NIEMCY: Dokumenty z Archiwum Miasta Kolonii na liście Światowego Dziedzictwa „Memory of the World” UNESCO

W tym roku UNESCO ogłosiło wpisanie dwóch obiektów z Archiwum Historycznego Miasta Kolonii do rejestru „Memory of the World”. Są to: egzemplarz Prunkkopiar des Brügger Hanse-Kontors z 1486(HAStK Best. 81 A 1) oraz Sammlung von Hanserezessenz lat 1388-1461 (HAStK Best. 82 A 2).
„Rozpiera nas duma, że UNESCO honoruje w ten sposób dokumenty naszego Archiwum Historycznego” – mówi Stefan Charles, szef Wydziału Kultury w Kolonii. „Kolonia to miasto o niezwykle dużym dziedzictwie kulturowym, który chcemy również wykorzystać dla naszej międzynarodowej pozycji, potwierdzenia swojego miejsca w krajobrazie kultury europejskiej.”Oba dzieła pochodzą z archiwów Hanzy, Europejskiej Ligi Kupców i Miast Handlowych z okresu późnego średniowiecza, które są przechowywane w Kolonii. UNESCO wzięło pod uwagę i doceniło unikatowe znaczenie Ligi Hanzeatyckiej, jako ponadnarodowej organizacja dla rozwoju handlu i prawa w Europie. 

Czytaj dalej „NIEMCY: Dokumenty z Archiwum Miasta Kolonii na liście Światowego Dziedzictwa „Memory of the World” UNESCO”

POLSKA: Uroczyste otwarcie Wystawy „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja”

Na wystawie „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja”, którą od 02.12.2021 można oglądać na Placu Wolności we Wrocławiu, pokazanych zostało piętnaście kopii bezcennych obiektów dziedzictwa narodowego wpisanych w tym roku na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. To unikatowe dokumenty powstałe w okresie od średniowiecza do II wojny światowej, które wywarły znaczący wpływ na dzieje i kulturę Polski. Ekspozycja przygotowana została przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych z siedzibą w Warszawie.
Od 1997 roku najcenniejsze archiwalia z różnych krajów wpisywane są na listę programu UNESCO „Pamięć Świata”. Co dwa lata Dyrektor Generalny UNESCO, na wniosek Międzynarodowego Komitetu Doradczego, umieszcza na liście kolejne obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego o wyjątkowym i międzynarodowym znaczeniu. Obecnie na liście UNESCO znajduje się 527 obiektów z kilkuset państw. Polską Listę Krajową Programu „Pamięć Świata” zainicjowano w 2014 roku. Wpisywane są na nią unikatowe skarby narodowego dziedzictwa o przełomowym znaczeniu dla historii, kultury i tożsamości naszego kraju. Obiekty te przechowywane są na co dzień w polskich archiwach, bibliotekach i muzeach. 10 czerwca 2021 na listę trafiło 15 nowych wpisów, w tym przechowywane w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich rękopisy Juliusza Słowackiego oraz średniowieczne rotulusy z Archiwum Państwowego we Wrocławiu.

Czytaj dalej „POLSKA: Uroczyste otwarcie Wystawy „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja””

MRA: III Tydzień Archiwów 7-11 czerwca 2021

W dniach 7 – 11 czerwca 2021 r. odbywa się  III Międzynarodowy Tydzień Archiwów. Tegoroczna impreza obchodzona jest pod hasłem #Wzmocnić Archiwa.
MRA zaproponowała trzy obszary refleksji:
1.    Jak archiwa, poprzez dostęp do informacji,  wzmacniają odpowiedzialność i transparentność rządów i gwarantują obywatelom ochronę prawa.
2.    W jaki sposób praca i współpraca w sieci pozwala nam wzmocnić archiwa i nasz zawód tak, aby pomóc nam osiągnąć  nasze i naszych instytucji cele, wspierając jednocześnie  branże partnerskie i pomagając im i opinii publicznej w zrozumieniu tego co my robimy.
3.    W jaki sposób powrócić do pytań o teorię i współczesną praktykę archiwalną aby przywrócić różnorodność i włączenie różnych punktów widzenia, podobnie jak różnych historii.

W ramach obchodów przewidziano kilkanaście webinariów. Spotkanie dotyczące tematu wiodącego odbędzie się 9 czerwca w języku hiszpańskim.

W Polsce 9 czerwca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Archiwów, którego hasłem jest: „Dziedzictwo dokumentacyjne, jego ochrona i upowszechnianie”.  W tym roku łączą się z IV edycją Listy Krajowej Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Główne obchody związane z wpisaniem na listę nowych polskich obiektów zorganizowano w Warszawie, w środę 9 czerwca o godz. 19:00 na dziedzińcu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Szczegółowe informacje o wpisanych w czwartej edycji obiektach: Pamięć Polski: Lista Krajowa Programu UNESCO „Pamięć Świata
Wykaz imprez zorganizowanych przez Archiwa Państwowe
UNESCO: Mémoire du monde / Memory of the World
Polska na światowej liście Pamięć Świata UNESCO

Oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec

POLSKA, WARSZAWA: Akt Unii Lubelskiej z Archiwum Głównego Akt Dawnych w programie „Pamięć Świata”

22 marca 2018 r. odbyła się w Archiwum Głównym Akt Dawnych uroczysta prezentacja aktu Unii Lubelskiej z 1569 r., przechowywanego w Zbiorze dokumentów pergaminowych (sygn. 5627). Jego znaczenie trudno przecenić – poświadcza bardzo ważne wydarzenie, które na kilka wieków zmieniło mapę polityczną Europy Środkowo-Wschodniej. Uznanie społeczności międzynarodowej poświadcza wpisanie go na Listę Światową Programu UNESCO „Pamięć Świata”. W prezentacji wzięli udział m.in. prof. dr hab. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. Sławomir Ratajski, Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu ds. UNESCO, dr Wojciech Woźniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, dyrektorzy polskich archiwów państwowych oraz zwierzchnicy archiwów państwowych i przedstawiciele archiwów historycznych z krajów, które razem z Polską zgłosiły do projektu „Pamięć Świata” akt Unii Lubelskiej, jako ważny znak wspólnego dziedzictwa: Tetiana Baranowa, Olga Bażan i Diana Pelc z Ukrainy, Wiktor Kurasz, Dymitr Jacewicz i Denis Lisejczykow z Białorusi, Mara Sprudza i Valda Petersone z Łotwy oraz Ramojus Kraujelis i Virginija Cijunskiene z Litwy.
Prof. Andrzej Zakrzewski przedstawił znaczenie tego wyjątkowego wydarzenia, jakim było zawarcie w dniu 1 lipca 1569 r. unii, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Nawiązał do tego także dr Hubert Wajs, dyrektor Archiwum Głównego Akt Dawnych, omawiając dokument. Przypomniał, że połączone kraje miały odtąd jednego władcę wspólnie wybieranego przez oba narody i tylko raz koronowanego w Krakowie; wspólny sejm – walny – obradujący w Warszawie, gdzie posłowie litewscy w liczbie 48 zasiadali obok 114 posłów koronnych, i senat (113 senatorów polskich i 27 litewskich – taką różnicę powodowała liczba kasztelanów w Koronie – 73 przy 10 na Litwie i wojewodów – 22 polskich przy 10 litewskich), wspólną obronę, politykę zagraniczną i monetę (lecz z odrębnymi stemplami – na Litwie herb Pogoń, w Koronie – Orzeł). Zabezpieczono odrębność Litwy przez zachowanie tytułów, dostojeństw i urzędów centralnych przy zagwarantowaniu równości Wielkiego Księstwa wobec Korony.

Czytaj dalej „POLSKA, WARSZAWA: Akt Unii Lubelskiej z Archiwum Głównego Akt Dawnych w programie „Pamięć Świata””

Telegram wypowiadający wojnę w rejestrze „Pamięć Świata”

Na wniosek Archiwów Serbii, UNESCO podjęło decyzję o wpisaniu na Światową Listę Pamięć Świata (Memory of the World) trzeciego obiektu dokumentacyjnego z tego państwa: telegramu z 28 lipca 1914 r. Ministra Spraw Zagranicznych Monarchii Austro-Węgier, hrabiego Leopolda von Berchtold, do Premiera i Ministra Spraw Zagranicznych Królestwa Serbii, Nikoli Pašić’a, w którym wypowiada Serbii wojnę, rozpętując tym samym zmagania I wojny światowej.

Tekst telegramu (tłumaczenie ze strony Forum Austro – Węgry:

„Hrabia Leopold von Berchtold, c. i k. Minister Spraw Zagranicznych Monarchii Austro-Węgier, do M. N. Pasić’a, Premiera i Ministra Spraw Zagranicznych Królestwa Serbii. Wiedeń, 28 lipca 1914 roku.
Królewski Rząd Serbii nie odpowiedział w sposób satysfakcjonujący na notę z 23 lipca 1914 roku, przedstawioną przez austro-węgierskiego Ministra w Belgradzie. Cesarski i Królewski rząd jest zmuszony sam zajmować się ochroną swoich praw i interesów, i, co jest tego wynikiem, musi uciec się do siły broni. W rezultacie, Austro-Węgry uznają się odtąd za będące w stanie wojny z Serbią.
Hrabia Berchtold”

Telegram wypowiadający wojnę jest trzecim obiektem z Serbii w rejestrze UNESCO, po Ewangeliarzu Mirosława z 1180 r. i archiwum Nikoli Tesli.
Oryginał telegramu jest przechowywany w Archiwum Serbii w Belgradzie.

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

UKRAINA: Wystawa on-line: Archiwalna kolekcja stron internetowych – „Światowe Dziedzictwo UNESCO na Ukrainie”

Centralne Państwowe Archiwum Elektroniczne Ukrainy prezentuje wystawę on-line archiwalnych kopii stron internetowych obiektów z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO na Ukrainie.
Na Liście Światowe Dziedzictwa UNESCO znajdują się obiekty objęte szczególną ochroną ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla ludzkości. Z Ukrainy, na listę wpisanych jest obecnie osiem obiektów: sobór św. Zofii i Ławra Kijowsko-Pieczerska w Kijowie, zespół staromiejski Lwowa, Południk Struve’go (łańcuch punktów triangulacyjnych, ciągnący się od Hammerfest na północy Norwegii aż do Morza Czarnego przez 2820 km i dziesięć krajów, wyznaczony w latach 1830-1855), pierwotne lasy bukowe w Karpatach, rezydencja metropolitów bukowińskich i dalmackich w Czerniowcach, pierwotne karpackie lasy bukowe i stare lasy bukowe w Niemczech (Niemcy, Słowacja, Ukraina, Chersonez Taurydzki – antyczne miasto z systemem gruntów uprawnych, drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat.
Obok każdej archiwalnej kopii strony www na wystawie zamieszczono link do aktualnej strony internetowej obiektu, co pozwala porównać bieżące trendy, jakość i estetykę z tymi sprzed lat.

Węcej: Світова спадщина ЮНЕСКО в Україні
Архівна колекція веб-сайтів «Світова спадщина ЮНЕСКО в Україні»

oprac. Edyta Łaborewicz,
AP Legnica

Austria/Czechy. Złota bulla Karola IV na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Dnia 16 czerwca 2014 roku w Wiedniu, w sali kongresowej Urzędu Kanclerskiego, odbyła się uroczystości wręczenia świadectwa UNESCO o wpisaniu na światową listę dziedzictwa kulturowego Złotej Bulli cesarza Karola IV, co formalnie nastąpiło jeszcze w 2013 roku. Jest to dokument „światowej klasy i cieszę się, że to historyczne dziedzictwo zostało uwzględnione na liście UNESCO „Memory oft he World – Pamięć świata”, stwierdził federalny minister Austrii Josef Ostermayer.


Österreichisches Staatsarchiv

Złota Bulla wydana przez Karola IV Luksemburskiego, przyjęta w 1356 roku na sejmie w Norymberdze, była dokumentem reformujący ustrój świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Ustalała ona listę siedmiu elektorów mających wybierać cesarza. Elekt, wybrany większością głosów, stawał się jedynie królem rzymski, ale z prawem do koronacji na cesarza. Koronacja na króla odbywała się w Akwizgranie, zaś na cesarza w Rzymie. Bulla obowiązywała aż do XIX w. Dawała ogromne prawa elektorom w ich posiadłościach, czyniąc ich faktycznie niezależnymi. Ich godność była dziedziczna, podległe im terytorium stawało się niepodzielne, traktowano ich na równi z królami, posiadali najwyższe sądownictwo a razem tworzyli osobną kurię Sejmu Rzeszy, posiadającą prawo formułowania projektów ustaw na równi z cesarzem.
Karol IV Luksemburski niemal całe swoje życie złączył z Pragą. Tu się urodził 14 maja 1316 roku i tu zmarł 29 listopada 1378 roku, jako syn i następca króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Na chrzcie otrzymał tradycyjne w dynastii Przemyślidów imię Wacław, jednak podczas bierzmowaniu przyjął imię Karol. W 1346 roku koronowany na króla rzymskiego oraz na króla Czech jako Karol I, w 1355 roku został cesarzem Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Czytaj dalej „Austria/Czechy. Złota bulla Karola IV na liście światowego dziedzictwa UNESCO”