Miesiąc: grudzień 2014

SERBIA: „Początek wojny: 1914. Z dokumentów Archiwum Serbii”

15 grudnia 2014 r. w Archiwum Serbii w Belgradzie otwarto wystawę „Początek wojny: 1914. Z dokumentów Archiwum Serbii”, w ramach serbskich obchodów setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej.
Otwarcia dokonał Minister Kultury i Informacji Ivan Tasovac, który przypomniał, że dokładnie rok wcześniej, przy okazji obchodów 115. rocznicy założenia Archiwów Serbii, ogłosił, że sprawy archiwów będą priorytetem polityki Ministerstwa Kultury.

Prezentowane na wystawie dokumenty dotyczą austro-węgierskiej polityki wobec Serbii i polityki zagranicznej Królestwa Serbii w przededniu i podczas pierwszych miesięcy wojny, zamachu w Sarajewie, stosunków Serbii z sojusznikami, operacji wojskowych serbskiej armii, austro-węgierskich zbrodni wojennych, zagranicznych misji medycznych.

Czytaj dalej „SERBIA: „Początek wojny: 1914. Z dokumentów Archiwum Serbii””

„Kontrowersyjne akta. Problematyczne zasoby w archiwach uniwersyteckich i naukowych”

Szanowni Państwo,

Drogie Koleżanki i Koledzy,

w imieniu Zarządu Sekcji Archiwów Uniwersyteckich oraz Instytucji Naukowych i Kulturalnych w Stowarzyszeniu Archiwistów Niemieckich zapraszam Państwa bardzo serdecznie na tradycyjne wiosenne spotkanie robocze, które odbędzie się od 19 do 20 marca 2015 roku w Erlangen. Spotkanie będzie miało charakter konferencji na temat: „Kontrowersyjne akta. Problematyczne zasoby w archiwach uniwersyteckich i naukowych”. Dokładny przebieg obrad oraz uwagi organizacyjne znajdą Państwo w załącznikach. Językiem obrad będzie język niemiecki.

Zgłoszenia prosimy kierować do 2 marca 2015 roku pocztą tradycyjną lub elektroniczną na adres:

Universitätsarchiv Erlangen-Nürnberg

Schuhstraße 1a

91052 Erlangen

Telefon: +49 (0) 9131 85-23948

Fax: +49 (0) 9131 85-23968

E-mail: uniarchiv@fau.de

Koszty przejazdu i pobytu uczestnicy konferencji pokrywają we własnym zakresie. W wybranych hotelach w Erlangen można rezerwować pokoje na specjalnych warunkach. Prosimy o dokonywanie rezerwacji na stronie: http://www.erlangen-marketing.de/uni-_und_wissenschaftsarchivare/ .
Mam nadzieję, że nasza konferencja spotka się z Państwa zainteresowaniem.
Łączę serdeczne pozdrowienia w imieniu własnym i organizatorów.

Dr. Agnieszka Brockmann
Europa-Universität Viadrina
Universitätsarchiv

NIEMCY: Demokracja zamiast dyktatury – Dzień Obywatelski w Instytucie Gauka w 25 rocznicę wydarzeń przy Frankfurter Allee

Kiedy 25 lat temu 15 stycznia 1990 roku, na ulicach Berlina dogorywała NRD, w trakcie spontanicznych demonstracji ulicznych budynki przy Frankfurter Allee zostały zajęte i zabezpieczone przez obywateli. Dlaczego było to ważne wydarzenie w przeobrażeniach jakie wówczas następowały w NRD i całym bloku komunistycznym? W Berlinie przy Frankfurter Allee, w dzielnicy Berlina – Lichtenberg, znajduje się okazała siedziba byłych służb bezpieczeństwa, byłej NRD (Ministerium für Staatssicherheit – MfS). Dzięki  obywatelskiemu poruszeniu jakie towarzyszyło wydarzeniom zapoczątkowanym upadkiem muru berlińskiego w listopadzie 1989 roku, zasób archiwalny centrali MfS ocalał prawie nietknięty, w przeciwieństwie do np. polskich zasobów archiwalnych służb bezpieczeństwa w PRL.
Obecnie, rozległe na 20 ha obiekty, nie budzą już w mieszkańcach Berlina trwogi, wręcz przeciwnie. Jego podwoje stały się szeroko otwarte dla wszystkich, którzy chcieliby przyjrzeć się, prześwietlić i zinwigilować najbardziej wpływowy aparat władzy w państwach bloku socjalistycznego. Niechlubna przeszłość jest oswajana poprzez jej dogłębne poznawanie i szeroką popularyzację tej wiedzy. Dziś w tym miejscu znajduje się m.in archiwum Instytutu Gaucka (Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen DDR – Pełnomocnik Federalny do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD dalej: BStU ), a także  Stasi- Muzeum (Stasimuseum Berlin), znane również jako Miejsce Badań i Pamięci Normannenstraße (Forschungs-und Gedenkstätte Normannenstraße).

Czytaj dalej „NIEMCY: Demokracja zamiast dyktatury – Dzień Obywatelski w Instytucie Gauka w 25 rocznicę wydarzeń przy Frankfurter Allee”

BELGIA: Święty Mikołaj z archiwum w Gandawie

Gandawa, stare wschodnio flandryjskie, uniwersyteckie miasto o korzeniach sięgających czasów celtyckich. Położone u ujścia rzeki Leie do Skaldy, skąd wziął się źródłosłów nazwy miasta „ganda” czyli, po celtycku, zbieg rzek;  (Gandawa po flandryjsku Gent, po francusku Gant).
W Gandawie znajduje się siedziba jednego z 19 belgijskich archiwów państwowych. Cztery z nich to archiwa centralne, a pozostałe 15 tworzy sieć archiwów prowincjonalnych podzieloną na dwie grupy: archiwa walońskie- 8 i flandryjskie- 7. Jednym z flandryjskich archiwów jest Gandawa (pozostałe to: Anvers, Beveren, Bruges, Courtrai, Hasselt i Louvain).
W roku 2012 w zasobach Archiwum Państwowego w Gandawie odkryto „Wielką księgę Świętego Mikołaja”.
Święty Mikołaj z Miry jest patronem jednej z parafii w Gandawie. Cieszy się w mieście wielką estymą. W roku 2008 w tamtejszym archiwum państwowym zakończono inwentaryzację części akt szkoły średniej (école normal) bez części akt dotyczących zagadnień organizacyjnych. Zinwentaryzowana część objęła głównie zagadnienia dydaktyczne.

Św. Mikołaj z Gandawy
fot. Archives de l’État à Gand

Czytaj dalej „BELGIA: Święty Mikołaj z archiwum w Gandawie”

NIEMCY: Archiwa gospodarcze w Turyngii – spadek po komunizmie w nowej rzeczywistości

Turyngia ma bardzo bogatą historię gospodarczą. Duże znaczenie odgrywało tu tradycyjnie od wieków kultywowane górnictwo, przemysł włókienniczy, metalowy, drzewny, hutnictwo  szkła i  wyrób porcelany. Tu zlokalizowane były także  nowe gałęzie przemysłu rozwinięte w XIX i XX wieku, takie jak przemysł elektryczny, chemiczny, maszynowy optyczny. Po wielu z tych firm, które działały do 1945 roku, nie pozostało  zbyt wiele dokumentów. Ich działalność nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w istniejących obecnie archiwach gospodarczych.  Są tego dwa powody: po pierwsze ze względu na nacjonalizację dużej części gospodarki  w systemie socjalistycznym, w NRD podobnie jak w Polsce, zasoby archiwalne prywatnych podmiotów  sprzed 1945 roku,  stały się własnością państwa i obecnie, znajdują się w zbiorach archiwów państwowych.  Z drugiej strony, firmy które przetrwały zmiany polityczne  1989 roku, w niewielkim stopniu były gotowe stawić czoła własnej tradycji, z jej blaskami i cieniami. Tylko dwie spośród takich firm stworzyły własne archiwa o charakterze publicznym. Należą do nich m. in. Zakłady Carl Zeiss Jena i huta szkła Jenaer Glaswerk.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwa gospodarcze w Turyngii – spadek po komunizmie w nowej rzeczywistości”

Ukraina: w 10. rocznicę Pomarańczowej Rewolucji i 1. rocznicę Rewolucji Godności

26 listopada 2014 r. minęła 10. rocznica Pomarańczowej Rewolucji i pierwsza – Rewolucji Godności. Wydarzenia te stworzyły nowe zjawisko społeczne – „Majdan” jako obszar protestu przeciwko arbitralnej władzy i formę samoorganizacji obywateli. Na Majdanie naród ukraiński wybrał prawo do godnego życia w społeczeństwie europejskim. W dążeniu do tego celu Ukraińcy zademonstrowali jedność, determinację i odwagę.
W rocznicę wydarzeń, w Centralnym Archiwum Państwowym Organizacji Społecznych Ukrainy uroczyście otwarto wystawę dokumentalną pt. „Majdan. Przestrzeni godności, wolności i jedności.”


fot. Archiwa Ukrainy– Фоторепортаж

Więcej:
Fotoreportaż z otwarcia wystawy
Wystawa on-line: “Майдан. Простір гідності, свободи і єднання” До 10-ї річниці Помаранчевої революції та річниці Революції гідності

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

CZECHY: Przygotowania do konferencji o czasach husyckich

W 2015 roku przypada 600 lat od tragicznej śmierci Jana Husa, co w świecie czeskich historyków i archiwistów nie może przejść bez echa. Możemy więc spodziewać się w przyszłym roku, nie tylko u naszych południowych sąsiadów, wielu ciekawych wydarzeń związanych z tym jubileuszem. Jednym z nich będzie bez wątpienia wielka międzynarodowa konferencja naukowa pod hasłem: „Hus – husytyzm – tradycja – Praga. Od rzeczywistości do mitu i z powrotem” (Hus – husitství – tradice – Praha. Od reality k mýtu a zpátky), przygotowywana przez Instytut Historii Czeskiej Akademii Nauk (Historický ústav Akademie věd České republiky) oraz Archiwum Stołecznego miasta Pragi (Archiv hlavního města Prahy), zaplanowana na 27–29 maja 2015 roku.
Jan Hus: kapłan i reformator Kościoła, dziekan i rektor Uniwersytetu oraz uosobienie rosnącej świadomości narodowej. We wszystkich tych rolach jest nadal znany i akceptowany przez ogół społeczeństwa czeskiego, które w znacznej części wytworzyło nowoczesną tradycję, co nastąpiło zwłaszcza w XIX i XX wieku. To drugie życie Husa trwa do dziś, mając ogromny wpływ na czeską świadomość narodową i historyczną. Elementy tej tradycji są stale pogłębiane i powielane w mediach, podręcznikach i wielu wystąpieniach. Stały się szablonem, stereotypem, który jest coraz bliżej pustki.

Czytaj dalej „CZECHY: Przygotowania do konferencji o czasach husyckich”

BIAŁORUŚ: nowa siedziba Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Grodnie

Z końcem października 2014 r., Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Grodnie przeniosło swoją siedzibę z XVIII-wiecznego budynku, w którym mieściło się od lat 80-tych XIX w., do nowej siedziby w zbudowanym od podstaw dla potrzeb archiwalnych, w trzykondygnacyjnym budynku, o łącznej powierzchni 3,5 tys. metrów kwadratowych, spełniającym wymogi przechowalnicze stawiane współczesnym budynkom archiwalnym, wyposażonym w nowoczesny system wentylacyjny, sygnalizacji przeciwpożarowe (budynek posiada system automatycznego gaszenia gazem), w sprzęt do konserwacji i digitalizacji dokumentów archiwalnych itd.


fot. Гродзенская праўда

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: nowa siedziba Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Grodnie”

Archiwa i Wikipedia

wikiarchive2-280g

Ilustracja wykonana z użyciem „Wikipedia logo bronce” by User:Nohat [CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons”

Archiwa to repozytoria dziedzictwa kulturowego człowieka które, zachowując oryginalne dokumenty i artefakty z przeszłości, odzwierciedlają wspólną historię. Ich zadaniem jest chronić te zasoby i udostępniać je wszystkim. Misją Wikipedii jest jest dostarczyć podstawową wiedzę, udostępniając ją swobodnie i bez ograniczeń. Archiwa są więc naturalnym kandydatem do współpracy z Wikipedią, do wykorzystania zasobów i możliwości obu z nich. Artykuł ten jest częściowo oparty na doświadczeniach układu partnerskiego Instytutu Piłsudskiego z Wikipedią w ciągu ostatniego półtora roku.

Dlaczego Wikipedia?

Wikipedia jest największą encyklopedią, dostępną dla wszystkich. Każdy, kto ma dostęp do Internetu może korzystać z niej korzystać. Wikpedia ma około pół miliarda odsłon miesięcznie, 250 wersji językowych i zawiera około 20 milionów artykułów. (Polska wersja ma ponad milion artykułów i jest w pierwszej dziesiątce na świecie). Użytkownicy coraz częściej sięgają po Wikipedię dla uzyskania podstawowych informacji na każdy temat, zwłaszcza dotyczy to młodszego pokolenia, dla którego komputer i internet to narzędzia codziennego użytku.

Czytaj dalej „Archiwa i Wikipedia”