Jak informuje Yumiko Ogara z Narodowego Archiwum Japonii w Tokio, na dzień 22 marca 2011 r. nie stwierdzono żadnych zniszczeń i strat w zasobach archiwów narodowych, spowodowanych trzęsieniem ziemi i falą tsunami, jakie dotknęły północno-wschodnią część wysp japońskich 11 marca. Jednak z uwagi na wyłączenia prądu Archiwum Narodowe jest chwilowo nieczynne.
Na terenach dotkniętych kataklizmem na razie trwa akcja ratowania życia ludzkiego i zabezpieczenia podstaw egzystencji. Nie zebrano dotąd informacji na temat zniszczeń w tamtejszych archiwach gminnych. Z relacji TV wynika, iż wiele budynków urzędowych zostało w całości zniszczonych przez tsunami, tak więc straty w znajdujących się tam zbiorach będą ogromne.
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra
Na podstawie korespondencji Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów (Česká archivní společnost) z Narodowym Archiwum Japonii (National Archives of Japan)
UKRAINA: Wystawa dla uczczenia 50 rocznicy katastrofy w Kureniwce
12 marca 2011 o godzinie 10:00 w Archiwum Państwowym Miasta Kijowa otwarto wystawę dokumentalną upamiętniającą ofiary katastrofy w Kureniwce.
Dnia 13 marca 1961 r. w Kureniwce, jednej z dzielnic Kijowa sąsiadujących z wąwozem Babi Jar (w czasie II wojny światowej – miejsce kaźni, głównie ludności żydowskiej, dokonanej przez Niemców; liczbę zamordowanych w tym miejscu szacuje się na ponad 100 tysięcy osób), miała miejsce katastrofa, która mogła pociągnąć za sobą tysiące ofiar śmiertelnych, a wydarzenia, które były przyczyną ich śmierci, ukryto przed opinią publiczną na ponad 30 lat.
W 1950 r., decyzją miejscowych władz, w Babim Jarze utworzono zbiornik odpadów produkcyjnych (nie wykorzystanych do produkcji cegieł zmieszanych z wodą i skałami) z pobliskiej cegielni Pietrowski. W ciągu 10 lat, wyrzucono tam w sumie ponad 4 mln metrów sześciennych osadów. Powierzchnia osadnika wynosiła około jednego kilometra kwadratowego, a wysokość odgradzającej tamy – 40-60 m. Jednak zamiast betonu, zastosowano tylko nie spełniający żadnych norm bezpieczeństwa wał ziemny, który w pewnym momencie nie wytrzymał naporu milionów ton błota i gliny. Na dwa dni przed katastrofą władze wiedziały o uszkodzeniu wału, nie podejmując jednak żadnych działań w obliczu niebezpieczeństwa, przede wszystkim zaś – ewakuacji ludności ze śmiertelnie zagrożonej dzielnicy Kijowa.
fot. tochka.net
W poniedziałek 13 marca 1961 r., o godzinie 9.20, na Kureniwkę runęła lawina błota o wysokości 14 metrów.
Jak ocenia się po latach, w wyniku katastrofy mogło zginąć od 1,5 do 2 tysięcy osób. Dokładne ustalenie liczby ofiar dziś jest praktycznie niemożliwe. W oficjalnej propagandzie skutki i zasięg „awarii” były ukrywane i bagatelizowane; mówiono o 145 ofiarach. Wszelkie informacje na temat wydarzeń w Kureniwce poddano ostrej cenzurze, miejsce katastrofy otoczyło wojsko; nawet w samym Kijowie nie do końca wiedziano, co się stało. Zmarłych grzebano na różnych cmentarzach, nie tylko w samym Kijowie, podając w dokumentacji i na grobach różne daty śmierci.
Więcej w języku ukraińskim.
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica
ROSJA: Zjazd historyków-archiwistów
16 marca 2011 r. rozpoczął się w Moskwie V Ogólnokrajowy Zjazd Rosyjskiego Towarzystwa Historyków-Archiwistów (Российского общества историков-архивистов; РОИА), w siedzibie Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego. Bierze w nim udział 127 delegatów reprezentujących około 19 tysięcy rosyjskich archiwistów.
”Archiwa – jest to tak samo ważny symbol państwa jak godło, flaga, hymn” – powiedział w przemówieniu podczas uroczystego otwarcia Zjazdu przewodniczący Centralnej Rady РОИА, rektor Uniwersytetu Humanistycznego, Efim Piwowar.
Rosyjskie Towarzystwo Historyków-Archiwistów powstało 13 listopada 1990 r. Zgodnie ze statutem, ROIA zrzesza historyków, archiwistów, dokumentalistów, pracowników działów rękopisów muzeów i bibliotek, regionalistów, przedstawicieli mediów i innych zawodów, których praca wiąże się z ochroną, gromadzeniem i korzystaniem z zasobów archiwalnych Federacji Rosyjskiej, ochroną zabytków dziedzictwa kulturowego, rozwojem archiwów i nauk historycznych w Rosji.
W zjeździe biorą udział m.in. szef Federalnej Agencji Archiwalnej Andriej Artizow i dyrektor Archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk Witalij Afiani.
Edyta Łaborewicz
AP Legnica
CZECHY. Archiwum Prezydenta Republiki udostępniło pomoce ewidencyjne w sieci
Na stronie internetowej Prezydenta Republiki Czeskiej udostępniono wszystkie pomoce ewidencyjne archiwum prezydenckiej kancelarii. Archiwum to przechowuje blisko 1000 mb akt od 1919 r. po czasy współczesne. Największym zainteresowaniem badaczy cieszą się dokumenty powstałe w latach 1919-1945. Można tu znaleźć materiały o prezydentach, wśród których najobszerniejsze są zbiory dotyczące Tomasza G. Masaryka. Bardzo interesujące są dokumenty dotyczące nadawania Orderu Białego Lwa (najwyższego odznaczenia państwowego Czechosłowacji i obecnie Czech), akta ułaskawień (od 1919 r.), a także dokumenty mianowania kolejnych rządów Republiki, jej ambasadorów, sędziów, profesorów, wysokich urzędników państwowych. Bardzo ważne archiwalia do dziejów Czech pochodzą z okresu Protektoratu Czech i Moraw, wśród których znajdują się m.in.: dekret kanclerza III Rzeszy o ustanowieniu Protektoratu, jak również testament polityczny prezydenta dr Emila Hachy spisany dnia 18.09.1943 r. Z tego okresu pochodzą również tzw. „dokumenty londyńskie” władz emigracyjnych z lat 1940-1945. Inne ciekawe zbiory to dokumentacja budowy i prac konserwatorskich, prowadzonych na hradczańskim zamku w latach 1970-1991. Jednak opracowane dotąd materiału obejmują w większości lata 1919-1962.
WWszystkie pomoce ewidencyjne zamieszczono w postaci PDF.
Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra
POLSKA: Dr Andrzej Biernat pełni funkcję Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych
Dnia 15 marca premier Donald Tusk powołał na stanowisko pełniącego funkcję Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr Andrzeja Biernata. Nominację wręczył Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski
za NDAP
HISZPANIA / KATALONIA: Źródła do dziejów handlu w Barcelonie
Archiwum Państwowe Katalonii (Arxiu Nacional de Catalunya) udostępniły użytkownikom zespół archiwalny dokumentacji wytworzonej przez potomka właściciela domu towarowego El Siglo. Dom towarowy El Siglo był jednym z najsławniejszych centrów handlowych położonych przy reprezentacyjnej barcelońskiej ulicy La Rambla. Magazyn El Siglo od swojego powstania w 1878r. był jednym z najczęściej odwiedzanych centrów handlowych aż do swojego zamknięcia w 1985r. W Boże Narodzenie 1932r. gigantyczny pożar, długo pamiętany przez Barcelończyków, strawił sklep.
W lutym 2011r. do Archiwum Państwowego Katalonii spłynęła część zasobu przechowywana z wielkim pietyzmem przez jednego z potomków twórcy sklepu Enric Cervelló i Puig. Jest to dokumentacja z lat 1942- 1981 wytworzona przez stowarzyszenie właścicieli, organy zarządu i zarządu ekonomicznego. Zespół odzwierciedla rozwój handlowy firmy El SigloS.A. de Distribución zanim firma została zakupiona przez inne duże przedsiębiorstwo handlowe. Informacja katalońskiego archiwum została wzbogacona o karty pocztowe przedstawiające wnętrze sklepu z okresu 1905- 1911 zaprezentowane on-line przez Muzeum znaczków pocztowych Poczty Katalonii (Museu de la Targeta Postal de Catalunya).
Na podstawie:
Arxiu Nacional de Catalunya
Museu de la Targeta Postal de Catalunya
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań
ROSJA: Zwrot skradzionych dokumentów ze Stanów Zjednoczonych
W rezydencji ambasadora Stanów Zjednoczonych w Federacji Rosyjskiej 25 lutego 2011 r. miało miejsce uroczyste przekazanie 21 dokumentów, które zostały zidentyfikowane w marcu 2010 r. na aukcji w USA. Dokumenty – m.in. dekrety władców z dynastii Romanowych – Anny Iwanowny, Elżbiety, Katarzyny II, Aleksandra I, Mikołaja I, Aleksandra II, Aleksandra III i Mikołaja II oraz szeregu dokumentów podpisanych przez marszałków Blüchera i Gieorgija Żukowa – zostały skradzione z zasobu federalnych archiwów w Moskwie i Sankt Petersburgu w latach 1994-2002. Odnalezione na amerykańskiej aukcji przez specjalistów Rosochrankultury (Росохранкультуры; Федеральная служба по надзору за соблюдением законодательства в области охраны культурного наследия), powróciły do Rosji w wyniku wspólnych działań Росохранкультуры i amerykańskiej ICE (U.S. Immigration and Customs Enforcement).
oprac. Edyta Łaborewicz,
AP Legnica
AUSTRIA: „Familia Austria”- czar monarchii habsburskiej dla genealogów i nie tylko
FAMILIA AUSTRIA, Österreichische Gesellschaft für Genealogie und Geschichte (FA), to austriackie stowarzyszenie genealogów i miłośników historii będące członkiem renomowanego Związku Towarzystw Naukowych Austrii – Verband wissenschaftlicher Gesellschaften Österreichs VWGÖ. Celem towarzystwa jest prowadzenie i wspieranie poszukiwań genealogicznych i badań historycznych obejmujących obszar byłej monarchii habsburskiej, opracowywanie tych danych i ich publikacja. Spektrum zainteresowań obejmuje obok genealogii, także onomastykę, numizmatykę, heraldykę, sfragistykę a nawet geografię tego obszaru. Towarzystwo chce, zebrane wysiłkiem swoich członków, dane publikować w sieci czyniąc je dostępnymi również dla osób mieszkających poza tzw. starą Austrią. Co istotne i odróżniające je od innych podobnego typu organizacji, FA realizuje działalność, którą można określić jako działalność pożytku publicznego, w związku z czym wszelkie prace wykonywane są przez członków na zasadzie wolontariatu, a udostępnianie wyników jest bezpłatne. W swoich założeniach jest to instytucja reprezentująca indywidualnych miłośników historii byłej monarchii habsburskiej, wobec instytucji państwowych i prywatnych przechowujących źródła historyczne. Współpraca pomiędzy tymi instytucjami nie układa sie zapewne najlepiej, gdyż FA występuje przeciwko długim okresom udostępniania akt, wysokim opłatom pobieranym przez archiwa oraz bezsensownym (dosłowne tłumaczenie -unsinnige Archiv-Bestimmungen) warunkom narzucanym przez nie, a także postuluje większą otwartość archiwów.
Czytaj dalej „AUSTRIA: „Familia Austria”- czar monarchii habsburskiej dla genealogów i nie tylko”
Zmarł dr Sławomir Radoń – Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych
Redakcja ArchNetu wyraża głęboki żal z powodu śmierci Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr Sławomira Radonia.
Łączymy się w bólu i poczuciu niepowetowanej straty
z jego rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami.
FRANCJA: Nota informacyjna o narodowym planie digitalizacji
Służba Międzyministerialna Archiwów Francji opublikowała 26 stycznia 2011r. Notę informacyjną (DGP/SIAF/2011/003) dotyczącą narodowego planu digitalizacji na 2011r. Przypomnijmy, że plan został zainicjowany w roku 1996. W kolejnych latach pochłaniał rocznie od 2,5 do 3 mln euro (od 2001). Od 2008r. poziom wydatków pozostaje niezmienny na poziomie 3 mln euro. W wyniku kryzysu w 2010 r. wydatki zmniejszono do 2,5 mln, ale w budżecie na rok 2011 przewidziano kwotę 2,85 mln euro. Nie są to oczywiście kwoty przeznaczone tylko dla archiwów ale obejmują szeroko dziedziny związane także z bibliotekami, archeologią i muzealnictwem. Na każdy rok przygotowywany jest „Narodowy program digitalizacji” podzielony na obszary do których zainteresowani mogą zgłaszać swoje projekty.
W roku 2011 realizowanych jest 277 projektów z czego w 99 uczestniczą archiwa francuskie.
W roku 2011 przewidywana jest podstawowa zmiana w projektach idąca w kierunku objęcia digitalizacją źródeł notarialnych. Chodzi o repertoria notarialne i rejestry oraz rejestry kontrolne. Digitalizacja, de facto pomocy ewidencyjnych, pozwoli na ułatwienie dostępu do tzw minut notarialnych, źródeł o charakterze bardzo rozproszonym. W przyszłości pozwoli to na podjecie ich indeksacji, a dzięki niej na ułatwieniu dostępu badaczom genealogicznym.
W 2011 r. realizowane jest 39 projektów digitalizacji w 27 archiwach departamentalnych oraz 19 projektów w 17 archiwach miejskich. W prace nad digitalizacją zaangażowane są także archiwa centralne w Fontainebleau i Archiwum Kolonialne.
Na podstawie: Nota informacyjna (DGP/SIAF/2011/003)
oraz serwisu Culture
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań