Baniaque – Strona 101

POLSKA: „Archiwista Polski”, nr 1 (69) 2013

Studia i materiały
Hubert Mazur (AP Kielce) przedstawił tekst pt. “Lekcje archiwalne – próba definicji, cele, typologia, budowa”. Omówił podstawowe podobieństwa i różnice między zajęciami prowadzonymi w archiwum dawniej i teraz, podkreślając, że ta forma działalności archiwum nie jest żadnym novum. Jest to element pozaszkolnej edukacji historycznej dzieci i młodzieży, realizowany przez rozmaite instytucje, w tym także archiwa. Istotą lekcji archiwalnej jest kontakt uczniów z oryginalnymi dokumentami i praca uczniów ze źródłem historycznym. Autor omawia też budowę lekcji archiwalnych oraz ich typologię. W swoich rozważaniach odnosi się do literatury przedmiotu, przede wszystkim ustaleń Agnieszki Rosy z UMK.
Następnie Tomasz Żuchowski (AGAD) w artykule pt. “Opracowanie działu XVIII: “Administracja leśna”, wchodzącego w skład zespołu “Archiwum Gospodarcze Wilanowskie” zaprezentował wyniki prac porządkowych w tym zespole, skupiając się na początku na krótkim zarysie historii i organizacji administracji leśnej w dobrach Wilanów oraz na metodach ich opracowania. Akta te zostały zinwentaryzowane w 1948 r., jednak tytuły w inwentarzu nie zawsze odzwierciedlały ich zawartość, odnaleziono także dalsze jednostki z tej serii. W związku z tym zaszła potrzeba ponownego opracowania materiałów: sporządzono nowy inwentarz (wydruk z bazy danych) oraz indeksy (osobowy i geograficzno-rzeczowy), nadano nowy układ i wstęp. Autor podkreśla, że niska jakość pomocy archiwalnych sporządzanych tuż po II wojnie światowej wynika z narzucania ówczesnym archiwistom wygórowanych planów opracowania, co obecnie skutkuje koniecznością ponownego podjęcia prac porządkowych w tychże zespołach.

Czytaj dalej „POLSKA: „Archiwista Polski”, nr 1 (69) 2013”

NIEMCY: Kolonia – To nie tak miało być.

Petycja w sprawie wstrzymania planów odbudowy Archiwum Historycznego Archiwum Miasta Kolonii
W niemieckiej opinii publicznej uznano to za skandal, że inicjatywa wstrzymania planów odbudowy Archiwum Historycznego Miasta Kolonii wyszła od prominentnych polityków Rady Miasta Kolonii o różnych barwach politycznych, od CDU aż po Zielonych. W widoczny sposób zlekceważyli oni znaczenie i następstwa katastrofy budowlanej jaka miała miejsce 3 marca 2009 roku, w wyniku której zapadł się pod ziemię budynek archiwum miejskiego. Jeszcze dwa lata temu projekt nowej siedziby dla centrum pamięci miasta, w którym pomieścić się miało archiwum , biblioteka i muzeum wzbudzały zachwyt wielu środowisk w Niemczech i na świecie, a dziś całkiem realne staje się zatrzymanie całej inwestycji. W czerwcu 2011 roku rozstrzygnięto konkurs na projekt budowy nowego Archiwum Miejskiego Kolonii. Spośród 40 nadesłanych z całej Europy prac konkursowych, nagrodzono 5 projektów. Spośród tak wielu propozycji najlepszym okazał się projekt architektów z Darmstadt, biura „Waechter und Waechter”. Na prawie hektarowej działce przy Eifelstrasse w południowej części miasta, miał powstać wielofunkcyjny kompleks użyteczności publicznej – centrum naukowe i kulturalne Kolonii, z przeznaczeniem na siedzibę archiwum miejskiego, ośrodek sztuki współczesnej oraz centrum muzealne i biblioteczne. Powierzchnię całkowitą obiektu zaprojektowano na ponad 30 tys. metrów kw., z czego ponad 20 tys. metrów kw. przeznaczone miało być dla potrzeb archiwum miejskiego. Całość zaplanowano z dużym rozmachem, łącząc funkcjonalność z wyszukaną estetyką.

Czytaj dalej „NIEMCY: Kolonia – To nie tak miało być.”

MRA: Ochrona danych osobowych. Protest Stowarzyszenia Archiwistów Francuskich.

Międzynarodowa Rada Archiwów opublikowała protest Stowarzyszenia Archiwistów Francuskich skierowany przeciwko przyjęciu przez Komisje Europejską prawa nr COM (2012) final z 25 stycznia 2012 (2012/011 COD) „Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i
swobodnym przepływem takich danych (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)”. W dniach 14 i 15 marca 2013 r. Komitet Wykonawczy MRA został zapytany przez Stowarzyszenie Archiwistów Francuskich o stanowisko MRA w tej sprawie. Międzynarodowa Rada Archiwów podziela obawy wyrażone przez Francję w zakresie takim, czy europejska legislacja nie otworzy drogi wiodącej w kierunku masowego niszczenia danych osobowych bez wartościowania, których olbrzymia część posiada trwały walor administracyjny i historyczny. Archiwiści całego świata dalecy są od przeciwstawiania sie prawu do ochrony życia prywatnego. Prawo do dostępu do informacji równoważyć powinno prawo do anonimowości życia prywatnego. Stowarzyszenie Archiwistów Francuskich na swoim Forum w Anger, w kwietniu br., wyraziło sprzeciw wobec nowego prawa i zamieściło petycję skierowana do Europejczyków aby zapobiec jego wprowadzeniu. Szczegółowe omówienie powstałego zagrożenia pióra Gillaume de Morant pt: Europa: Archiwiści w gotowości (Europe: les archivistes en alerte), który ukazał się na łamach Revue française de généalogie nr 205. wskazuje na charakter tych zagrożeń. Proponowane przez Komisje europejską prawo wprowadza pojęcie „Prawo do bycia zapomnianym i usunięcia danych” (art. 17)

Czytaj dalej „MRA: Ochrona danych osobowych. Protest Stowarzyszenia Archiwistów Francuskich.”

POLSKA : Niebawem rusza XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów.

XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów w tym roku odbędzie się na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W dniach 22-226 kwietnia do „Koziego Grodu” przyjedzie ok. 300 studentów i doktorantów z Polski i zagranicy oraz ok. 50 specjalnie zaproszonych gości.

Czytaj dalej „POLSKA : Niebawem rusza XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów.”

POLSKA: “Solidarnościowe Kartki Wielkanocne”

Wystawa Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku (kwiecień – maj 2013 roku)

Od 8 kwietnia 2013 roku w siedzibie Komisji Krajowej NSZZ “Solidarność” w Gdańsku można oglądać wystawę zatytułowaną “Solidarnościowe Kartki Wielkanocne”. Wystawa została zorganizowania przez Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku we współpracy prywatnymi kolekcjonerami kart pocztowych, którzy nadesłali fragmenty swoich zbiorów.

ilokartystyka (deltiologia), czyli kolekcjonowanie kart pocztowych jest traktowane bardziej jako hobby, a nie dziedzina związana z archiwistyką. Ale pod pewnymi względami jest to wystawa wyjątkowa, ponieważ dotyczy specyficznego tematu – świątecznych wielkanocnych kartek pocztowych drukowanych przez drukarnie niezależne (podziemne) w latach 1983-1990. A nakłady ich publikacji były bardzo ograniczone. Dzisiaj cieszą i bawią swym humorem oraz są przykładami satyry okresu stanu wojennego, lub wysublimowanej symboliki tamtych czasów.

Zaproszenie

Symbolika „Solidarnościowa” oraz niepodległościowa stała się nieodłącznym elementem poczty podziemnej, która rozwinęła się bardzo szybko po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku. Znaczki, karty i stemple pocztowe początkowo posiadać miały znaczenie praktyczne przy przekazywaniu informacji, lecz bardzo szybko zyskały znacznie większe znaczenie kolekcjonerskie. Karty pocztowe były drukowane przez struktury podziemne NSZZ „Solidarność”, „Solidarności Walczącej”, Federacji Młodzieży Walczącej, Niezależnego Zrzeszenia Studentów i innych organizacji. Pocztówki były też czasem wykorzystywane jako ilustracje biuletynów wydawanych przez struktury podziemne NSZZ „Solidarność” oraz zagraniczne komitety wspierania „Solidarności”.
Znaczenie kolekcjonerskie kart poczty podziemnej, łatwość ich sprzedaży i kolportażu pomagała strukturom podziemnym w sprawnym gromadzeniu środków na prowadzenie działalności wydawniczej, zakup papieru i farby drukarskiej. Jednak musimy pamiętać, ze za drukiem tych kart stali ludzie, którym ich drukowanie w latach osiemdziesiątych groziło więzienie.

Czytaj dalej „POLSKA: “Solidarnościowe Kartki Wielkanocne””

SENEGAL: 100 lecie archiwów Senegalu.

W Dakarze, stolicy Senegalu, w dniach 1- 3 lipca 2013 r. , z okazji setnej rocznicy powołania archiwum centralnego, wówczas Francuskiej Afryki Zachodniej, odbędzie się międzynarodowa sesja naukowa pt” Archiwa, Pamięć, Dobre Rządzenie i Obywatele”.
Postawiono sobie trzy cele do osiągnięcia:
1. Rozpowszechnienie wiedzy na temat centralnej roli archiwów w zarządzaniu sprawami państwa.
2. Wzmocnić wspólną pamięć.
3. Uczulić obywateli na wagę archiwów jako elementów dowodów i podstawy prawa lecz przede wszystkim uczulić na niezbędność ich przechowywania.

Temat konferencji skierowany jest nie tylko do archiwistów, ale do wszystkich zawodów „społecznych”oraz do badaczy i użytkowników archiwów

Nas podstawie komunikatu MRA
oprac. Adam Baniecki

BRAZYLIA: V konferencja na temat baz danych w archiwistyce.

W dniach 4- 6 czerwca w Rio de Janeiro w Brazylii odbędzie się V Konferencja na temat baz danych w archiwistyce (V Encontro De Bases De Dados Sobre Informações Arquivísticas).
Tematem przewodnim konferencji jest hasło: „Różne punkty widzenia na temat archiwów w sieci: digitalizacja, pamięć i dostęp.” (Os Diferentes olhares sobre os arquivos online: digitalização, memória e acesso.)
Przewidziano trzy główne osie dyskusji, które będą zaprezentowane sesjach plenarnych.:
1. Digitalizacja: Zarządzanie i przechowywanie kolekcji wobec pytania o ich dostępność.
2. Archiwa i pamięć w internecie.
3. Konsekwencje swobodnego dostępu do informacji.
Sesje szczegółowe obejmują 24 referaty wygłaszane po portugalsku i angielsku z symultanicznym tłumaczeniem.

Czytaj dalej „BRAZYLIA: V konferencja na temat baz danych w archiwistyce.”

POLSKA: „Archiwa i kolekcje prywatne – dziedzictwo archiwalne, dziedzictwo kultury”-konferencja w Warszawie

„Archiwa i kolekcje prywatne – dziedzictwo archiwalne, dziedzictwo kultury”, Warszawa, 13-15 marca 2013 r.

Konferencja, zorganizowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych i Polską Akademię Nauk Archiwum w Warszawie odbyła się w siedzibie NDAP.
Konferencję otworzył Naczelny Dyrektor prof. Władysław Stępniak, który mówił o potrzebie tworzenia archiwów domowych i rodzinnych, dokumentujących jednostkowe losy ludzkie. Zaznaczył potrzebę refleksji terminologicznej nad kwestią archiwów prywatnych a także współpracy z muzeami i bibliotekami oraz z kolekcjonerami.
Pierwszy mówca, dyr. Andrzej Biernat (NDAP) w wystąpieniu pt. „Archiwa a niepaństwowy zasób archiwalny – o czym mówimy i o co nam chodzi?” przedstawił uwarunkowania prawne wynikające z ustawy archiwalnej z 1983 r. dot. nieewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego (nnza). Zauważył, że z ustawy oraz innych aktów prawnych nie wynika, jak należy wydzielać materiały archiwalne wchodzące w skład nnza. Do zasobu tego zalicza się: archiwa prywatne, rodowe, rodzinne, majątkowe (podworskie), spuścizny, zbiory archiwalne, kolekcjonerstwo. Dyr. A. Biernat zaznaczył możliwość współpracy archiwistów z Polskim Towarzystwem Historycznym i Kolekcjonerskim (istnieje od 2012 r.) i wspierania „uczciwego” zbieractwa. Wspomniał też o rejestrze o narodowym zasobie archiwalnym jako instytucji prawnej, a także o działaniach, jakie państwo powinno podejmować we wspieraniu kolekcjonerstwa i archiwów społecznych: mogą to być ulgi podatkowe czy pomoc w konserwacji. Naturalnymi sojusznikami archiwów w działaniach gromadzenia archiwaliów prywatnych są archiwa społeczne, jako instytucje ruchliwe i zorientowane w lokalnych warunkach.

Czytaj dalej „POLSKA: „Archiwa i kolekcje prywatne – dziedzictwo archiwalne, dziedzictwo kultury”-konferencja w Warszawie”

NIEMCY/ MALI: Rękopisy znalezione w Timbuktu – niemiecka pomoc dla Mali.

Podczas okupacji północnej części Mali w 2012 roku przez islamistów, wiele z bogatego dziedzictwa kulturowego tego kraju uległo bezpowrotnemu zniszczeniu. Wśród nich jest słynny zbiór manuskryptów z Timbuktu, pochodzący z okresu średniowiecza, kiedy to region ten przeżywał dynamiczny rozwój spowodowany korzystnym położeniem na transsaharyjskich szlakach. To właśnie na terenie Zachodniej Afryki krzyżowały się szlaki handlowe łączące Czarną Afrykę z arabską Afryką Północną . Na rzece Niger płynęły lodzie wyładowane solą, kością słoniową, złotem i niewolnikami. Samo miasto zaś było przez wieki niedostępne dla przybyszów z Europy. Wraz z pomyślnością gospodarczą kwitła tam kultura, której świadectwem są bezcenne dla światowej kultury rękopisy. Przed rozpoczęciem konfliktu w zbiorach prywatnych i publicznych bibliotek Timbuktu znajdowało się kilkaset tysięcy manuskryptów sięgających nawet X wieku. Naukowcy uważają, że kolejne czekają na swoje odkrycie pod pisakami Sahary. Teksty te świadczą zarówno o bogactwie literackim, jak i naukowym regionu. Znajdują się wśród nich między innymi podręczniki do matematyki, medycyny i astronomii oraz pisma traktujące o życiu społecznym i gospodarczym w Timbuktu podczas Złotego Wieku.

Czytaj dalej „NIEMCY/ MALI: Rękopisy znalezione w Timbuktu – niemiecka pomoc dla Mali.”

POLSKA: „Archiwa w świecie cyfrowym. 5 lat NAC -doświadczenia i perspektywy”. Warszawa, 6 marca 2013 r.

Konferencja odbyła się w siedzibie NDAP, a wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, NAC, licznie przybyli dyrektorzy i przedstawiciele archiwów oraz innych zaprzyjaźnionych z NAC instytucji (archiwów społecznych, kościelnych, IPN, fundacji itp.). Szczególnymi gośćmi z pewnością okazali się byli pracownicy NAC, którzy są współtwórcami sukcesu tej instytucji, ale pracują obecnie gdzie indziej: dyr. Nikodem Bończa-Tomaszewski, Rafał Magryś, Łukasz Skowron, Marcin Malicki, Sebastian Zduńczyk.
Konferencję otworzył minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski, który przedstawił ambitne plany podniesienia wydatków na archiwa w latach 2014-2020 do sumy 800-900 mln zł: na inwestycje budowlane (przede wszystkim w Warszawie i Krakowie), digitalizację i infrastrukturę informatyczną oraz podwyżki płac dla archiwistów.
Pierwsze merytoryczne wystąpienia skupiały się na przedstawieniu NAC w perspektywie działalności archiwów państwowych (Naczelny Dyrektor prof. Władysław Stępniak) oraz genezy archiwum (dyrektor Nikodem Bończa-Tomaszewski, pierwszy dyrektor NAC, obecnie dyrektor Centralnego Ośrodka Informatyki MSW). Nikodem Bończa-Tomaszewski podkreślił, że podstawą sukcesu NAC jest fakt, iż udało się zgromadzić wokół niego zespół profesjonalnej kadry ze środowiska archiwalnego, ważne także okazało się wsparcie osób już nieżyjących: śp. Tomasza Merty i śp. dyrektora Sławomira Radonia.
Z kolei dyrektor Wojciech Woźniak w wystąpieniu pt. „NAC jako projekt, czyli kolejne 5 lat” przedstawił plany na przyszłość oraz dotychczasowe osiągnięcia archiwum, przede wszystkim budowane tu systemy IT, czyli ZoSIA i www.szukajwarchiwach.pl oraz Centralne Repozytorium Cyfrowe. Dyrektor W. Woźniak podkreślał, że NAC gromadzi wiedzę i poprzez system szkoleń dzieli się wiedzą, a także korzysta z profesjonalnych wzorców, m.in. z metodyki zarządzania projektami PRINCE2 oraz norm ISO.

Czytaj dalej „POLSKA: „Archiwa w świecie cyfrowym. 5 lat NAC -doświadczenia i perspektywy”. Warszawa, 6 marca 2013 r.”