prawa człowieka

MRA: Zwraca uwagę na fakty wtórnych ograniczeń dostępu do zasobu archiwalnego

Międzynarodowa Rada Archiwów zwróciła się do międzynarodowej społeczności archiwistów o zwrócenie uwagi na fakty wtórnego zastrzegania zasobów archiwalnych, które wcześniej były otwarte. Zmiana klasyfikacji dokumentacji, wcześniej udostępnianej, zagraża prawu do poznania prawdy i odszkodowania, szkodzi obywatelom, uniemożliwiając dostęp do archiwów i atakuje demokrację i jej wartości. (Reclassification compromises the right to know the truth and to reparations, harms citizens by preventing access to archives and attacks democracy and its values. Democratic transparency and the right to conduct investigations into accountability for acts require constant vigilance in all countries. ). Międzynarodowe zasady dostępu do archiwów i bezpieczeństwa informacji sformułowane zostały w dokumencie pt.: Globalne zasady dotyczące bezpieczeństwa narodowego i prawa do informacji (Zasady z Tshwane), New York 2013. Dokument sporządzono aby zrealizować następujące cele: „Dostęp do informacji, dzięki któremu możliwa jest kontrola publiczna działań państwa, nie tylko chroni przed nadużyciami ze strony funkcjonariuszy publicznych, ale też pozwala opinii publicznej odgrywać pewną rolę w określaniu kierunków polityki państwa. Tym samym, stanowi on jeden z kluczowych elementów rzeczywistego bezpieczeństwa narodowego, demokratycznego uczestnictwa, i rozsądnego formułowania polityki publicznej. Dążenie do zabezpieczenia jak najpełniejszej realizacji praw człowieka, może, w określonych okolicznościach, wymagać zachowania informacji w tajemnicy w celu ochrony uzasadnionego interesu bezpieczeństwa narodowego”. deklaracja Tshwane – Wstep.

Czytaj dalej „MRA: Zwraca uwagę na fakty wtórnych ograniczeń dostępu do zasobu archiwalnego”

UKRAINA: Tajne archiwa ZSRR na Ukrainie otwarte, w Rosji nadal utajnione

Szef Państwowych Archiwów Ukrainy (Укрдержархіву) Anatolij Chromow, w dniu 5 sierpnia 2022 r. wziął udział w programie Radia Ukraińskiego, poświęconego uczczeniu pamięci ofiar Wielkiego Terroru stalinowskiego z lat 1937-1938, który był przyczyną największej ilość ofiar śmiertelnych wśród niewinnej ludności. Mówiąc o dostępności tych dokumentów w archiwach Ukrainy i zamknięciu dostępu do nich w Federacji Rosyjskiej, podkreślił, że dziś Ukraina jest jednym z najbardziej otwartych pod tym względem krajów Europy Środkowo-Wschodniej, gdyż dostęp do archiwów byłego KGB nie wymaga od obywateli udowadniania pokrewieństwa z represjonowanymi i pozwala na swobodne badanie szerokiego wachlarza dokumentów zachowanych na Ukrainie. Na dziś, informacje o 92 835 ofiarach represji politycznych na Ukrainie są już dostępne na portalu Укрдержархіву w bazie danych „Українськиймартиролог ХХ cт.” („Ukraińska Martyrologia XX w.”), która jest na bieżąco aktualizowana.

Czytaj dalej „UKRAINA: Tajne archiwa ZSRR na Ukrainie otwarte, w Rosji nadal utajnione”

CECHY I SŁOWACJA: Stanowiska stowarzyszeń archiwalnych Czech i Słowacji wobec wojny w Ukrainie

Trwająca od ponad dwóch tygodni rosyjska agresja w sąsiedniej nam Ukrainie wywołała zrozumiałe protesty i wyrazy poparcia dla broniącego się narodu, odnotowane na całym świecie. Także w świecie archiwalnym, zaniepokojonym o życie ludzkie, ale i niszczenie dziedzictwa kulturowego, odezwały się liczne głosy potępienia dla agresora, a przede wszystkim wsparcia dla Ukrainy. Wśród nich znalazły się specjalne oświadczenia archiwalnych stowarzyszeń w Czechach i na Słowacji.
Zarząd Stowarzyszenia Archiwistów Słowackich (Spoločnost slovenských archivárov) na nadzwyczajnym posiedzeniu w dniu 1 marca 2022 r, przyjął rezolucję, w której czytamy:
„Potępiamy bezprecedensowy atak militarny Rosji na Ukrainę. Uważamy to za akt agresji niosący ze sobą tragiczne straty ludzkie, materialne i kulturowe, w tym także dotyczące dziedzictwa archiwalnego. Wyrażamy nasze wsparcie dla narodu ukraińskiego w obronie swojego państwa.
Zarząd Stowarzyszenia Archiwistów Słowackich nawiązuje kontakty z archiwistami w Ukrainie w celu udzielenia pomocy archiwistom i studentom, jacy znaleźli się na terenie Republiki Słowackiej w sytuacji wojennej, która spowodowała kryzys humanitarny. Wzywamy członków Stowarzyszenia Archiwistów Słowackich oraz wszystkich naszych przyjaciół i sympatyków do pomocy obywatelom Ukrainy w miarę swych możliwości.

Czytaj dalej „CECHY I SŁOWACJA: Stanowiska stowarzyszeń archiwalnych Czech i Słowacji wobec wojny w Ukrainie”

MRA: Udostępnienie Centrum Zasobów

Dnia 20 stycznia 2022 r. Międzynarodowa Rada Archiwów zakomunikowała, na swojej stronie internetowej, o otwarciu i udostępnieniu zrestrukturyzowanego Centrum Zasobów (Le Centre de Ressources / Resource Centre). Ta bardzo ważna inicjatywa i decyzja MRA uczyni dostępnym, dla szerokiego audytorium odbiorców, dorobek publikacji MRA. Na zasoby te składają się między innymi standardy międzynarodowe (od ISAD(G) do Records in Contexts), wytyczne, zestawy narzędzi, kodeks etyki (Kodeks deontologiczny archiwów – dostępny w 24 językach , bibliografie i studia przypadków. Zasoby te są zorganizowane w nową uproszczoną tematyczną strukturę. Udostępnione publikacje są efektem wieloletnich prac grup roboczych i eksperckich oraz sekcji i oddziałów MRA.

Myślą przewodnią projektu było ułatwienie wyszukiwania konkretnych informacji użytkownikom. W tym celu przygotowano nową stronę główną z nową oprawą graficzną. Nowym pomysłem jest dział „Zasób miesiąca (La „ressource du mois”). W ten sposób, każdego miesiąca, prezentowany jest jakaś interesująca część zasobu intelektualnego MRA tak, aby ułatwić odkrywanie jego bogactwa, ale także wiązać zamieszczane informacje z aktualnymi problemami środowiska archiwistycznego. W zaproponowanych działach poszczególne publikacje udostępniane są w oficjalnych tłumaczeniach.

Mamy zatem działy:

Czytaj dalej „MRA: Udostępnienie Centrum Zasobów”

MRA: Prawa człowieka a dokumentacja przedsiębiorstw, firm i korporacji

Sekcja Archiwów i Praw Człowieka Międzynarodowej Rady Archiwów (SAHR- Section on Archives and Human Rights) opublikowała propozycję wniosków, dotyczących polepszenia dostępu do dokumentacji przedsiębiorstw w obszarze dotyczącym łamania praw człowieka, dla Grupy Roboczej ONZ do spraw przedsiębiorstw i praw człowieka (UN Working Group on Business and Human Rights). Uwagi te zostały zgłoszone przez sekcję 18 października 2021 r.
Sekcja Archiwów i Praw Człowieka – SAHR od 2003 r. do 22 do października 2019 r. funkcjonowała jako Grupa Robocza ds. Praw Człowieka. W roku 2003 w Kapsztadzie na posiedzeniu CITRA MRA w porozumieniu z UNESCO powołały ją celem stworzenia i wprowadzenia programu zabezpieczania zespołów archiwalnych, które dokumentowałyby naruszenie praw człowieka.
MRA wyszła ze stanowiska, że akta, czy szerzej dokumentacja, dostarczają dowodów na działania i stosowane praktyki podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, która ma istotny wpływ na prawa człowieka, począwszy od stosunku pracy, po wpływ na jego środowisko. Ustawodawstwo powinno wymagać od przedsiębiorstw staranności w zakresie zadbania o dokumentację wytwarzaną w okresie zatrudnienia oraz prowadzenia jasno określonej polityki dostępu do tej dokumentacji. W przypadku zaprzestania działalności istotnym jest zachowanie dokumentacji pracowniczej tak, aby prawa człowieka nie zostały naruszone.

Czytaj dalej „MRA: Prawa człowieka a dokumentacja przedsiębiorstw, firm i korporacji”

FRANCJA: Publikacja źródeł archiwalnych dotyczących ludobójstwa na ludności Tutsi w Rwandzie 1990 – 1994

We francuskim dzienniku urzędowym z 7 kwietnia 2021 r. opublikowano międzyresortowe zarządzenie otwierające francuskie archiwa posiadające zasoby dotyczące wydarzeń w Rwandzie z lat 1990 – 1994. Dekret pozwolił otworzyć (upublicznić) pełną wersję raportu sporządzonego przez komisję pod przewodnictwem Vincent Duclert : „Francja, Rwanda i ludobójstwo Tutsi (1990 – 1994) przedłożoną 21 marca 2021 r. Prezydentowi Republiki Francuskiej. Udostępniono wszystkie dokumenty archiwalne Prezydenta Francois Mitteranda i premiera Eduadra Balldura dotyczące Rwandy w latach 1990 – 1994, uzupełnione przez przekazane do Archiwum Narodowego kopie wszystkich cytowanych przez Komisję Badawczą dokumentów cytowanych w sprawozdaniu. Dokumentacja ta pochodzi z różnych ministerstw z tamtego okresu. Komisja przygotowała ponadto obszerny dokument zatytułowany „Stan źródeł w zasobach archiwów francuskich do badań nad Francją w Rwandzie i ludobójstwem Tutsi (1990 – 1994)” (État des sources dans les fonds d’archives français pour la recherche sur la France au Rwanda et le génocide des Tutsi (1990-1994). Dokument stanowi niezwykle interesujący przykład profesjonalnego inwentarza tematycznego. Całość dokumentacji, to znaczy raport Komisji, wraz z wszystkimi załącznikami oraz archiwalnym inwentarzem tematycznym, został udostępniony na rządowym portalu www.vie-publique.fr (Życie publiczne- portal, portalu gromadzący informację z obszaru różnych funkcji państwa (od nauki i kultury po gospodarkę) dla obywateli.
Sam raport: La France, le Rwanda et le génocide des Tutsi (1990-1994) Rapport remis au Président de la République le 26 mars 2021 (Francja, Rwanda i ludobójstwo Titsi (1990-1994) Raport przedłożony Prezydentowi Republiki 26 marca 2021 r.) jest obszernym, liczącym 992 strony dokumentem. Oprócz części wstępnej oraz konkluzji składa się z trzech zasadniczych części podzielonych na rozdziały.

Czytaj dalej „FRANCJA: Publikacja źródeł archiwalnych dotyczących ludobójstwa na ludności Tutsi w Rwandzie 1990 – 1994”