POLSKA: Uroczyste otwarcie Wystawy „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja”

Na wystawie „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja”, którą od 02.12.2021 można oglądać na Placu Wolności we Wrocławiu, pokazanych zostało piętnaście kopii bezcennych obiektów dziedzictwa narodowego wpisanych w tym roku na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. To unikatowe dokumenty powstałe w okresie od średniowiecza do II wojny światowej, które wywarły znaczący wpływ na dzieje i kulturę Polski. Ekspozycja przygotowana została przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych z siedzibą w Warszawie.
Od 1997 roku najcenniejsze archiwalia z różnych krajów wpisywane są na listę programu UNESCO „Pamięć Świata”. Co dwa lata Dyrektor Generalny UNESCO, na wniosek Międzynarodowego Komitetu Doradczego, umieszcza na liście kolejne obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego o wyjątkowym i międzynarodowym znaczeniu. Obecnie na liście UNESCO znajduje się 527 obiektów z kilkuset państw. Polską Listę Krajową Programu „Pamięć Świata” zainicjowano w 2014 roku. Wpisywane są na nią unikatowe skarby narodowego dziedzictwa o przełomowym znaczeniu dla historii, kultury i tożsamości naszego kraju. Obiekty te przechowywane są na co dzień w polskich archiwach, bibliotekach i muzeach. 10 czerwca 2021 na listę trafiło 15 nowych wpisów, w tym przechowywane w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich rękopisy Juliusza Słowackiego oraz średniowieczne rotulusy z Archiwum Państwowego we Wrocławiu.

Czytaj dalej „POLSKA: Uroczyste otwarcie Wystawy „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja””

Czechy. Wystawa archiwalnych fotografii Dagmar Hochovej w parlamencie

Na stronach internetowych czeskiego parlamentu (Poslanecké sněmovny) można oglądać wystawę unikatowych fotografii z lat 1990-1992, ukazujących życie czechosłowackiego parlamentu, wówczas Czeskiej Rady Narodowej. Lata te naznaczone były przemianami polityczno-społecznymi i gospodarczymi, jak również dążeniem Słowaków do suwerenności. Autorką tych już archiwalnych zdjęć była wybitna czeska fotograf, a wówczas także posłanka, Dagmar Hochová.
Hochová urodziła się w 1926 r. w Pradze, studiowała tamże na Państwowej Szkole Grafiki (1942–1943, 1946). Następnie zajmowała się fotografią reklamową i została jedną z pierwszych uczennic prof. Karla Plicky w nowo powstałej Filmowej Akademii Sztuk Scenicznych. W 1953 r. ukończyła studia podyplomowe z zakresu fotografii filmowej i podjęła współpracę z czasopismami i wydawnictwami dla dzieci, co sprawiło, iż poświęciła się fotografii reportażowej i dokumentalnej. Jej najbardziej znane cykle fotogramów to: Dzieci, Siła Wieku, Pary, Święta i Uroczystości. Jej obiektyw chwytał migawki z życia małych i zaniedbanych dzieci, osób starszych i zakonnic. Zawsze ciągnęło ją do miejsc, w których coś się działo. Jej dzieło wymyka się wszelkie konwencjom. Lekceważyła wszelkie reguły kompozycyjne, gardziła aranżacją scen, fotografowała osoby lub przedmioty, nienawidziła sztucznego oświetlenia, zwłaszcza światła stroboskopowego, nie interesowała się techniczną precyzją. Najważniejsza dla niej była siła wypowiedzi o człowieku i temu podporządkowała wszystko. W 2001 r. wydała swoją ostatnią książkę, zawierającą fotograficzne portrety czeskich pisarzy, zatytułowaną „Koniec chleba, początek kamieni” (Konec chleba, počátek kamení). W latach 1990-1992, z ramienia Forum Obywatelskiego, była członkiem Czeskiej Rady Narodowej, W 2001 r. została odznaczona Medalem Zasługi za wybitne osiągnięcia artystyczne.

Czytaj dalej „Czechy. Wystawa archiwalnych fotografii Dagmar Hochovej w parlamencie”

WŁOCHY: „Napoleoński Rzym” – wystawa Archiwum Państwowego w Rzymie

Z okazji nadzwyczajnego otwarcia Archiwum Państwowego w Rzymie i możliwości  zwiedzenia legendarnej,  niezwykłej piękności i wdzięku czytelni  archiwum – Sali Aleksandryjskiej (Sala Alessandrina), w daniach 27 – 28 listopada 2021odbedzie sie otwarcie wyatawy: Napoleoński Rzym. Projekty i wizje drugiej stolicy Imperium (Roma napoleonica. Progetti e visioni per la seconda capitale dell’Impero). W sobotę i niedzielę 27 i 28 listopada 2021 r. otwarta będzie dla szerokiej publiczności siedziba Archiwum Państwowego w Rzymie. Stulecie śmierci cesarza Napoleona I  (1821) dało asumpt dla pokazania Rzymu w jego czasach i ukazanie roli do jakiej przygotowywane wieczne miasto.  Wystawa ma charakter archiwalny, to znaczy jej rdzeniem będą dokumenty i  rysunki  z epoki przechowywane z zasobie instytucji. W 1809 r. Rzym został anektowany przez cesarza Napoleona I i włączony do Cesarstwa Francuskiego. Rok później utworzono Radę nadzwyczajną Stanów Rzymskich (Consulta Straordinaria per gli Stati Romani), której zadaniem była integracja Rzymu i prowincji na północ od niego, aż po Lukkę z systemem imperialnym.  Rzym miał pełnić rolę, obok Paryża, drugiej stolicy imperium. Miasto znalazło się w orbicie nowoczesnego systemu napoleońskiego we wszystkich obszarach organizacji państwa i społeczeństwa.  Przygotowywano także projekty mające unowocześnić jego oblicze architektoniczne. Wiele z tych rozwiązań przetrwało ostateczny upadek Napoleona w 1815 r., a niektóre rozwiązania pozostawiły widoczne ślady we współczesnej tożsamości miasta (nowe budynki i place, ale także nowe instytucje kultury i nauki).

Czytaj dalej „WŁOCHY: „Napoleoński Rzym” – wystawa Archiwum Państwowego w Rzymie”

RUMUNIA: Wystawa „Epidemie w historii ziem rumuńskich. Świadectwa archiwalne”

Zapewne nie przez przypadek, taka właśnie wystawa, współorganizowana przez Archiwum Narodowe Rumunii i Narodowe Muzeum Historii Rumunii w Bukareszcie, została otwarta 28 października 2021 r. w siedzibie Muzeum. Wydarzenie jest częścią cyklu, który Archiwum Narodowe Rumunii organizuje z okazji „Dnia Archiwów”, obchodzonego co roku 31 października.
Wystawa opowiada dzieje epidemii, jakie na przestrzeni wieków dotykały obecne terytorium Rumunii, od epidemii dżumy, cholery, która pustoszyła kraj w XIX wieku, po epidemie ospy wietrznej, duru brzusznego i hiszpańskiej grypy pod koniec I wojny światowej. Prezentowane dokumenty ukazują, w jaki sposób ówczesne władze i inne instytucje reagowały na pojawianie się tych chorób, jakie były metody powstrzymania ich rozprzestrzeniania się i jakie ślady pozostawiły w społeczeństwie.

Więcej:

Arhivele Naționale ale României:,,Epidemii în istoria Țărilor Române. Mărturii documentare’’

oprac. Edyta Łaborewicz
AP we Wrocławiu O/Legnica

ROSJA: Archiwalna wystawa on-line „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa”

Na internetowej stronie Rosyjskiego Archiwum Państwowego w mieście Samara (Российский государственный архив в г. Самаре.) – wirtualna wystawa „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa”, opracowana w ramach wydarzeń poświęconych Dekadzie Dzieciństwa (2018-2027), ogłoszonych Dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej z dnia 29 maja 2017 r.
Data otwarcia wystawy nie jest przypadkowa, bowiem 19 października w Rosji obchodzony jest Ogólnorosyjski Dzień Licealisty, upamiętniając otwarcie – 19 października 1811 r. –Cesarskiego Liceum Carskie Sioło; w 2021 roku wypada 210. rocznica jego założenia.
Jak dokładne są nasze wspomnienia z dzieciństwa? Czy można przekazać dzisiejszym dzieciom, jak wyglądało dzieciństwo przedszkolaka i ucznia w czasach sowieckich? – pytają autorzy wystawy. Wspomnienia to pojedyncze wydarzenia: zabawy na podwórku, wędrówki nad rzekę, ulubione i niekochane lekcje szkolne, zimowe zabawy, wędrówki z przyjaciółmi i wiele więcej. W naszej pamięci wszystko pozostaje bez zmian – młodzi rodzice, bracia, siostry i najlepsi przyjaciele, a także najwspanialsze lata szkolne.

Czytaj dalej „ROSJA: Archiwalna wystawa on-line „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa””

Białoruś: „Mińska Fabryka Traktorów: powstanie i rozwój w dokumentach archiwalnych” – wystawa internetowa

Z okazji 75. rocznicy powstania Mińskiej Fabryki Traktorów Archiwum Państwowe Obwodu Mińskiego przygotowało wystawę opartą na przechowywanych we własnym zasobie materiałach archiwalnych.
Oficjalnie przedsiębiorstwo odlicza swoją historię od 29 maja 1946 r. (od dekretu Rady Ministrów ZSRR nr 1142 o budowie Mińskiej Fabryki Traktorów Ministerstwa Techniki Rolniczej), jednak prehistoria zakładu rozpoczęła się w 1939 r., kiedy Rada Komisarzy Ludowych ZSRR podjęła uchwałę w sprawie przebudowy istniejących i budowy nowych fabryk samolotów. Zgodnie z tym dokumentem, w Mińsku rozpoczęła się budowa jednej z największych w Związku Sowieckim fabryk ciężkich bombowców.
W wyniku II wojny Białoruś poniosła ogromne straty ludzkie i materialne. Podstawowym powojennym zadaniem była odbudowa zniszczonej republiki i jej gospodarki, a rolnictwo pilnie potrzebowało technologii. Mińska Fabryka Traktorów stała się przedsiębiorstwem o znaczeniu ogólnopaństwowym, a decyzja o budowie fabryki przesądziła o przyszłości powojennego Mińska, który stał się głównym ośrodkiem politycznym i przemysłowym sowieckiej Białorusi. Los stolicy i setek tysięcy ludzi związany został z rozwojem zakładu. Budowa wielkiego przemysłowego giganta przyczyniła się do rozwoju infrastruktury, nauki, napływu wykwalifikowanych specjalistów z innych republik oraz rozwoju szkolenia zawodowego.

Czytaj dalej „Białoruś: „Mińska Fabryka Traktorów: powstanie i rozwój w dokumentach archiwalnych” – wystawa internetowa”

ROSJA: Moskwa – wernisaż wystawy „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze”

Dnia 16 marca 2021 r. w Sali Wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie – wernisaż wystawy historyczno-dokumentalnej „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze” oraz okrągły stół poświęcony konfrontacji zbrojnej i dyplomatycznemu rozwiązaniu konfliktu między Rosją Sowiecką a Polską.
Organizatorami wystawy są: Federalna Agencja Archiwalna, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Społecznej i Politycznej oraz Rosyjskie Towarzystwo Historyczne, a w jej przygotowaniu wzięły udział m.in.: Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe, Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych, Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Literatury i Sztuki, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Współczesnej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentów Dźwiękowych, Departament Historyczno-Dokumentalny Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej, Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Archiwum Prezydenta Federacji Rosyjskiej, Departament Archiwów i Ewidencji Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Białorusi, Archiwum Państwowe Republiki Białorusi, Białoruskie Państwowe Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki, Białoruskie Państwowe Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych, Państwowe Archiwum Obwodu Mińskiego i wiele innych.

Czytaj dalej „ROSJA: Moskwa – wernisaż wystawy „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze””

KANADA: Naród w cieniu. Wystawa o Narodzie Metysów

Biblioteka i Archiwa Kanady (Bibliothèque et Archives Canada) otworzyły 5 stycznia 2021 r. internetową wystawę zatytułowaną Naród w cieniu (Un peuple dans l’ombre) poświęconą ludności metyskiej. Ludność metyska to ludność autochtoniczna ale mieszana, wywodząca się od potomków białych handlarzy Kompanii Zatoki Hudsona (powstała w 1670 roku jako spółka łowiecka handlująca futrami). Kompania istnieje do dziś i jest jednym z najstarszych przedsiębiorstw na świecie. Społeczność metyska wywodzi się od białych mężczyzn pochodzenia francuskiego, szkockiego i irlandzkiego oraz kobiet z lokalnych indiańskich plemion, a także francuskich potomków Quebecku i ich indiańskich żon.

Czytaj dalej „KANADA: Naród w cieniu. Wystawa o Narodzie Metysów”

ROSJA: „Więcej niż archiwum” – wystawa w 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej

Na 3 grudnia 2020 r. zaplanowano otwarcie (w sali wystawowej archiwów federalnych w Moskwie, ul. Bolszaja Pirogowska 17) jubileuszowej wystawy pt. „Więcej niż archiwum. W 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej”, której celem jest ukazanie różnorodności przechowywanych w archiwum zabytków, często nie znanych szerokiej publiczności.


fot. Archiwa Rosji

Wystawa organizowana jest przez Federalną Agencję Archiwalną i Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej.
Ekspozycja ilustruje ponad dwa wieki historii Rosji. Podstawą wystawy są dokumenty i przedmioty unikatowe pod względem historycznym i ciekawe pod względem wzorniczym, w tym przejęte do Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej w ostatnich latach. Szczególny nacisk położono na malarstwo, sztukę zdobniczą i użytkową oraz przedmioty osobiste znanych postaci historycznych, jak np. Konstytucja Królestwa Polskiego podpisana przez cara Aleksandra I w 1815 r., na którą, na rozkaz polskiego Sejmu, wykonano szkatułę z brązu (dokument i szkatuła, ewakuowane w 1939 r. z warszawskiego Zamku Królewskiego do Ołyki książąt Radziwiłłów, zostały zrabowane przez Armię Czerwoną po 17 września). Niektóre eksponaty na wystawie to dzieła sztuki i rzemiosła, jak notatniki rosyjskich cesarzowych, ozdobione drogocennymi kamieniami, akwarelami i haftami, zawierające czasem unikatowe autografy – na przykład wiersz Aleksandra Puszkina „Полководец”, wpisany przez samego poetę do albumu Wielkiej Księżnej Heleny Pawłownej.

Czytaj dalej „ROSJA: „Więcej niż archiwum” – wystawa w 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej”

POLSKA: 700-lecie koronacji Władysława Łokietka – wystawa i koncert

Zaproszenie na wystawę "Władysław Łokietek - odnowiciel Królestwa Polskiego"

Nadzwyczajne okoliczności epidemiczne sprawiły, że upamiętnienie 700. rocznicy koronacji Władysława Łokietka na króla Polski przyjmuje w tym roku formę wirtualną. 15 października 2020 r. o godz. 11.00 miała rozpocząć się w Archiwum Głównym Akt Dawnych konferencja, współorganizowana z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego, poświęcona jubileuszowi tego doniosłego wydarzenia. Obrady naukowe zostały przełożone na 2021 rok, natomiast od wyznaczonej godziny obejrzeć będzie można film z otwarcia wystawy, okazjonalny koncert, elementy katalogu wystawy oraz galerię dokumentów.

Anna Laszuk
NDAP