CZECHY: Konferencja dotycząca partii komunistycznej

Czeski Instytut Studiów nad Totalitaryzmem (Ústav pro studium totalitních režimů), odpowiednik naszego Instytutu Pamięci Narodowej, będzie organizatorem naukowej konferencji historycznej na temat „Komunistyczna Partia Czechosłowacji w perspektywie regionalnej: struktura – elity – sprawowanie władzy” (KSČ v regionální perspektivě).
Komunistyczna Partia Czechosłowacji (Komunistická strana Československa, w skrócie KSČ) istniała w latach 1921-1992. Do 1938 r. brała udział w normalnej rywalizacji politycznej, wprowadzając swoich posłów do Parlamentu, ale nigdy nie uczestnicząc w rządach. W wyborach 1925 r. zdobyła aż 41 mandatów, będąc drugą siłą parlamentarną. Od tego momentu zaczął się w partii proces bolszewizacji i uzależnienia od Moskwy. W latach 1938-1939 (tzw. II Republika) została zdelegalizowana. W latach 1939-1941, w czasie obowiązywania pakty Hitlera ze Stalinem, nie występowała przeciw okupacji kraju przez Niemców. Dopiero po napaści wojsk hitlerowskich na ZSRR komuniści przystąpili do walki, przygotowując się jednocześnie do przejęcia władzy po wojnie oraz likwidacji demokracji w państwie. W 1945 r. stała się częścią Frontu Narodowego, mając w nim ponad 2/3 głosów, jednocześnie współrządząc państwem. Całkowitą władzę udało się przejąć komunistom dopiero w lutym 1948 r., po dokonaniu przewrotu. W latach 1948-1954 KSČ wprowadziła rządy terroru i represji wobec opozycji, umacniając swoją władzę, opartą w dużej mierze na służbach bezpieczeństwa. W latach 60. narastały w partii procesy częściowej demokratyzacji i liberalizacji, aż do „praskiej wiosny” 1968 r., która stała się przyczyną interwencji wojsk Układu Warszawskiego i przejęcia kierownictwa partii i państwa przez popieranego przez Moskwę Gustawa Husaka. Nastąpił okres tzw. „normalizacji” oraz dalszego wprowadzania standardów radzieckich. Jednak gospodarka stopniowo zwalniała, aż w 1989 r. doszło do „aksamitnej rewolucji”, w wyniku której zniesiono ustrój socjalistyczny. W 1992 r. doszło do samorozwiązania KSČ.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja dotycząca partii komunistycznej”

WŁOCHY: Atlas historyczny instytucji zjednoczonych Włoch

Włoski Centralny Instytut Archiwistyki (Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR) przygotowując projekt atlasu historycznego zjednoczonych Włoch postawił sobie za cel sporządzenie historycznego rejestru podstawowych jednostek administracji terytorialnej państwa w okresie 1861 do 2013 r. Podstawową bazą danych projekty jest wydany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Królestwa Włoch w 1863 r. „Dizionarrio dei comuni del Regno d’Italia” opisujący podział państwa ukształtowany w latach 1861 – 1862 oraz współczesny projekt „System Informacji Historycznej o Administracji Terytorialnej” (Sistema Informativo Storico delle Amministrazioni Territoriali – SISTAT), opracowany w 2011 r. przez Narodowy Instytut Statystyki (Istituto Nazionale di Statistica). ICAR nałożył  na współczesny porządek warstwę porządku XIX wiecznego opracowaną w 1863 r.
Koncepcja pojęcia „regionu w przestrzeni i czasie” (regione spazio temporalne) ma za cel przedstawienie jednostki administracyjnej wedle różnych aspektów takich jak ich natura polityczno – administracyjne lub geograficzna na różnych poziomach czasowych. Przyjęto koncepcję hierarchiczną: państwo, region, gmina.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Atlas historyczny instytucji zjednoczonych Włoch”

AUSTRIA: Spuścizny i archiwa rodowe w czasach panowania Ich Cesarskich Mości i do końca XX wieku

Zbiory prywatne i spuścizny rękopiśmienne osób prywatnych oraz rodów – typu korespondencja, pamiętniki, dokumenty z przebiegu kariery zawodowej lub działalności społeczno –politycznej i inne, są niezwykle cennym uzupełnieniem zbiorów archiwalnych instytucji państwowych i samorządowych przechowywanych w archiwach państwowych. Zbiory i spuścizny nie podlegają obowiązkowi przekazywania ich do archiwów, tak jak jest to w przypadku ustawowo określonych aktotwórców. Jednak żadna z instytucji naukowych czy kulturalnych – archiwum, muzeum, biblioteka, nie odmówi sobie przyjemności przejęcia do swoich zbiorów takich akt. Wielokrotnie też prywatne spuścizny stają się przedmiotem „delikatnej” rywalizacji pomiędzy nimi. Tylko jednak wola  prywatnych aktotwórców lub  ich spadkobierców jest decydująca, co do faktu samego przekazania oraz formy w jakiej to nastąpi – dar, depozyt, sprzedaż. Ta dowolność w dysponowaniu zbiorami prywatnymi powoduje często rozproszenie cennych dla poznania historii zbiorów po różnego rodzaju instytucjach zlokalizowanych w miejscach często niezwiązanych z samymi aktotwórcami. Taki stan rzeczy powoduje niejednokrotnie utrudnienia w badaniach historycznych i dostępie do informacji. W wielu krajach podejmowane są próby ogarnięcia tego tematu poprzez ponadinstytucjonalne  wydawnictwa i bazy danych prezentujące zebrane informacje o rozproszonych zbiorach. W Niemczech funkcjonuje- dla krajów niemieckojęzycznych – portal CALLIOPE i ZDN patrz: Archnet . W tym roku, do tego grona, dołączyła również Austria, co podobnie jak w przypadku CALLIOPE i ZDN, może być interesujące dla badaczy polskich. Niestety obecnie funkcjonuje tylko książkowa wersja informatora, za którą trzeba zapłacić 95 EURO. Pocieszające jest jednak to, że wydawcy obiecują internetową wersję wydawnictwa.

Czytaj dalej „AUSTRIA: Spuścizny i archiwa rodowe w czasach panowania Ich Cesarskich Mości i do końca XX wieku”

Wielka Brytania: Medal Brytyjskiego Imperium dla Małgorzaty Goddard

W 2018 roku królowa Elżbieta II przyznała po raz kolejny, z okazji swoich urodzin, Medale Brytyjskiego Imperium (British Empire Medal) za szczególne zasługi w służbie cywilnej. Wśród wyróżnionych znalazła się Polka, Małgorzata Goddard. Od 1981 roku mieszka ona w Wielkiej Brytanii, a od 2003 roku pracuje w bazie lotniczej Royal Air Force Northolt w Londynie, w sekcji polskiej archiwum. Pod jej opieką znajdują się katalogi z nazwiskami prawie 300 tys. polskich żołnierzy służących w Wielkiej Brytanii. Wyróżniona została właśnie za zasługi dla obrony oraz społeczności polskich weteranów.
Baza Northolt istnieje od 1915 r. W zgromadzonych tam kolekcjach przechowywane są dokumenty dotyczące kolejnych wojen prowadzonych przez wojska brytyjskie: począwszy od wojen napoleońskich, przez wojny pierwszej połowy XIX wieku, wojnę krymską, burską, konflikty z czasów wiktoriańskich po I i II wojny światowe. Dokumenty są systematycznie indeksowane (obecnie indeks osobowy obejmuje 10 mln rekordów), co umożliwia poszukiwanie danych o poszczególnych żołnierzach różnych narodowości walczących w siłach brytyjskich.

Forces War Records

AnnaLaszuk
NDAP

Wielka Brytania: Medal Brytyjskiego Imperium dla Małgorzaty Goddard

W 2018 roku królowa Elżbieta II przyznała po raz kolejny, z okazji swoich urodzin, Medale Brytyjskiego Imperium (British Empire Medal) za szczególne zasługi w służbie cywilnej. Wśród wyróżnionych znalazła się Polka, Małgorzata Goddard. Od 1981 roku mieszka ona w Wielkiej Brytanii, a od 2003 roku pracuje w bazie lotniczej Royal Air Force Northolt w Londynie, w sekcji polskiej archiwum. Pod jej opieką znajdują się katalogi z nazwiskami prawie 300 tys. polskich żołnierzy służących w Wielkiej Brytanii. Wyróżniona została właśnie za zasługi dla obrony oraz społeczności polskich weteranów.
Baza Northolt istnieje od 1915 r. W zgromadzonych tam kolekcjach przechowywane są dokumenty dotyczące kolejnych wojen prowadzonych przez wojska brytyjskie: począwszy od wojen napoleońskich, przez wojny pierwszej połowy XIX wieku, wojnę krymską, burską, konflikty z czasów wiktoriańskich po I i II wojny światowe. Dokumenty są systematycznie indeksowane (obecnie indeks osobowy obejmuje 10 mln rekordów), co umożliwia poszukiwanie danych o poszczególnych żołnierzach różnych narodowości walczących w siłach brytyjskich.

Forces War Records

AnnaLaszuk
NDAP

BIAŁORUŚ: Archiwa nie nadążają z poszukiwaniami genealogicznymi

Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku na swojej stronie internetowej zamieściło informację o czasowym zaprzestaniu przyjmowania wniosków w sprawie poszukiwań genealogicznych (w rozumieniu „poszukiwań dotyczących historii rodzin”), z powodu ich zbyt dużej ilości. Przewidywany termin przyjmowania kolejnych wniosków to styczeń 2019 roku.

W określonych przypadkach możliwe będzie jednak uzyskanie potwierdzenia daty urodzenia, małżeństwa, śmierci konkretnych osób – jeśli osoba zainteresowana poda wystarczająco precyzyjne informacji, sytuujące poszukiwany akt w określonym miejscu i czasie (usługa „poszukiwań biograficznych”).

Więcej: Паважаныя заказчыкі!

Oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica

POLSKA: Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego dla archiwistów wielkopolskich

8 czerwca 2018 r. w siedzibie Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu miała miejsce po raz pierwszy uroczystość wręczenia nagród im. prof. Stanisława Nawrockiego dla archiwistów wielkopolskich. Patron nagrody prof. Stanisław Nawrocki (1925-2000) był cenionym naukowcem i wieloletnim pracownikiem Archiwum Państwowego w Poznaniu.
W pierwszej edycji Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego Kapituła nominowała 6 osób – 3 w kategorii nagrody głównej i 3 w kategorii nagrody za całokształt dorobku archiwalnego. Nie nominowano żadnego archiwisty do nagrody młodych, gdyż do Kapituły nie wpłynęły żadne wnioski.
Wojewoda Wielkopolski Zbigniew Hoffmann na wniosek Kapituły Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego przyznał dwie nagrody główne, które otrzymali: Piotr Rybczyński (kierownik Oddziału w Koninie Archiwum Państwowego w Poznaniu) oraz dr Józef Malinowski (Archiwum PAN Oddział w Poznaniu). Nagrodę za całokształt dorobku archiwalnego otrzymała Anna Domalanus (kierownik Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).

H. Krystek, P. Rybczyński, Z. Hoffman, A. Domalanus i J. Malinowski

H. Krystek, P. Rybczyński, Z. Hoffman, A. Domalanus i J. Malinowski

Czytaj dalej „POLSKA: Nagrody im. prof. Stanisława Nawrockiego dla archiwistów wielkopolskich”

Rosja: setna rocznica powstania Państwowej Służby Archiwalnej

1 czerwca 2018 r. w sali konferencyjnej Administracji Prezydenta Federacji Rosyjskiej w Moskwie odbyło się uroczyste spotkanie Rady Archiwalnej przy Federalnej Agencji Archiwów Rosji (Росархив), poświęcone 100. rocznicy powołania, 1 lipca 1918 roku, w ówczesnej Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, Państwowej Służby Archiwalnej.
Uczestnikami i gośćmi wydarzenia byli szefowie i pracownicy Federalnej Agencji Archiwów, dyrektorzy archiwów federalnych, przedstawiciele innych archiwalnych podmiotów Federacji Rosyjskiej, szefowie służb archiwalnych państw Wspólnoty Niepodległych Państw. Spotkanie otworzył szef Agencji, Andriej Nikołajewicz Artizow. Uczestnikom pokazano film dokumentalny pt. „Dopóki pamiętamy, żyjemy” – o znaczeniu dokumentów archiwalnych dla zachowania pamięci narodowej. W skierowanym do uczestników spotkania liście prezydenta Rosji Władimira Putina, odczytanym przez zastępcę szefa administracji prezydenta, znalazły się m.in. słowa, iż zbliżająca się rocznica jest „doskonałą okazją do uczczenia bezinteresownej, żmudnej, prawdziwie bezinteresownej pracy wielu pokoleń archiwistów”, dzięki wiedzy i zaangażowaniu których „powstał unikalny zasób źródeł dokumentalnych, które mówią nam o tworzeniu rosyjskiej państwowości i najważniejszych epok rozwoju kraju, pozwalają dotknąć bogatego dziedzictwa kulturowego i duchowego Ojczyzny. Czuć związek czasów, ciągłość tradycji patriotycznych i obywatelskich, z których jesteśmy dumni”.

Czytaj dalej „Rosja: setna rocznica powstania Państwowej Służby Archiwalnej”

POLSKA: Projekt biblioteczno-archiwalny Inwentarz Archiwum Instytutu Literackiego Kultura

Drogi biblioteczne i archiwalne skrzyżowały się także w Polsce, a raczej połączone zostały doświadczenia i wysiłki obu środowisk, aby osiągnąć wspólny cel, jakim było zabezpieczenie i opracowanie bogatych zbiorów zgromadzonych w podparyskim Maisons-Laffitte, gdzie od 1954 roku miała swoją siedzibę ważna instytucja – Instytut Literacki Kultura. Prace nad zabezpieczeniem, uporządkowaniem i opisaniem zbiorów prowadzone były w latach 2009-2015 na mocy umowy między Stowarzyszeniem Instytutu Literackiego Kultura, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i Biblioteki Narodowej. Kierowała nimi Maria Wrede, kierownik Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej, a wzięły w nich udział 34 osoby – archiwiści i bibliotekarze. Projekt miał kilka celów, w tym zgromadzenie i udostępnienie informacji o przebogatych różnorodnych zbiorach – początkowo w bazie danych, a w tym roku Biblioteka Narodowa wydała publikację „Przewodnik po zasobie Archiwum Instytutu Literackiego Kultura”, opracowaną przez M. Wrede. Książka wprowadza w świat fenomenu, jakim była emigracyjna działalność Jerzego Giedroyca i współpracujących z nim twórców, ludzi kultury, polityków, patriotów.

Czytaj dalej „POLSKA: Projekt biblioteczno-archiwalny Inwentarz Archiwum Instytutu Literackiego Kultura”