WŁOCHY: Archiwa arsenałami demokracji – konferencja w weneckim Ateneum

Ciekawa idea przyświeca organizatorom konferencji organizowanej w dniach 16 – 17 stycznia 2020 r. przez trzy bardzo poważne instytucje naukowe: Instytut Centralny Archiwistyki w Rzymie (l’Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR), rzymski uniwersytet „la Sapienza” (l’Università degli Studi di Roma “La Sapienza”) oraz weneckie Ateneum (Ateneo Veneto– stowarzyszenie powstałe w 1812 r. z połaczenia Weneckiego Stowarzyszenia Medycznego, Akademii Fileretów oraz Weneckiej Akademii Literatury. Instytucja promująca naukę literaturę, sztukę i ogólnie kulturę w celu promowania solidarności społecznej- patrz Ateneo Veneto Wikipedia, widziano14.01.2020 r.)
Organizatorzy analizując społeczne funkcje archiwów od średniowiecza po czasy współczesne dzielą się spostrzeżeniami na temat ewolucji archiwów i archiwistów na przestrzeni dziejów. Wskazują na fakt, że w średniowieczu koncepcja archiwum opierała sie możliwość poświadczania praw i przywilejów posiadacza archiwaliów, ewoluując powoli w stronę coraz większego przekonania społecznego o przechowywaniu przez archiwa czegoś więcej, mianowicie dziedzictwa dokumentacyjnego. To ostatnie rozumienie funkcji archiwów pojawiło się u schyłku średniowiecza przekształcając się w pojmowanie archiwów w rezerwuar wiedzy pozwalający  instytucjom nowożytnym na potwierdzanie supremacji rządzących („księcia”). To sprawiło, że archiwa w wieku XVIII stały się pierwej sprawnymi „maszynami administracyjnymi”, aby w końcu przekształcić się w źródło badań naukowych.  Proces ten sprawił, że na przestrzeni dziejów w państwach włoskich powstały skoncentrowane skupiska archiwaliów państwowych. Ich spadkobiercami są współczesne archiwa. Od rewolucji francuskiej archiwa zaczęły pełnić także funkcję kontroli społecznej nad władzą. W wieku XX stały się fundamentem transparentnej administracji.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Archiwa arsenałami demokracji – konferencja w weneckim Ateneum”

ROSJA: 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich

Dnia 9 listopada 2019 r. w Moskiewskim Instytucie Finansów i Prawa odbyła się 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich pt. „Archiwa Krajów Słowiańskich w erze transformacji cyfrowej”, zorganizowana przez Wszechrosyjski Instytut Badań Naukowych, Dokumentacji i Archiwizacji (VNIIDAD) i uniwersytet Alma Mater Europaea w Mariborze (Słowenia), przy wsparciu Federalnej Agencji Archiwów Rosji. Podczas konferencji przedstawiciele służb archiwalnych państw słowiańskich (Rosji, Białorusi, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry) podzielili się doświadczeniami „w organizowaniu działalności archiwalnej i opanowywaniu najnowszych technologii cyfrowych, dyskutowali o palących kwestiach współczesnej archiwistyki oraz wymieniali informacje o bieżących projektach informacyjnych i komunikacyjnych”.

Więcej: Состоялась 10-я Конференция архивов славянских стран

Oprac. Edyta Łaborewicz

AP Wrocław O/Legnica

POLSKA: Łódź, „Archiwa kościelne w niepodległej Polsce”

W dniach 14-16 października 2019 r. odbyła się w Łodzi III Konferencja Archiwistów Państwowych i Kościelnych, zorganizowana w ramach programu obchodów stulecia archiwów państwowych objętych Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości oraz Patronatem Honorowym Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego. Konferencję objął patronatem także ks. abp Stanisław Gądecki, Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Zorganizowała ją Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, we współpracy z Radą ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KEP, Stowarzyszeniem Archiwistów Kościelnych i Ośrodkiem Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych na KUL. Współgospodarzem było Archiwum Państwowe w Łodzi, które m. in. gościło u siebie uczestników konferencji.
Tematami wiodącymi było 100-lecie odzyskania niepodległości i tworzenie w Polsce nowych archiwów oraz metodyka archiwalna w archiwach kościelnych. Konferencję rozpoczęli: Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk oraz Przewodniczący Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego ks. bp dr hab. Michała Janocha.
Na początku ks. dr hab. Jerzy Adamczyk (Wyższe Seminarium Duchowne w Radomiu) przedstawił „Znaczenie dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o organizacji archiwów państwowych i opieki nad archiwaliami oraz Kodeksu prawa kanonicznego z 1917 r. dla archiwów kościelnych w II Rzeczypospolitej”. Dużo uwagi poświęcił przy tym współpracy Wydziału Archiwów Państwowych i innych archiwistów państwowych ze środowiskami kościelnymi przy ochronie zabytków kultury, odbudowie i budowie nowych archiwów. O „Tworzeniu archiwów kościelnych po odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz gromadzeniu przez nie zasobu” opowiedział dr Artur Hamryszczak (Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL). Na tle dziejów zbiorów bibliotek i archiwów kościelnych w epoce rozbiorów ukazał zadania stojące przed Kościołem w tej dziedzinie po odzyskaniu niepodległości, a także znaczenie zjazdów historyków w 1925 i 1935 r. oraz publikacji naukowych dla rozwoju archiwów kościelnych. Pierwsze i jedyne czasopismo kościelne, „Prace i materiały historyczne Archiwum Diecezjalnego w Łodzi”, zaczęło wychodzić w 1939 r. Działaniom tym towarzyszyły „Próby kształcenia archiwistów kościelnych w okresie międzywojennym”, które przedstawił ks. dr Jarosław Wąsowicz (Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej). Mówił o zasługach ks. Jana Kwolka, kierującego Archiwum Diecezjalnym w Przemyślu, o impulsach do  kształcenia kadry i o odnalezionym niedawno dokumencie, który zawiera program kursu – wykłady i ćwiczenia praktyczne, przygotowany przez ks. Zdzisława Obertyńskiego. Nie jest wiadome, czy przed wojną zdołano zorganizować kurs według tego programu. Nie doszło też do przygotowania planowanego vademecum. Na zakończenie pierwszej sesji ks. abp dr hab. Grzegorz Ryś (Metropolita Łódzki, Rada do spraw Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KEP) zabrał zgromadzonych w podróż intelektualną do początków XVI w. „Ze skarbów archiwalnych prehistorii łódzkiego Kościoła” wybrał jeden dokument, przechowywany obecnie w Muzeum Archidiecezjalnym w Łodzi – list zamknięty z bullą papieża Klemensa VII. Na oczach zgromadzonych, na podstawie przytoczonych argumentów dokonał rewizji przyjętego dotychczas opisu dokumentu, wskazując jego rzeczywistego adresata i prawdopodobny czas powstania. W trakcie dyskusji ks. bp prof. Jan Kopiec apelował, aby nie zapominać o dorobku XIX-wiecznej archiwistyki i kształceniu kadr kościelnych na długo przed 1918 rokiem.

Czytaj dalej „POLSKA: Łódź, „Archiwa kościelne w niepodległej Polsce””

CZECHY: Archiwistyczna konferencja o szkole

Czescy archiwiści i pedagodzy przygotowują w listopadzie 2019 roku konferencję na temat szeroko rozumianego szkolnictwa, na którą zapraszają już dzisiaj. Konferencja nosząca tytuł: „SZKOŁA, NAUCZYCIEL, UCZEŃ. Transformacje czeskiej szkoły w drugiej połowie XIX wieku” (ŠKOLA, UČITEL, ŽÁK s podtitulem Proměny české školy ve druhé polovině 19. století), odbędzie się w dniach 14-15 listopada 2019 r. w Kolinie.

Skoła, nauczyciel, uczeń
logo konferencji

Czytaj dalej „CZECHY: Archiwistyczna konferencja o szkole”

ROSJA: Zaproszenie na konferencję „Genealogia i archiwa”

W dniu 21 września 2019 r. w Zjednoczonym Archiwum Państwowym Obwodu Czelabińskiego odbędzie się „naukowo-praktyczna” konferencja pod tytułem „Genealogia i archiwa”, organizowana przez Państwowy Komitet ds. Archiwów Obwodu Czelabińskiego, Zjednoczone Archiwum Państwowe Obwodu Czelabińskiego, Południowe Uralskie Stowarzyszenie Amatorskich Genealogów i czelabińska filia Uralskiego Towarzystwa Historyczno-Rodowodowego.

Czytaj dalej „ROSJA: Zaproszenie na konferencję „Genealogia i archiwa””

CZECHY: 18 Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna

W dniach 23-25 kwietnia 2019 roku w Pilźnie odbędzie się 18 Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna, jaką Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów, we współpracy z Wydziałem Archiwów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej organizuje co dwa lata. Jest to największe, odpowiadające polskim Powszechnym Zjazdom Archiwalnym, spotkanie wszystkich osób zajmujących się zawodowo gromadzeniem dokumentacji w Czechach.
Trzydniowe spotkanie nie ma jednego tematu głównego, a obrady odbywać się będą w kilku sekcjach tematycznych. Konferencję otworzy jednak posiedzenie plenarne wszystkich uczestników, obradujące pod hasłem: „Koncepcje czeskiej archiwistyki. Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy”. Przedstawione zostaną referaty, po których nastąpi moderowana dyskusja nad uchwaloną dnia 29 sierpnia 2018 roku „Koncepcja rozwoju archiwistyki w Republice Czeskiej na lata 2018-2025 z widokiem na rok 2035”. W debacie ma wziąć udział odpowiedzialny za archiwa przedstawiciel Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Patr Mlasny. Ponadto głos zabiorą: Jiří Úlovec (Departament archiwów MSW), Karel Halla (Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów), Daniel Doležal (Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze).

Czytaj dalej „CZECHY: 18 Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna”

CZECHY: Warsztaty archiwalno-historyczne dotyczące przemocy seksualnej w czasie II wojny światowej

Czeski odpowiednik polskiego IPN, czyli Instytut Badania Reżimów Totalitarnych (Ústav pro studium totalitních režimů) organizuje 29 maca 2019 roku konferencję i warsztaty naukowe dotyczące badań historycznych nad przemocą seksualną.
Chociaż badania historyczne w tym zakresie zintensyfikowały się w ostatnich latach, temat przemocy seksualnej w czeskiej historiografii nadal stanowi tak naprawdę białą plamę. Instytut chce to zmienić. Dlatego też, zgodnie z tezami Susan Brownmiller, amerykańskiej dziennikarki oraz znanej feministki, głoszącej że „gwałt jest wyrazem siły, a nie żądzy”, przygotowywał konferencję i warsztaty, mające stanowić swoiste wprowadzenie do tego zagadnienia. Jednodniowe warsztaty z udziałem dwóch badaczek, specjalizujących się w historii XX wieku: Niemki Reginy Mühlhäuser i Czeszki Anny Hájkovej (University of Warwick, Wielka Brytania), połączone zostaną wstępnym wykładem metodologicznym z trzema blokami warsztatów, prezentujących studia różnych przypadków wraz z refleksyjną pracą ze źródłami.

Czytaj dalej „CZECHY: Warsztaty archiwalno-historyczne dotyczące przemocy seksualnej w czasie II wojny światowej”

POLSKA: Siedlce, konferencja „Archiwa w Polsce: wczoraj – dziś – jutro. 100 lat archiwów państwowych”

W dniach 14-15 lutego 2019 roku odbyły się II Siedleckie Spotkania Archiwoznawcze, zorganizowane w ramach obchodów 100-lecia archiwów państwowych przez Archiwum Państwowe w Siedlcach, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Oddział IPN w Lublinie i Bibliotekę Pedagogiczną w Siedlcach. Patronatem objął ją Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych. Program konferencji był bardzo bogaty – w ciągu dwóch dni wygłoszono 26 referatów, których tematyka dotyczyła działalności różnych archiwów, ich zasobu oraz pracowników i użytkowników. Mówiono zarówno o przeszłości, jak i o dniu dzisiejszym, przedstawiając także kilka prognoz i postulatów na przyszłość.
Siedleckie Spotkania zapoczątkowały referaty poruszające zagadnienia istotne dla współczesnej archiwistyki, sygnalizujące zmiany i nowe trendy w funkcjonowaniu archiwów.
Dr Agnieszka Rosa przypomniała zakres i kierunki badań potrzeb użytkowników w archiwach, idących w ślad za bibliotekami. Zwróciła uwagę na dotychczasowy niewielki ich zasięg i rezultaty. Zabierając głos w dyskusji podkreśliła, że wyniki takich badań mogą mieć wpływ na trzy zagadnienia: organizację udostępniania, kierunki i zakres opracowania oraz politykę gromadzenia zasobu.

Czytaj dalej „POLSKA: Siedlce, konferencja „Archiwa w Polsce: wczoraj – dziś – jutro. 100 lat archiwów państwowych””

ROSJA: „Związek Sowiecki w Afganistanie” – konferencja naukowa

Państwowe Archiwum Historii Społeczno-Politycznej w Permie (Пермский государственный архив социально-политической истории) jest jednym z organizatorów ogólnorosyjskiej naukowej konferencji pt. „Związek Sowiecki w Afganistanie”, która odbędzie się 28 lutego 2019 r. w tymże mieście, w ramach projektu „Permskie czytania wojenno-historyczne: 30. rocznica wycofania wojsk z Afganistanu”.
Podczas konferencji planowane jest omówienie tematów: 1) Radzieckie działania wojskowe w Afganistanie 30 lat później: oceny i opinie historyków, ekspertów ze społeczności międzynarodowej i rosyjskiej; 2) Wojna afgańska w kontekście historycznym XX wieku. Afganistan jako strefa wpływów Związku Radzieckiego i innych państw. Historia stosunków rosyjsko-afgańskich; 3) Cechy społeczno-gospodarczego rozwoju Afganistanu. Czynnik islamski. Dostosowanie sił politycznych wewnątrz kraju i regionu w przededniu wojsk radzieckich; 4) Główne powody wprowadzenia wojsk radzieckich w Afganistanie. Alternatywy dla interwencji wojskowej. Gotowość armii radzieckiej do wojny w Afganistanie;

Czytaj dalej „ROSJA: „Związek Sowiecki w Afganistanie” – konferencja naukowa”

CZECHY: Zapowiedź historycznej konferencji naukowej „Miasto się bawi”

Rozpoczęły się przygotowania do 38. Międzynarodowej Konferencji Archiwów Republiki Czeskiej, organizowanej w październiku 2019 r. przez Archiwum Miasta Stołecznego w Pradze we współpracy z Instytutem Historycznym Akademii Nauk Republiki Czeskiej, Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Karola, Instytutem Historii Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu JE Purkyně w Ústí nad Labem oraz Instytutem Historycznym i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Konferencja zorganizowana zostanie pod hasłem „Miasto się bawi – od średniowiecza do 1848 r. Praga jako centrum życia kulturalnego”.
Celem konferencji jest poruszenie różnych tematów związanych z rozrywką, życiem kulturalnym i alternatywnymi formami zabawy społeczeństwa miejskiego, zarówno w przestrzeni prywatnej, jak i publicznej miasta od średniowiecza do połowy XIX wieku. Organizatorzy pragną przyjrzeć się nie tylko zjawisku rozrywki w środowisku miejskim, jego różnym aspekty i zmianom funkcji, ale także temu, jak było modyfikowane, jak było postrzegane przez mieszkańców miasta, przedstawicieli administracji świeckiej i kościelnej.
Rozrywka stanowiła część organizacji przestrzeni miasta od średniowiecza do tego stopnia, że można ją uznać za jedną z oznak miejskości. Miasta, w zależności od stopnia zróżnicowania społecznego, potencjału gospodarczego i swych funkcji, stawały się historycznymi ośrodkami życia kulturalnego, różniącymi się jakością ofert rozrywkowych, ich różnorodności i form odpoczynku. Praga, jako metropolia, oferowała niewątpliwie szeroki wachlarz możliwości spędzania wolnego czasu i uczestniczenia w rozrywce.
Czytaj dalej „CZECHY: Zapowiedź historycznej konferencji naukowej „Miasto się bawi””