Archiwum Państwowe w Genui zaproponowało wirtualną wystawę zatytułowaną „10 cudów ” (Le 10 meraviglie) prezentującą archiwalia pozwalające śledzić ponad tysiąc lat dziejów Genui i Ligurii ukazujących rolę jaką stara morska republika odgrywała w średniowieczu.
Prezentację otwiera rejestr Giovanniego Skryby (Giovanni Scriba) będący najstarszym w Europie Zachodniej rejestrem notarialnym zawierającą arkusze arabskie, wytworzone, jak się przypuszcza, jeszcze przez kancelarię egipską. Ten najstarszy rejestr, datowany na XII w., otwiera zespół archiwalny średniowiecznych genueńskich notariuszy liczący 1630 j. a. z XII – XIV w.
Libri Iurium Diplomaticum to rodzaj rejestru komunalnego w którym spisywano najważniejsze akty z zakresu polityki i handlu Genui. Istnienie takiego rejestru poświadczone jest już w 1146 r. Najstarsze egzemplarze jednak zaginęły i znane są jedyni z kopii i kompilacji. Kopie zaczęto wytwarzać w 1253 r. Serie oryginałów oznaczane były literą A. Rejestry te powadzono do XVII w. Obecnie zachowało się ich 9 i są przechowywane przez Bibliotekę Uniwersytecką w Genui.
W połowie XII w. Genua popadła w kryzys finansowe spowodowany podejmowanym wysiłkiem militarnym. Z lat 1181 i 1188 zachowały się przywileje udzielone kupcom genueńskim przez królów arabskich zachodniej części Morza Śródziemnego. Teksty są sporządzone po łacinie i arabsku, teksty w obu językach, przeplatają się, co oznacza, że były negocjowane.
Z roku 1199 pochodzi list cesarza bizantyjskiego Aleksegio III Angelosa Komnena (1195 – 1203) do Genueńczyków w którym cesarz skłania się do wznowienia stosunków dyplomatycznych z Genuą. W wyniku tego gestu ambasador genueński zyskał w 1201 r. przydział nowej dzielnicy w Konstanynopolu. Bizantyjskie pismo cesarskie nazywa się basilikòn. Pomiędzy tekstem greckim a łacińskim cesarz położył własnoręcznie podpis, w postaci daty, kładzionej czerwonym atramentem, zastrzeżonym tylko dla niego. Warto dodać, że genueńskie archiwum jest jedynym na świecie, które posiada oryginalne dokumenty bizantyjskie z XII w.
Unikatowym dokumentem jest rękopiśmienny kodeks z 1340 r. o tytule Liber Gazarie (Księga Gazarii – nazwa koloni genueńskich na Krymie; zarządzanych przez genueńskiego konsula pomiędzy 1266 a 1475 r.). W 1313 r., ustanowiono nadzwyczajny są morski „Otto Saggi” „Ośmiu mędrców w sprawach Morza Czarnrgo, Krymu, Persji i nawigacji poza Sycylią” -nazywany w skrócie Officium Gazarie. Prawa tegoż sądu zebrano w 1340 r. w jeden kodeks regulujący żeglugę, przepisy dotyczące karawan oraz zarządzeni koloniami na Morzu Egejskim i Czarnym.
Genueński zbiór dokumentów dotyczących Krzysztofa Kolumba liczy prawie dwieście dokumentów z epoki, obrazujących relacje odkrywcy Ameryki z jego rodzinnym miastem. Prezentowany list napisany przez Protektorów Św. Jerzego (Protettori di San Giorgio) zawiera gratulacje za odkrycia dla odkrywcy. List choć zobowiązuje Kolumba do protekcji niejakiego Diego podkreśla jego współobywatelstwo z pierwszą z ojczyzn. List pochodzi z 1502 r.
Genueński Banco di San Giorgio (Bank Św. Jerzego) jest jednym z pierwszych w świecie bankiem publicznym. Instytucja o nazwie La Casa delle Compere e dei Banchi di San Giorgio (Dom Handlowy banków Św. Jerzego) istniała w latach 1407 – 1805 łączyła działalność finansową z pewnymi prerogatywami państwowymi takimi jak dług publiczny czy samodzielność terytorialna. Bank przeprowadzał operacje depozytowe, transferowe i kredytowe Genueńczyków. Zachowana dokumentacja odzwierciedla zarządzanie posiadłościami terytorialnymi Genui takimi jak Korsyka, czy Sarzana.
Prezentowany dokument to pierwsza Księga Główna Banku San Giorgio z 1502 r.
Inwentarz archiwalny zespołu La Casa delle Compere e dei Banchi di San Giorgio, 1407 – 1808.
I rolli czyli wykazy rezydencji godnych gościć wybitne osobistości , takie jak papieże, cesarze, królowie i inni. Rząd Genui nakazywał sporządzanie odpowiednich wykazów willi w latach 1576, 1588, 1599, 1614, 1664, ale zidentyfikowano w zasobie genueńskiego archiwum także późniejsze wykazy. Przyczyną ich powstania była brak odpowiednich budowli, które byłyby własnością Republiki Genui, odpowiednio godnych dla znamienitych gości republiki. Prezentowany dokument pochodzi z 1515 r.
Cinque Terre to bardzo znany, niewielki ale bardzo chętnie odwiedzany przez turystów, region Ligurii. Jego mapa aktorstwa genueńskiego kartografa Matteio Vinzoni (1690 – 1773) jest częścią liczącego 8788 j.a. zespołu zawierającego mapy z końca XV w. aż po czasy współczesne. Zaprezentowana mapa pochodzi z połowu XVIII w.
Testament Paganiniego z 27 kwietnia 1837 r., sporządzony na trzech stronach osobiście przez słynnego skrzypka. To właśnie w tym dokumencie muzyk zapisał swoje słynne skrzype il Connone miastu Genui.
Archivio di Stato di Genova: 10 meraviglie
oprac: Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec