiwum Narodowego Francji i Jana Krause ze szwajcarskiej firmy docuteam przygotowującej rozwiązania webowe, przypomniano podstawowe dane o RiC oraz poinformowano o działaniach z ostatniego okresu.

Oparty na czterech poprzednich standardach MRA, RiC dużą wagę przywiązuje do opisu kontekstów, w jakich dokumenty były/są wytwarzane, przechowywane i wykorzystywane. Do podstawowych części RiC-FAD, RiC-CM i RiC-O, dodana będzie kolejna – RiC-AG (Aplication Guidelines). Pierwsze wdrożenia zrodziły też konieczność modyfikacji ontologii, której druga wersja jest w przygotowaniu.

Czytaj dalej „Międzynarodowa Rada Archiwów, Webinaria Records in Contexts”

MRA: RiC-FAD – wstęp do metodyki

Dokument zatytułowany Records in Contexts – Foundations of Archival Description (RiC-FAD) czyli Records in Contexts – Podstawy opisu archiwalnego, jak sam tytuł zapowiada, osadza opis archiwalny w zaproponowanym przez MRA uniwersalnym opisie archiwalnym. Jest jednak czymś więcej i można by go określić jako bardzo skondensowany wykład metodyki archiwalnej, metodyki poszerzającej rozumienie archiwaliów i ich opisów tak, że odnosi się ono do przeszłości sprzed powstania pisma i powszechnie przyjętych form dokumentacji (jak jest w np. w polskiej ustawie o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach) po różne formy dokumentacji elektronicznej.

Czytaj dalej „MRA: RiC-FAD – wstęp do metodyki”

MRA: Pierwsze stabilne wersje Records in Contexts

Krótko przez świętami Bożego Narodzenia, Daniel Pitti przewodniczący Grupy Ekspertów ds. Opisu Archiwalnego (Expert Group on Archival Description (EGAD), poinformował o udostępnieniu pierwszych trzech części standardu opisu archiwalnego Records in Contexts w wersji 1.0.
– Records in Contexts–Foundations of Archival Description (RiC-FAD) – (RiC – Podstawy opisu archiwalnego),
– Records in Contexts–Conceptual Model (RiC-CM) – RiC – Model Koncepcyjny
– Records in Contexts–Ontology (RiC-O) – (RiC-Ontologia), wersja będzie niebawem dostępna na stronie MRA .

Czytaj dalej „MRA: Pierwsze stabilne wersje Records in Contexts”

FRANCJA: Paryż, Records in Contexts 1.0

15 listopada 2023 r. odbył się International studyday on early implementations of records in contexts / Journée d’étude internationale sur les premières implémentations de records in contexts – spotkanie poświęcone prezentacji nowego standardu Międzynarodowej Rady Archiwów oraz doświadczeniom ze stosowania jego wcześniejszych wersji roboczych. Odbywało się ono stacjonarnie w Archiwum Narodowym Francji w Pierrefitte-sur-Seine z jednoczesną transmisją on-line. W spotkaniu wzięło udział kilkaset osób z wielu krajów i kontynentów, w tym ponad 300 on-line. Wśród nich było kilkoro pracowników sieci Archiwów Państwowych, w tym troje z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

Czytaj dalej „FRANCJA: Paryż, Records in Contexts 1.0”

MRA: Records in Contexts pierwsze wdrożenia – warsztaty we Francji i online

W dniu 15 listopada (środa) 2023 r. Grupa Ekspertów ds. Opisu Archiwalnego (Expert Group on Archival Description-EGAD) organizuje warsztaty poświęcone najnowszemu standardowi MRA Records in Contexts. Zapowiedziano przy tym publikację pierwszej pełnej wersji oficjalnej (nie roboczej) oznaczonej numerem „1” obu komponentów składowych normy, czyli Records in Contexts Conceptual Model Version 1.0 (model koncepcyjny)oraz Records in Contexts – Ontology 1.0. (ontologię). Łączący cztery międzynawowe standardy archiwalne (ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDF, ISDIAH) RIC rozwijany jest przez MRA od 2016 r. Od 2018 r. zaczęły sie pojawiać na świecie jego wdrożenia praktyczne, które obejmowały zespoły o różnej wielkości i różnym charakterze, niektóre z nich są dziś stosunkowo zaawansowane.

Czytaj dalej „MRA: Records in Contexts pierwsze wdrożenia – warsztaty we Francji i online”

MRA: Records in Contexts (RiC) wersja 0.2 i co dalej?

Podczas wrześniowej dorocznej konferencji archiwów w Rzymie (wrzesień 2022) EGAD (Grupa Ekspertów ds. Opisu Archiwalnego) zaprezentowała najnowszą wersję standardu Records in Contexts Conceptual Model 0.2. Zaprezentowana wersja uwzględniła komentarze międzynarodowej społeczności archiwalnej, które spływały do EGAD w latach 2021 – 2022. Pomimo, iż standard w wersji 01 został wydany w 2016 r., to nadal jest wersją roboczą(draft), jednak EGAD publikując obecną edycję (0.2) zaznaczył, że jest ona na tyle stabilna, że można jej używać w projektach. Na koniec bieżącego roku ma się pojawić RiC w wersji 1.0, jak należy rozumieć, bazujący na obecnej edycji. RiC Ontologia w wersji 02 ukazał ukazała się w lutym 2022 o czy pisaliśmy. Nowym i bardzo istotnym dokumentem jest opublikowany RiC-IAD, wyjaśniający bazę teoretyczną standardu.
RiC składa się z czterech komponentów:
1. RiC-IAD (Introduction to Archival Description) – RiC Wstęp do opisu archiwalnego
2. RiC-CM (Conceptual Model) – Ric Model konceptualny – obecnie w wersji 02.
3. RiC-O (Ontology) – RiC Ontlogia
4. RiC-AG (Application Guidelines)- RiC Wytyczne stosowania standardu. Publikacja zapowiedziana jest na rok 2023.

Czytaj dalej „MRA: Records in Contexts (RiC) wersja 0.2 i co dalej?”

MRA: Publikacja Records in Contexts – Ontologie 0.2

Grupa Ekspertów Międzynarodowej Rady Archiwów do Opisu Archiwalnego (Expert Group on Archival Description – EGAD) opublikowała w lutym 2021 r. wersję 0.2 ontologii uzupełniającą model konceptualny także w wersji 0.2 (Records in Contexts – Conceptual Model 0.2).
Zadaniem RiC-Ontologia jest dostarczanie słownictwa i ogólnych zasad tworzenia zbiorów danych RDF (Resource Description Framework – Sposób/źródło opisu konstrukcji) służących opisywaniu zasobów w sposób uporządkowany, zrozumiały dla komputerów. RiC-O ma tworzyć słownictwo i zasady uporządkowanego opisu dowolnego typu zasobu archiwalnego w powiązaniu z jego kontekstowymi podmiotami. Podstawą opisywanych bytów są: źródło informacji umiejscowienie w strukturze oraz agent (twórca) i jego działalność. W ten sposób zachowana informacja archiwalna może być uzupełniona o identyfikację agentów ( twórców) i działalności, które mają miejsce, w przypadku jednostek organizacyjnych w konsekwencji wykonywania funkcji. Dzieje się to na bazie istniejących standardów MRA (ISAD(G), ISAAR(CPF) i ISDF oraz standardu zarządzania danymi ISO 23081 Information and documentation.

Czytaj dalej „MRA: Publikacja Records in Contexts – Ontologie 0.2”

Dokumenty w kontekstach – nowy standard opisu archiwalnego

Międzynarodowe kongresy archiwów są okazją do spotkań specjalistów z wielu krajów, wymiany doświadczeń o charakterze lokalnym, dyskusji na tematy szersze, są także właściwym forum do przedstawiania działań lub dokumentów o znaczeniu ogólnym. Na 16. Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Kuala Lumpur w 2008 r. Komitet dobrych praktyk i standardów (CBPS) zdecydował o ponownym opracowaniu zbioru czterech międzynarodowych standardów przygotowanych dotychczas przez Międzynarodową Radę Archiwów. Na 17. kongresie, który miał miejsce w Brisbane w 2012 r. Komitet opublikował Raport cząstkowy rewizji i harmonizacji standardów opisu. W końcu 2012 r. powołana została grupa ekspertów (Experts Group on Archival Description – EGAD), która w trakcie 18. kongresu w Seulu przedstawiła projekt jednego nowego standardu, któremu nadano tytuł Records in Context, nawiązujący do zakresu tematycznego i idei dotychczasowych standardów ISAD (G), ISAAR (CPF), ISDF i ISDIAH. Podtytuł A Conceptual Model For Archival Description sugeruje realizację zapowiedzi zawartej w trzecim rozdziale raportu z 2012 r. We wprowadzeniu wyjaśniono, że przedstawiony projekt to pierwsza część standardu – model konceptualny RiC-CM. Druga część, ontologiczna – RiC-O – zaczyna być dopiero opracowywana.
Przedstawiony projekt RiC ma budowę w nieznacznym tylko stopniu zbliżoną do poprzednich standardów, którą zdążyliśmy już poznać i zastosować w projektach polskich norm. Mówi nie tylko o wielopoziomowym opisie, ale i o opisie wielowymiarowym.

Czytaj dalej „Dokumenty w kontekstach – nowy standard opisu archiwalnego”