Czeska ustawa z dnia 14 marca 2006 r. o kronikach miejscowości

W Czechach, już od lat dwudziestych XX w., istnieją przepisy, nakładające na wszystkie gminy obowiązek prowadzenia kroniki własnej miejscowości. Mówiąca o tym ustawa, choć kilka razy w swych dziejach modyfikowana, jest krótka i prosta – przytaczamy ją poniżej tej informacji. Powstałe zgodnie z tą ustawą kroniki trafiają do archiwów państwowych, gdzie stanowią jeden z najczęściej wykorzystywanych materiałów archiwalnych.

132 ustawa
z dnia 14 marca 2006 r. o kronikach miejscowości,
uchwalona przez Parlament Republiki Czeskiej:
§ 1

Postanowienia wstępne. Każda miejscowość prowadzi kronikę miejscowości (dalej „kronika”), w której rejestrowane są informacje o ważnych i pamiętnych wydarzeniach w miejscowości, dla informacji i nauki dla przyszłych pokoleń

§ 2

Prowadzenie i przechowywanie kronik
(1) kronika jest prowadzona jako odręczne pisana księga z numerowanymi stronami lub w formie elektronicznej, ze stopniowo drukowanymi, ponumerowanymi kartami, po zakończeniu każdego roku kalendarzowego na trwałym papierze, przeznaczonym dla dokumentów1), które są ze sobą trwale scalone.
(2) integralną częścią kroniki są załączniki, które zawierają – w formie pisemnej, obrazowej lub dźwiękowej, dokumenty uzupełniające zapisy w kronice.
(3) Miejscowości zabezpieczają kronikę przed utratą, zniszczeniem i dostępem osób niepowołanych.

§ 3

Wpisy w kronice
Wpisy do kroniki prowadzi się minimum raz w roku kalendarzowym. O wielkości wpisu decyduje miejscowość.

§ 4

Wgląd do kroniki i wykorzystanie kroniki
Do kroniki ma wgląd każdy, w określonym terminie, w urzędzie danej miejscowości; jeżeli udostępniana jest kronika spisywana odręcznie lub kronika w postaci drukowanej, oprawnej papierowej księgi, z ponumerowanymi stronami, odbywa się to pod nadzorem kronikarza. Mieszkaniec miejscowości, w wieku powyżej 18 lat, a także osoba, której prawo przyznaje prawa obywatela danej miejscowości, może zaproponować w formie pisemnej zmiany, uzupełnienia lub skorygowania wpisu w kronice. Miejscowość, na podstawie tych wniosków, stosownie do okoliczności, dokonuje w kronice odpowiedniej korekty, uzupełnienia lub innych zmian.

§ 5

Przepisy uchylone
Tracą moc:
1. Ustawa nr 80/1920 Sb. z. a n., o pamětních knihách obecních (o lokalnych księgach pamiątkowych).
2. Rozporządzenie Rządu nr 169/1932 Sb. z. a n., o pamětních knihách obecních (o lokalnych księgach pamiątkowych).

§ 6

Czas obowiązywania
Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca kalendarzowego następującego po dacie jej publikacji.

1) §5 ustęp 1 dekretu nr 646/2004 Sb., o podrobnostech výkonu spisové služby (szczegółowe przepisy wykonawcze dla czynności kancelaryjnych).

Komentarz i tłumaczenie Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

CZECHY: Najlepsze kroniki województwa pilzneńskiego 2011

W Czechach, już od lat dwudziestych XX w., istnieją przepisy, nakładające na wszystkie gminy obowiązek prowadzenia kroniki własnej miejscowości. Mówiąca o tym ustawa, choć kilka razy w swych dziejach modyfikowana, jest krótka i prosta – przytaczamy ją poniżej tej informacji. Powstałe zgodnie z tą ustawą kroniki trafiają do archiwów państwowych, gdzie stanowią jeden z najczęściej wykorzystywanych materiałów archiwalnych. W ostatnich latach w Czechach zaczęto organizować konkursy dla kronikarzy.
Dnia 1 grudnia 2011 w Pilźnie odbyła się uroczystość wręczenia nagród w konkursie na najlepszą kronikę w województwie pilzneńskim. Uroczystość swą obecnością zaszczycił wojewoda Milan Chovanec, a także radni i przedstawiciele urzędów wojewódzkich. Przedmiotem oceny byli burmistrzowie i kronikarze z 47 gmin, które wzięły udział w konkursie.
Kronikarze rywalizowali w dwóch kategoriach: miejscowości do 500 mieszkańców, w której wzięło udział 19 wsi i miejscowości powyżej 500 mieszkańców, w której uczestniczyło 28 gmin. W każdej z kategorii przyznano nagrody pieniężne w wysokości od 5000 za pierwsze miejsce do 2000 koron za trzecie miejsce. W kategoria pierwszej zwyciężyła gmina Koryta, przed Štichovem i Záchlumíem; w drugiej kategorii triumfowała gmina Strašice przed Přimdą i Žihlem.

Czytaj dalej „CZECHY: Najlepsze kroniki województwa pilzneńskiego 2011”

WŁOCHY: Obszary archiwistyki a sieci informacyjne- konwencja archiwistów włoskich.

W dniach 15- 17 grudnia w stolicy Abruzji Pescarze odbędzie się ogólnowłoska konwencja archiwalna pod hasłem „Dwa lata od Bolonii, obszary archiwistyki a sieci informacyjne.” Konwencja nawiązuje do Seminarium, które odbyło się w Bolonii w dniach 11- 12 kwietnia 2009 r. pod hasłem: „Przyszłość przez teraźniejszość. polityka, strategia, narzędzia przechowywania cyfrowego.”(Politiche, strategie, strumenti della conservazione digitale). W roku 2009 seminarium miało lokalny charakter. Obecne ma zasięg ogólnokrajowy. Zagadnienia poruszane i w 2009 i w 2011 r. pozostają podobne i dotyczą wspólnego rozwiązywania problemów związanych ze specyficzną tematyką udostepniania informacji, procesów dematerializacji (zastępowania dokumentu papierowego dokumentem elektronicznym) oraz problemów związanych z przechowywaniem informacji cyfrowej.

Skala konwencji 2011 r. jest jednak ogólnokrajowa o czym świadczy bezpośrednie zaangażowanie się Dyrekcji Archiwów Włoskich.

Konwencję otworzy Dyrektor Generalny Archiwów Włoskich Luciano Scala.

 

Czytaj dalej „WŁOCHY: Obszary archiwistyki a sieci informacyjne- konwencja archiwistów włoskich.”

POLSKA: „Archiwistyka między różnorodnością a standaryzacją” odbyły się III Toruńskie Konfrontacje Archiwalne.

W dniach 17-18 listopada pod hasłem „Archiwistyka między różnorodnością a standaryzacją” odbyły się III Toruńskie Konfrontacje Archiwalne. Organizatorem konferencji był Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Gmina Miasta Toruń. Obrady odbywały się w Collegium Humanisticum oraz w Bibliotece Uniwersyteckiej.
Tegoroczne Konfrontacje kończyły cykl imprez poświęconych uczczeniu sześćdziesięciolecia toruńskiej archiwistyki.
Program, niezwykle bogaty rozpoczynała sesja plenarna.
Wszystkich przybyłych w imieniu UMK powitał kierownik naukowy konferencji – prof. UMK Waldemar Chorążyczewski.
Z ramienia Gminy Miasta Toruń gości przywitał wiceprezydent Torunia – Ludwik Szuba.
Następnie Waldemar Chorążyczewski przedstawił zebranym krótko historię toruńskiej archiwistyki.

{gallery}2011/torun{/gallery}

Czytaj dalej „POLSKA: „Archiwistyka między różnorodnością a standaryzacją” odbyły się III Toruńskie Konfrontacje Archiwalne.”

POLSKA: V Zjazd Sympatyków i Uczestników Internetowego Forum Archiwalnego IFAR

W dniach 6-7 października 2011 r. odbył się w Toruniu V Zjazd Sympatyków i Uczestników Internetowego Forum Archiwalnego IFAR. Obrady odbywały się w nowym budynku Collegium Humanisticum na Bielanach. W obradach uczestniczyli członkowie i sympatycy IFAR, wykładowcy oraz studenci UMK.
Na początku spotkania administrator forum Rafał Magryś (NAC) przywitał gości i odczytał list Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych prof. Władysława Stępniaka, skierowany do uczestników forum, z pozdrowieniami i życzeniami owocnych obrad.
Następnie głos zabrał dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego, dr Nikodem Bończa Tomaszewski, który podkreślił rolę forum jako miejsce spotkań archiwistów cyfrowych.  
Rafał Magryś w wystąpieniu pt. IFAR – historia udanej inicjatywy przypomniał początki forum oraz przedstawił podstawowe statystyki dotyczące najpopularniejszych wątków i najaktywniejszych uczestników.
Hanna Staszewska  (AP Poznań) przedstawiła referat Czy komisje metodyczne w archiwach są potrzebne i dlaczego warto o tym rozmawiać?, będący próba podsumowania i przypomnienia popularnego 4 lata temu wątku na IFAR. Komisje metodyczne, działające w archiwach od 1955 r. objęły swymi kompetencjami ogromny obszar działalności, związany przede wszystkim z opiniowaniem i zatwierdzaniem pomocy archiwalnych. Stan pomocy ewidencyjnych, za które od 55 lat odpowiadają komisje, jest wysoce niezadowalający, a obecnie procedura zatwierdzania inwentarzy trwa często dłużej niż samo jego opracowanie. W  formule realizowanej od 1955 r. komisje nie są potrzebne w w archiwach, a szansą na usprawnienie ich prac jest opracowanie nowych przepisów o inwentarzu elektronicznym oraz system ZoSIA.

Czytaj dalej „POLSKA: V Zjazd Sympatyków i Uczestników Internetowego Forum Archiwalnego IFAR”

Kurs kancelaryjno – archiwalny I i II stopnia jesień 2011

Stowarzyszenie Archiwistów Polskich
Oddział w  Legnicy prowadzi rekrutację na kurs kancelaryjno – archiwalny I
stopnia. Program kursu obejmuje następujący zakres tematyczny:

1. Prawne podstawy postępowania z dokumentacją

2. Rodzaje współczesnej dokumentacji w zakładzie.

3. Organizacja pracy kancelaryjnej i obieg dokumentacji

4. Kwalifikacja archiwalna dokumentacji

5. Organizacja i zadania archiwów zakładowych i składnic akt

6. Archiwizowanie (opracowanie) dokumentacji

7. Brakowanie dokumentacji niearchiwalnej jawnej, tajnej i poufnej

8. Postępowanie z dokumentacją w razie reorganizacji, likwidacji, bądź upadłości
jednostki organizacyjnej

Czas trwania kursu I stopnia – 37 godzin, w tym 28 godzin wykładów, 7 godzin
zajęć praktycznych i 2 godziny konsultacji indywidualnych i grupowych.

Opłata za kurs I stopnia wynosi 850,00 zł + 22% VAT.

Jednocześnie informujemy, że rozpoczęcie kursu kancelaryjno – archiwalnego II
stopnia planowane jest po zakończeniu kursu I stopnia.

Opłata za kurs II stopnia wynosi 980,00 zł + 22% VAT.

Wykłady i zajęcia odbywają się w siedzibie Archiwum Państwowego w Legnicy,
ul. Piłsudskiego 1 w dni ustalone rozkładem zajęć dla danego kursu. Bliższych
informacji udziela się pod numerem telefonu (76) 856 34 78.

AUSTRIA: Nasi posłowie w parlamencie Monarchii Austro- Węgierskiej – „Viribus unitis” ze znakiem zapytania.

Od 23 listopada do 21 grudnia 2011 w Österreichisches Staatsarchiv, przy Nottendorfer Gasse 2, Wiedeńczycy mogą oglądać wystawę „Viribus unitis?” poświęconą polskim posłom w parlamencie Austrii w okresie 1848-1918 r. Jej bohaterami są znakomite osobowości polskiego życia politycznego i społecznego, którzy byli reprezentantami Galicji w wielonarodowym parlamencie Cesarstwa Austro- Węgierskiego, a także pełnili ważne funkcje państwowe w okresie zaborów. Po Janie III Sobieskim, to właśnie Franciszek Smolka, prezydent parlamentu Austro-Węgier w latach 1881-1893, Kazimierz Badeni premier austriackiego rządu w latach 1895-1897, czy Agenor Gołuchowski, austriacki minister spraw wewnętrznych w latach 1859-1861 i jego syn, również Agenor minister spraw wewnętrznych Cesarstwa Austriackiego w latach 1895–1906, zapisali się jako znaczące postaci w historii Polski i Austrii.

Czytaj dalej „AUSTRIA: Nasi posłowie w parlamencie Monarchii Austro- Węgierskiej – „Viribus unitis” ze znakiem zapytania.”

MRA: Koniec CITRA i nowa formuła międzynarodowej współpracy

W dniach 24- 29 października 2011 r. w hiszpańskim Toledo miała miejsce 43 Konferencja Okrągłego Stołu Archiwów- CITRA. Po dłuższym okresie analizy formuły CITRA, jej uczestnicy podjęli decyzję o przekształceniu jej w Doroczną Konferencję Międzynarodowej Rady Archiwów. Pomimo wpisania się CITRA  w wieloletnią tradycję międzynarodowej współpracy archiwistów i jej wkład w dorobek archiwistyki uznano, że dotychczasowa formuła wyczerpała się i należy ja zastąpić formułą bardziej otwartą. CITRA jest bowiem konferencją bardzo ekskluzywną, w której biorą udział tylko dyrektorzy narodowych archiwów państwowych.
Nowa formuła – Konferencja- ma być otwarta dla wszystkich członków MRA, wszyscy będą mogli korzystać z dostępu do specjalistycznych działań takich, jak nowoutworzone „Forum archiwistów państwowych”, będą mogli uczestniczyć w innych kolektywnych pracach MRA. Wprowadzając zmiany Międzynarodowa Rada Archiwów stawia sobie za cel zwiększenie aktywności swoich członków.

Czytaj dalej „MRA: Koniec CITRA i nowa formuła międzynarodowej współpracy”

BIAŁORUŚ: Obchody urodzin Fiodora Dostojewskiego

11 listopada 2011 r. obchodzona była 190. rocznica urodzin wielkiego rosyjskiego pisarza Fiodora Dostojewskiego, którego rodzinie przypisuje się pochodzenie z terenu obecnej Białurusi, a konkretnie z Polesia – ze wsi Dostojewo w obwodzie brzeskim (od XIV w. – terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego).

Jak wynika z dokumentów zachowanych w zasobie Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi, w 1506 r. domniemani przodkowie pisarza weszli w posiadanie wsi, od której ma się wywodzić ich późniejsze nazwisko. W źródłach pisanych Dostojewo pojawia się w XV w.; protoplastą rodu miał być Daniel Irtyszewicz. Wśród przedstawicieli rodu Dostojewskich z Dostojewa byli też: Piotr, marszałek piński (1598-1599), Jarosz, podstarosta owrucki (1604), Piotr, sędzia grodzki w Pińsku (1627-1632), Benedykt, podczaszy piński (1635), Andrzej, chorąży wołyński (1649), i inni.

Archiwa Białorusi Warto przy tej okazji przypomnieć, że hipotezy o polskim pochodzeniu Dostojewskiego (urodzonego w Moskwie) są równie często podawane jako pewnik, co kwestionowane. Ojciec pisarza pochodził z Bracławia na Podolu; rodzina Dostojewskich z Podola prawdopodobnie nie miała nic wspólnego z Dostojewskimi z Polesia. Możliwość wywodzenia się Fiodora Dostojewskiego z polsko-litewskiego rodu Dostojewskich herbu Radwan stanowczo odrzucił polski emigracyjny pisarz i publicysta, Stanisław Cat-Mackiewicz, w swej książce pt. „Dostojewski” (wyd. angielskie 1947, wyd. polskie 1957): „Rodzina szlachecka Dostojewskich herbu Radwan istniała rzeczywiście w województwie poleskim Rzeczypospolitej Polskiej. […] W herbarzach polskich czytamy o tych Dostojewskich noszących wybitnie polskie imiona chrzestne, jak Stanisław, Bogumił, Leon, Szczęsny, etc. Byli to katoliccy fundatorzy kościołów i klasztorów katolickich, piastowali oni różne urzędy ziemskie w Rzeczypospolitej. Skąd skromny duchowny prawosławny w Bracławiu miałby mieć coś z nimi wspólnego? Zbieg nazwisk nie mówi tu zbyt wiele. Jednodźwiękowość nazwisk zdarza się w Polsce bardzo często i wcale nie jest dowodem pokrewieństwa. Czasami nawet chłopi nosili nazwisko swego pana. Natomiast trzeba wiedzieć, że katolicyzm rzymski był w Polsce nie tylko wyznaniem panującym, lecz także religią wyższych klas społecznych. Porzucenie go oznaczało wtedy, w XVII i XVIII wieku, dobrowolną degradację społeczną i było mało prawdopodobne. Zresztą gdyby bracławski duchowny prawosławny istotnie był Dostojewskim herbu Radwan, to zważywszy, że Bracław za jego życia należał do Polski, miałby niewątpliwie zaznaczone to w papierach i ojciec Dostojewskiego nie byłby wpisany do trzeciej, lecz do pierwszej księgi szlacheckiej. Przykro mi, ale nie wierzę, aby szlachta litewska mogła się upominać o genialnego Rosjanina jako o jednego ze swoich” (cyt. za:NINIWA2 . I jeszcze jeden głos: „[…] Więc najpierw dość tajemnicze początki rodu. Zachował się akt nadania wsi Dostojewo jakiemuś Irtyszowi bądź też Irtyszczowi, podpisany przez księcia Pińskiego w roku 1506. Ów Irtysz – imię dziwne, przypominające syberyjską rzekę – mógł być jakimś miejscowym, litewskim czy poleskim władyką, mógł też być jednym z polskich szlachetków szukających szczęścia na tych ziemiach, ba, mógł być nawet jednym z ostatnich Jadźwingów. Nic więcej o nim nie wiemy, a i to, że on był przodkiem rodu, też nie jest takie pewne”.
(Bohdan Urbankowski, Dostojewski – dramat humanizmów
Dostojewscy z archiwów Białorusi – przodkowie wielkiego pisarza czy nie -??

Więcej: Архивы Беларуси
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica