Naukowy Portal Archiwalny
W ramach serii „Norweskie pieczęcie średniowieczne” (Norske sigillen fra middelalderen) ukazał się tom trzeci poświęcony pieczenciom duchownych z arcybiskupstawa Nidaros w Trondheim.
Katedra Nidaros (dawna nazwa współczesnego Trondheim) koronacyjna świątynia królów Norwegii. Jest miejscem kultu króla Olafa II, który w XI wieku wprowadził w Norwegii chrześcijaństwo.
Czytaj dalej „NORWEGIA: Pieczęcie duchownych z arcybiskupstwa Nidaros”
Burmistrz Stralsundu dr Alexander Badrow ma obecnie sporo kłopotów – w trybie pilnym zamknął on dostęp do Archiwum Miejskiego (Stadtarchiv der Hansestadt Stralsund) i odwołał ze stanowiska jego kierownika. Jest to wynik skandalu, jaki miał miejsce w związku ze sprzedażą części historycznego zbioru biblioteki gimnazjum stralsundzkiego (Stralsunder Gymnasialbibliothek), o czym z oburzeniem donosiła prasa i różne środowiska opiniotwórcze Meklenburgii. Ponadto nabywca księgozbioru antykwariusz poinformował władze miasta o bardzo złym stanie fizycznym zakupionych eksponatów, jak również całego zasobu archiwum miejskiego. Burmistrz Stralsundu zarządził natychmiastowe sprawdzenie całego zasobu pod kątem jego stanu mikrobiologicznego. Zamówił również niezależne ekspertyzy dwóch naukowców
Pobrane przypadkowe próbki wykazały zagrzybienie zasobu, w związku z czym konieczne jest przeprowadzenie zabiegów konserwatorskich polegających na czyszczeniu zasobu na sucho, a w przypadkach skrajnego zakażenia, naświetlanie ich promieniami gama. Raport nie odpowiada na pytanie, od kiedy trwa ten stan. Duża część powierzchni franciszkańskiego klasztoru św. Jana, mieszcząca archiwum miejskie a zwłaszcza piwnica i parter- jak się okazuje- nie odpowiadają wymogom budowlanym i klimatycznym. Założony w 1254 r., klasztor franciszkanów św. Jana jest jednym z najcenniejszych zabytków kulturalnych i historycznych Stralsundu. Od 1950r., kompleks klasztorny jest siedzibą archiwum komunalnego, którego zasoby sięgają XIII wieku do chwili obecnej, a biblioteka gimnazjalna stanowiła część jego zbiorów. Obok 9 tys. dokumentów i ksiąg miejskich sięgających 1270 roku oraz innych licznych materiałów archiwalnych, cześć biblioteczna obejmowała 125 tys. woluminów. Sam obiekt poddany był renowacji w latach 1960-1980 ze środków UNESCO, co jak nie zapewniło właściwych warunków przechowywania zbiorów archiwalnych i bibliotecznych.
Czytaj dalej „Niemcy: Wszystko na sprzedaż – Stralsunder Gymnasialbibliothek w centrum uwagi.”
Niezwykle ciekawa i barwna, wirtualna wystawa z okazji 1150. rocznicy powstania państwa rosyjskiego – obejmująca całość jego dziejów: od na wpół legendarnego sprowadzenia Ruryka wraz z oddziałem Waregów do Nowogrodu Wielkiego w 862 r. (jak podaje XII-wieczny latopis „Powieść minionych lat”, zwany również „Kroniką Nestora”), które to wydarzenie uważa się za symboliczną datę powstania państwa ruskiego, aż do dnia 7 maja 2012 r. – datę objęcia przez Władimira Putina urzędu prezydenta Federacji Rosyjskiej po raz drugi.
Organizatorami projektu i wystawy są: Federalna Agencja Archiwów i Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej (ГА РФ), a eksponaty pochodzą ze zbiorów: Rosyjskiego Państwowego Archiwum (dalej: RPA) Akt Dawnych (РГАДА), RPA Historycznego (РГИА), RPA Historii Społeczno-Politycznej (РГАСПИ), RPA Dokumentacji Naukowo-Technicznej (РГАНТД), RPA Dokumentacji Dźwiękowej (РГАФД), RPA Kinofotodokumentów (РГАКФД), Archiwum Prezydenta Federacji Rosyjskiej (АП РФ).
Czytaj dalej „ROSJA: „1150. rocznica powstania państwa rosyjskiego””
W ramach Międzynarodowej Rady Archiwów Narodowe Archiwa Australii i Strefy Pacyfiku MRA (PARBICA- Bracie Pacifique du Conceil International des Archives) opracowały projekt o tytule „Skrzynia z narzędziami. Archiwizacja, klucz dobrego zarządzania”. Prace nad nim trwały od 2005 do 2012r. Jego oficjalna prezentacja miała miejsce w trakcie XVII Międzynarodowego Kongresu Archiwów w Brisbane w Australii w sierpniu 2012.
Celem projektu jest dostarczenie narzędzi, zebranych w jednym miejscu, służących do zarządzania archiwami i dokumentacją w jednostkach organizacyjnych. Projekt jest podręcznikiem obejmującym dwadzieścia modułów- rozdziałów, z których każdy jest samodzielną całością, omawiającą kolejne aspekty procesu określonego jako archiwizacja, pod którym należy rozumieć wartościowanie dokumentacji oraz czynności związane funkcjonowaniem archiwum zakładowego.
Połowa, czyli dziesięć modułów, poświęcona jest postępowaniu z dokumentacją elektroniczną.
Czytaj dalej „Zarządzanie i przechowywanie wieczyste zasobów cyfrowych – zalecenia MRA”
Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju”
Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa, 25 października 2012 r.
Instytut Pamięci Narodowej po raz kolejny zorganizował konferencję z okazji Światowego Dnia Dziedzictwa Audiowizualnego, ustanowionego przez UNESCO. Konferencja odbyła się w siedzibie Centrum Edukacyjnego IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie.
Przybyłych gości przywitał dr Łukasz Kamiński, prezes IPN, następnie głos zabrał prof. dr hab. Andrzej Rottermund, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Obradom przewodniczył dr hab. Jacek Sawicki, kierownik Sekcji Opracowywania Dokumentacji Audiowizualnej BUiAD IPN.
Pierwszy mówca, dr hab. Władysław Stępniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, przedstawił referat pt. „Podstawy prawne procesu restytucji i przejmowania archiwaliów polskich”. Podkreślił znaczenie archiwaliów jako zbiorów tytułów prawnych dla administrowania określonym terytorium, co w konsekwencji doprowadziło do sformułowania zasad archiwalnych: proweniencji terytorialnej archiwaliów oraz pertynencji funkcjonalnej. Dzięki ich zastosowaniu udało się rozstrzygnąć wiele sporów międzynarodowych, jednak nie wszystkie zostały pomyślnie rozwiązane. Dlatego w 1978 r. UNESCO, przy pomocy Międzynarodowej Rady Archiwów sformułowało koncepcję wspólnego dziedzictwa archiwalnego i wspólnej własności archiwalnej – reguła ta zyskuje coraz powszechniejszą akceptację wśród międzynarodowej społeczności archiwistów.
Czytaj dalej „Polska: Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju””
Stowarzyszenie Bibliotekarzy i Pracowników Informacji Naukowej Republiki Czeskiej, Archiwum Narodowe w Pradze oraz Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej organizują już po raz trzynasty wielką konferencję poświęconą digitalizacji zbiorów archiwalnych, muzealnych i bibliotecznych oraz obsługi danych elektronicznych, która odbędzie się w dniach 28-29 listopada 2012 r. w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego w Pradze, ul. Archivni 4.
Uczestnicy konferencji będą zastanawiać się nad formami współpracy archiwów, bibliotek, muzeów, galerii oraz innych instytucji gromadzących zabytki kultury, w dziedzinie wykorzystywania technik informacyjnych i nowoczesnej komunikacji elektronicznej dla ochrony i udostępnienia dziedzictwa kulturalnego.
Czytaj dalej „CZECHY: XIII Konferencja: Archiwa, biblioteki, muzea w elektronicznym świecie 2012”
24 października 2012 r. o godzinie 15:00 w sali wystawowej rosyjskich Archiwów Federalnych (ul. Bolszaja Pirogowskaja 17) otwarto wystawę historyczno-dokumentalną pt. „Przezwyciężenie Wielkiej Smuty w Rosji na początku XVII wieku.”
Wystawa jest poświęcona tragicznym wydarzeniom w historii Rosji na początku XVII w., zwanych „Wielką Smutą”, oraz przezwyciężaniu ich konsekwencji. Prezentowane na wystawie oryginalne dokumenty pozwalają prześledzić wszystkie etapy Wielkiej Smuty, od jej źródeł do zakończenia.
Polacy odegrali niepoślednią rolę w tych wydarzeniach, zapisując się wyjątkowo dobitnie w rosyjskiej pamięci historycznej – od kilku lat w Rosji obchodzony jest Dzień Jedności Narodowej, upamiętniający wypędzenie Polaków z Kremla (polsko-litewski garnizon Kremla poddał się powstańcom 7 listopada 1612 r.).
Na omawianej wystawie przedstawiono dokumenty dotyczące wydarzeń XVI w., które doprowadziły do późniejszego systemowego kryzysu w Rosji: panowania krwawego cara Iwana Groźnego (1547-1584) i jego syna Fiodora I (1584-1598) – ostatnich z dynastii Rurykowiczów, instytucji opryczniny, narastania gospodarczej i politycznej destabilizacji za panowania cara Borysa Godunowa (1598-1605); wystawiono m.in. Carski Sudiebnik (zbiór praw) z 1550 r., po raz pierwszy pokazano list gratulacyjny królowej Anglii Elżbiety I do Borysa Godunowa z okazji jego wstąpienia na carski tron, czy dokumenty dotyczące śmierci najmłodszego syna Iwana Groźnego, carewicza Dymitra.
W dniu 27 października 2012 r. miały miejsce kolejne obchody „Światowego dnia dziedzictwa audiowizualnego”. Obchody mają upamiętniać przyjęcie w 1980 r. przez 21 Konferencję ogólna UNESCO (Conférence Générale) zaleceń dotyczących ochrony i przechowywania dziedzictwa audiowizualnego.
W roku 2012 obchody odbyły się pod hasłem „Pamięć dziedzictwa audiowizualnego? Czas ucieka.” ( La mémoire du patrimoine audiovisuel? le temps est compté).
Dyrektor generalny UNESCO Irina Bokova powiedziała „Biorąc pod uwagę degradację nośników musimy przyspieszyć tempo szkolenia specjalistów, musimy wzmocnić potencjał instytucjonalny, sformułować najwłaściwszą politykę publiczną.” (tłum. AB)
Nagrania dźwiękowe i filmowe są ekstremalnie wrażliwe i mogą ulegać zniszczeniu w jednym momencie, także w skutek celowej działalności. Dziedzictwo audiowizualne może zniknąć z powodu naturalnej degradacji nośników, ludzkiego niedbalstwa lub zaniku technologii w jakiej zostało stworzone. Dzień spuścizny audiowizualnej UNESCO ma za cel zwrócenie uwagi społeczności międzynarodowej na te aspekty. Ciałem międzynarodowym, które powinno koordynować działania wspólnoty jest Rada Koordynacji Stowarzyszeń Archiwów Audiowizualnych (CCAAA- Conseil de coordination des associations d’archives audiovisuelles) oraz jej partnerzy.
Czytaj dalej „MRA: 27 października- Światowy dzień dziedzictwa audiowizualnego”
Ponad 60 lat temu Żydowska Gmina Wyznaniowa Wiener Israelitische Kultusgemeinde- (IKG) w Wiedniu zdziesiątkowana w wyniku drugiej wojny światowej, z trudem odbudowywała swoją pozycję w stolicy Austrii. Ponieważ przyszłość co do dalszego jej losu, wydawała się bardzo niepewna, władze gminy postanowiły ocalałe ze zniszczenia dokumenty i pamiątki, po drugiej co do wielkości społeczności żydowskiej w Europie, przekazać do utworzonego w 1950 r. Centralnego Archiwum Historii Żydów w Jeruzalem (The Central Archives for the History of the Jewish People – CAHJP). Zasób archiwum IKG założonego w 1816 r. obejmował okres od XVII do XX wieku. Obecnie, kiedy społeczność żydowska w Wiedniu tworzy prężny i znaczący ośrodek kultury, jej aspiracją jest również stworzenie archiwum, którego najważniejszym składnikiem mają być dokumenty znajdujące się obecnie w CAHJP. Przewodniczący gminy Ariel Muzicant mówi również o ściągnięciu do Wiednia dokumentów z Czechach, Rosji i Polski.
Przy przekazaniu zasobu w 1950 r. przyjęto formułę stałego depozytu (permanenten Leihgabe/ permanent loan), którą po latach obie zainteresowane strony rozumieją zupełnie inaczej- gmina wiedeńska wskazuje tutaj na formę prawną depozytu, z kolei strona izraelska wskazuje, iż forma ta jest często stosowana w muzeach a także w archiwach, kiedy właściciel ważnego artefaktu kulturowego zamierza przenieść go na zawsze do instytucji kultury.
Czytaj dalej „Austria/ Izrael: Spór o akta Żydowskiej Gminy Wyznaniowej z Wiednia.”
2012 Międzynarodowy Kongres Archiwów, Brisbane, Queensland, Australia
20- 24 sierpnia 2012