Włoski Centralny Instytut Archiwistyki (Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR) przygotowując projekt atlasu historycznego zjednoczonych Włoch postawił sobie za cel sporządzenie historycznego rejestru podstawowych jednostek administracji terytorialnej państwa w okresie 1861 do 2013 r. Podstawową bazą danych projekty jest wydany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Królestwa Włoch w 1863 r. „Dizionarrio dei comuni del Regno d’Italia” opisujący podział państwa ukształtowany w latach 1861 – 1862 oraz współczesny projekt „System Informacji Historycznej o Administracji Terytorialnej” (Sistema Informativo Storico delle Amministrazioni Territoriali – SISTAT), opracowany w 2011 r. przez Narodowy Instytut Statystyki (Istituto Nazionale di Statistica). ICAR nałożył na współczesny porządek warstwę porządku XIX wiecznego opracowaną w 1863 r.
Koncepcja pojęcia „regionu w przestrzeni i czasie” (regione spazio temporalne) ma za cel przedstawienie jednostki administracyjnej wedle różnych aspektów takich jak ich natura polityczno – administracyjne lub geograficzna na różnych poziomach czasowych. Przyjęto koncepcję hierarchiczną: państwo, region, gmina.
Całość realizowana jest w Linken Open Data opisy zaś w oparciu o Web Ontology Language (OWL) czyli tzw. semantyczny internet. Wiąże się to z informatyczną ontologią opisującą administracyjne byty. Podstawowym pojęciem jest ReST (regione spazio-temporale) region przestrzenno – czasowy: byt abstrakcyjny za pomocą którego opisuje się charakterystyki (nazwy, rozszerzenia terytorialne, podległości administracyjne itd.) trwale wyróżnione z określonej części terytorium przez ramy czasowe zdefiniowane jako przerwa pomiędzy jednym wydarzeniem, które generuje zmianę a następującym po nim.
unitaTerritorile – jednostka terytorialne: jest klasą która identyfikuje część terytorium na którym wykonuje się sekwencja ReST, które są identyfikowane jako całości z racji rozszerzenia/przedłużenia specyfiki jednostki terytorialnej. Klasa unitaTerritoriale dzieli się na dwie podklasy: unitaAmministrativa – jednostka administracyjne i unitaGeografica- jednostka geograficzna, które definiują dwie typologie jednostki terytorialnej wydzielonej w aktualnej wersji ontologii.
Dalsze klasy takie jak typ jednostki terytorialnej, nazwy, źródła informacji uzupełnione o bardziej szczegółowe podklasy jak „starszeństwo” (preesistenza) określają jakie gminy istniały przed proklamowaniem zjednoczonych Włoch (tutaj przez 17 marca 1861 r.); utworzenie (costituzione) sygnalizuje nowe jednostkiterytorialne, zmiana nazwy (cambio denominazione), nabycie terytorium (aquisizione territorio), zbycie terytorium (cessione territorio), zamiana jednostki terytorialnej nadrzędnej, zmiana kodu jednostki terytorialnej, zniesienie jednostki (estinzione), modyfikacja funkcji jednostki wyższego od opisywanej poziomu pozwalają uchwycić zmiany na mapie administracyjnej państwa praktycznie na wszystkich poziomach administracji.
Docelowo program ma być wizualizowany w OpenStreetMap, a obecnie jest już prezentowany w formie tabeli oraz w postaci linii czasu(Timeline).
Więcej:
L’Atlante Storico Istituzionale dell’Italia unita
Oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec