POLSKA: „Migracje a tożsamość narodowa mieszkańców Europy Wschodniej w XIX i na początku XX wieku” Międzynarodowa konferencja i wystawa archiwalna Ciechanowiec, 2-3 czerwca 2016 r.

Po raz kolejny na przełomie wiosny i lata Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Podlaskiego oraz Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu zorganizowały międzynarodową konferencję gromadzącą historyków i archiwistów z kilku krajów. W tym roku temat brzmiał „Migracje a tożsamość narodowa mieszkańców Europy Wschodniej w XIX i na początku XX wieku”, a gościnni gospodarze przyjęli prelegentów i słuchaczy z Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Rosji i Ukrainy. W sumie można było wysłuchać 20 referatów, niektórych wzbogaconych materiałem ilustracyjnym. Można też było wziąć udział w dyskusjach przewidzianych w programie konferencji, jak i nieformalnych, w czasie których wymieniano informacje i poglądy na temat prezentowanych zagadnień i łączących się z nimi problemów. Tradycyjny na ciechanowieckich konferencjach, wpisujących się w obchody 500-lecia powstania województwa podlaskiego, panel dyskusyjny dotyczył „Wpływu migracji XIX i początku XX wieku na przemiany narodowościowe na Podlasiu”.

Uczestnicy konferencji przed Muzeum (fot. Artur Warchala)

Czytaj dalej „POLSKA: „Migracje a tożsamość narodowa mieszkańców Europy Wschodniej w XIX i na początku XX wieku” Międzynarodowa konferencja i wystawa archiwalna Ciechanowiec, 2-3 czerwca 2016 r.”

ROSJA: „Głosy pisarzy i poetów Rosji” w internecie

W roku 2015, ogłoszonym Rokiem Literatury, Rosyjskie Państwowe Archiwum Nagrań Dźwiękowych (RGAFD) przygotowało edukacyjny projekt internetowy „Głosy pisarzy i poetów Rosji.”
Możliwość zachowania dla przyszłych pokoleń głosów przedstawicieli kultury pojawiła się wraz z wynalazkiem zapisu dźwięku pod koniec XIX wieku. W pierwszych latach XX wieku zapisano na woskowych cylindrach, a potem już na płytach gramofonowych, głosy wielkich rosyjskich pisarzy: Lwa Tołstoja i poetów „srebrnego wieku” literatury rosyjskiej – m.in. Aleksandra Błoka, Siergieja Jesienina, Osipa Mandelsztama, Andrieja Biełego i innych, czytających swoje utwory. Czasami zapisy są niedoskonałe, czasem trudno jest rozróżnić głosy poetów, lecz i tak są to wielkie skarby dziedzictwa kultury – dziedzictwa dźwiękowego.

Czytaj dalej „ROSJA: „Głosy pisarzy i poetów Rosji” w internecie”

Polska: Otwarcie archiwum w krzeszowskim klasztorze (korespondencja własna)

W środę, 25 maja 2016 r., w pocysterskim klasztorze w Krzeszowie na Dolnym Śląsku, zajmowanym obecnie przez Siostry Benedyktynki, odbyła się niecodzienna uroczystość otwarcia dla badaczy zakonnego archiwum historycznego. Wydarzenie to było możliwe dzięki wielkiej otwartości miejscowych sióstr, w tym zwłaszcza Matki Przełożonej Reginy oraz wsparciu finansowemu dwóch niemieckich instytucji: fundacji im. Eriki Simon w Rinteln w Dolnej Saksonii oraz – wspartej dotacją rządu RFN – Polsko-Niemieckiej Fundacji Zabytków Kultury, które sfinansowały prace porządkowe i zabezpieczające materiały archiwalne oraz wyposażenie samego archiwum. Wsparcia organizacyjnego całemu przedsięwzięciu udzielił prof. dr hab. Marek Derwich z Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownikowi międzynarodowego projektu badawczego nad sekularyzacją klasztorów w Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto skromnej pomocy metodologicznej udzieliło również Archiwum Państwowe we Wrocławiu.
Na spotkanie przybyło blisko 200 osób z kraju i z zagranicy, którzy mogli zapoznać się zarówno z dziejami samego klasztoru oraz udostępnionych właśnie zbiorów archiwalnych, jak również poznać ich zawartość, ale także zwiedzić sam budynek klasztorny, wraz z nowootwartym archiwum oraz pięknie zachowaną biblioteką klasztorną z XVIII w.

Bazylika NMP w Krzeszowie

Na uroczystość ze strony polskiej przybyli m.in.: Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr Andrzej Biernat, dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu dr Janusz Gołaszewski oraz kierownicy tutejszych oddziałów zamiejscowych tej instytucji, ponadto dyrektor Instytutu Historii Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Rościsław Żerelik, przedstawiciel biskupa legnickiego – kanclerz kurii ks. dr Józef Lisowski oraz reprezentanci miejscowych władz i placówek kulturalnych. Ze strony niemieckiej przybyła Konsul Generalna RFN we Wrocławiu Pani Elisabeth Wolbers, przewodnicząca Fundacji im. Eriki Simon Pani Waltraud Simon, sekretarzowi Polsko-Niemieckiej Fundacji Zabytków Kultury dr Peterowi Schabe i bardzo liczne grono niemieckich badaczy oraz miłośników przeszłości z samych Niemiec oraz zamieszkujących od kilku lat w okolicznych miejscowościach.

Czytaj dalej „Polska: Otwarcie archiwum w krzeszowskim klasztorze (korespondencja własna)”

CZECHY: Wystawa kart pocztowych w Příbramie

Okręgowe Archiwum Państwowe w Příbramie (Státní okresní archiv Příbram) w ostatnich dniach zorganizowało i serdecznie zaprasza, do odwiedzenie interesującej wystawy pt. „Tysiąc pozdrowień z Příbramu – widoki miasta na historycznych pocztówkach, medalach i obrazach” (Tisíc pozdravů z Příbrami – podoby města na historických pohlednicích, medailích a obrazech), która została otwarta przez burmistrza miasta Jindřicha Vařeka dnia 26 maja 2016 r. w salach wystawowych na II piętrze Galerii Františka Drtikola. Uroczysty wernisaż został uświetniony występem zespołu „Cirkus Hulata”.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa kart pocztowych w Příbramie”

POLSKA: Colloquia Jerzy Skowronek dedicata 2016

W dniach 19-20 maja 2016 r. odbyła się w Warszawie XVI konferencja z cyklu „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”. Jej temat brzmiał: „Trudne problemy historii a archiwa”. Podobnie jak w ubiegłych latach organizowała ją Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych oraz Instytut Pamięci Narodowej. Konferencja zgromadziła przedstawicieli kilkunastu krajów (m.in. Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Estonia, Finlandia, Kazachstan, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Polska, Rosja, Rumunia, Ukraina, Uzbekistan i Wielka Brytania). W trakcie konferencji przedstawiono 21 referatów, które dotyczyły kilku grup zagadnień.


Początek konferencji – dr Wojciech Fałkowski, wiceminister obrony narodowej,
dr Wojciech Woźniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych,
dr Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej,
Ivar Kaigu, Archiwum Narodowe Estonii

Czytaj dalej „POLSKA: Colloquia Jerzy Skowronek dedicata 2016”

SZWAJCARIA: Podróże archiwalne cz. 2– Archiwum Kantonu Freiburga

Współczesny Freiburg to zarówno kanton ( 303 tys. mieszkańców) jak i jego stolica (37 tys. mieszkańców). Leży on na pograniczu dwóch stref językowych: francuskiej   i niemieckiej.
Początki Freiburga państwa (Szwajcaria tworzyła się jako konfederacja małych państw,  które później przekształciły się w kantony) sięgają 1157 roku czyli założenia miasta Freiburga,  wokół którego gromadziły się lokalne wspólnoty obywateli i mieszkańców.  Jego kształtowanie się jako samodzielnego państwa, trwało do końca XV wieku.
Podobnie jak w innych kantonach ich stolice są siedzibami zarówno archiwów państwowych zasadniczo właściwych dla instytucji kantonalnych – Staatsarchiv oraz archiwów komunalnych właściwych dla instytucji wspólnoty samorządowej miasta- Stadtsarchiv

Chociaż oficjalnie archiwum państwa Freiburga powstało w połowie XVII wieku  to dokumenty państwowe były pieczołowicie  przechowywane  od czasów średniowiecza. Pierwsze dokumenty na przechowanie oddano ok. 1250 roku. Po 1350 roku zadanie archiwizowania dokumentów, zabezpieczania i dbania o nie, powierzono pisarzowi miejskiemu, który prowadził także księgi miejskie. Rozdzielenie funkcji pisarza miejskiego i archiwisty nastąpiło na przełomie XVII i XVIII wieku. Dokumenty i materiały archiwalne państwa -miasta Freiburg  (Stadtrepublik Freiburg ) były początkowo przechowywane w siedzibie rady i sądu za kościołem St. Niklas, a następnie w klasztorze franciszkanów. Wraz jednak ze wzrostem zasobów archiwalnych, siedziba archiwum wymagała dwóch lokalizacji- mieściła się w ratuszu i spichlerzu miejskim.  

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Podróże archiwalne cz. 2– Archiwum Kantonu Freiburga”

Telegram wypowiadający wojnę w rejestrze „Pamięć Świata”

Na wniosek Archiwów Serbii, UNESCO podjęło decyzję o wpisaniu na Światową Listę Pamięć Świata (Memory of the World) trzeciego obiektu dokumentacyjnego z tego państwa: telegramu z 28 lipca 1914 r. Ministra Spraw Zagranicznych Monarchii Austro-Węgier, hrabiego Leopolda von Berchtold, do Premiera i Ministra Spraw Zagranicznych Królestwa Serbii, Nikoli Pašić’a, w którym wypowiada Serbii wojnę, rozpętując tym samym zmagania I wojny światowej.

Tekst telegramu (tłumaczenie ze strony Forum Austro – Węgry:

„Hrabia Leopold von Berchtold, c. i k. Minister Spraw Zagranicznych Monarchii Austro-Węgier, do M. N. Pasić’a, Premiera i Ministra Spraw Zagranicznych Królestwa Serbii. Wiedeń, 28 lipca 1914 roku.
Królewski Rząd Serbii nie odpowiedział w sposób satysfakcjonujący na notę z 23 lipca 1914 roku, przedstawioną przez austro-węgierskiego Ministra w Belgradzie. Cesarski i Królewski rząd jest zmuszony sam zajmować się ochroną swoich praw i interesów, i, co jest tego wynikiem, musi uciec się do siły broni. W rezultacie, Austro-Węgry uznają się odtąd za będące w stanie wojny z Serbią.
Hrabia Berchtold”

Telegram wypowiadający wojnę jest trzecim obiektem z Serbii w rejestrze UNESCO, po Ewangeliarzu Mirosława z 1180 r. i archiwum Nikoli Tesli.
Oryginał telegramu jest przechowywany w Archiwum Serbii w Belgradzie.

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

FRANCJA – AUSTRALIA: Wspólny, archiwistyczny projekt badawczy

W dniu 27 kwietnia 2016 r. przy okazji australijskiej wizyty rządowej we Francji doszło do podpisania i zainaugurowania wspólnego projektu o nazwie: „Emigracja, eksploracja, pamięć: wspólna historia Francji i Australii”. Ze strony francuskiej dokument podpisał Minister Kultury i Komunikacji Pani Audrey Azoulay, stronę australijską reprezentowa Generalny Gubernator Związku Australijskiego Sir Peter Cosgrove. W delegacji australijskiej brał udział Dyrektor Generalny Archiwów Państwowych Australii Dawid Fricker. Program ma być realizowany poprzez seminaria i wspólne pracę opartą na zasobie archiwalnym obu państw. Obejmie zagadnienia wymiany dyplomatycznej, handlowej, artystycznej i politycznej, z naciskiem na dotarcie do dotąd nieeksplorowanych archiwaliów.

Czytaj dalej „FRANCJA – AUSTRALIA: Wspólny, archiwistyczny projekt badawczy”

POLSKA: Dr Wojciech Woźniak Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych

W dniu 21 kwietnia 2016 r. Prezes Rady Ministrów Beata Szydło powołała na stanowisko Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr. Wojciecha Woźniaka. Nowopowołany naczelny dyrektor zwiazany był, do 2009 r., z Archiwum Państwowym w Opolu, a od 2009 r. z Narodowym Archiwum Cyfrowym, w którym od 2012 r. pełnił funkcję dyrektora. Jest także wykładowcą w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Obszary jego zainteresowan obejmują zagadnienia zwiazne z zarządzaniem dokumentacją elektroniczną oraz archiwistykę cyfrową. Dr Wojciech Woźniak jest współałtorem (wraz z dr Andrzejem Klubińskim) polskiego tłumaczenia standardu EAD (Encoded Archival Description) oraz uczestniczy w pracach międznorowej organizacji DLM-Forum. Od 2008 r. jest związany z projektem Zintegrowany Systemem Informacji Archiwalnej ZoSIA realizownym przez Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Więcej:

NDAP, Wojciech Woźniak nowym Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych

Wikipedia: Wojciech Woźniak archiwista

Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec

SŁOWACJA: Słowacja. XX Dni Archiwalne. „Bitwa pod Mohaczem – wydarzenie przełomowe w dziejach Europy Środkowej (w 490 rocznicę)”

W dniach 24-25 maja 2016 r. w piękniej miejscowości Tatranska Lomnica, w ramach XX Dni Archiwalnych na Słowacji, odbędzie międzynarodowa sesja naukowa pod hasłem „Bitwa pod Mohaczem – wydarzenie przełomowe w dziejach Europy Środkowej (w 490 rocznicę)”. Jest ona zorganizowana w ramach szerszego projektu badawczego, realizowanego wspólnie przez cztery stowarzyszenia archiwalne: Stowarzyszenie Słowackich Archiwistów, Węgierskie Stowarzyszenie Archiwistów, Polskie Towarzystwo Archiwalne oraz Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne.
Bitwa pod Mohaczem, do której doszło 29 sierpnia 1526 r., stała się wyraźnym punktem zwrotnym w dziejach politycznych, gospodarczych, wojskowych oraz kulturalnych ziem należących dziś państw Grupy Wyszehradzkiej oraz terenów z nimi graniczących. Zaproponowany przez słowackich archiwistów projekt badawczy jest (według organizatorów) pierwszą międzynarodową próbą przebadania okupacji osmańskiej i skutków zderzenia dwóch kultur – chrześcijańskiej oraz islamskiej – z punktu widzenia archiwalno-historycznego.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Słowacja. XX Dni Archiwalne. „Bitwa pod Mohaczem – wydarzenie przełomowe w dziejach Europy Środkowej (w 490 rocznicę)””