CZECHY: Mormoni digitalizują akta metrykalne

Problem kopiowania i udostępniania źródeł archiwalnych stał się w ostatnim czasie przedmiotem zainteresowania czeskich mediów, czemu dały wyraz m.in. „Lidovky” na swojej stronie internetowej, odnosząc się zwłaszcza do cyfryzacji akt metrykalnych. Pod tym względem Czechy są bowiem wiodącym krajem w Europie. Jednak nie jest to zasługą władz państwowych, lecz amerykańskiego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, czyli Mormonów. Zbierają oni informacje na temat wszystkich osób, które kiedykolwiek żyły na ziemi. Znając datę urodzenia i śmierci danego człowieka, są w stanie dokonać tak zwanego chrztu za zmarłych. W ich oczach jedynie chrzest mormoński stanowi drogę do zbawienia. Dlatego dokonują tych ceremonii wobec katolików, Żydów i niewierzących. Uważają bowiem, że umarli nadal mają prawo do decydowania o przyjęciu lub odrzuceniu ich chrztu.
Cyfryzacja archiwaliów w Czechach przebiega już od dziesięciu lat głównie na zlecenie Mormonów. „Do tej pory koszt tych działań wyniósł około sześć milionów euro, czyli 160 milionów koron”, powiedziała Inna A. Koňušinová, menadżer Mormon FamilySearch International dla Europy Wschodniej, Azji Środkowej i Bałkanów. „Mamy w Czechach 11 pracowni, w których dokonuje się digitalizacji archiwaliów. Na całym świecie mamy w archiwach, muzeach i bibliotekach, ponad 300 takich placówek”, dodała. Za tę pracę Mormoni chcą jednie otrzymać kopię zdigitalizowanych źródeł.

Czytaj dalej „CZECHY: Mormoni digitalizują akta metrykalne”

NIEMCY: ARCHION – Eine kleine Revolution dla naukowców i genealogów

Genealodzy w Niemczech mogą mieć powody do zadowolenia. Od września ubiegłego roku do ich  dyspozycji oddany został portal genealogiczny ARCHION GmbH. Portal, został założony w Stuttgarcie w maju 2013 roku przez Stowarzyszenie Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (Evangelische Kirche in Deutschland) i jedenaście kościołów krajowych z Anhalt, Badenii, Bawarii, Berlina-Brandenburgii-Górnych Łużyc, Hanoweru, Hesji i Nassau, Kurhessen-Waldeck, North Church, Palatynatu i Westfalii Württembergii.  Początki projektu sięgają przełomu lat 2005/2006 i są ściśle związane z pracami Stowarzyszenia Archiwów Kościelnych. W okresie próbnym, od września 2014 roku testowano portal z udziałem ponad 4 000 użytkowników. Była to wersja beta portalu, co oznaczało mniej więcej, że miał on już pierwszych użytkowników testujących go, a w tym czasie wyłapywane były jeszcze  błędy związane z różnymi środowiskami i warunkami pracy programu.   Inauguracja portalu nastąpiła na 66 Dniach Genealogicznych w Kassel w marcu 2015 roku, kiedy odblokowano jego wersję testową do ogólnego użytku w Landeskirchenamt der Evangelischen Kirche von Kurhessen-Waldeck w Kassel.
Stare, niemieckie księgi kościelne sięgają XVI wieku i są unikalnym źródłem historycznym. Poza zapisami dotyczącymi danych o urodzeniach, zaślubinach i zgonach, pastorzy zapisywali w nich również informacje o dziejach wspólnot parafialnych. Znajdują się w nich zapiski o chorobach, epidemiach, panującej pogodzie i różnych wydarzeniach dnia codziennego. Ponadto w zapisach metrykalnych ujawnia się również to, co stanowiło dla ówczesnego społeczeństwa małe skandale czy sensacje- nieślubne dzieci, samobójstwa…  Na szczęcie nie obowiązywały wówczas sztywne kanony sporządzania aktów i zamiast pól do wypełnienia, ich autorzy mogli pozwolić sobie na swobodne potraktowanie tematu i często wychodzili poza rolę urzędnika parafialnego. Tym bardziej wartość poznawcza tej dokumentacji wykracza poza sztywne ramy badań genealogicznych. W Niemczech księgi kościelne do  1876 są najważniejszymi źródłami genealogicznymi, gdyż od tego roku  rozpoczęły swoją działalność świeckie  urzędy stanu cywilnego.

Czytaj dalej „NIEMCY: ARCHION – Eine kleine Revolution dla naukowców i genealogów”

POLSKA: Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego

W dniu 2 czerwca 2015 r. odbyła się w Toruniu konferencja podsumowująca projekt realizowany przez Archiwum Państwowe w Toruniu i Archiwum Państwowe w Bydgoszczy przy udziale Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

Uroczystość prowadzili Beata Herdzin, dyrektor toruńskiego archiwum, oraz Eugeniusz Borodij, dyrektor archiwum w Bydgoszczy. Przypomnieli początki i przebieg prac, dziękując przede wszystkim pracownikom obu archiwów, a także licznym współpracownikom zewnętrznym, bez których realizacja szczytnych założeń w czasie bardzo krótkim nie byłaby możliwa. Władysław Stępniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych w słowie wprowadzającym podkreślił rangę i znaczenie projektu nie tylko dla tych archiwów, które go realizowały.

Czytaj dalej „POLSKA: Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”

POLSKA: Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego

Archiwum Państwowe w Toruniu i Archiwum Państwowe w Bydgoszczy realizują w latach 2014-2015 wspólny projekt genealogiczny dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. W ramach projektu mają być zdigitalizowane akta metrykalne, stanu cywilnego i księgi meldunkowe przechowywane w obu archiwach i ich oddziałach zamiejscowych. Planuje się objęcie digitalizacją ok. 40 000 jednostek archiwalnych – 1/3 materiałów tego typu. W sumie ma być wykonane ok. 1,8 mln skanów. Będą one dostępne on-line, co da możliwość wyszukiwania aktów urodzeń, małżeństw i zgonów oraz innych dokumentów w Internecie i odtwarzania drzewa genealogicznego rodziny. Kryteriami wyszukiwania mają być: nazwy miejscowości, nazwiska i rodzaje aktów. Przygotowywany system informatyczny ma również dać szansę wszystkim zainteresowanym udziału w indeksacji zeskanowanych materiałów, zgodnie z wytycznymi do sporządzania indeksu analitycznego do akt stanu cywilnego.

Czytaj dalej „POLSKA: Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”

POLSKA: Konferencja naukowa „Z problematyki archiwów prywatnych i rodzinnych”

Konferencja naukowa „Z problematyki archiwów prywatnych i rodzinnych”
Poznań, 3 października 2014 r.

Konferencję zorganizowali: Zakład Archiwistyki Instytutu Historii  UAM oraz Archiwum Państwowe w Poznaniu.
W konferencji uczestniczyli archiwiści m. in. z Poznania, Szczecina, Gdańska, Leszna, Kalisza, pracownicy UMK i UMCS, archiwum PAN, przedstawiciele Naczelnej Dyrekcji Archiwów  Państwowych oraz środowiska genealogów.
Po przywitaniu zebranych przez prof. I. Mamczak-Gadkowską i prof. P. Matusika rozpoczęto obrady.
Jako pierwszy referat wygłosił dr hab. R. Galuba (UAM): „Archiwa i archiwalia prywatne w polskim prawie archiwalnym”, w którym przedstawił najważniejsze założenia dekretu o archiwach z roku 1919 i 1951 oraz ustawy archiwalnej z 1983 r. Dekret z 1919 r. nie przewidywał nacjonalizacji zasobów archiwalnych z archiwów niepaństwowych i wprowadzał instytucję archiwistów objazdowych, którzy mieli m.in. ratować zabytki archiwalne. Dekret z 1951 r. wprowadził pojęcie państwowego zasobu archiwalnego, a ustawa z 1983 r. pojęcie narodowego zasobu archiwalnego. Nadzór Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych nad narodowym zasobem R. Galuba ocenił jako iluzoryczny, gdyż istotną część zasobu wyodrębniono spod tego nadzoru (np. archiwa MSZ, MSW, MON), zlikwidowano także obowiązek prowadzenia centralnego rejestru zasobu. Dlatego ocena wartości  informacyjnej dokumentacji nie może zależeć od statusu państwowy/niepaństwowy, gdyż w wielu podmiotach wytwarzana jest dokumentacja o trwałej wartości historycznej.
Anna Belka (NDAP) w prezentacji „Archiwa rodzinne w polityce Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych” omówiła projekty i inicjatywy, prowadzone przez NDAP oraz archiwa: konkursy, sieć punktów konsultacyjnych, wykłady i warsztaty oraz specjalną zakładkę na stronie internetowej NDAP.

Czytaj dalej „POLSKA: Konferencja naukowa „Z problematyki archiwów prywatnych i rodzinnych””

CZECHY: Spotkanie heraldyków i genealogów w Brnie

Morawskie Stowarzyszenie Genealogiczne i Heraldyczne w Brnie (Moravská genealogická a heraldická společnost v Brně) dnia 7 listopada 2009 r. (sobota) w godz. 9:45-15:00 organizuje „przedpołudniowe spotkanie naukowe” w cyklu – Matiné 2009 na temat „Materialne zabytki heraldyczne, metody i możliwości ich inwentaryzacji”. Organizatorzy przewidują referaty na temat aktualnych problemów z ewidencją materialnych źródeł heraldycznych, w powiązaniu z problemami metodyczne i technicznymi łączącymi się z ich opracowaniem. O pisanych źródłach heraldycznych organizatorzy maja zamiar zająć się w przyszłości.
Spotkanie dobędzie się w Sali wykładowej Biblioteki J. Mahena w Brnie (Knihovna J. Mahena v Brně, Kobližná 4, 601 50 Brno). Chęć uczestnictwa należy zgłosić do 15 października 2009 r. do Doc. PhDr Tomáša Krejčíka (Tomas.krejcik@osu.cz). Koszty pobytu każdy uczestnik pokrywa osobiście.

Wiecej w języku czeskim

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra

Bibliografia

1. red. A. Laszuk, Księgi metrykalne i stanu cywilnego w archiwach państwowych w Polsce. Informator, Warszawa 1998, ISBN 83-86643-57-9

2. T. Brzózka, Deutsche Personenstandsbücher und Personenstandseinträge von Deutschen in Polen / Niemieckie księgi stanu cywilnego w Polsce 1898- 1945, Frankfurt am Main- Berlin 2000, ISBN 3- 8019-5674-1

3. Franz Josef Burghardt, Familienforschung, Meschede 2003, ISBN 3-926089-03-2)

4. Roots in Sweden: the genealogist’s guide to the Swedish archives, Riksarkivet, 1997.

5. oprac. S. Pijaj, Archiwa rodzinno- majątkowe w zbiorach państwowych we Lwowie: informator, Warszawa 1995. Polskie Dziedzictwo Kulturalne. seria B. Wspólne Dziedzictwo

6. Archivi di famiglie e di persone : materiali per una guida. T. 1. Abruzzo-Liguria / a cura Giovanni Pesiri [et al.], coordinamento di Gabriella de Longis Cristaldi. T. 2. Lombardia- Sicilia / a cura di Giovanni Pesiri [et al.]. – Roma : Ministero per i beni culturali e ambientali. Ufficio centrale per i beni archivistici, 1991-1998. – XX, 280; XVIII, 404 p. – (Pubblicazioni degli Archivi di Stato : strumenti ;112, 113)

7. M. Pawiński, Akta stanu cywilnego w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIXw. ARCHEION CIV, 2002, ss.203-211

8.Phlippe Christol, Retrouver ses ancêtres polonais, Archives & Culture, Paris 2011

9. Anna Laszuk, P. Christol, Retrouver ses ancêtres polonais, Archives & Culture, Paris 2011 )(Recenzja)
Francuskie Wydawnictwo Archives & Culture przystąpiło do publikacji poradników genealogicznych dla osób chcących prowadzić poszukiwania w różnych krajach. Do Polski zaprasza Philippe Christol, który w prezentowanej publikacji przedstawia nie tylko metody poszukiwań, lecz także Polskę, jej historię i język.Książka Philippe’a Christola jest ciekawym spojrzeniem badacza
praktyka z innego kraju, zawierającym niespotykane wcześniej elementy. Podkreślić należy, że autor zmierzył się nie tylko z teorią archiwistyki i praktyką prowadzenia kwerend, ale też z wieloma zagadnieniami różnorodności Polski – historycznej, geograficznej, językowej, narodowościowej, wyznaniowej itp. Zawarł w poradniku także własne spostrzeżenia dotyczące funkcjonowania polskich archiwów, czym można zainteresować ich pracowników. Można przy tym mieć nadzieję, że poradnik ten nie będzie traktowany przez poszukiwaczy jako jedyne źródło informacji o Polsce, a kolejne jego wydanie zostanie odpowiednio poprawione.

10. Philippe Christol, Odpowiedź na recenzję Anny Laszuk
Philippe Christol, autor poradnika dla osób poszukujących informacji o przodkach wywodzących się z Polski pt. „Retrouver ses ancêtres polonais”  zapoznał się z recenzją zamieszczoną w dziale Genealogia / Bibliografia. Przygotował polemiczną odpowiedź w której z tłumaczy, do kogo kierował swoją publikację i jaki poziom wiedzy posiadają potencjalni czytelnicy. Zwraca uwagę, że w większości nie są to fachowcy, niewiele o Polsce wiedzą, a jeśli mają doświadczenia, to w archiwach francuskich i z tego wynikają czynione przez autora odwołania. Zapowiada uwzględnienie wielu uwag w kolejnym wydaniu poradnika, które ukaże się w tym roku. A przy okazji z wielkim znawstwem czyni porównania i zwraca uwagę na różnice, nie tylko terminologiczne, występujące w archiwach francuskich i polskich.

PUBLIKACJE ELEKTRONICZNE

1. Guide des sources genealogique au Canada, Ottawa 2001, wyd. IV, format pdf

2. Dictionary of Canadian Biography Online / Dictionnaire bibliographique du Canada en ligne

3. Wytyczne do sporządzania indeksu analitycznego do akt stanu cywilnego wydane przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych 12 grudnia 2014 r.