Nowości ze Wschodu – Strona 2

UKRAINA: „Opadłe liście Powstania Listopadowego” – zaproszenie na film

30 listopada 2021 r. w Państwowym Archiwum Obwodu Kijowskiego w Kijowie, z okazji 190. rocznicy wybuchu polskiego Powstania Listopadowego 1830-1831, odbędzie się prezentacja i pokaz filmu „Opadłe liście Powstania Listopadowego”, stworzonego przez Archiwum Państwowe Obwodu Kijowskiego na podstawie dokumentów archiwalnych dotyczących przebiegu powstania na terenie Prawego Brzegu Ukrainy, roli i losu poszczególnych uczestników wydarzeń oraz skutków powstania dla dalszej historii narodów, które w niej uczestniczyły. Uczestnikami wydarzenia będą przedstawiciele: Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy, Kijowskiej Obwodowej Administracji Państwowej, uczelni wyższych Ukrainy, Instytutu Polskiego w Kijowie, państwowych instytucji archiwalnych i bibliotecznych Ukrainy oraz Polsko-Ukraińskiego Towarzystwa Kulturalnego.

Więcej:

Державному архіві Київської області: “Опале листя Листопадового повстання”

oprac. Edyta Łaborewicz

AP we Wrocławiu O/Legnica

NIEMCY: Petycja przeciwko rozwiązaniu rosyjskiego„Memoriału”

Istnienie Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyczno-Oświatowego, Dobroczynnego i Obrony Praw Człowieka „Memoriał” jest poważnie zagrożone.11 listopada 2021 r. Memoriał otrzymał wezwanie z Sądu Najwyższego Rosji do stawienia się tam 25 listopada 2021 r. Biuro Prokuratora Generalnego wniosło o rozwiązanie Memoriału, który oskarża się o wielokrotne naruszanie ustawy o zagranicznych agentach. W tym samym czasie moskiewski sąd będzie decydował o rozwiązaniu Centrum Praw Człowieka „Memoriał”.
Memoriał, któremu grozi rozwiązanie, jest jedną z ostatnich znaczących organizacji rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego, która od momentu powstania w 1989 r. konsekwentnie prowadzi wraz ze swoimi licznymi organizacjami w Rosji, w innych krajach byłego Związku Radzieckiego oraz w krajach zachodnich, kampanię na rzecz udokumentowania zbrodni stalinowskich, w szczególności zjawiska jakim był GUŁag z siecią łagrów, krytycznego spojrzenia na całą historię Związku Radzieckiego oraz przestrzegania praw człowieka na terytorium byłego ZSRR. Zdecydowanie nie wpisuje się to w politykę historyczna prowadzoną przez obecnych władców Rosji.
Memoriał i jego działacze otrzymali kilka międzynarodowych nagród za swoją pracę na polu historycznym i naukowym oraz w dziedzinie praw człowieka, w tym Nagrodę im. Sacharowa Parlamentu UE w 2009. Organizacja ta,dzięki swojemu zaangażowaniu w obronę praw człowieka i krytycznej analizie radzieckiej/rosyjskiej przeszłości,od lat jest bardzo niewygodna (to eufemizm) dlabprezydenta W. Putina. Na podstawie ustawy z 2012 r. o „agentach zagranicznych” rosyjska prokuratura, z inicjatywy reżimu W. Putina, dąży do zamknięcia Memoriału, podobnie jak wcześniej wielu innych organizacji pozarządowych.

Czytaj dalej „NIEMCY: Petycja przeciwko rozwiązaniu rosyjskiego„Memoriału””

BIAŁORUŚ – wystawa: „Dzień 7 listopada – czerwony dzień w kalendarzu!”

W nocy z 25 na 26 października lub (według kalendarza gregoriańskiego) z 7 na 8 listopada 1917 r. w wyniku zbrojnego przewrotu dokonanego przez bolszewików w Piotrogrodzie (obecnie Petersburg), ówczesnej stolicy Rosji, obalony został ustanowiony 15 marca 1917 r. Rząd Tymczasowy. Do władzy doszli bolszewicy na czele z Włodzimierzem Leninem, który za cel obrał przejecie władzy i budowę społeczeństwa komunistycznego. Wydarzenia te w sowieckiej historiografii nazwano „Wielką Socjalistyczną Rewolucją Październikową”. Obecnie w przestrzeni postsowieckiej tylko w Republice Białoruś Dzień Rewolucji Październikowej jest oficjalnym świętem państwowym.
W zasobie Białoruskiego Państwowego Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych znajduje się ponad 670 dokumentów fotograficznych, ponad 250 filmowych (115 z nich to materiały telewizji Homel) i ponad 50 dokumentów dźwiękowych związanych z obchodami rocznicy wybuchu Rewolucji Październikowej, od roku 1918 do dnia dzisiejszego.

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ – wystawa: „Dzień 7 listopada – czerwony dzień w kalendarzu!””

ROSJA: Archiwalna wystawa on-line „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa”

Na internetowej stronie Rosyjskiego Archiwum Państwowego w mieście Samara (Российский государственный архив в г. Самаре.) – wirtualna wystawa „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa”, opracowana w ramach wydarzeń poświęconych Dekadzie Dzieciństwa (2018-2027), ogłoszonych Dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej z dnia 29 maja 2017 r.
Data otwarcia wystawy nie jest przypadkowa, bowiem 19 października w Rosji obchodzony jest Ogólnorosyjski Dzień Licealisty, upamiętniając otwarcie – 19 października 1811 r. –Cesarskiego Liceum Carskie Sioło; w 2021 roku wypada 210. rocznica jego założenia.
Jak dokładne są nasze wspomnienia z dzieciństwa? Czy można przekazać dzisiejszym dzieciom, jak wyglądało dzieciństwo przedszkolaka i ucznia w czasach sowieckich? – pytają autorzy wystawy. Wspomnienia to pojedyncze wydarzenia: zabawy na podwórku, wędrówki nad rzekę, ulubione i niekochane lekcje szkolne, zimowe zabawy, wędrówki z przyjaciółmi i wiele więcej. W naszej pamięci wszystko pozostaje bez zmian – młodzi rodzice, bracia, siostry i najlepsi przyjaciele, a także najwspanialsze lata szkolne.

Czytaj dalej „ROSJA: Archiwalna wystawa on-line „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa””

UKRAINA: Dziedzictwo audiowizualne dostępne online

Dnia 14 września 2021 r. szef Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolij Chromow podczas konferencji prasowej zaprezentował projekt online „Archiwum ukraińskiego kina niemego”. „Archiwum ukraińskiego kina niemego” jest projektem internetowym poświęconym unikatowej kolekcji filmów dokumentalnych, wyprodukowanych w latach 1922-1930 przez Ogólnoukraiński Wydział Fotografii Filmowej (ВУФКУ – Всеукраїнське фотокіноуправління). Niespełna dziewięć lat działalności ВУФКУ było czasem, w którym kładziono podwaliny ukraińskiego kina narodowego. Powstałe wówczas filmy są obecnie przechowywane w Centralnym Państwowym Archiwum Filmowym i Fotograficznym Ukrainy im. Pszenicznego w Kijowie. Na początek na archiwalnej platformie udostępniono pierwsze 100 dokumentów filmowych. Kolekcja ma być uzupełniana co tydzień o nowe zdigitalizowane filmy, a ich łączna liczba wyniesie 189. Użytkownicy będą mogli od teraz znaleźć materiał ilustracyjny do prac naukowych, artystycznych i publicystycznych. Przydatny będzie również w przypadku nowoczesnych filmów dokumentalnych, w których istnieje zapotrzebowanie na wysokiej jakości cyfrowe kopie archiwalne do tworzenia kolejnych nowych dzieł. Projekt skierowany jest do naukowców z różnych dziedzin: naukowców, filmowców, dziennikarzy i szerokiego grona użytkowników.

Więcej:

ВУФКУ (Всеукраїнське фотокіноуправління)

Kanał na youtube

oprac. Edyta Łaborewicz
AP we Wrocławiu O/Legnica

BIAŁORUŚ: wizyta ambasadora Izraela w Archiwum Narodowym Republiki Białoruś

26 sierpnia 2021 r. Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Państwa Izrael w Republice Białoruś, Alex Goldman-Shaiman, złożył wizytę w Archiwum Narodowym Republiki Białoruś w Mińsku. W ramach spotkania z dyrektorem Archiwum, Andriej K. Demianiukiem, omówiono perspektywy i możliwe obszary współpracy oraz osiągnięto porozumienie w sprawie realizacji wspólnych projektów w zakresie działalności wydawniczej i wystawienniczej. Gość zapoznał się z pracą głównych wydziałów Archiwum Państwowego Republiki Białoruś i zwiedził archiwum. Szczególne zainteresowanie wzbudziły dokumenty dotyczące udziału Żydów w ruchu partyzanckim na terytorium Białorusi w okresie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, a także dokumenty ze spuścizn osób publicznych i polityków Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, odzwierciedlające rozwój stosunków białorusko-izraelskich.

Więcej:
Визит Посла Государства Израиль в Республике Беларусь Алекса Гольдман-Шаймана

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica

Białoruś: Wydano łacińsko-białoruski słownik języka aktów Wielkiego Księstwa Litewskiego

Białoruski Instytut Naukowo-Badawczy Dokumentacji i Archiwizacji w Mińsku (Белорусский научно-исследовательский институт документоведения и архивного дела, БелНИИДАД) wydał łacińsko-białoruski dwuczęściowy słownik języka aktów Wielkiego Księstwa Litewskiego z XIII-XVIII wieku. Słownik zawiera najczęściej używane łacińskie słownictwo występujące w oficjalnych dokumentach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XIII-XVIII w., a także najpowszechniejsze słownictwo rzymskie i wczesnośredniowieczne, które było używane w dokumentach i źródłach narracyjnych z czasów późniejszych, z tłumaczeniem na współczesny język białoruski. Uwzględniono także starobiałoruskie odpowiedniki ze Statutów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz niektóre odpowiedniki staropolskie, wraz z ich indeksami. Korpus leksykalny zawiera około 16 000 haseł. Publikacja przeznaczona jest dla archiwistów, archeologów, prawników, historyków różnych specjalności oraz filologów.

Więcej:
У БелНДІДАС выдадзены Лацінска-беларускі слоўнік актавай мовы Вялікага Княства Літоўскага XIII – XVIII стст. у дзвюх частках

oprac. Edyta Łaborewicz
AP we Wrocławiu O/Legnica

Czytaj dalej „Białoruś: Wydano łacińsko-białoruski słownik języka aktów Wielkiego Księstwa Litewskiego”

UKRAINA: Dokumenty z archiwów krymskich są już dostępne on-line

16 lipca 2021 r. podczas konferencji prasowej w siedzibie Ukrinform w Kijowie (Українське національне інформаційне агентство «Укрінформ»), szef Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolij Chromow zaprezentował dostęp on-line do dokumentów archiwalnych Autonomicznej Republiki Krymu i miasta Sewastopol. „Wspólnie z amerykańską korporacją Family Search International stworzyliśmy osobny dział na oficjalnej stronie Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy z dostępem on-line do około 400 tys. kopii dokumentów Narodowego Zasobu Archiwalnego instytucji archiwalnych Autonomicznej Republiki Krym” – powiedział A. Chromow. Poinformował również o działaniach Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy w zakresie ochrony i udostępniania archiwalnego dziedzictwa kulturowego Ukrainy na czasowo okupowanym terytorium Autonomicznej Republiki Krymu.

Z kolei wiceminister spraw zagranicznych Ukrainy Emine Dżaparowa podkreśliła znaczenie Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy w zakresie zachowania i zapewnienia dostępu do dokumentów krymskich archiwów oraz podzieliła się najnowszymi decyzjami państwa ukraińskiego w kontekście deokupacji Krymu. „Z pewnością kwestie przechowywania i gromadzenia dokumentów krymskich, zarówno władz publicznych, jak i osób fizycznych i prawnych, są ważne dla polityki państwa w zakresie wysiedlenia i reintegracji tymczasowo okupowanego terytorium Autonomicznej Republiki Krymu i Sewastopola” – powiedział Stały Przedstawiciel Prezydenta Ukrainy w Autonomicznej Republice Krymu Anton Korinewicz.

Czytaj dalej „UKRAINA: Dokumenty z archiwów krymskich są już dostępne on-line”

BIAŁORUŚ: Wystawa z okazji 70. rocznicy seryjnej produkcji motocykla M1A „Mińsk”

Białoruskie Państwowe Archiwum Dokumentacji Naukowo-Technicznej w Mińsku zamieściło na swej stronie internetowej wirtualną wystawę poświęconą 70. rocznicy rozpoczęcia produkcji pierwszego seryjnego białoruskiego motocykla M1A „Mińsk”. Zaprezentowana w ramach wystawy dokumentacja projektowa pochodząca z zespołu archiwalnego „Mińska Fabryka Motocykli i Rowerów” ilustruje rozwój białoruskiego przemysłu motocyklowego w latach 50.-70. XX w.
Produkcja motocykli w Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej została zorganizowana na początku lat 50. XX w., jednak cala historia rozpoczęła się 7 lipca 1945 r., kiedy Ludowemu Komisariatowi Budowy Maszyn Średnich, na lokalizację fabryki rowerów, został przekazany budynek Mińskiej Fabryki Armatury. Maszyny i urządzenia potrzebne do produkcji rowerów zostały przywiezione, „w ramach reperacji”, z niemieckiego zakładu Brannebor, z Huffel w południowej Brandenburgii, produkującego rowery od 1893 roku. Natomiast sprzęt i możliwości techniczne do produkcji motocykla Związek Sowiecki pozyskał również w roku 1945, przejmując z kolei zdemontowane wyposażenie niemieckiego zakładu DKW (Dampfkraftwagen) w Zschopau w Saksonii, będącego wówczas jedną z największych fabryk motocykli w Europie.
Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: Wystawa z okazji 70. rocznicy seryjnej produkcji motocykla M1A „Mińsk””

Białoruś: „Mińska Fabryka Traktorów: powstanie i rozwój w dokumentach archiwalnych” – wystawa internetowa

Z okazji 75. rocznicy powstania Mińskiej Fabryki Traktorów Archiwum Państwowe Obwodu Mińskiego przygotowało wystawę opartą na przechowywanych we własnym zasobie materiałach archiwalnych.
Oficjalnie przedsiębiorstwo odlicza swoją historię od 29 maja 1946 r. (od dekretu Rady Ministrów ZSRR nr 1142 o budowie Mińskiej Fabryki Traktorów Ministerstwa Techniki Rolniczej), jednak prehistoria zakładu rozpoczęła się w 1939 r., kiedy Rada Komisarzy Ludowych ZSRR podjęła uchwałę w sprawie przebudowy istniejących i budowy nowych fabryk samolotów. Zgodnie z tym dokumentem, w Mińsku rozpoczęła się budowa jednej z największych w Związku Sowieckim fabryk ciężkich bombowców.
W wyniku II wojny Białoruś poniosła ogromne straty ludzkie i materialne. Podstawowym powojennym zadaniem była odbudowa zniszczonej republiki i jej gospodarki, a rolnictwo pilnie potrzebowało technologii. Mińska Fabryka Traktorów stała się przedsiębiorstwem o znaczeniu ogólnopaństwowym, a decyzja o budowie fabryki przesądziła o przyszłości powojennego Mińska, który stał się głównym ośrodkiem politycznym i przemysłowym sowieckiej Białorusi. Los stolicy i setek tysięcy ludzi związany został z rozwojem zakładu. Budowa wielkiego przemysłowego giganta przyczyniła się do rozwoju infrastruktury, nauki, napływu wykwalifikowanych specjalistów z innych republik oraz rozwoju szkolenia zawodowego.

Czytaj dalej „Białoruś: „Mińska Fabryka Traktorów: powstanie i rozwój w dokumentach archiwalnych” – wystawa internetowa”