Tag: bundesarchiv

NIEMCY: Na skrzyżowaniu archiwalnych i bibliotecznych dróg – Calliope i ZDN

Współpraca na gruncie tworzenia tematycznych portali i baz danych pomiędzy różnymi instytucjami przechowującymi materiały archiwalne, jest zjawiskiem coraz częstszym. Szczególnie jest to widoczne we współpracy wszelkiego rodzaju archiwów i bibliotek. Daje to bowiem maksymalny efekt informacyjny, standaryzuje opisy i dostosowuje się do oczekiwań użytkowników. Przykładem tego typu działań są ściśle ze sobą powiązane dwa przedsięwzięcia Centralna Baza Spuścizn (Die Zentrale Datenbank Nachlässe ZDN) i „Calliope – Portal” prowadzone przez Bundesarchiv, Staatsbibliothek zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz (dalej: SBB-PK)) oraz setki współdziałających z nimi instytucji.
ZDN stworzona została z inicjatywy Bundesarchiv i wspierających je instytucji. Powstała w oparciu o opublikowany katalog autorstwa Wolfganga Mommsena  „Spuścizny w niemieckich archiwach” (część I, 1971, Część II 1981). Katalog Mommsena  zawierał informacje o około 7000 tego typu zbiorach archiwalnych,  wraz z danymi o ich lokalizacji, krótkie informacje o biografii twórcy  oraz zawartości i cechach poszczególnych zbiorów. Te pracowicie zebrane informacje dostępne były przez długie lata tylko w formie informatora w postaci książkowej. Od 1992 roku Archiwum Federalne  (Bundesarchiv)  poprzez ankietyzację setek instytucji, uzupełniało te dane o zasoby kolejnych archiwów i innych przechowawców  niemieckich oraz zagranicznych nie uwzględnionych przez  Mommsena i z czasem przenosiło je do stworzonej do tego celu bazy danych.  

Czytaj dalej „NIEMCY: Na skrzyżowaniu archiwalnych i bibliotecznych dróg – Calliope i ZDN”

Szwajcaria: Warto rozmawiać – wartościowanie dokumentacji w Szwajcarskim Bundesarchiv w konsultacji społecznej

Wartościowanie dokumentacji to odpowiedzialne i bardzo niejednoznaczne zagadnienie. Jakie dokumenty pozostawić do tzw. „wieczystego” przechowywania, a co wybrakować i przepuścić nieodwracalnie przez niszczarkę?. Podejmowane w danej chwili przez archiwa decyzje będą kształtowały bowiem wiedzę następnych pokoleń o przeszłości.  Pomimo istnienia narzędzi w postaci zdefiniowanych kryteriów oceny dokumentacji czy wykazów akt, dylematy pozostają. Jak wskazuje praktyka konieczna jest tu ciągła weryfikacja i aktualizacja narzędzi wartościujących dokumentację
Szwajcarskie Archiwum Federalne od 2012 roku publikuje Bewertungsentscheide, czyli decyzje wartościujące dokumentację. Odnoszą się one zarówno do dokumentacji już wytworzonej – decyzje retrospektywne, jak również do dokumentacji, która będzie powstawać w przyszłości – decyzje prospektywne. Decyzje te są wiążące wyłącznie dla urzędów i instytucji federalnych a więc urzędu kanclerza federalnego –odpowiednika urzędu prezesa rady ministrów oraz ministerstw konfederacji szwajcarskiej.

Czytaj dalej „Szwajcaria: Warto rozmawiać – wartościowanie dokumentacji w Szwajcarskim Bundesarchiv w konsultacji społecznej”

SZWAJCARIA: Bundesarchiv wieczorową porą

To, że wszystko kręci się wokół pieniędzy- to fakt znany od stuleci. Pieniądze i złoto to banki, banki to Szwajcaria, Szwajcaria to kraj z rozpoznawalną na całym świecie marką. W tym roku w marcu, po raz kolejny odbędzie się Bernie noc muzeów, w której swój znaczący udział będzie miało Federalne Archiwum Szwajcarii Bundesarchiv. Jego  partnerem i gościem honorowym będzie  Mennica Federalna Swissmint  (zał. 1850 roku). Na ten jeden, długi wieczór archiwum zaprasza wszystkich – od juniora do seniora. Oferuje ono wiele atrakcji, wśród których obiecująco brzmi m.in. zwiedzanie najskrytszych zakamarków archiwum, atrakcje muzyczne, kulinaria domowego wyrobu oraz nietypowe środki poruszania się po archiwum – na grzbiecie osiołków. Organizatorzy  zapowiadają ekscytujący wieczór.
Po pierwsze więc zwiedzanie archiwum, którego motywem przewodnim jest hasło „Pieniądz rządzi światem”. Organizatorzy postarają się, wykorzystując zasoby archiwalne, odpowiedzieć na podstawowe pytania: Ile naprawdę warte są pieniądze? Jak były i są  produkowane? Na co Państwo wydaje pieniądze?  Na zakup jakich  przedmiotów wyciągamy najchętniej swoje portfele?  Odpowiedzi na te pytania można będzie znaleźć w trakcie zwiedzanie najgłębszych magazynów podziemnych  Archiwum Federalnego.
Po drugie, gość honorowy wieczoru, czyli Mennnica Federalana przybliży zwiedzającym sposoby produkcji monet szwajcarskich na przestrzeni blisko 200 lat – pieciofrankówek tzw.  Fünfliber, półfrankówek tzw. Füfzgi i dziesieciofenigówek (10 rappen) tzw. Zähni, zachowując zapewne pewne szczegóły tylko dla siebie.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Bundesarchiv wieczorową porą”

NIEMCY: Nowelizacja federalnego prawa archiwalnego na miarę XXI wieku

Historia prawa archiwalnego w Niemczech nie jest  długa. Niemiecka ustawa archiwalna dla została uchwalona w 1988 roku  jako prawo o zabezpieczeniu  i dostępie do federalnego zasobu archiwalnego Gesetz über die Sicherung und Nutzung von Archivgut des Bundes Prawo to składa się z zaledwie 13 rozbudowanych paragrafów, które  dokładnie określają status, przeznaczenie, zadania archiwum państwowego. Archiwum federalne posiada swoje siedziby (Dienstort) w ośmiu placówkach na terenie Niemiec (min. dwie centrale w Berlinie, poza tym siedziby we Freiburgu, Koblencji i in.).. Trzeba jednak pamiętać że, w Niemczech archiwa i ich organizacja, klasyfikacja oraz afiliacja wpisują się w trójstopniowy podział administracyjny państwa: federacja – kraj związkowy – gmina (Bund – Land–- Kommune). Na tych poziomach powstały również regulacje, dające podstawy prawne dla funkcjonowania i rozwoju archiwów. Każdy z 16 landów wypracował swoje regulacje prawne – jako pierwsza była Badenia-Wirtembergia,, która już w 1987 roku uchwaliła ustawą archiwalną (Archivgesetz des Landes Baden Württemberg). W ten sposób rozpoczął proces regulacji zasad działalności archiwów landowych. W ramach landowych ustaw archiwalnych  znajdują się regulacje odnoszące się także do funkcjonowania archiwów szczebla komunalnego, tzn. archiwów miejskich, okręgowych, gminnych itp.
17 stycznia 2017 roku Bundestag uchwalił nowelizację ustawy archiwalnej dla Archiwum Federalnego  „Gesetz zur Neuregelung des Bundesarchivrechts“ .

Czytaj dalej „NIEMCY: Nowelizacja federalnego prawa archiwalnego na miarę XXI wieku”

NIEMCY: Oswajanie niechlubnej przeszłości – akta Stasi dostępne już 25 lat

Kiedy 27 lat temu 15 stycznia 1990 roku, na ulicach Berlina dogorywała NRD, w trakcie spontanicznych demonstracji ulicznych budynki przy Frankfurter Allee zostały zajęte i zabezpieczone przez obywateli. W Berlinie przy Frankfurter Allee, w dzielnicy Berlina – Lichtenberg, znajdowała się okazała siedziba byłych służb bezpieczeństwa, byłej NRD (Ministerium für Staatssicherheit – MfS), powszechnie zwane Stasi. Dzięki  obywatelskiemu poruszeniu jakie towarzyszyło wydarzeniom zapoczątkowanym upadkiem muru berlińskiego w listopadzie 1989 roku, zasób archiwalny centrali MfS ocalał prawie nietknięty, w przeciwieństwie do np. polskich zasobów archiwalnych służb bezpieczeństwa w PRL. Podobne wydarzenia miały miejsce także w innych miastach- Jena ,Lipsk.
Wobec zaistniałych wydarzeń konieczne były regulacje prawne, które zabezpieczałyby i chroniłyby zachowany zasób, umożliwiałyby swobodny i legalny dostęp do akt zarówno w celach edukacyjnych jak również poznawczych dla osób prześladowanych i inwigilowanych przez służby. Konieczne również było, w nowej rzeczywistości zjednoczonego państwa ,  zlustrowanie osób pełniących funkcje publiczne.  Takie było oczekiwanie społeczne  wyrażone  w spontanicznych (prawdopodobnie) akcjach zabezpieczania zasobów archiwalnych, przy jednoczesnej ożywionej publicznej dyskusji i licznych kontrowersjach jakie to rodziło. Dla wielu była to „polityczna trucizna”.
W dniu zjednoczenia Niemiec 3 października 1990 roku, Joachim Gauck pastor z Rostoku został powołany na stanowisko „pełnomocnika specjalnego rządu federalnego dla osobistych dokumentów byłej Służby Bezpieczeństwa Państwowego”. Było to jednym  głównych postulatów pokojowej rewolucji jesieni 1989, która zapoczątkowała zjednoczenie Niemiec.

Czytaj dalej „NIEMCY: Oswajanie niechlubnej przeszłości – akta Stasi dostępne już 25 lat”

SZWAJCARIA: ADMINISTORY – Dialog o aparacie państwa i administracji w nowej odsłonie

Czy o historii zarządzania państwem i jego administracji można pisać  w ciekawy sposób oraz aktywnie zainteresować tą problematyką szersze grono społeczeństwa? Pytanie jest retoryczne, a odpowiedź na nie znajdziemy na stronach szwajcarskiego Archiwum Federalnego.  ADMINISTORY jest internetowym czasopismem typu open acces poświęconym historii państwa i administracji. Pojęcie to jest ściśle związane z ruchem naukowym open access (Open Access Movement), który rozwija się od lat 90. i działa na rzecz budowy nowego otwartego modelu komunikacji naukowej. Głównymi kanałami komunikacyjnymi, dzięki którym dystrybuuje się wiedzę w tym modelu są: czasopisma otwarte i repozytoria otwarte. ADMINISTORY publikuje artykuły, które spełniają najwyższe standardy naukowe. Każdy artykuł i wpis  jest oceniany przez zespół redaktorów, a następnie poddaje się go podwójnej procedurze wzajemnej weryfikacji. Wszystkie artykuły poddawane są recenzji naukowej w systemie Peer Review  opartym na anonimowości i niezależności recenzentów. Czasopismo jest rocznikiem publikowanym w języku niemieckim i angielskim.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: ADMINISTORY – Dialog o aparacie państwa i administracji w nowej odsłonie”

NIEMCY: Baader-Meinhof w Bundesarchiv

Akta procesu „Baader-Meinhof”, równo 40 lat od jego rozpoczęcia,  trafiły na półki Archiwum Federalnego w Niemczech.  Na początku lat 70-tych świat elektryzowały wiadomości o kolejnych zamach i aktach terroru,  w dostatniej  części Europy, których autorami byli bynajmniej nie islamscy terroryści. Był to jeden z najgłośniejszych procesów sądowych lat 70-tych,  jednej z najbardziej okrutnych i desperackich  lewackich grup terrorystycznych, czyli Frakcji Czerwonej Armii (niem. Rote Armee Fraktion, w skrócie RAF), zwanej także grupą Baader-Meinhof. Była to zachodnioniemiecka, skrajnie lewicowa organizacja terrorystyczna, odwołująca się do maoizmu, marksizmu i ich pochodnych. Swoje korzenie wywodziła z młodzieżowych ruchów przełomu lat 60 i 70-tych kwestionujących podstawy zachodniej demokracji, imperializm (ale tylko amerykański) oraz powierzchowność rozliczeń z nazizmem. W sposób oczywisty formacja ta wspierana była przez Związek Sowiecki. Sama grupa określała się jako antyimperialistyczna grupa miejskiej partyzantki zaangażowanej w zbrojny opór wobec rządu, któremu nieformalnie wypowiedziała wojnę, i  który oskarżała o wdrażanie modelu państwa faszystowskiego.

Czytaj dalej „NIEMCY: Baader-Meinhof w Bundesarchiv”

NIEMCY: Święto dziesiątej muzy w Hamburgu. Cinefest 2014 – XI Międzynarodowy Festiwal Niemieckiego Dziedzictwa Filmowego

Coroczna impreza organizowana jest przez   CineGraph i Bundesarchiv (Archiwum Federalne) we współpracy z DFG (Deutsche Forschungsgemeinschaft)  w ramach projektu badawczego „Historia Filmu Dokumentalnego w Niemczech 1945-2005”. CineFest jest miejscem spotkań  dla filmowców, historyków filmu, archiwistów, techników filmowych i licznych miłośników X muzy. To znamienite grono zebrało się w Hamburgu w dniach od 15 do 23 listopada. Na festiwalu prezentowane były znane i zapomniane klasyki filmowe oraz odkrywane na nowo skarby niemieckiego dziedzictwa filmowego. Tegorocznej edycji towarzyszyło przewrotnie sformułowane motto NEUE WEGE IM DOKUMENTARISCHEN GEGEN?ÖFFENTLICHKEIT! (ponieważ brak jednoznacznego odpowiednika w języku polskim, roboczo nazwałabym to zjawisko „strefą niezależnej komunikacji społecznej)  i poświęcone było   nowym sposobom dokumentowania rzeczywistości  w dokumentalnej sztuce filmowej od lat 60-tych do współczesności. Licznym pokazom filmowym towarzyszył kongres naukowy 27 Internationale Filmhistorische Kongress  w dniach 20.–22 listopada.

Sposób ukazywania świata i zjawisk społecznych  w  filmie dokumentalnym  w latach 60 –tych uległ zasadniczej zmianie. Przez zastosowanie  kamery  z taśmą filmową 16 mm i nowoczesnej (wówczas)  techniki rejestracji, można było „podejść bliżej” nagrywanych wydarzeń, a wręcz rejestrować je z samego ich centrum, co wcześniej nie było możliwe. Pojawiły się wówczas lekkie przenośne kamery oraz w późniejszym okresie technika video,  a sam sprzęt nagrywający stawał się coraz bardziej dostępny. To z kolei miało ogromny wpływ na styl prezentacji obrazu dokumentalnego  oraz dobór  tematów. Te zmiany techniczne zbiegły się w czasie z  bardzo dynamicznymi  zjawiskami społecznymi lat 60-tych takimi  jak, protesty społeczne przeciwko wojnie w Wietnamie, energii atomowej, ruchy ekologiczne, rewolty młodzieżowe, postępująca liberalizacja społeczna. Ponieważ oficjalne media -dzisiaj powiedzielibyśmy media głównego nurtu – często ignorowały te zjawiska, lub przedstawiły je w krzywym zwierciadle, pojawiły się jako reakcja na to alternatywne, niezależne formy przekazu.

Czytaj dalej „NIEMCY: Święto dziesiątej muzy w Hamburgu. Cinefest 2014 – XI Międzynarodowy Festiwal Niemieckiego Dziedzictwa Filmowego”

Niemcy: Bundesarchiv- pierwszowojenny seans filmowy

Bundesarchiv  bardzo starannie przygotowało się do obchodów 100-lecia wybuchu I wojny światowej. Wśród wielu wydarzeń jakie odbywać się będą przez cały rok – wystawy, pokazy  i sesje naukowe- Bundesarchiv przygotowało we współpracy z Transit Film GmbH i Digital Collection ciekawą propozycję dla  „kinomanów”. Na  wydzielonym pod swoim szyldem portalu filmowym „Filmportal”, BA  udostępnia bezpłatnie ponad 100 filmów dokumentalnych  z czasów I wojny światowej. A to jeszcze nie wszystko.
Ponadto Bundesarchiv prezentuje część swoich zasobów filmowych związanych z tym przełomowym wydarzeniem, w ramach europejskiego projektu „EFG1914” (European Film Gateway). Uczestnikami projektu kierowanym przez Deutschen Filminstitut we Frankfurcie nad Menem (DIF) są Bundesarchiv, Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung, Land Hessen i Bundesregierung für Kultur und Medien (BKM). W projekcie uczestniczy ponadto około 20 innych archiwów filmowych i bibliotek filmowych z 15 krajów europejskich. Celem jest udostępnienie w Internecie historycznego materiału filmowego z okresu 1914 do 1918 roku. Przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej  od lutego 2012 roku poddano cyfrowej obróbce ponad 650 godzin materiału filmowego. Materiał ten to zarówno filmy dokumentalne, propagandowe, kroniki filmowe jak również filmy fabularne- pełne spektrum form i tematów podejmowanych przez młode jeszcze wówczas kino europejskie.

Czytaj dalej „Niemcy: Bundesarchiv- pierwszowojenny seans filmowy”

Niemcy: Bundesarchiv na linii ognia

W maju tego roku w Koblencji spłonęły akta …..!
Na szczęście były to tylko ćwiczenia z symulacją pożaru przeprowadzoną pod pełną kontrolą zawodowej straży pożarnej. Ćwiczenia zostały zorganizowane w ramach programu współdziałania instytucji archiwalnych i bibliotecznych Związku Reagowania na Nadzwyczajne Wypadki „Notfallverbund Koblenz“ (NK).

Związek ten powstał w 2012 roku, a w jego skład weszło 5 instytucji kultury – archiwa i biblioteki z Koblencji (Bundesarchiv, Landesbibliothekszentrum/Rheinische, Landesbibliothek Koblenz, Landeshauptarchiv Koblenz, Stadtarchiv Koblenz i Stadtbibliothek Koblenz). Mając na uwadze dobro i bezpieczeństwo swoich zasobów instytucje te, z najbardziej znaczącym w tym towarzystwie Bundesarchiv, postanowiły skonsolidować swoje działania w zakresie bezpieczeństwa cennych dóbr kultury narodowej. Największe zagrożenia dla archiwalnych i bibliotek to w szczególności pożary, powodzie, lub katastrofy budowlane, które co jakiś czas zdarzają się nawet w dobrze zorganizowanych i zabezpieczonych instytucjach kultury w Niemczech. Umowa  NK przewiduje między innymi, wzajemną pomoc,  świadczenia dodatkowych i alternatywnych schronień, szkolenia oraz zakup niezbędnych materiałów do odzyskiwania i konserwacji zniszczonego zasobu i mienia tych instytucji. Inicjatywa powołania NK spotkała się z dużym uznaniem, zrozumiem a co ważniejsze wsparciem władz miasta. Jednym z sygnatariuszy porozumienia jest także Oberbürgermeister Koblencji prof. dr Hofmann-Göttig.  
Z okazji powstania Związku, Bundesarchiv w Koblencji zorganizowało wówczas wystawę na temat prewencji i radzenia sobie w sytuacja nadzwyczajnych wypadków.

Czytaj dalej „Niemcy: Bundesarchiv na linii ognia”